NIEUW
Nieuw program der K.A.
Over prijzen
Onze nieuwe leger-organisatie
Gemeenschappelijke politiek
voor den toekomstigen vrede
ZATERDAG 4 AUGUSTUS 1945
Belangrijke radio-rede van den
Minister van Oorlog
Breekt Frankrijk
met Spanje
Naar Australië
COMPLOT
OM LAVAL?
Prinsesse-dag
De positie van Italië
het eerst aan de orde
Kinderverlamming in België
Saaiste nieuws
Opzienbarende
verklaringen
van Nehroe
Hef Noodparlement
Duitsche Marine
en Koopvaardij
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
41e JAARGANG NUMMER 18697
Buiten God is 't nergens veilig (Vondel)
Abonnementsprijs f 1.10 per maand; l 3.30 per kwartaal
BUREAUX:
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
DEN HELDER
Loodsgracht 69
Telefoon 2383
1
SCHAGEN
Molenstraat 52
Telefoon 459
Het is nog niet allemaal koek
en ei met de prijs voorschrif
ten. De Minister van Landbouw heeft
onlangs de winstmarge voor de
groenten drastisch verlaagd. Toen
kwamen de handelaren in opstand.
Er werd' geconfereerd en de moeilijk
heden bleken grooter dan de voort
varendheid van de ministerieele be
slissing1 had! doen vermoeden. De
zaak .hangt" nog. In Aalsmeer ïs een
conflict' uitgebroken over d'e bloe
men. De prijs voorschriften zouden
strepg gehandhaafd worden. Dat is
natuurlijk goed, want voorschriften
die niet te handhaven zijn of waar
mee de hand' gelicht wordt, kunnen
beter verdwijnen. De eerbied voor de
wet moet er weer zijn. Maar het ge
volg van de aankondiging, om de
prijzen voor bloemen te handhaven
was, d'at er Maandag j.l. niet geveild
werd. Dat is dus. practisch ook een
staking.... Toen gebeurde er iets
vreemds. -De veilingsbesturen gingen
naar Den Haag en vroegen, de prij-
zencontrole twee dagen op te schor
ten. Dit geschiedde ;V en de veilingen
in Aalsmeer draaiden weer. De fout
was natuurlijk, dat de eerste ambte
lijke beslissing te voorbarig was ge
nomen, wat meebracht, dat men nu
een nieuwe fout moest begaan, door
overtredingen toe te laten, die al
herhaaldelijk te Voren geconstateerd
werden. Er zit hier meer achter dan
alleen een kwestie van groenten- en
bloemenprijzen. Er deugt iets niet
in het systeem. En van het principe:
over het algemeen kan men zeggen,
dat de prijzen te laag zijn. Dat
brengt die misère mee van geschip
per met voorschriften en controle
maatregelen. Dat mag niet. Er zit
veel vast aan de pr ij zenkwestie. Wij
kennen het bekende kringloopje van
loonen en prijzen enz. En het is ge
makkelijker gezegd dan gedaan, te
beweren, dat de prijs rechtvaardig
moet zijn. Toch moet daarnaar ge
streefd worden. En dat moet geschie-
c'en na degelijk onderzoek, alle be
trokkenen gehoord. Dan is de ver
trouwensbasis eerder aanwezig voor
de handhaving van de voorschriften,
een handhaving', die dan ook onver
biddelijk dient te geschieden, ook
uit eerbied' voor de wet. En dit alles
dan afgezien van de kwestie, welke
buiten d!it betoog staat, maar die we
volledigheidshalve ever.' willen aan
roeren, dat aan de Aalsmeersche
kwestie nog iets anders vastzit, n.l.
de omstandigheid, dat uit de prijs
regeling in den bloemenhandel auto
matisch .een ,,verd'eeling" voortvloeit,
die echter volgens de Veilingen
„practisch onuitvoerbaar" is. Indien
dit vaststaat, zou daarvan dan per se
het gevolg moeten zijn, dat een prijs
regeling in den bloemenhandel niet
kan bestaan?
