NIEUW
VOORWAARDEN VAN POTSDAM
AANGENOMEN
Hoogspanning
Sovjettroepen bezetten
Mandsjoerije en Korea
ZATERDAG 11 AUGUSTUS 1945
BUREAUX:
Mits de souvereine rechten van
den Keizer onaangetast blijven
(2aalsle nieuws
Het capitulatie-aanbod officieel
ontvangen - Beslissing wordt
heden verwacht
Hirohito
de Keizer van Japan
OPERATIES
OPGESCHORT
De voorwaarden
van Potsdam
Positie van ons Indië niet duidelijk
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
41e JAARGANG NUMMER 18703
ALKMAAR
Langestraat 42 A
TelefooD 4330
HOORN
Draafsingel 59
Buiten God is 't nergens veilig (Vondel)
Abonnementsprijs I 1.10 per maand; I 5.30 per kwartaal
Telefoon 4712
DEN HELDER
Loudsgracht 69
Telefoon 2383
SCHAGEN
Muienstraat 52
Telefoon 459
JAPAH BIEDT CAPITULATIE AAM
De wereld verkeert in hoo£'-
spanning. Nauwelijks heeft de
atoombom verbaasd en pijnlijk ver
rast. of de oorlogsverklaring van
Rusland aan Japan komt nieuwe sen
satie aan d'e zenuwsloopende oorlogs-
berustingen van het Verre Oosten
toevoegen. En nog maar amper zijn
de zegevierende roode millioenen-le
gers hun opmarsch over Japansch
gebied begonnen, of de Japansche
ladio kondigt een verrassing aan, die
ons eemge dagen in spanning wil
houden over een sensationeele ver
klaring, welke ons a^s. Maandag zou
i te wachten staan. En terwijl men
gist en wel kan vermoeden, wat dat
toch wel zal zijrj.' komt de Telex het
ontspannende bericht brengen, in
den middag, op een uur. dat alle
kranten al gedrukt zijn, dat Japan
capituleert. Het neemt de voorwaar
den van Potsdam aan. Die voorwaar
den hielden in, dat Japan „on-voor-
waardelijk" zou capituleeren. En Ja
pan maakte, altijd nog volgens de
radio-uitzending van Tokio, wel een
voorbehoud. De onvoorwaardelijke
overgave was toch niet onvoorwaar
delijk. Maar het voorbehoud, dat ge
maakt is, schijnt niet onoverkomelijk
te zijn. Het betreft de positie van
den Keizer van Japan. Zoowel in
voorloopige Engelsche als Ameri-
kaansche beschouwingen komt tot
uiting, dat de aanwezigheid' van
den Keizer geen bezwaar vormt voor
de vernieuwing van Japan als demo
cratische staat. En practisch. zou de
positie van den Mikado alleen ten
aanzien van deze voorwaarde in het
geding zijn. Ten aanzien van de an
dere voorvaarden niet zoozeer. Zij
zijn 1. uitbanning van de oorlogsmis
dadigers, 2. vernietiging van het mi
litairisme, 3. omzetting van de oor
logsindustrie in vredeslndustrie, 4.
ontruiming van de bezette gebieden,
5. bezetting van Japan en beperking
van ae Japansche souvereiniteit tot
de vier eilanden van het moederland
en enkele kleinere eilanden, en 6.
verkiezing van een democratisch be
stuur onder toezicht van de groote
mogendheden. Het is zeker niet
malsch, maar als Japan de nederlaag
van den totalen oorlog aanvaard, zal
het ook moeten voelen, dat het een
totale nederlaag is, mét alle gevol
gen van dien. Wij hopen, dat tie aan
geboden capitulatie tot het werkelij
ke einde van den oorlog in het Ver
re Oosten zal leiden. Dat niet de
vrees bewaarheid wordt, aat in be
paalde streken, met name in ons In-
sulinde, de strijd min of meer clan
destien zal worden voortgezet door
fanatieke generaals, en aat heel de
wereld spoedig voor goed verzuchten
mag, dat het vrede is. Laten wij God
danken, dat op den weg daarheen
nieuwe stappen gezet zijn en bidden
dat de hoogspanning van deze Augus-
tus-dagen tot uiteindelijk resultaat
mogen hebben een ware vrede van
gerechtigheid over heel de wereld.
