NIEUWE si ai
Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
Amsterdamsche VoiSing
Huize L.O.L
Shanghaybar"
ZATERDAG 2 SEPTEMBER 1933
Derde blad
Moeder heeft ook
wel eens rust noodig
Onze kinderen
In de skeerwinkel
Wat menigeen niet weet
VAN LAND- EN TUINBOUWPRODUCTEN N.V.
il
Huig-brouwerstraat Alkmaar
Speciaal adres voor:
BEZOEKT TIJDENS DE KERMIS DE SCHITTERENDE AANGE-
VERLICHTE
GEWELDIGE MUZIEK
33
No 104
TELEFOON INTERCOMMUNAAL NC. 52
42e .laararanj»
COURANT
DEZE COURANT VERSCHIJNT
DINSDAG DONDERDAG
en ZATERDAG. -
Abonnmentsprljs:
per I maanden LU.
UitoaveFirma 1. H. KEIZER Redactaar I. H. KEIZER. Bureel Mscharwoude.
ADVERTENHEN:
Van 15 regete 75 cent;
elke resel meer 15 cent.
GROOTE LETTERS
NAAR PLAATSRUIMTE.
Wat Duitschland voor zijn „moeders" doet.
Zomervacantie een tooverwoord voor alle kin
deren. Heerlijk stoeien en ravotten in de vrije na
tuur.
imervacantie het gezinshoofd ademt op, een
kort poosje vrij van de dagelijksche beslommeringen
Een kort poosje genieten van wat de natuur biedt.
Zomervacantie ook de huisvrouw en moeder
verheugt zich, omdat meeleven in de vreugde van
anderen schadevergoeding is voor eigen vreugd.
Want vacantie bebeekent voor haar in den regel
verdubbelde arbeid, zorgen en plichten. Gaat de
heele familie naar buiten; en kan men om finan-
tiëele redenen niet in pension gaan; maar moet de
huishouding daar gevoerd worden, dan rust deze
zware taak bijna uitsluitend op de schouders der
huisvrouw, die haar man en kinderen graag de zoo
noodige rust gunt. Onder verzwaarde omstandig
heden moe ze het huishouden doen, aan alle pre
tenties van de gezinsgenooten voldoen. Veel hoofd
brekens en veel lichamelijke arbeid, dat is haar
vacantie. En veroorloven de geldelijke middelen het
niet een gemeenschappelijke reis te maken, dan is
het altijd de moeder, die thuis blijft om de kinderen
en den man herstelling te gunnen; om hun de noo
dige ontspanning na een langen werktijd mogelijk
te maken. Zij is alleen maar huisvrouw.
Treurig, dat een vroegere tijd een zoo wijd ver
breide minachting ontstaan liet voor het beroep
huisvrouw en moeder. Men zong het loflied van de
dappere in beroep werkzame vrouw, men prees haar
moed en haar doorzettingsvermogen, die gebieden
voor haar geopend had, die vroeger alleen maar voor
den man te betreden waren. Maar men vergat de
huisvrouw, die zich door de veranderde maatschap
pelijke toestanden ook voor nieuwe, moeilijke op
gaven gesteld zag.
Ongeveer 28 jaar geleden, sloot zich in Duitsch
land een groep menschen aaneen, die inzagen, dat
van de moeders het lot van een natie afhing. Zij
wilden door inrichtingen voor zuigeling-verzorging
het procent der zuigelingsterfte doen afnemen; ver
der het mogelijk maken, dat overwerkte en zwakke
moeders in sanatoria en rusthuizen de noodige her
stelling vonden.
Tegenwoordig is er geen Duitsche stad meer, die
geen „Moederhuizen" en inrichtingen voor zuige
ling-verzorging heeft. Hoewel al deze inrichtingen
voornamelijk er op gericht zijn de wordende en
jonge moeder te helpen, te steunen en te beraden
is den laatsten tijd meer en meer de wensch merk
baar ook de oudere huisvrouw en moeder hulp en
rust te geven. En op welke wijze gebeurt dat nu?
De meest verschillende vrouwenorganisaties, waar
onder de „Evangelische Vrouwenhulp", hebben in de
mooiste en gezondste streken van Duitschland hui
zen gekocht en deze ingericht als herstellingsoorden
voor moeders.
