HOE IS DE TOESTAND NU Rotterdam staakt weer GROOT AMERIKAANSCH OORLOGSSCHIP GETORPEDEERD Er is werking Keizerlijk bewind onder toezicht M I C I I \A/ MAANDAG 13 AUGUSTUS 19^ I C W 41e JAARGANG NUMMER 18704 Alles draait om den keizer - De beslissing vertraagd - Bemiddeling van den Zweedschen Koning Regeerings- verklaring De Russische' opmarsch in Mandsjoerije „Achthonderd aanvallen'7 Het Japansche antwoord verzonden Het antwoord der Vier aan Japan Geen oorlogstuig meer! Monument van dankbaarheid te Alkmaor De Caputulatie- voorwaardeh NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD BUREAUX ALKMAAR Langestraat 42 A Telefoon 4330 DEN HELDER Loodsgracht 69 Telefoon 2383 Buiten God is t nergens veilig (Vondel) gg gpy om ms. m Hf jb h ah SCHAGEN i,i i.m - Molenstraat 52 Abonnementsprijs t 1.10 per maand; t 3.30 per kwartaal JB 1B Telefoon 459 Hoe is de situatie nu, na het antwoord van de Vier Geal lieerden op het capitulatie-aanbod van Japan? Dit antwoord maakt een wederwoord van Japan noodig en in groote spanning wacht de wereld op het verlossende woord, dat de Keizer zal moe ten spreken. Het antwoord van Japan was hedenmorgen om zeven uur nog( niet bekend. Uit de verschillende berichten, die wq hier samenvatten, met de mogelijkheid, dat berichten van een later uur ook de feiten in deze samenvatting zullen achterhalen, vernemen w(j, dat de kwestie voorloopig nog draait om de positie van den Kei zer van Japan. Hij is voor het Japansche volk een figuur van hoogere orde. Hoezeer ook, naar ie meening van Amerikaansche en Engelsche politici en diplomaten, in engeren politieken zin een marionet van de heerschende politieke klasse. Maar theoretisch is hij in de Japansche staatsregeling een vrijwel absolute heerscher. De reden, waarom de geallieerden er toe overgaan, den Keizer te hand haven, maar zoo onder toezicht, dat van zijn feitelijke macht nog maar een glimp overblijft, is, dat men alleen hem in staat acht, de bevelen ter uitvoering van de capitulatievoorwaarden tot gelding te brengen. Maar het Keizerlijk bewind staat practisch zoo zeer on der toezicht, dat zelfs een Japannees de situatie wel zal doorzien. De verwachting was dan ook, dat de Keizer zou aftreden en zijn dertienjarige zoon Hakito aan het bewind zou komen. Het Keizerlijk bestuur zou dan toch gehandhaafd blijven en de theorie van de Ja pansche voorwaarde was gered: de souvereine keizersrechten ble ven in tact. Publicaties in de Ja pansche pers schenen op aan staande abdicatie van Hirohito te wijzen, terwijl onverwachte be langstelling, in de pers jegens den dertienjarigen prins aan den dag gelegd, er op schenen te wijzen, dat men een troon-opvolger bij •de hand wilde hebben Het schijnt echter met de op lossing van de Keizers-kwestie niet zoo gemakkelijk te gaan. Om twee uur vannacht berichtte de Telex, dat Japansche autoriteiten zich gewend zouden hebben tot Koning Gustaaf van Zweden, om hem te vezoeken op te treden als bemiddelaar tusschen de Geal lieerden en den Japanschen Kei zer; verschillende Amerikaansche radio-stations hebben terzake een niet-officieel bericht doorgegeven, dat uit Stockholm afkomstig zou zijn. Een Reuter-bericht uit New York, dat om half een binnenliep, en uit Washington afkomstig was, sprak van „een onverwachte, of schoon niet noodzakelijke ernstige ontwikkeling, die de voltooiing van de Japansche overgave ver traagt". President Truman had de beslis sing al lang verwacht. Hij had de dagbladcorrespondenten gewaar schuwd, in den loop van den avond op hun post te zijn, acht uur later was er echter nog niets bekend. Al zou dit antwoord vandaag nog komen, wat zeker te hopen en ook wel te verwachten is, dan nog kan het officieele einde van den strijd pas over verscheidene da gen verwacht worden, zoo heeft men voorts op het Witte Huis te Washington te kennen gegeven. President Truman zal de V.J.