NIEUW
TRUMAN NAAR HET VATIC A AN?
Grensincidenten in
e
In afwachting
Aanval op Sumatra verwacht
VRIJDAC 13 JULI 1945
De conferentie van de Groote Drie
„Geen vreemde macht
in Polen"
Ierland is een
republiek
Groote textielvoorraad
achtergehouden
Prins-regent bij
den Koning
I0ereldft
teuws
Uil
etgen
land
De Poolsche vloot in
Engeland
Aftreden van
Franco?
In de schaduw van
vreeselijke cijfers!
Vijfhonderd vijf en twin
tig duikbooten vernield
rotplooiing,
n haar ac-
vernomen
Kapelaan
ochie gaan
zijn benoe-
n parochie
zond Zon-
e Gemeng-
ia -Paulow-
wils" pro-
in de zaal s
Breezand.
precies be-
nsiders be
te v'orden,
ius niet en
;en, om een
te maken.
ilclub. Zon-
Korfbalclub
•ig bestaan,
'érden korf-
n.l. Jong
1—4; Jong
Jong Le-
Het waren
en. 't "Was
even I twee
13 voor jon-
Th. Sinnige,
en partijtje
Bloemen- en
Schagen.
31N
>rgens 6 uur
4 uur Plech-
lstalling en
ig en -avond
rambling
•IS
BERGEN
nHiiimiiiiiiiDDniDn)
\BANK
bankbiljetten
ng gehouden
i des namid-
ijdag 13 Juli
F. C. JONG
voeten niet;
taan, zooveel
nuOei!
het niet een
schuld? Om-
ilde, liet de
'te wenschen
mstonds mee.
in de Magda-
komt weer
,ng dagelijks
ERZORCINO
R16 TEL MO
Theorie
Sehagen
ha en Omstr.
^AT 93
de bank-
ierom de
van Uw
bij een
iet deed,
kunt U
gging be-
irerstrekt.
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
41e JAARGANG - NUMMER 18678
Bulten God ia 't nergens veilig (Vondel)
Abonnementsprijs I 1.10 per maand; I 3.30 per kwartaal
BUREAUX:
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
DEN HELDER
Loudsgracht 69
Telefoon 2383
SCHAGEN
Molenstraat 52
Telefoon 459
"N
In een bericht uit Washington wordt gezegd, dat men een bezoek van
Truman aan het Vaticaan verwacht. Uit Vaticaanstad meldt Reuter, dat
Z. H. de Paus zijn vertrek naar het zemerverblijï Castel Gandolfo^ h^elt
uitgesteld tot na de Conferentie van de Groote Drie, Dit wordt zoo uit
gelegd, dat de Paus niet alleen in het Vaticaan op de hoogte wil blijven
met het verloop van de conferentie, maar ook, dat na afloop der bespre
kingen van de Groote Drie Trnman bij zijn bezoek aan Italië ook een
bezoek zal brengen aan het Hoofd der Katholieke Kerk.
De voorbereidingen voor de eerste
conferentie der Big Three na de ne
derlaag van Duitsehland zijn zoo
goed als voltooid. Men rekent er op.
dat de conferentie a.s. Dinsdag te
Potsdam bij Berlijn zal beginnen.
Stalin zal dan voor het eerst voet op
Duitschen bodem zetten. Men zegt te
Washington, dat presidëht Truman
voorstellen meebrengt voor de Vre
desconferentie van 1946. Ook de
kwestie van Duitsche gebiedsafstand
komt ter sprake, o.m. ten aanzien
van Nederland. Bij de vele groote
problemen, welke aan de orde ko
men, is ook de toekomstige positie
van de Japansche koloniën. Verwacht
wordt, dat Rusland' de gebieden, die
het vroeger aan Japan heeft -moeten
afstaan, zal terugeischen. Ook ver
wacht men in politieke kringen in
Londen de vaststelling van een ge-
mebenschappelijke politiek tegenover
Franco.
in.
Het valt op, dat reeds eenige
politieke partijen in deze da
gen teruggrijpen naar.... hun prin
cipieel program uit het jaar.... 1937.