Genoemde E. V. heeft dertig zulke huizen. Dui
zenden Duitsche huisvrouwen kunnen hier een paar
weken van hun arbeidzaam leven genieten van vrij
heid en zich laten verzorgen. Een geheel veranderde
levenswijs, al is het dan ook maar eenige weken
verschaft haar nieuwe krachten en nieuwen moed
voor ze weer in haar huishouden terugkomt. Niet
het minst draagt hiertoe bij het bewustzijn, dat ge-
hurende haar afwezigheid geschoolde zusters huis
en gezin verzorgen. Nog een andere instelling is
sedert kort in gebruik genomen in enkele der groote
Duitsche steden; Daghuizen voor Moeders en kinde
ren. Het Roode Kruis heeft deze tehuizen opge
richt. 's Morgens om acht uur al, komen de patiënten
met hun kinderen aan de hand of op den arm in
het tehuis. Het tehuis ligt buiten de stad op een
stuk weide of in een boschc. Moeders en kinderen
worden gescheiden en terwijl de kinderen odder de
hoede blijven van geschoolde kinderverzorogsters,
kunnen de moeders onder leiding van dokters en
gymnastiekleeraressen sport doen, ini ligstoelen lig
gen wandefllngdn en lichaamsoefeningen maken.
Deze dagsaatoria zijn vooral bestemd voor die
moeders, die niet op reis' kunnen gaan en die toch
dringen rustnoodig hebben.
Er worden verder ook cursussen gegeven in kin
derverzorging en paedagogie.
Nu nog iets over de moederverzorging in Italië.
In 1918 werd door gravin Robilant een instelling
opgericht, die begon met een kapitaal van 4 Lire.
werd toen van staatswege nog niets gedaan
voor moeder- en kinderverzorging. Geen wonder,
dat het sterfteprocent van vondelingen bijv. 97 be
droeg.
Tegenwoordig worden ongeveer twee a drie dui
zend moeders jaarlijks geholpen, hetgeen wel be
wijst, dat de organisatie in 'n dringnde behoefte
als dessert achter den maaltijd
en niet
Men moet ook nooit zoetigheden als belooning voor
een of andere daad geven. Snoepzucht bij kinderen
kan ziekelijk worden. En we wenschen toch allemaal
goed opgevoede, gezonde kinderen.
Welke soorten sport mogen zij beoefenen?
De beantwoording van deze vraag hangt in de
eerste plaats af van den leeftijd der kinderen en
het geslacht.
Voor alle leeftijden onverschillig of het meisjes
en jongens zijn, zijn alle vormen der lichte athletiek
aan te bevelen. Daar is in de eerste plaats het loo-
pen, dat alle spieren van het lichaam harmonisch
ontwikkeld en een goeden invloed heeft op longen
en hart.
Zwemmen is voor de jongens en meisjes de ge
zondste sport. Men kan ze er mee laten beginnen
vaijaf het zesde jaar. Buiten de training van het
lichaam, is zwemmen zeer goed voor de huidorga
nismen. Tot de lichte athletiek worden verder sprin
gen en gooien gerekend.
Toestelturnen is meer een sport voor jongens
Voor jonge meisjes in den ontwikkelingstijd moet
men zeer voorzichtig zijn met toestelturnen. Ook
roeien en fietsen zijn meer sport voor jongens.
Meisjes moet men deze takken van sport pas in
latere jaren laten beoefenen daar er zeer veel van
het lichaam gevergd wordt. Wedstrijden tusschen
meisjes en jongens mag men nooit veroorloven;
daar de meisjes uit eergevoel alle mogelijke krachten
inspannen. Zoodoende kunnen er wel eens schade
lijke gevolgen uit voort komen.
Het beste doet men den dokter te vragen, welke
takken van sport het kind mag beoefenen, als men
er niet zeker van is, dat het kind alle sport kan
uitoefenen.
Is het kind echter volkomen gezond, dan moet
men het ook de mogelijkheid hiertoe geven. Want
niet alleen het lichaam is er mee gebaat; ook de
geest. Sportt versterkt het zelfbewustzijn en weert
zoodoende alle minderwaardigheidscomplexen.
DE UITVINDER VAN DE LOGARITHMENTAFEL.