In een uitvoerige radio-rede heeft de Minister van Oorlog, mr. J. Mey-
nen, Vrijdagavond een algemeen overzicht gegeven van den toestand,
waarin het Nederlandsche leger in opbouw zich bevindt. De Minister
sprak over de drie taken van hetnieuwe leger; de strijd tegen Japan,
waarvoor de expeditionaire macht bestemd wordt, herstel van rust en
orde in Indië, hetgeen de taak is der gezagsbataljons, en ten derde de be
zetting van Duitschland. De opbouw van het leger voor deze drieledige
taak moet echter zijn tijd hebben. De Minister wees op de kwestie van
de opleiding van de hoeveelheid personeel, die 200.000 man bedraagt. Er
moet kader gevormd worden, er is uitrusting envolledige bewape
ning noodig. Er komt nu de training voor officieren en onderofficieren
aan de beurt voor hen, die Engelschverstaan. Dan de manschappen. Ver
wacht wordt, dat voor de eerste divisie der expeditionaire macht in den
loop van October-November .rond 20.000 man naar Engeland zullen
vertrekken. Bestaande plannen voor verder transport moeten wachten op
het wegwerken van moeilijkheden met de beschikbare scheepsruimte.
Aangenomen wordt, dat de eerste
divisie der expeditionaire macht in
de eerste helft van 1946 g'ereea en
gevechtsklaar zal zijn, de tweede
ongeveer vier maanden- later. De Mi
nister acht het waarschijnlijk, dat
ook na de ineenstorting van de groo-
te militaire macht van Japan deze
expeditionaire macht nooaig zal zijn
voor het veroveren van heele eilan
dengroepen. Er wordt een Neder-
landsch leger opgebouwd, dat echter
aansluit bij onze bond'genooten. De
opleiding zal in geheel anderen geest
geschieden. Noodig is allereerst een
sterk ontwikkeld saamhorigheidsge
voel. De eerste.taak is dienen, er zal
sterke selectie worden gemaakt. De
overheid zal bepalen wie in zijn maat
schappelijke werkkring blijft wegens
onmisbaarheid1. Bij het kiezen van
het kader zal in de eerste plaats op
karakter worden gelet. Niet iedere
officier zal in zijn vroegeren rang
worden hersteld. Het kader moet een
Vierjonglng ondergaan. Reserve-offi
cieren krijgen; de mogelijkheid bij -t
beroepskader over te gaan. Aan de
achterblijvers, die zich niet vrijwil
lige meldden en niet aan het verzet
meededen, zal een soort dienstplicht
worden opgelegd. Er komt een wet,
die bepaalt, dat alle Nederlandsche
strijdkrachten, die hun plicht tegen
over het vaderland' verstaan gega
randeerd weer bij hun vroegeren
werkgever in functie moeten komen.
Van de gewone dienstplichtigen zal
ongeveer 90.000 man dat is drie lich
tingen, nooaig zijn. Het oproepen der
jongste lichting is niet eerder te ver
wachten dan iw de lente van 1946.
-In den zomer en herfst van dat jaar
zullen eventueele volgende jaarklas
sen aan de beurt komen. Opgeroepen
uurden zij, die in het jaar 1946 den
leeftijd van 20 jaar en eventueel die
van 21 en 22 jaar hebben bereikt. De
diensttijd is in verband met den oor
logstoestand onbeperkt. Ir.' afwach
ting van de oproeping, zei de mi
nister tot alle groepen: gaat vast stu-
deeren ga aan het werk, terwijl de
oorlogsvrijwilligers in afwachting
van hun uitzending deel zullen uit
maken van bewakingsbataljons.
De commissie voor buitenlandsche
zaken van de Raadgevende Vergade
ring heeft eenparig besloten de Fran-
sche regeerir.g te vragen de betrek
kingen te verbreken met de regee
ring van Franco.
DE KATHOLIEKE ACTIE in het
Bisdom Haarlem komt straks, over
een paar weken, met een nieuw pro
gram uit. De titel trekt de aandacht.
