cCwarle
prgzen
Met de „Sumatra" op avontuur
(grondslagen
en richtlijnen
voor de opsporing
Tot welke excessen het vrijgeven
van de prijzen van groenten en fruit
kan leiden, heeft de praktijk aan de
veilingen van Heiloos en Beverwijk
dezer dagen bewezen.
Omdat hij geen kans zag de aan
de veilingen aangevoerde producten
via de grossiers onder dë consumen
ten te brengen, omdat eenvoudig het
vervoersvraagstuk nog niet opgelost
is er is nu eenmaal nog geen ver-
voersmogelijkheid voor gr<?ote kwan-
tums, liet de directeur van de
Voedselvoorziening, Ir. Louwes, de
prijsbepaling der groenten- en fruit-
productie vrij.
Het veilingseizoen te Heiloo begon
18 April en 23 April kwamen de
eerste aardbeien uit de kassen aan
de veiling. Aanvankelijk varieerden
de prijzen van f 3.— tot f 8.per
doosje van 3 ons, doch de prijzen
liepen op, totdat zij in de week voor
Pinksteren stegen tot f 11.per
doosje. De veilingleider kon hier
niets tegen uitrichten; de overheid
had de prijzen vrij gegeven en de
grossiers en winkeliers boden tegen
elkander op. zoodat een tuinder die
rnet een 500 doosjes ter veiling
kwam, maar eventjes f 5.500 ont
ving. Prijzen van f 1.30 voor een
kilo spinazie en f 5.voor een
blomkooltje werden niet eens-over
dreven genoemd. Aan de veiling te
Beverwijk voerde een tuinder in 3
a 4 veilingen voor f 100.000 aan ra
barber agp.
Dat deze tuinders zwart geld ver
dienden, kan niet gezegd worden,
daar de overheid de prijsbepaling
vrij had gelatendoch degenen die
door tegen elkaar opbieden zulke
formidabele prijzen betaalden, heb
ben toch wel met zwart geld ge
smeten. Van een en ander is het
gevolg, dat de veiling te Heiloo nu
alreeds een omzet heeft genoteerd
die anderhalf maal zoo groot is, als
de geheele jaaromzet van het vorig
jaar.
Thans heeft de Groenten- en
Fruitcentrale de prijzen weer rede
lijk vastgesteld; deze zijn nu o.m.
voor aardbeien -f 2.50 per kg; as
perges f 2.50 per kg (hiervan waren
de prijzen tot f 14 per kg. opgeloo-
pen). Wanneer de aanvoer van aard
beien toeneemt, d.w.z. tegen dat de
groote campagne verWacht wordt,
zal de prijs nog aanmerkelijk dalen.
DE VOEDSELVOORZIENING De
aandacht .van het publiek wordt er
op gevestigd, dat het voor de bon
aanwijzing alleen kan afgaan op be
kendmakingen in de plaatselijke
bladen, daar deze aanwijzing per
district, dus nog niet landelijk ge
schiedt.
De bonnen worden voorts niet
ééns per* week, doch op ongeregelde
tijdstippen bekend gemaakt, zulks
i.v.m. den nog ongeregelden aan
voer.
Het district Alkmaar omvat de
Kringen Alkmaar, Bergen, Haren
karspel, H.H. Waard, Heiloo, Lan-
gendijk, Oudorp, Enkhuizen, Hoorn,
Medemblik, Spanbroek, Venhuizen,
Wognum en Zwaag.
Het district Den Helder, de krin
gen Barsingerhorn, Den Helder, Te
xel, W'meer en Zijpe.
Om de levensmiddelen zoo spoe
dig mogelijk onder de consumenten
ten brengen blijven de z.g. Roode
Kruis winkels ingeschakeld; is de
voorraadvorming voldoende, dan
worden de winkeliers weer inge
schakeld. zooals fnet de verstrekking
van vleesch en vet al het geval is.
Het brood zal, daar er onvoldoen
de tarwe is nog geruimen tijd door
biskwie vervangen worden. Waren
wij niet bevrijd, dan hadden we
geen brood, maar ook geen biskwie.