- dag dag van Victorie op Japan persoonlijk in een radiotoe spraak afkondigen, maar dit zal niet geschieden, als de Japan ners hebben verklaard, dat zij het antwoord van de Geallieerden accepteeren, doch eerst als de voorwaarden der overgave door de Japanners zijn onderteekend. Ook is verkaard, dat wanneer het bericht niet ontvangen was om vier uur Greenwich tijd, dat is zes uur Nederlandsche tijd, het niet verwacht kon worden vóór Maan dagmiddag 13 uur Gr. tijd, dat is vanmiddag drie uur. Als dat zoo is, zal men weer op onze bulletins moeten letten. In officieele krin gen te Washington .heerschte een gespannen sfeer. Voor het Witte Huis verzamelde zich een menigte' van menschen. De wereld hun kert naar het groote einde van den oorlog en den vrede De Rotterdamsche havenar beiders, georganiseerd in de Eenheidsvakcentrale, hadden een open brief gezonden aan minister Schermerhorn, met 't verzoek, in te grijpen en recht te doin in het oonflict met de scheepvaartvereeniging Zuid. Hierop is geen antwoord ont vangen. De Rotterdamsche ha venarbeiders hebben nu in een Zondagmorgen gehouden ver gadering besloten, als protest tegen dezen gang van zaken, heden, Maandag het werk in de Rotterdamsche haven voor 24 uur te staken en „zelfstan dig eenige verbeteringen in te voeren". Voorts zal „de daad werkelijke steun worden inge roepen van de geheele Neder landsche arbeidersklasse". Naar aanleiding van dit besluit der havenarbeiders is de volgende „re- definitieven I geeringsverklaring" hedenmorgen om I elf uur bekend gemaakt: De strijd tegen Japan; gaat nog steeds door. De Russen zetten d'en opmarsch van hun mtllioenenleger in Manasjoerije voort. Volgens Radio- Moskou hebben Russische mariniers na succesvolle landingen de havens -Yoeki en Rachin op Noord'-Korea bezet. Volgens een Reuterbericht uit Goeam, het hoofdkwartier van admi raal Nimitz, is Zaterdag een groot Amerikaansch oorlogsschip, dat bui ten Okinawa voor anker lag. getrof fen door een Japansche luchtorpedo. In dit verband wijzen wij op een Ja- pansch bericht, dat Japansche dtiik- booten iw de wateren ten Zuidoosten van Okinawa een Amerikaansch con. vooi hebben aangevallen en drie schepen tot zinken hebben gebracht. De Russen dringen het door de Ja panners bezette en door de Sovjets begeerdle Mandsjoerije diep binnen en veroverden vele steden. Voortduren de vorderingen van tien tot vijftien mijl worden door het Russische com muniqué gemeld. Elf Japansche troe pentransportschepen werden tot zin ken gebracht. De Russische lucht macht was actief en bombardeerde ook Korea. In China zouden volgens radio- Tokio alle militaire operaties zijn gestaakt. Dit is door China niet be vestigd. Volgens radioSingapore zou het Japansche ministerie van oorlog' een proclamatie hebben uitgevaar digd, om den heiligen oorlog voort te zetten tot het bittere einde In Birma zou het verzet van de Japanners nog steeds taai zijn Mac Arthur meldt uit Manilla, dat Vrijdag nog 57 Japansche schepen tot zinken zijn gebracht door geal lieerde luchtstrijdkrachten. Uit Ja