Wat wil God van ons Na dezen
oorlog, die zoo duidelijk geleerd
heeft, dat de mensch Gods geboden
zoo slecht onderhield. Omdat ze hen
zoo slecht kende Daarom is het
groote principe van de actie, die met
September a.s. zal beginnen: terug
naar de Tien Geboden Dat lijkt zoo
oud, maar het is toch heusch nieuw.
Goed, het Is het oude en het nieuwe
samen, ook hier weer. Oud is. dat
God zijn geboden heeft gegeven, op
dat de mensch er naar zou leven,
nieuw is, dat de mensch, die er niet
naar geleefd heeft, dit nu gaat doen;
dat is de bittere ernst van het
oogenblik. De mensch moet weer te
rug naar God weer leven volgens
zijn geboden. Dat zal herstel en ver
nieuwing geven En als eerste eisch
zal gesteld worden, dat wij die Ge
boden bewust kennen De vraag
4 werd dezer dagen in ernst in katho -
lieke bijeenkomsten gesteld: kennen
wij d'e Tien Geboden nog, en dan
volgens de nieuwe redactiev zoo'als
de Bisschoppen die een paar jaar ge
leden hebben vastgesteld. Waarlijk,
sommige menschen, ook die niet
graag voor ouderwetsch willen wor
den aangezien, bidden nog volgens de
oude stijl, van jaren her. Hier is
een klein puntje van gezonde een
heid onder ons....De Tien Geboden!
Grondwet voor het leven van alle
menschen. Laten wij er vast aan den
ken. om gereed te zijn, als de K.A.
over enkele weken met zijn groote
actie, die heel wat belooft, van wal
steekt.
Vrijdagmiddag vertrokken acht ge
allieerde legertrucks met 130 perso
nen, het tweede nica-d'etachement,
dat uit Den Haag vertrekt. Bij deze
groep zijn dertig leden van het vrou
welijk vrijwilligerskorps, verlofgan
gers, indologen, juristen, enz. die ir.'
Australië werkzaam zullen, zijn bij
de voorbereiding' van den opbouw
van Ned. Indië.
Een complot om wapenen te smok
kelen in de gevangenis van Fresnes,
waar Laval en de andere belangrijke
Fransche collaborateurs en verraders
in afwachting van hun proces ver
blijven, is ontdekt en een klein aantal
revolvers is in beslag genomen toen
ze aan vier .politieke gevangenen
overhandigd zouden worden. De be
waker, die bij deze geschiedenis be
trokken is, is verwijderd. Vier poli
tieke gevangenen zijn in een speciale
cel opgesloten. Het complot is ver
ijdeld door een loyale bewaker, die
had voorgegeven als tusschènpersoon
te handelen.
Lieve Ireentje,
Op je zesden verjaardag
komen wij je, vooral na
mens de jongens en meisjes
van Noordholland, hartelijk
geluk wenschen met dit
mooie feest. Geen gewichti
ge gezichten vandaag, geen
hoogdravende woorden en
hooge hoeden daar zul je
later nog genoeg mee te
stellen hebben. Nu je met je
lieve moeder, die onz
Kroonprinses is en je sterk
vader, die de groote baas is
van de B.S., samen met je
zusjes weer in Nederland
bent, zal het wel extra feest
zijn. Wij wenschen je toe,
dat je heel veel gelukkige
jaren zult beleven in ons
land, dat altijd de zon in je
leven zal schijnen en dat je
allemaal goede menschen
zult ontmoeten, die ons va
derland weer groot en sterk
zullen maken.
De Redactie.
ZWEDEN hervat, met ingang van
13 Augustus a.s., behoudens de toe
stemming van de bevoegde autori
teiten. de luchtlijn StockholmAm
sterdam.
PIETRO MASCAGNI, de vermaar
de Italiaaaschb - componist o.a. van
„Cavalleria Rusticana". is op 83-jari-
gen leeftijd overleden.