De Japansche regeering heeft Vrijdag mede
gedeeld, dat zij bereid is de verkfaring van Pots
dam, diefde onvoorwaardelijke capitulatie van Japan
eischt, te aanvaarden, mits de rechten van den
Keizer als souverein heerscher onaangetast blijven.
Deze mededeeling werd door het Japansche pers
bureau per radio gedaan. Dit bureau voegt hier aan
toe, dat een desbetreffende nota is gezonden naar
de regeeringen van Zwitserland en Zweden, met
de bedoeling, dat die wordt overgebracht aan de
regeeringen van de Vereenigde Staten. Engeland,
China en de Sovjet Unie.
De tekst van de nota luidt; Gehoorzaam aan het-
hooge bevel van Z.M. den Keizer, die steeds ge
streefd heeft naar bevordering van den wereldvrede
en met den ernstigen wensch te komen tot een spoedig
einde van de vijandelijkheden, om de menschheid te spa
ren voor de rampen, die een voortzetting van den oorlog
zou brengen, heeft de Japansche regeering de Sovjet-
regeering, met welke zij toen neutrale betrekkingen had,
verzocht haar goede diensten te bewijzen voor het her
stel van den vrede met de vijandelijke mogedheden.
Zaterdagmorgen half 10: Het
overleg over het Japansche
aanbod tusschen de vier groote
mogendheden wordt heden her
vat. Radio Moskou verklaart:
Het is duidelijk genoeg, dat on
voorwaardelijk beteekent „on
voorwaardelijk"! De beslis
sing van Japan tot capitulatie
is door het kabinet eenstemmig
genomen, met inbegrip van de
ministers van oorlog en ma
rine. Amerika en Engeland
zouden Keizer Hirohito willen
handhaven uit nuttigheids
overwegingen.
Byrnes, de Amerikaansclie minister van buitenlandsche zaken der Ver
eenigde Staten heeft hedennacht om. .kwart voor een uur (Ned. tijd) uit
Bern de Japansche voorwaarden voor de overgave ontvangen. President
Truman had tevens medegedeeld, dit de regeering van de Vereenigde
Staten in contact staat met de regelingen van Engeland, Rusland en
China, aangaande het Japanneesche aanbod tot overgave. Het is zeer
waarschijnlijk dat voor heden. Zaterdagochtend, geen definitieve beslis
sing door de geallieerden zal worden genomen omtrent de Japanneesche
stappen tot overgave, aldus schrijft fteuters diplomatieke correspondent
te Londen. Het is bekend, dat in China, en in mindere mate in de Wes-
cersche democratieën en de Sovjet-Unie, een sterke neiging bestaat
tegen het aan de macht laten van het Japansche keizershuis. Vooral in
Tsjoengking is men er diep van overtuigd, dat het keizershuis de directe
bron is van het Japanneesche fascisme. Het blijft mogelijk, dat een eisch
tot abdicatie van den huidigen keizer een uitkomst uit de moeilijkheid
sal geven,
Daar deze pogingen in het belang
van den vrede helaas hebben gefaald,
heeft de Japansche regeering in over
eenstemming met den verheven
wensch van Z.M. den Keizer om den
algemeenen vrede te herstellen en een
einde te maken aan het namelooze
leed, dat een gevolg is van den oor
log, tot het volgende besloten:
De Japansche regeering is bereid de
voorwaarden te aanvaarden, opge
somd in de gemeenschappelijke ver
klaring ,die op 26 Juli te Potsdam is
uitgevaardigd door de chefs der re
geeringen van de Vereenigde Staten,
Engeland en China en later ook on
derteekend door de Sovjetregeering,
met dien verstande, dat deze verkla
ring geen eisch bevat, welke de rech
ten van den keizer als souverein
heerscher zou aantasten.