(vervolg van pag 1)
Voor de kust van West-lndië bleef de Sumatra eenigen tijd in patrouille-
dienst, en kwam dan na lange omzwervingen, via Kgapstad, in het najaar
van 1940 te Soerabaja aan. Hier lag zij in reparatie, totdat japansche
bombardementen in Dec. '41 noodzaakten tot het zoeken van veiliger
ligplaats boven Colombo, en daarna bij Bombay. Koninginnedag 42
werd in Kaapstad, gevierd. Daarna keerde de Sumatra terug naar
Noord-Engeland, aanvankelijk met de bedoeling om te zijner tijd des
Prinses terug te halen uit Canada. Er verliep daar een lange, rustige
tijd, na de doorgemaakte patrouille- en convoyeeringsdiensten met hun
blijde en droeve momenten: het oppikken van schipbreukelingen, die"
na torpedeering van hun Hollandsche koopvaardijer 43 dagen op het
hooge water hadden rondgedobberd...; het overboord slaan in storm
weer van manschappen of n ontmoeting in volle zee onder spelen
van het Wilhelmus
Die rustige tijd vond een einde, toen de bemanning, voorjaar 1944,
order kreeg om in complete afzondering te blijven. Men begreep officieus,
dat het iets te maken had met de op handen zijnde invasie. Zes weken
van wachten, wachten; spannender dan een complete zeeslag.
Nu weet Geertse in eenvoudige woorden te vertellen van de meest
gigantische onderneming in de krijgsgeschiedenis, waar hij met zijn neus
boven-op heeft gezeten. Nadat de eerste stoottroepen de Atlantic-wal
hadden geforceerd, legden de geallieerden voor de Normandische kust
kunstmatige havens aan. Daartoe werden twee, naar elkander toe reikende
pieren aangelegd, vanaf het strand zee-inwaarts. En wel „eenvoudig
door een groot getal schépen, van verouderd type, in rijen aan elkander
te leggen, steven aan steven, en deze vakkundig te laten zinken. De
rompen bleven ver genoeg boven water uitsteken, om de branding te
breken.
Onder een Ëngelschen commandant bleef Geertse met 17 anderen
aan boord von zijn schuit, tot dat het hun beurt was om te zinken.
Vier afgestelde ontploffingen, en in een oogwenk was het geschied.
Toen de haven klaar was, werden het twee ononderbroken rijen van
af- en aanvoerende schepen. Ontzaglijk om te zien, zegt Geertse.
Maar rondom ploften de Duitsche granaten in de golven!
De zeven dagen verlof, die hij vervolgens in Londen moeht doorbrengen,
werden abrupt onderbroken door het neerploffen" van de eerste V-l s.
Eerst wist men niet wat men er aan had; maar al spoedig werd tachtig
procent van het duivelstuig vóór de kust kapot geschoten door jagers
en grond-afweer.
Na eenigen tijd arbeid in een fabriek te Glasgow kwam Geertse weer
als machinist op een marine-sieepboot. Op 23 Nov. 44 arriveerde hij
daarmede in bevrijd Terneuzen. En toen maar sleepen, de Schelde af
en op. „Come on, boys, Eisenhower staat er op te wachten I was zijn
oansporings-roep. Totdat de jongens tenslotte gekscheerden„nu s eentje
voor Monty, jan; Eis heeft er al genoeg!' Enfin, 't bleef tóch in de
familie, zegt Geertse.
Na juli '44 had hij geen post meer van zijn vrouw ontvangen. Nu, na
de bevrijding van Holland, kregen de mannen enkele dagen om hun
familie op te zoeken, in afwachting van het groote verlof.
„Wat ben ik gelukkig'besluit Geertse, „als ik denk aan m n collega,
die in Apeldoorn een leeg huis terug vond. Ga maar zoeken
.Distributiebeschikkingen en Prijsvoorschriften
blijven gehandhaafd.
De Militaire Commissaris in de Provincie Noord-Holland maakt
bekend
1. Alle distributie_beschikkingen blijven bij K.B, 17 September
1944 vooralsnog van kracht en derhalve behouden de Rijks-
bureaux voor Handel en Nijverheid volledig hun bevoegdheden
en blijven alle door de Rijksbureaux uitgevaardigde regelingen
onverminderd gelden.
DE DUITSCHE LEGERPAARDEN. -
Woensdag: 30 Mei a.s. zullen op de mirkt
te Alkmaar de Duitsche legerpaarden wor
den verkocht Een aantal van deze paarden
zal door bem'ddeling. van het Bireau van
den P. V. C. (afd. paarden) worden gere
serveerd voor vervoerders, die deze dieren
ln het belang van de voedselvoorziening
het dringenst noodig hebben.
2. Alleen ten behoeve van voorziening in Nederlandsche
behoeften mag productie voortgang hebben. Niet toegestaan
is verwerking bewerking, transport, koop, verkoop en afleve
ring van materialen, halffabrikaten en eindproducten, die waren
bestemd voor Duitsche opdrachten in den ruimsten zin van
het woord.
