NIEUW
Naar zelfbestuur voor Britsch-Indië!
EEN MANIFEST VAN DE
R.K. STAATSPARTII
ZATERDAG 16 JUNI 1945
BUREAU-
Langestraat 42*
Alkmaar
Telefoon 4350
n
2),e gAaatót
e.e.tid'iacM
Fietspad en trottoir
Bedrijfsorganisatie in de
DE BERECHTING VAN
LANDVERRADERS
weer ïrt eere
Mijnindustrie
Geheime wapens
Brunei gevallen
41e JAARGANG - NUMMER 18658
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
Buiten God is 't nergens oeiliq (Vondel)
Abonnementsprijs 1 1.10 per maand: f 3.30 per kwartaal
t)
„Dat de grootst mogelijke eendracht der
verschillende godsdienstige en politieke
richtingen thans geboden is om de schrijnende
nood te lenigen, de verwoestingen te herstel
len, alle corruptie te bannen, het arbeidspro
ces weer op gang te brengen en vooral het
Overheidsgezag op nieuw vertrouwen te
grondvesten'gelijk de Nederlandsche Volks
beweging blijkens "zijn beginselverklarihg „in
het bijzonder varf oordeel is, dat is een uit
spraak met den geest waarvan wij volkomen
instemmen. Gelijk wij, naar gebleken is, met
den geheel en opzet van de N.VrB.. voor zoo
ver wij die uit de> voorloopige publicaties
kunnen kennen, onze instemming heeft, nade-
maal men zich eenmaal op het standpunt
heeft gesteld, dat een dergelijke vernieuwings
beweging thans weer noodig is. Wij willen er
nog enkele gedachten aan wijden, om- niet te
worden misverstaan-^ Wanneer wij lezen, wat
de N.V.B. wü, en dok begrijpen, wat zij, in
tegenstelling tot aanvankelijke indrukken,
niet wil. dan is men geneigd te vragen, of
daar een nieuwe beweging voor noodig was.
Ontplooiing van de menschelijke persoonlijk
heid. vernieuwing en beveiliging van het ge
zinsleven, verheffing van den arbeid in een
geordend sociaal-economisch bestel, verster
king van de nationale gemeenschap, vernieu
wing van de. staatsgedachte, actieve buiten-
landsche politiek, bereidheid in het brengen
van offers, trouw aan Oranje, om maar enkele
punten uit het program te noemen, zijn be
kende dingen, die niet alleen in groote groe
pen van ons volk leefden, maar door de groote
partijen ook krachtig werdeg. gestimuleerd. Nu
mag dit niet vergeten worden bij de beoor
deeling van de nieuwe verhoudingen, dat het
groote opbouwende werk. ook van de politieke
partijen, reeds in September 1939 werd onder
broken en later gewelddadig stopgezet, zoodat
practisch reeds zes jaar aan de vervulling van
staatkundige idealen niets kon worden gedaan.
Maar van den anderen kant erkennen wij
gaarne, dat het daardoor ontstane v a c u u'm
moest worden gevuld. De naar vernieuwing
strevende voortvarendheid, welke in de illega-
liteit is gegroeid, kon ook niet wachten tot de
aarzelende politieke' partijen zich duidelijker
in het openbaar hadden uitgesproken, al mag
ook niet worden vergeten, dat dit zijn goede
redenen had. Wij betreuren o.a. zeer het
steeds maar uitblijven van leiding in het ka
tholieke kamp, maar ook al weer erkennen
wij de moeilijkheid, om totverantwoorde,
voor het; geheele land geldende lpiding te ko
men gezien de practische onmogelijkheid tot
voldoende contact over het geheele land.. Dit
moge ook de ongeduldigen onder ons tot be
zinning en nog eenige oogenblikken geduld
manen. Dat ook de Hoogwaardige Bisschop
pen. wien men toch waarlijk wel geen gebrek
aan moed om te spreken en durf om te ge
tuigen, „.te pas en te onpas", zal durven ver
wijten, nog niet zijn gekomen met de Bood
schap met richtlijnen, waarnaar he Neder
landsche Katholieke Volk smachtend uitziet,
is ook in verband met de geschetste moeilijk
heden, heel goed te begrijpen. Bovendien weet
men toch. dat het standpunt van het Episco
paat, hetzij dit inhoudt spreken of afwachtend
zwijgen, door goede redenen ingegeven is.