Dit schijnt geschikt om schrik te
brengen in de kringen van hen, die
banbliksems slingeren naar den
ouden tijd'. Wij deelen die schrik
niet. 1937 was in meer dan een op
zicht n.l. een mijlpaal en een keer
punt. Het' was het jaar, dat de inter
nationale actie begon te komen op
het kookpunt, door de politiek der
voldongen feltep van de as-mogend'-
heden. Eet was het jaar, waarin het
Vaticaan scherper dan ooit stelling
meende te moeten, nemen in de prin-
cipieele kwesties welke met de ge
varen der opdringende nationaal-
socialistische, fascistische en commu
nistische bewegingen samenhingen.
Zoo verschenen de encycliek over den
toestand van de Kerk in Duitsehland
en die over het goddelooze commu
nisme enkele dagen na elkaar! Een
mijlpaal was 1937 ook in de politiek
van ons land, en 't beslissende keer
punt werd duidelijk ingeleid. Zoo
als anderen thans nog durven terug
grijpen naar hun principieele stand
punten van dat jaar, kunnen wij,
sprekend met Sint Paulus, zeggen:
wij ook! De Partij had véen jaar te
voren haar algemeen staatkundig
program in groote eenstemmigheid
vastgesteld, waarin zij uitdrukkelijk
vaststelde, dat zij, instede van een
kerkelijke par ij te zijn, wilde zijn en
blijven de zuiver staatkundige ver-
eeniglng d'er katholieke Nederlan
ders. Zij deed zulks op grond van
traditie en geschiedenis. Haar alge-
meene beginselverklaring was deze:
het algemeen welzijn van het Neder-
landsche volk te bevorderen door in
wetgeving en bestuur beginselen tot
gelding te brengen, welke zij put uit
de Openbaring, gelijk deze door het
Kerkelijk leergezag wordt vertolkt,
zoomede uit de natuurlijke eischen
van het persoonlijke en het ge
meenschapsleven in zijn verschillen
de vormen. Wjj nu meenen, dat met
-groote waardeering voor pogingen
tot samenwerking en eensgezindheid,
de katholieke beginselen over staats
doel en staatsgezag, over staatsgezag
en bouw van den staat, over staat en
individu, over staat en gezin, over
staat en ordening, over internatio-
(Zie vervolg 5e kolom)
Generaal Roednicki, de bevelvoe
rende generaal van de Eerste Pool-
sche Gemotoriseerde Divisie, die deel
uitmaakt van de Britsche bezettings
troepen in Noordwest Duitsehland
heeft in een dagorder tot zijn troe
pen gezegd: „Wij zullen terugkeeren
naar Polen, maar enkel met de wa
pens in de hand, naar een Polen,
waarnaar we in onze droomen ver
langd hebben gedurende vijf jaren
van strijd voor een onafhankelijk
vaderland. Ten slotte zullen wij dat
recht verwerkelijken en geen enkele
vreemde macht zal heerschen over
ons land."
Ierland Is thans een republiek en
maakt niet langer deel uit van het
B'ritsche gemeenebest. Dit volgt uit
het antwoord, dat de Valera tijdens
de bijeenkomst van den Ierschen
Dail gaf op een vraag van den on-
afhankeiijken afgevaardigde Dillon.
„Thans weten wij, waar we aan toe
zijn, en de Vereenigöe Volkeren we
ten het eveneens", verklaarde Dillon.
De twee te Dublin verschijnende
kranten, de Irish Independant en de
Irish Times, drukken de verklaring
vdn de Valera in groote koppen af.
De Irish Independant schrijft: „De
Valera heeft thans ondubbelzinnig
gesproken. Hij heeft het Iersche volk
op duidelijke wijze verzekerd, dat
wij leven in een republiek."
HET DUITSCHE VOLK is opgeroe
pen, op het land te komen werken,
zelfs al zou het zijn als trekdier....
BOB SCHOLTEN, de bekende ra
diozanger, is uit Auswitz in ons land
teruggekeerd.
Grensincidenten, die in de historie "I 1 1
zoo vaak aanleiding geweest zyn tot 1 l£ 8 ¥1 ff
ernstige conflicten, hebben zich thans
in Griekenland voorgedaan. In dit
land ligt de conflictstof hoog opgestapeld. Men zegt van ver schillende
kanten, dat een reactionaire staatsgreep in Griekenland zou dreigen.