De Japansche regeering hoopt op
recht. dat in dezen geest overeen
stemming zal worden bereikt en
wenscht vurig, dat een duidelijke
stap in die richting spoedig tegemoet
kan worden gezien."
Politieke kringen in Londen r.amen
een houding aan van behoedzaam op
timisme. De situatie zal op dezelfde
wijze worden behandeld' als de ineen
storting van Duitschland.
Dat d'e Japansche regeering nota's
heeft aangeboden, is thans officieel
bevestigd. De Zweedsche regeering'
verleent haar bemiddeling voor het
doorsturen der nota's naar Engeland
en de Sovjet-Unie; d'e Zwitsersche
regeering naar de Ver. Staten en
China.
Terwijl het publiek te Washington
zich nog zeer gereserveerd houdt en
liever het officieele nieuws afwacht,
zich herinnerend de voorbarige be
richten van destijds inzake de capi
tulatie van Duitschland', was de Brit-
sche hoofdstad en met name Picca
dilly Circus Vrijdag een centrum van
het grootste vreugdebetoon. En m
Tsjoengking, d'e Chineesche hoofd*
stad. kon men haast niet gelooven,
dat aan den strijd van vele jaren te
gen den gehaten Japanner een einde
zou zijn gekomen.
is in theorie de absolute heerscher
van dut land. In de practijk oefent hij
echter geen directe macht uit en
voor het grootste gedeeltp van zijn
tijd' is hij vrij om zich toe \e leggen
op zijn hobby, ae fotog'rafie.'Toen ae
keizer een en-twintig jaar oud' was,'
maakte hij een reis om de wereld, als
de eerste kroonprins, die sedert 2500
jaren Japan verliet, en bezocht En
geland. de Vereenigae Staten en het
vasteland van Europa, o.a. Neder
land. Bij zijn terugkeer in Japan
brak hij met de traditie, door te
trouwen met het meisje, dat hij lief
had m plaas van met een vrouw van
het geslacht, waaruit sinds generaties
Japans keizerinnen waren voortgeko
men. Van zijn zes kinderen wonen er
vijf in het paleis. Kroonprins Tsoego,
die thans elf jaar oud' is, verliet het
paleis op zijn derde jaar, in overeen
stemming met de gewoonte. Hirohito
drinkt noch rookt. Hij is matig en
wordt een model echtgenoot en va
der genoemd'.
Hedenmorgen tien uur meldt
Tokio, dat alle krijgsoperaties
tegen Japan zijn opgeschort.
Washington bevestigt dit al
dus: Heden zullen geen opera
ties worden uitgevoerd.
In 'een gemeenschappelijke procla
matie van 26 Juli hebben Churchill,
Truman en Jsjar.g' Kai Sjek de vol
gende voorwaarden voor Japan vast
gesteld
,,Voor altijd moeten het gezag en
de invloed worden uitgebannen van
hen, die het Japansche volk bedro
gen en misleid hebben om op wereld
verovering uit te gaan. Wij zijn n.l.
var; meening', dat een nieuwe orde,
vrede, veiligheid en gerechtigheid
onmogelijk zijn, zoolang het onver
antwoord te achten militairisme niet
uit de wereld is verareveti.
Zoolang een zoodanige nieuwe or
de niet is gevestigd en zoolang er
geen overtuigend bewijs is. dat Ja
pans oorlogskracht is vernietigd, zul
len deelen van het Japansche gebied',
door de ge.allieerden aan te wijzen,
bezet worden, teneinde onze func'a-
menteele doelstellingen te bereiken.