Maar omdat wij bijv. ons niet geroepen ge
voelen, leeke-bisschop te spelen, achten wij
ons niet gerechtigd in bepaalde dingen ,prin-
cipieele uitspraken te forceer^n, waar het be
voegde gezag den tijd daarvoor nog niet ge
komen acht. Een heilige önrust om de dingen
van den nieuwen tijd aan te grijpen, moge van
ons allen gevraagd worden, daarnaast moeten
de zaken worden bezien met die nuchterheid,
die ons voor fouten en dwalingen bewaart.-
Voortvarendheid is goed. voorbarigheid is
fout. Wat nu verder den N.V.B. betreft, willen
wij haar vooral zien als een poging, om het
Nederlandsche volk in bejveging te brengen
voor en te bewegen tot samenwerking en een
dracht, om te komen tot herstel en vernieu
wing. Waar ons ook elders nog eens dudelijk
gebleken is. dat de N.V.B. de politieke partijen
erkent, willen wij haar zien als het politieke
geweten van het Nederlandsche volk, als het
openbare geweten vs\n de politieke partijen.
In hoeverre haar meening, „dat het politieke
partij leven in ons volk zich langs andere
scheidslijnen dan vóór 1940 zal moeten bewe-
geningang vindt in katholieken en christe-
lijken kring, zal de ontwikkeling in de naaste
toekomst leeren. Men kent het standpunt, dat
wij ook in dit opzicht duidelijk hebben uitge
sproken: de meening. dat de antithese niet
meer bestaat op politiek en sociaal terrein, is
een dwaling. De vraag is niet, of die antithese
Uit mededeelingen van den Engelschen
blijkt, dat de Britsche regeering thans heeft
den weg naar zelfbestuur voor Britsch-Indië.
stellen moge het feit der op handen zijnde
rijkheid der Engelsche voornemens is er niet
waarin behalve de Onderkoning en de Brit
uitsluitend Britsch-Indische politici zitting zul
daarin evenredig vertegenwoordigd zijn. Er
Indië en de diplomaten, die Britsch-Indië in
Indiërs zijn. Hoewel ook de huidige oppositie
leider in het Lagerhuis, met voldoening van
Indische ideaal van zelfbestuur hiermede na
stap is gezet en het opofferende werk van
leider Gandhi draagt merkbaar vruchten!
„een vruchtbaar beginsel is voor de oplossing
van maatschappelijke vraagstukken". Dat ge-
looven wij niet. Maar de antithese is een evi
dent feit, dat consequenties meebrengt. Haar
ontkenning, dat willen wij maar zeggen, zou
ons in de samenwerking op dwaalwegen kun
nen brengen. Maar wij willen, ondanks de
antithese, samenwerking en eendrachtig wer
ken, „onverveerd" snel en krachtig. In de
vrije discussie, die de N.V.B. voor de geeste
lijke vernieuwing ook op politiek gebied noo
dig acht en die na de bevrijding trouwens
van zelf spreekt! pleit ieder naar zijn eigen
aard voor zijn eigen overtuiging. Zoo wij voor
de onmisbaarheid van het eigen zelfstandige
staatkundige verband van de Katholieke Ne
derlanders, waaraan, naar wij van bevoegde
zijde hebben vernomen, hard wordt gewerkt.
Het kan ons niet hard genoeg gaan. Eerst als
de leiding daar ook duidelijk gesproken heeft,
staan de stukken zuiverder op het nationale
schaakbord. Wij zijn er van overtuigd, dat dan
zal blijken, hoe het eigen staatkundige werk
van de Katholieken een onmisbare bijdrage
vormt voor de nationale eenheid, waardoor in
belangrijke mate tegemoet gekomen wordt
aan het groote en mooie doel, dat de Volksbe
weging zich stelt. Want, uit een gezonde ken
nis van de leer der katholieke beginselen op
staatkundig gebied moet vanzelf dat gezonde
begrip van gemeenschapsleven voortvloeien,
dat Katholieke Nederlanders van nature njet
vreemd is!