Bulgarije en Joego-Slavië ageer ens tegen deze situatie. Thans worden uit
Londen incidenten gemeld aan de Grieksclie grenzen van Joego Slavië
en Bulgarije. Dertig Bulgaarsche soldaten zouden de grens overschreden
hebben. Hiertegen is van verschillende kanten, ook van Russische zijde,
geprotesteerd. Van Engelsche zijde is ontkend, dat de Grieken incidenten
zouden hebben uitgelokt met de Joego Slaven. Ook Albanië is bij de drei
gende moeilijkheden in dezen lastigen Balkanhoek betrokken. Albanië heeft
vier lichtingen gemobiliseerd, Grleksche burgers zijn in Albanië geïnter
neerd. Griekenland heeft twee lichtingen opgeroepen.
Ongeveer 7'/s mlllioeii meter tex
tiel had de N.V. P. F. van ^lissingen
Co's katoenfabrieken. te Helmond'
in voorraad, waarvan bijna 3 millioen
meter gereed was. De directie had.
ook na herhaalde aanvragen, niet
meer dan 121.800 meter aan het tij
delijk Rijksbureau voor Textiel te
Tilburg opgegeven. Aldus stelde de
officier van Justitie, die een onder
zoek in deze fabriek instelde, vast.
Om practische redenen zijn de voor
raden niet in beslag genomen. Het
Rijksbureau voor de Textiel ziet er
echter op toe, dat deze belangrijke
voorraad zoo spoedig mogelijk, nog
in den loop van dezen zomer, ter be
schikking van getroffen gezinnen zal
kunnen worden gesteld.
Ook de Belgische Regent, Prins
Karei, is thans in Sankt Wolfgang,
de residentie van Koning Leopold bij
Salzburg, aangekomen. Men verwacht
spoedig een verklaring van den Ko
ning.
Wie voor een rijksstudiebeurs in
aanmerking wil komen moet zich per
gezegeld adres wenden tot het de
partement voor Onderwijs, afdeeling
V.H.M.O., Deventerstraat 24, Apel
doorn, vóór 1 Augustus a.s. Als
eerste promoveerde aan de Universi
teit te Leiden na den oorlog de heer
mr. P. Sanders, secretaris van den
minister-president, cum laude in de
rechtswetenschap. Albert van Dal-
sum, de groote acteur, is tijdens een
voórstelling ernstig ongesteld ge
worden en thans lijdende aan long
ontsteking. De Koninklijke
Schouwburg te Den Haag is weer
voor het Ned'erlandsche tooneel ge
opend. De stichting Nederlandsch
Volksherstel is dezer dagen in een
plechtige bijeenkomst op het depar
tement van Binnenlahdsche Zaken
definitief opgericht. Het kiescol
lege in Den Bosch heeft den gemeen
teraad van Den Bosch samengesteld
uit 26 Katholieken, 2 Protestanten en
3 leden der S.D.A.P. Het bericht
over de schorsing van dr. Rudolf
Mengelberg als directeur van het
Concertgebouw wordt tegengespro
ken, er is alleen een uitspraak van
den eere-raad die zijn beleid als ar
tistiek leider heeft gewraakt.
KARDINAAL HLOND TERUG NAAR
POLEN
Kardinaal August Hlond, primaat
van Polen, is per vliegtuig naar zijn
vaderland vertrokken. In kringen
van het Vaticaan wordt vernomen,
dat de Kardinaal, die 3 jaar krijgs
gevangene is geweest in Duitsehland
en daarna m Vaticaanstad heeft ver
toefd, thans naar zijn land terug
keert als bijzondere afgezant van
den Paus om de levensomstandighe
den van zijn landgenooten te ofoset-
veeren.
HET BEFAAMDE VERBOD om in
Kampen op Zondag te -mogen voet
ballen is opgeheven; er komt een
groot sportpark tot stand.
De Poolsche Minister-President
Osoebka-Morawski heeft tegenover
geallieerde correspondenten te War
schau verklaard, dat de vroegere
Poolsche regeering te Londen een
poging heeft gedaan, de Poolsche
vloot tot zinken te brengen. „Rac-
kieswicz (oud-president) en Arcis-
zewskl (oudpremier te Londen) heb
ben, naar wij vernemen, inderdaad
getracht de Poolsche vloot tot zin
ken te brengen, om den terugkeer
van onze matrozen naar Polen te
verhinderen", aldus Osoebka-Mo
rawski. „Door de loyaliteit van onze
zeelieden werd' deze poging verijdeld,
doch zij zal tot gevolg hebben, dat
het geheele Poolsche volk de Lon-
densche groep voor goed veroor
deelt."