In het begin der 17de eeuw leefde op zijn slot
Marchiston bij Edinburgh de Schotsche lord John
Napier (volgens anderen Neper), die een hoogge
leerd, strenggeloovig man was, die zijn tijd tus
schen theologische overpeinzingen en mathemati
sche vraagstukken verdeelde. Bezield van den wensch
om moeitèvolle, ingewikkelde berekeningen, waar
toe zichdestijds de astronomen gedwong n zagen, te
vereenvoudigen of te vergemakkelijken, was het
hem na diepgrondige studie gelukt een ontdekking
te doen die de volgende gedachte ten grondslag
lag: ieder grondtal stemt overeen met een zeker
ander verhoudingsgetal, zoodat de uitkomst der be
rekeningen gelijk is aan de som der verhoudings
getallen, die in den uitkomst betrokken zijn. Wan
neer men nu een tafel bezit, die voor alle grond
getallen de oVereenkomstiige verhoudingsgetallen
aangeeft, dan zal een vermenigvuldiging tot een
eenvoudige optelling en een deeling tot een eenvou
dige aftrekking teruggebracht worden. Lord Napier
stelde in het jaar 1614 een tafel dezer waardevolle
verhoudingsgetallen samen, die hij logarithmen
noemde. Daarmee heeft de Schotsche geleerde een
onsterfelij ken dienst aan de wetenschap bewezen.
Er is feitelijk geen exacte wetenschappelijke vor-
sching, onderzoek of nasporing of de practische toe
passing daarvan in de techniek, die niet min of meer
omslachtige berekeningen vereischen, welke, dank
zij Napiers geniale uitgedachte logarithmentafels
tot een eenvoudige rekenopgave teruggebracht kun
nen worden.
KLEINE SNOEPERS.
Wie draagt de schuld?
Vele kinderen zijn niet te wennen aan regelma
tige maaltijden. De eetlust ontbreekt juist op die
tijden, als de spijzen op tafel komen. Booze humeu
ren, tranen, straf zijn de gevolgen.
In bijna alle gevallen komt het uit, dat het kind
tusschen de maaltijden lekkers en kleine snoeperijen
van de moeder krijgt of ze zich weet te verschaffen-
Het gebrek aan regelmatigheid in de voedselop-
name nu, schaadt het jeugdige organisme. Niet
zelden leidt dit later tot ernstige storingen.
Maar we willen nu hiermee niet zeggen, dat zoe
tigheden en lekkernijen heelemaal niet goed voor
een kind zijn. Het kinderlijke organisme eischt o.a.
ook stoffen, die deze voedingsmiddelen bevatten.
Een verstandige moeder zal daarom de maaltijden
van haar kind zoo samenstellen, dat ook regelmatig
de honger naar zoetigheden gesteld wordt. Een
stukje koek, chocola of een andere lekkernij worden
Hagedissen en kikvorschen ondervinden in het
minst geen last van bijensteken. Een musch. daar
entegen, kan reeds aan twee of drie bijeensteken
sterven.
Ofschoon er thans talrijke kleine apotheken be
staan, die jaarlijks duizenden van inboorlingen, die
door giftslangen zijn gebeen, he leven redden, zijn
in he vorige jaar in Brisch-Indië och nog rond
25.000 menschen tengevolge van slangenbeten ge
storven.
Een Engelschman, die langen ttijd op reis was,
trof na zijn thuiskomst in zijn woning een stoel
aa, waaronder een zwerm wespen een reusachtig
nest gebouwd hadden. De gansche woning zwermde
van wespen.
De Hondsdagen hebben hun naam gekregen naar
de hondster der ouden (Syrius), die opgaat als de
zon ondergaat.
De Kaspische Zee is 's werelds grootste binnenzee,
want zij is 800 maal grooter dan het meer van
Constanz en tweemaal zoo groot als Engeland.
Met het opheffen van hett Spaansche Invaliden-
korps is ook he oudste lid daarvan, C .rvantes, de
dichter van de „Don Quijote" van de lijst der krijgs-
invaliden gestreken geworden.
Er wordt beweerd, dat menschen, die te weinig
beweging en te veel voedsel tot zich nemen, zich
nimmer boven het middelmatige verheffen.
In den Oudtijd werden reeds z.g.n. proefhuwe-
lijke gesloten, die na verloop van een jaar, als ze
kinderloos bleven, weer werden ontbonden.