De voorwaarden van de verklaring
van Cairo zullen worden uitgevoerd
en de Japansche souvereiniteit zal
beperkt worden tot d'e eilanden
Hondsjoe, Hokkaido, Kioesjoe en
Sjikokoe. en tot bepaalae kleinere
eilanden die wij zullen vaststellen.
De proclamatie herhaalt het te
Cairo genomen besluit, dat Japan al
zijn veroveringen moet prijsgeven en
voegt hieraan het volgende toe:
De geallieerden zijn niet voorne
mens d'e Japanneezen te vernietigen
of onder slavernij te brengen. De Ja
panneesche strijdkrachten zullen ont-
wapena en naar huis gestuurd wor
den. De Japanneesche regeering moet
alle hindernissen uit den weg rui
men aie aan een herleving van de
democratie m den weg staan en de
vrijheid var; het woord, van gods
dienst en gedachte en eerbied voor
ae rechten van den mensch invoeren.
De Japanneesche oorlog'sindusstrie-
en zullen vernietigd' en herstelbeta
lingen in natuara verricht moeten,
worden. De geallieerae bezettings
troepen zullen uit Japan worden
weggenomen wanneer de doelstel
lingen zijn bereikt en een vredelie
vende verantwoordelijke regeering is
g'evormd overeenkomstig d'en wil
van het Japanneesche volk en met
goeakeuring van de mogendheden-
..Reuters militaire correspondent meldt, dat het aanbod van Japan,
waarbij het de verklaring van Potsdam onder het gemelde voorbehoud
aanvaardde, gevolgd is op den stap die Togo, de Japansche minister van
buitenlandsche zaken, ondernam, toen hij om een onderhoud verzocht
met Malik den ambassadeur van deSovjet-Unie en hem verlof gaf om
zich „nadat de vijandelijkheden waren uitgebroken", met Moskou in ver
binding te stellen. In geen enkelen grooten oorlog is een zoodanige stap
feitelijk ooit ondernomen. Het gevoelen, dat de overgave aanstaande was,
werd versterkt door inlichtingen, uit gezaghebbende kringen ontvangen,
dat het Japansche Kwantoengleger ia Mandsjoerije, onder opperbevel
van den 63-jarigen generaal Yamada, niet zoo sterk was als de eerste be
richten deden vermoeden. Men gelooft thans dat Yamada niet meer dan
14 divisies heeft om de 2000 mijlen lange grenslijn van Mandsjoerije te
verdedigen.
Vele kringen in Japan, zoo gelooft
men, zouden een overgave aar; de
Sovjet-Unie begunstigd hebben, lie
ver aan aan Engeland en de Ver
eenigde Staten. Indien het Japansche
Kwantoengleger zich aan het Roode
leger overgeeft, zou zulks vermoede
lijk leiden tot 'de onmiddellijke be
zetting van Mandsjoerije, Korea en
Zuidelijk Sachalin door d'e Sovjet
troepen. Men gelooft, dat dit de uit
drukkelijke wensch van Rusland was,
waaraan Stalin tijdens de conferen
tie van Potsdam uitdrukking heeft
gegeven. Tevens zouden d'e Russen
bepaalde eilanden van de groep der
Koerielen willen bezetten. Het Ame-
rikaansche standpunt in de bespre
kingen van de Big Three was d'at
ae Japansche eilanden geheel door
Amerikaansche troepen zouden moe
ten worden bezet. Malakka zou weer
door de Britten bezet worden, maar
de positie van Indochina en Neder-
landsch-Indië was niet volkomen dui
delijk De Amerikanen waren voor
een bezetting van Nederlandsch-In-
dië door gecombineerde Britsche,
Ned'erlandsche en Amerikaansche
strijakrachten.
DE HAAGSCHE POLITIE heeft op
verschillende punten in de stad! raz
zia's gehouden tegen het gilde aer
zwarte handelaren.