BIJ KEDEL zal door het leggen
van een schipbrug een tweede vaste
verbinding tusschen Noord en Zuid
tot stand' komen binnen zeer kor
ten tijd.
EjÜN NIEUW INCIDENT heeft zich
in Syrië voorgedaan tuschen Fran- w
sche soldaten en de Syrische bevol- van de Amerikaansche strijdkrachten
kmg. in Europa.
Van Japansche zijde verwacht men een aanval op Sumatra. Dit werd
gisteren te Toltio verklaard naar aanleiding van een mededeeling, dat
aanzienlijke zeestrijdkrachten by de kust van Sumatra kruisen. Ook te
van Japansche zijde gemeld, dat 200 vliegtuigen vanaf Britsche vliegdek
schepen Sabang op Sumatra hebben aangevallen. Het verzetscentrum der
Japanners op Borneo by Balik Papan is van twee zyden gepasseerd, eener-
zijds door de Australische, anderzyds door de Nederl.-Indische troepen.
Aan de Westkust van Borneo hebben de Australiërs tüeuwe landingen
verricht. Van andere fronten wordt toenemende Japansche tegenstand
gemeld. In Birma gaat het Japansche offensief voort. In Bougainville stui
ten Australische troepen op hevigen Japanschen tegenstand.
De Sovjet-Unie treedt den laatsten
tijd op als internationaal bankier
door het aanbieden van dollarcredie-
ten aan omliggende staten. Manil
la, de verwoeste hoofdstad van de
Philippijnen. zou door. Duitsche
krygsgevangenen worden herbouwd.
De Egyptische Regeering zou te
rugtrekking van de Engelsche troe
pen uit Egypte vragen. Turkije
rekent op steun van Engeland, en
Amerika voor zijn standpunt tegen
over Rusland. Groote droogte
dreigt ernstige gevolgen, te hebben
voor Marokko. In de Turksche
pers komt ook tot uiting, dat Tur
kije belang heeft by een vriendschap
pelijke verhouding met Rusland.
De Grleksche premier vraagt geal
lieerde bezetting van Albanië en
Epirus, twee omstreden gebieden in
de huidige Balkanmoeilijkheden.
De Grieksche Regeering spreekt be
richten over grensincidenten tegen.
Van Poolsche zUde wordt be
weerd, dat de Poolsche regeering te
Londen getracht zou hebben de vloot
tot zinken te doen brengen, om te
beletten, dat zij in handen zou vailen
van de nieuwe Regeering!
CONVOOI BINNENGELOOPEN
Te Rotterdam is Woensdag het
grootste convooi aangekomen, dat
sinds de bevrijding de haven van
Rotterdam binnenliep. Het bestond
uit niet minder dan 18 schepen, n.l.
6 Nederlandsche, 6 Amerikaansche en
4 Engelsche, benevens een Noorsch
en een Zweedsch schip. De lading
bestond voornamelijk uit levens
middelen en stukgoed.
Volgens Reuter-bcrichten uit Lon
den doen in Spkansche en Engelsche
kringen geruchten de ronde, dat
Franco iiv Spanje de macht zou over
dragen aan een militair kabinet
DE GAULLE heeft zich in zijn
aangekondigde rede van Donderdag
avond' bepaald tot het bespreken van
de nieuwe grondwetsvoorstellen.
DEN BEURSE AN DEL wil men in
ons land zoo spoedig mogelijk her
vatten, voornamelijk voor staats
fondsen.
IN BUSSUM Is Donderdag het eer
ste verlofscentrum voor Engelsche
oorlogsverpleegsters in Europa ge
opend.
DE CONFERENTIE VAN SIMLA
over de Britsch-Indische voorstellen
zal morgen gesloten worden, denkt
men te Londen. De tegenstelling tus
schen de Congrespartij en de Mo-
hamedaansche Liga inzake de candi-
daatstelling is onoplosbaar.