P.S. Nadatr dit artikel geschreven was. ont
vingen wij het elders gepubliceerde manifest
van de R.K. Staatspartij, eindelijk!
Onderkoning voor Britsch-Indië, lord Wavell,
besloten, een belangrijke stap te zetten op
Aan het tijdstip der publicatie van deze voor-
verkiezingen niet vreemd wezen, de belang-
minder om. Er komt een uitvoerende raad,
sche opperbevelhebber, generaal Auchincleck,
len hebben. Hindoes en Mahomedanen zullen
komt een Hoage Commissaris voor Britsch-
de wereld vertegenwoordigen zullen, zullen
blijkens een uitlating van Attlee, den Labour-
deze voorstellen kennis heeft genomen, is het
tuurlijk nog niet bereikt. Maar een belangrijke
den merkwaardigen Indüschen nationalisten-
Bijzondere Raad van Cassatie en
Bijzondere gerechtshoven inge
steld.
Ingesteld zijn een Bijzondere Raad van Cas
satie en Bijzondere gerechtshoven te Den
K'aag en Amsterdam, ter berechting van land
verraders President van den Bijz. Raad van
Cassatie is mr. H. Haga. raadsheer van het
gerechtshof te Den Haag. Procureur-fiscaal:
mr. A. M. baron Tuyl van Serooskerken, pre
sident van de rechtbank te Alkmaar.
Presdent van het Bijzonder Gerechtshof te
Den Haag: mr. A. L. M. van Berckel raadsheer
van het Gerechtshof te Den Haag. Procureur-
fiscaal: mr. J. Zaayer, ambtenaar O.M. aan de
kantongerechten van het arrondissement Den
Nu de Duijschers zijn vertrokken, heeft
het overtreden van bepalingen veel van
zijh aantrekkelijkheid verloren. Maar men
leert niet plotseling af, waar men zich ge
durende eenige jaren aan gewend heeft.
Zoo fietste men bij voorkeur niet op
de rijwielpaden. Bij het sterk toegenomen
verkeer is dit niet alleen hinderlijk (het
zoo belangrijke levensmiddelenvervoer on
dervindt er o.m. -vertraging door), maar ook
in stijgende mate gevaarlijk
Tevens is het noodzakelijk, dat de kinde
ren. die eenige jaren zoo zorgeloos op den
rijweg speelden, zich weer naar de trot
toirs terugtrekken.
Ieder moet zichzelf opleggen: fietsers op
het fietspad, voetgangers, groot en klein,
op het trottoir.
President van het Bijzonder Gerechtshof
te Amsterdam: prof. dr. J. A. van Hamel, oud-
hoogleeraar. Procureur-fiscaal: mr, N. J. G.
Sikkel, substituut-officier van de rechtbank te
Haarlem.
De beëediging van de functionarissen zal
Maandag a.s. geschieden door den minister
van Justitie a.i., prof Gerbrandy.
ER KOMT KOFFIE!
De Sectie Pers van den Staf van het Com
missariaat Noodvoorziening te 's-Gravenhage-
deelt ons mede:
Uit Amerika zijn in ons land aangekomen
duizenden kilo's koffie, gemalen en geblikt
Deze koffie komt volgende week in distributie
met 40 gram per persoon, behalve v kindeken,
DE VERLIEZEN VAN DE KONINKLIJKE
NEDERLANDSCHE MARINE
De Kon. Ned. Marine heeft tot 5 Mei 1945
verloren: 2 kruisers, 9 torpedojagers, 12 on
derzeebooten, 3 kanonneerbooten en 70 ande
re schepen.
VOEDSEL UIT.... ZAAGSEL
Dr. Bergius. een Oostenrijksche 'geleerde,
die nu samenwerkt met de derde Amerikaan-
sclve Infanteriedivisie, heeft een methode ont
dekt om uit houtafval en zaagsel voedsel te
bereiden met een hoog proteïne- en vitamine
gehalte. Fabrieken in Mannheim en Regens
burg vervaardigden reeds 800 ton van dit hout-
voedsei per maand, voldoende om 1.700.000
menschen te voeden.