Nou, nou Direk, wat wor jai verlegen gnap. Op
roet vaneivend? Zeker nei Alkmaar te kermis. Je
benne nagalstop je aigen die kwast in je toet
ben jai gek., ik zeg, je benne nagal kermissig
an je lair ophedenNou ja, je hewwe niks te
koupenje kennen toch kaikeMooi kaine
toch.ik heb al piasserai genog, ik heb niet noodig
nagmeer te zien. Nou, je hewwe puur de bokke-
pruik op, ophedenwat zeg jai Klaas. Nou, ik
ben der nag wel efkes weesteen Donderdagge-
middag. Ik ben eerst efkes nai Broek gaandeer
deije ze raie op peerde, Was 't nag wat? Ja, dat
gong pittig 'oor. Ze hewwe deer de boel wel ver
maakt. Nou, ik ben der niet opgaan vanzelf.ik lar
stond op de daik.. bij de nuwe zwemskool, deer
kon ek 't ok zien. Are mense hewwe een kwartje er
betaald, maar ik docht, as jollie zoo stom benne om jf-
et hek voor men open te leite, den betaalt Klaas
gien kwartje, vanzelf. En toe ben ik efkes te kermis tor
weest ja. Alliendig? Wè ja. Nou, nou, mocht je dat ten
zoomaar van Griet. Nou ik had een poontje mee
nomen vanzelf. Main mense, wat trekt dat mes, ln-
't laikt wel een zaag altemet. En gnap taid thuis. (na
Thuis is maar et beste. Dat zaide die jo'en uit zij
Broek ok. Wat voor een jo'en? Nou, der was een
jo'n hewwe ze zaid, en die was te warskip in En- sal,
sede, das vlak bai de Duise grens vanzelf. O.weet in
jai dat gieniensen? Nei, 't wist et niet, maar nou ten
weet ik et. Gaan maar deur. As je main nou op de te
kast hewwe wulle.Welnei.Ja, nou is dat mes en,
goedNou die jo'en eitoe was ie de grens en.
overgaanom ders in Duisïand te kaiken?e-
Want die jo'en die wou faskist worre. Nou as ie der sar
nag lang bleven was, den hadden die fas-
kiste em vast wel kiste keunen, want toe vroege ze (ft,
an em weer of ie et mooier vond, in Holland of in iur
Duisland.Nou., dan zeg je vanzelfal ben je
nou zoo rood als bier, dan zeg je nag van Holland.
En toe gaf zoo'n S.A. Kirrel em een opstopper met n_
een bos sleutels, vlak in z'n gezicht". Hai is vanzelf ;<i_
weer op een draf nei Enskede gaan.Lesten wazze de
der hier ok een paar, en ee doene hier al celle bou- de
we. Maar ze beginnen van boven afeerst bai
de burremeisters. Nou, nou, weet Je zelf maar ders an
rade. wie der in anmerking komt om faskist te Jr_
worren. Nei leit men heer maar zitteet wordt ;r_
gaandeweg kouwer't Zou main toch ben uwe, *et
azze ze hier begonne wie der an meedeidAl die lgs
raaslede voele der aigen vanzelf diktatorre. 'k Zien
die wordt wel 't houfd van die faskiste krant,
meister de Burk al loupen met een bruin hemd an. na
en den magge al die are krantekrispendente, Maar- yn
ten van Frans en zoo wat, deer ok wel ankomme. )r_
Observer mag vanzelf niet meer skraive, en de
skeerwinkel zelle wel sloten worre. Nou, Dirk wat jer
ben je weer aan 't fanteseeren. Zeg, weten jullie j^g
't al van 't waardje? Wat den? Wordt 1 April de
nuwe zwemskool opent? Deer wordt hard an werkt, let
maar' eerst zelle ze et water onderzoeke leite. Ze [ke
hewwe gelaik. Want azze ze eerst een duizend gol
den koste make, en ze zegge den, dat 't water niet ir_
deugt, den ben we nag evenveer. Moet je nag nei _ag
de Raad van Oukerspel venevend? Zou et waar weze,
datte we aansen weer skoolstraid kraige? Net zoon in_
raar zaakie as vleden jaar? Kreket zelfde spul ol_
met dezelfde pi. Hé,.hé.je magge maar niet lt_
alles zegge, 't Is hier gien vergareng van Koup- ls_
handel. As ze der deer ien uitskelde voor dief, dan ter
zegge ze d'r bai zet et maar in de krant, maar eh. lrs
Ja zeker, 't is doorstuurt nei de inspeetuur, en B. le_
en W. hewwe der al over vergadert. Allegaar met [er
de wet in de hand, zei et wel neiplozen worre. Dat
zei weer leuk worre. An de iene kant meister en ler
die zait, et is voor main een sport om ers te zien
wie et wint, en an de are kant een affekaat, die ok ak
een groote baas is. 'k Ben benuwd.'k Zei je op de
hougte houwe, ik heb deer spesejale rillasies. Niks kg
gisn nuws van Pankras? Nei, deer beurt niks meer, Uj
en as er wat beurt houwe ze het overstil. Nou. 't de