HOOGE ONDERSCHEIDINGEN zijn
d'oor Montgomery te Berlijn uitge
reikt aan verschillende Russische
maarschalken en generaals.
DE S.H.A.E.F., het hoofdkwartier
van de geallieerde expeditiestrijd
krachten, wordt vannacht om twaalf
uur ontbonden. Generaal Eisenhower
is vanaf dat oogenblik commandant
Engelsche bladen wijdden Don
derdag beschouwingen aan eenige
verliescijfers uit den oorlog! Ket
Engelsche Gemeenebest heeft ong.
500.000 dooden te betreuren op de
slagvelden, Amerika 300.000. Voor
wat Engeland betreft, is dit de
helft van de verliezen uit den vo-
rigen wkereldoorlog, maarte
recht wijst o.a. de „Daily Herald"
erop, dat de som der menschelijke
ellende van dezen oorlog alles
overtreft, wat tot nog toe in de
geschiedenis is voorgekomen, als
men let op de verliezen van de
burgers en van de legers van de
andere landen, de verwoeste ste
den, de ontwrichte landen, de ge
heele volkeren, die in gevangen
schap zijn. De staatslieden vertrek
ken naar Berlijn met deze cijfers
voor oogen. Op alle muren moesten
die cijfers geschreven staan. Hoe
nietig zijn de problemen van Pots
dam in hun schaduw! Er moet nu
aan den vrede gewerkt worden. De
oorlog overwint men niet, alleen
door er afschuw over uit te spre
ken
Uit in'Engeland gepubliceerde cij
fers blijkt, dat geallieerde vliegtui
gen en schepen op den Atlantischen
Oceaan in den loop der oorlogsjaren
460 Duitsche en 65 Itallaansche duik
booten hebben vernietigd.
(Vervolg le kolom)
nale verhoudingen, kerk en staat,
enz. ook nu nog gepropageerd en tot
gelding gebracht moeten worden. Da
Staat Is gehouden God openlijk te er
kennen te huldigen en te dienen,
vooral door in wetgeving en bestuur
Gods wet tot opperste richtsnoer te
nemen. De beginselen van de partij
der Katholieke Nederlanders kunnen
„niet zonder ernstige schade voor
het algemeen welzijn verwaarloosd
worden en zijn in hun toepassing
land en volk ten zegen". Ook nu nog.
Daaruit volgt, dat ook nu nog een
positief-christelijke grondslag voor
Staat en Maatschappij onmisbaar is.
Die grondslag moet worden be
schermd en wetgeving en bestuur
moeten van dien christelijken geest
doortrokken worden. Ook nu nog. En
zeg nu niet, dat het conservatief is,
als men terugdenkt en teruggaat
naar meeningen en beschouwingen
en denkbeelden van zoo veel jaar ge
leden. Dat is een slagwoord In dezen
tijd, die bewering over behoud-zucht.
Wij zijn gaarne zoo conservatief als
het.. evangelie, waarvoor we bijna
tweeduizend jaar terug moeten. Dat
iets oud is, beteekent ook nog niet,
dat het conservatief Is. De vraag is
alleen, of het goed is. Laten wij
ook niet vergeten, dat wij juist' in
Noordholland de Noordhollander is
over het algemeen conservatief van
aard aan gezonde behoudzucht
veel te danken hebben. Het was die
gezonde conservatieve opvatting,
welke terugschrikt voor nieuwe din
gen, die ons immuun maakt voor het
Nationaal-Socialisme, j die Winter
hulp en Landstand' en Arbeidsfront
en zoovéél dingen van den bezetter
meer, dedén mislukken! Het conser
vatisme heeft ons gered voor de be
smetting met het afschuwelijkste sy
steem, dat ooit ter wereld is uitge
dacht En nu is het prachtig te zeg
gen, dat alles radicaal moet verande
ren, maar met dergelijke dure woor
den moet men ook wel eens voor
zichtig zyn. Radicaal beteekent: van
den grond af. Wie Veranderingen wil
van den grond af, zal er toch reke
ning mee moeten houden, dat er
grondslagen en beginselen zijn, die
niet veranderen, die niet veranderen
finnen en niet veranderen mogen I
Het ïykt ons plicht, daarvoor te Wer
ken en te getuigen met one allen ge«
zamenlJjk en eendrachtig In ongebo
gen katholieke lijn.