3. Evenzoo is niet toegestaan de verwerking, transport koop,
en verkoop en aflevering van materialen, halffabrikaten en
eindproducten, voor zooverre de feitelijke voorraad niet
overeenstemt met die in de laatste opgave aari het Rijksbureau,
afgezien van de sinds die opgave geoorloofde wijzingen in
den voorraad.
4. In dringende gevallen kan van bovenstaande bepalingen
ontheffing worden verleend door de Rijksburaeux.
5. In het bii20ncjer wordt er de aandacht op gevestigd dat
ook de Prijsvoorschriften tot nader order onverminderd van
kracht blijven,
Opsporing en zuivering zijn twee
los van elkander staande begrippen.
De zuivering betreft vooral die func
tionarissen -van overheidsdiensten
en het openbare leven, die het ver
trouwen van de bevolking niet meer
genieten en die uitgeschakeld wor-
derrf of in hun functie verlaagd.
De ojpsporing, meest gevolgd door
aanhouding en in bewaring stel
ling betreft die personen, die door
samenwerking met de Duitschers
zich buiten de gemeenschap gesteld
hebben en daar ook nu uitgestooten
dienen te worden.
De opsporing, die normaliter de
taak is van de politieke recherche,
is reeds voor de bevrijding aan de
B.S. opgedragen, die echter een
zuiver militaire organisatie is. Daar
Z.K.H. Prins Bernard de arrestaties
met een politieken achtergrond niet
aan de B.S. wil overlaten, is hier het
M.G. ingeschakeld, dat van de B.S.
slechts gebruik maakt voor opspo
ring.
De politie is nog niet voor deze
taak geschikt, omdat deze, als or
gaan, niet individueel, niet meer
het vertrouwen van de bevolking
geniet en voorts niet opgewassen
zou zijn tegen deze massa-arresta
tie, die vijf procent der bevolking
omvat. Als de politie gezuiverd is en
aangevuld en door haar werk ge
toond heeft voor deze zaak weer be
rekend te zijn, zal zij weer worden
ingeschakeld.
Thans is een politieke opsporings
dienst aan het werk, die in nauw
contact met de illegaliteit, die de
personen aanwijst, welke voor op
sporing in aanmerking komende
verantwoordelijkheid berust bij het
M. G.
Het is een pijnlijke geschiedenis
voor een volk een deel van zich er
buiten te stootenhoe sneller en
doortastender dit geschiedt, des te
beter en te spoediger ook kan aan
den wederopbouw van onze natie
gewerkt worden.
Eerste vereischte is, dat het ge
voel van rechtszekerheid, dat de
laatste jaren ten zeerste geschokt is,
weer spoedig terugkeert. De arres
taties geschieden dan ook niet wil
lekeurig en volgens Duitsche me
thodes de leiding berust bij perso
nen, die de algemeene achting en
het vertrouwen der bevolking ge
nieten. In het district Alkmaar kan
dit ongetwijfeld aangenomen wor
den, als men weet, dat Baron Mr. A.
M. van Tuyl van Serooskerken, pre
sident van de rechtbank, die door
zijn waardige houding tijdens de be
zetting zeker het vertrouwen der
bevolking geniet, de leiding hier
heeft, daarbij geassisteerd door Mr.
Conijn en opperwachtmeester De
Groot van Heiloo. Deze zijn bezig
een volledigen dienst in te richten,
die nieuwe arrestaties laat verrich
ten en eventueel gemaakte fouten
herstelt. Deze dienst verzamelt dos
siers over de arrestanten en bereidt
de rechtspraak door de tribunalen
voor.
Naast inliditingen over nog voor
arrestaties in aanmerking komende
personen, is deze dienst ook bereid
inlichtingen te ontvangen over ge
vallen, die ten onrechte tot arresta
ties geleid hebben deze komen spo
radisch voor, doch zullen zoo snel
mogelijk behandeld worden. Men
vervoege zich met inlichtingen aan
het bureau op de 2e etage van Huize
Voorhout, dat daarvoor van 10 tof
12 uur geopend is.
Lt. Ir. D. Noordhof, Inspecteur
van de Politieke Recherche te Zaan
dam, aan wiens causerie wij deze
gegevens ontleenen gaf ons de ver
zekering, dat de schuldigen, die nog
op vrije voeten rondloopen, hier te
lande of in Duitschland niet aan
het tribunaal Zullen ontkomen; men
denke dust niet, dat ieder, die nog
vrij rondloopt, ook vrij uitgaat.
Pr. Otten