Het Dagelijksch Bestuur van de R. K. Staatspartij maakt het volgende bekend: „Nu
de overweldiger van ons land en van zijn Instellingen Is overweldigd; de nazl-verorde-
ning, waarbij de R. K. Staatspartij ontbonden is verklaard, krachtens Koninklijk Besluit
geacht wordt nimmer van kracht te zijn geweest; en verschillende politieke groepeeringen
van vó6r 15 Mei 1940 wederom voor het voetlicht zijn getreden; rekent het Dagelijksch
Bestuur van de R. K. Staatspartij het tot zijn verantwoordelijkheid, na voorloopig contact
met de Zuidelijke, eerder bevrijde provinciën des lands te hebben opgenomen, zijn stand
punt betveftendc HET POLITIEKE OPTREDEN DER KATnOLIEKE NEDERLANDERS IN DE
NAASTE TOEKOMST ter algemeene bekendheid te brengen
De Regeering heeft een belangrijke beslis
sing genomen. Er zal een bedrijfsorganisatie
voor de mijnen in het leven worden geroepen,
op den grondslag van art. 152 e. V. van de
Grondwet, waarbij de instelling van lichamen
met verordenende bevoegdheid mogelijk is ge
maakt: Over de definitieve redactie van het
statuut van deze bedrijfsorganisatie wordt nog
onderhandeld met de werkgevers en de werk
nemers. Zoo blijkt toch telkens, dat bereids
een goede grondslag voor ingrijpende sociaal-
economische verbeteringen aanwezig is.
DE VOORMALIGE COMMANDANT van het
concentratiekamp Buphenwald is met 18 van
zijn stafofficieren gearresteerd in een krijgs
gevangenenkamp bij Munchen.
1. In den loop van haar bestaan heeft de
R. K Staatspartij zich in het algeméén be
lang ten doel gesteld, de katholieke Nederlan
ders te vereenigen, a. tot de vorming hunner
politieke opvattingen op den grondslag hun
ner katholieke beiginselen, en b. tot verkrij
ging van de krachtigst mogelijke afvaardiging
in de vertegenwoordigende lichamen.
2. Wat laatstbedoelde verkiezingstaak be
treft, dient te worden afgewacht, op welke
wijze en in welken vorm de invloed van de
katholieke Nederlanders in de vertegenwoor
digende lichamen onder een herboren staats
bestel tot gelding gebracht zal moeten worden
en aan welke personen het katholieke volks
deel zijn vertrouwen in dit opzicht zal wen-
schen te geven.
3. Voor de taak van staatkundige vorming
blijft in ons land met zijn gemengde geeste
lijke bevolking in het algemeen belang een
eigen politiek verband der katholieke Neder
landers onmisbaar in den huidtgen tijd van
geestelijke spanning meer dan ooit.
Gezien de ingrijpende^ ontwikkelingen wel
ke zich in de laatste jaren hebben aigetee-
kend en welke zich thans in ons herboren ge
meenschapsleven aan het voltrekken zijn, be
hoort d?t ver"k van vorming en voorlichting
op zoo breed mogelijken grondslag te worden
aangevat, hetgeen practisch beteekent. dat de
onderscheiden politieke opvattingen, welke in
het katholieke volksdeel leven, direct daarbij
betrokken moeten worden.
(Zie vervolg op pag, S)
Een speciale Britsche organisatie heeft alle Duitsche
militaire geheimen opgespoord. Zoo b.v. de aanwen
ding van infra-roode stralen voor het ontdekken van
schepen; vliegertde bommen met messen die door
vliegtuigen heen moesten snijden; vliegende bommen
die vanuit vliegtuigen werden gericht; raket- en
lange afstand-torpedo's, etc.
Op Borneo hebben de Geallieerden de stad Brunei
veroverd. De J apanners pogen bij hun terugtocht de
oliebronnen in brand te steken. Op Okinawa plegen
vele Japanners zelfmoord, vele troepen geven zich
over. De Geailleerden blijven verwoed opdringen.
De Chineezen hebben een nieuw offensief ontketend
tegeji de havenstad Wentsjau.
Een eigen opname van de Dropping
demonstratie aan den Zomerdijk onder
Wognum en Spanbroek: „Cor Klaassen"
legt aan onzen hoofdredacteur de wer
king van de S'phoon uit, het zend- en
ontvangstation, dat contact met de aan
komende vliegtuigen tot stand bracht.