De conferentie der Groote Drie heeft, blijkens het communiqué van
Potsdam, overeenstemming bereikt inzake de volgende verklaring eener
gemeenschappelijke politiek, teneinde zoo spoedig «mogelijk na de over
winning in Europa toestanden van blijvenden vrede te vestigen. De drie
regeeringen achten het gewenscht dat aan de huidige afwijkende positie
van Italië, Bulgarije, Finland, Hongarije en Roemenië door het sluiten
van vredesverdragen een einde wordt gemaakt. Zij vertrouwen, dat de
andere betrokken geallieerde regeeringen deze inzichten zullen deelen.
Van haar kant hebben de drie regeeringen de voorbereiding van een
vredesverdiag met Italië als eerste taak opgenomen in de belangrijke
aangelegenheden, die onverwijld door den nieuwen raad van ministers van
buitenlandsche zaken zullen worden ter hand genomen. Het sluiten van
een zoodanig vredesverdrag met een erkende en democratische Italiaan-
sche regeering zal het voor de drie regeeringen mogelijk maken, haar
wensch in vervulling te doen gaan om de aanvraag van Italië tot op
neming onder de leden van de Vereenigde naties te steunen.
De drie regeeringen, hebben den
Raad van ministers van- buitenland
sche zaken ook opgedragen vredes
verdragen voor te bereiden met Bul
garije, Finland. Hongarije en Roe
menië.
Het sluiter.: van vredesverdragen
met de erkende democratische regee
ringen in aeze staten zal de drie
regeeringen ook in staat stellên,
steun te verleen en aan verzoeken
van hun kant om lid te word'en van
den nieuwen Volkenbond'. De drie
regeerirjgen komen overeen ieder af
zonderlijk in de naaste toekomst de
vestiging te bestuaeeren van diplo
matieke betrekkingen met Finland.
Roemenië. Bulgarije en Hongarije tot
een omvan» die mogelijk zal zijn
voor de afsluiting van vredesverdra
gen met die landen. De drie regee
ringen twijfelen er niet aan, d'at met
het oog op de gewijzigde omstandig
heden, welke voortvloeien uit de be
ëindiging van den oorlog in Europa,
de vertegenwoordigers der geallieer
de pers volledige vrijheid zullen ge
nieten om de wereld in te lichten
over de ontwikkelingen in Roemenië.
Bulgarije, Hongarije en Finland'. Wat
de toelating betreft van andere sta
ten tot de organisatie der Vereenig
de Volkeren, zullen de drie regee-
riiigen steun verleenen aan- verzoe
ken om toelating van d'e staten, die
gedurende denoorlog neutraal zijn
gebleven en die voldoen aan de qua-
llficaties, welke uiteengezet zijn in
het charter van den nieuwen Vol
kenbond'. De drie regeeringen voelen
zich echter verplicht, duidelijk te
maken dat zij, wat haar betreft, niet
gunstig zouden staan tegenover eenïg
verzoek om toelating, ingediend door
de huidige Spaansche regeering, die,
gevestigd zijnde met steun van de
spilmogendheaen, gezien haar oor
sprong. haar aard, haar geschiedenis
en haar nauwe samengaan met de
staten-agressoren, niet de qualifica-
ties bezit, die noodig zijn tot recht
vaardiging van ait lidmaatschap.
De conferentie heeft een voorstel
van de Sovjetregeering bestudeerd
betreffenne territoriaal beheerschap,
zooals dit gedefinieerd is bij ae.be-
slissing van de Krimconferentie en
in het handvest van den nieuwen
Volkenbond. Na een geoachtenwisse-
ling over dit vraagstuk is besloten,
dat de beschikking over alle vroege
re Italiaansche gebied beslist zal
moeten worden in verband met de
voorbereiding van het vredesverdrag
met Italië en dat het vraagstuk van
het Italiaansche gebied behandeld
zal worden door de in September te
houden vergacering van ministers
van buitenlandsche zaken.
Het aantal gevallen van kinderver
lamming 111 België is thans tot onge
veer 600 gestegen. Er werden geval
len gemeld in West Vlaanderen, spe
ciaal te Torhout, Roeselaere én te
Moescroen.
KONING HAAKON van Noorwegen
heeft heden "zijn 73en verjaardag ge
vierd.
DE SCHADE door d'e Duitschers in
Frankrijk aangericht wordt geraamd
op 1440 milliard! franC3 volgens de
waarde van 1939 of 4893 milliard
francs volgens de waarde van 1945.
Officieel Engelsch commentaar op
de verklaring van Potsdam: Het Is
niet mogelijk uit dit communiqué de
gevolgtrekking te maken, dat Rus
land niet zal deelnemen aan den oor
log tegen Japan. Truman heeft
verklaard, dat hij noch met Stalin
noch met Attlee te Potsdam geheime
afspraken heeft gemaakt. Het be
drag aan schadevergoeding, door
Duitschland te betalen, beloopt waar
schijnlijk 200 milliard dollar. De
torpedobootjager Jan van Galen is te
Rotterdam aangekomen. De
Spaansche minister van Buitenland
sche Zaken is door Franco van zijn
vacantie teruggeroepen.
De 1ste zending van 150 ton goud
is in ons land aangekomen. Ja-
pansche scheepvaart is volledig ge
blokkeerd. Officieel Amerikaansch
commentaar: Japan zoekt een uitweg
om liet moederland en een deel van
de buit te redden.
Pandit Jawajarlal Nehroe, de lei
der van het Voor-Indische Congres,
heeft zich uitgesproken voor a'e
stichting van een Zuid-Aziatischen
statenbond, omvattende Indië, Iran,
Afghanistan. Irak, Siam en Burma.
Nehroe gaf te kennen, dat het con
gres tegenstander is van verdeeling
van InGië en wel om economische en
militaire redenen. De kleine staten,
aldus Nehroe. hebben geen toekomst,
2ij zullen niét meer zijn: dan vazal
staten zoóals bijv. Irak en Iran, die
slechts in naam souverein zijn.
In de gisteren gehouden vergade
ring van de N.A.C. is besloten aan
de Regeering te verzoeken, den
grootst mogelijken spoed te betrach
ten met de oplossing van het vraag
stuk van het Noodparlement. Prae-
advies zal worden uitgebracht over
de vraag, of een openbare uiteenzet
ting gewenscht is over het beleid van
de Regeering in Londen. In de vol
gende vergadering zal aan de orde
komen de bepaling van het tijdstip,
waarop verkiezingen voor de Volks
vertegenwoordiging en de gemeente
raden zouden kunnen worden ge
houden.
De conferentie van de Big Three
is in beginsel tot overeenstemming
gekomen over de regelingen voor het
gebruik van en de beschikking over
de overgegeven Duitsche vloot en d'e
koopvaardijschepen. De arie regee
rirjgen zullen deskundigen aanstellen
om gedetailleerde plannen uit te
werken. Een nadere gemeenschappe
lijke medeceeling zal te zijner tijd!
tegelijk worden uitgegeven.
De conferentie is in beginsel tot
overeenstemming gekomen, om uit
eindelijk aan a'e Sovjet-Unie over te
dragen de stad Koningsbergen en
het aangrenzende gebieo. De presi
dent der Vereenigde Staten en a'e
Britsche premier hebben verklaard,
dat zij het voorstel der conferentie
bij de komende vredesregeling' zullen
steunen.
De oorlogsmisdadigers
De drie regeeringen bevestigen op
nieuw hun voornemen om de groot
ste oorlogsmisdadigers, wier misda
den niet aardrijkskundig aan een be
paalde plaats gebonden zijn, snel te
berechten. Zij hopen, dat de onder
handelingen te Londen een snelle
overeenstemming als resultaat zullen
hebben, en beschouwen het als een
zaak van groot belang, dat de be
rechting van deze gioote misdadigers
zoo spoedig mogelijk zal beginnen.
Een eerste lijst van beklaagden zal
vóór 1 September gepubliceerd wor
den
De kwestie Oostenrijk
De conferentie heeft het voorstel
van ce Sovjetregeering inzake uit
breiding van gezag van de Oosten-
rij ksche voorlocpige regeering over
geheel Oostenrijk ih studie genomen
en heeft besloten deze kwestie te
behandelen na den intocht van de
Britsche en Amerikaansche strijoH
krachten in de stad' Weenen,