pan wera' voorts een algemeen Ja- par.sch offensief" gemeld, maar dit bericht werd later officieel inge trokken. De strijd op Borneo gaat door. Het Russische legerbericht van Zondag maakt melding van een nieuwen opmarsch in Mandsjoerije over bijna 20 mijl en de verovering van Rasjin op Korea. Twee Japan sche torpedobootjagers en 14 trans postvaartuigen werden tot zinken gebracht. Naar Reuters correspondent te Moskou meld't. stooten drie Russi sche legergroepen over bergen gn door wouden dieper in Mansjoerije door; zij hebben het zgn. Kwantoeng- leger tot den terugtocht gedwongen en in vele gebieden zijn1 ae Japan ners volkomen gedesorganiseerd. Uit strategisch oog'punt is Noord-Mand- sjoerije voor de Japanners verloren gegaan er.' in Noordoost—Mandsjoe rije zullen de voorhoeaen van de eerste en tweede legergroep van het Sovjetleger in het Verre Oosten el kaar spoedig ontmoeten. In sector na sector trekker-' de Japanners terug, klaarblijkelijk zonder plan, maar nu en dan wordt er fanatiek weerstand geboden in gebieden, die afgesneden zijn door d'e voortrukkende Russische colonnes. NEW YORK. 13 Aug. (Rueter) Het ministerie van oorlog der V.S. maakt bekend, dat de code-zender van To kio vanmorgen vroeg in den aether verneembaar was en contact zocht met Zwitserland. (Dit bericht is aoor ons hedenmorgen; vijf minuten voor negen ontvangen. Wij teekenen daar bij aan dat volgens een bericht uit Stockholm de officieele diplomatieke bemiddeling tusschen de betrokken regeeringen alleen nog aoor Zwitser land zou worden verleend. Red.) Manilla. 13 Augustus (Reuter^. Door de geallieerde luchtmacht in het Verre Oosten wordt medege deeld, dat de operaties tegen Japan zijn voortgezet. Volgens het Japan sche persbureau Domei heeft ae ge allieerde luchtmacht op Maandag morgen 800 aanvallen met scheeps- vliegtuigen; uitgevoerd. Vliegvelden en militaire installaties op midden- Hondo werden bestookt. De actie gold voornamelijk het gebied van Kanto met inbegnp van Tokio. De Japansche Keizer heeft hedenmorgen 7.10 Ned. tijd den Minister van Buitenlandsche Zaken ontvangen. Om 7.20 Ned. tijd let op den tijd is door den code-zender van Tokio aan de Zwitsersche zender z> meegedeeld, dat een telegram was verzonden. Volgens Reuter uit New York, van hedenmorgen half vier, verwacht president Truman, dat de Zwit sersche gezant in Washington het Japansche ant woord van zijn Regeering zal ontvangen om het aan de Regeering der V.S. over te brengen. Regeeringsverklaring „Naar de regelen, gesteld bij het buitengewoon besluit arbeidsverhou dingen, wordt in arbeidsgeschillen op dit oogenblik tenslotte beslist door de rijksbemiddelaars. „Als de z.g. Eenheidsvakbeweging bereidheid had getoond zich bij een dergelijke arbitrage neer te leggen, zou ook met haar niet alleen over legd maar onderhandeld zijn. Zij heeft dit echter geweigerd en op een naderen brief van de regeering hier over, niet meer geantwoord. Het spreekt vanzelf, dat onder deze om standigheden de regeering op „open brieven" niet ingaat. „De regeering zal zich ook niet neerleggen bij de anarchistische me thode die de E.V.B. wil gaan toepas sen door zelf willekeurig van de gel dende regelingen af te wijken. De regeering doet een dringend beroep op de arbeiders zich niet verder op dit pad te begeven."' Men meldt ons nader uit Rotter dam, dat de staking rustig verloopt; een klein deel is aan het werk ge gaan. In overeenstcming met Rusland, China en Engeland, hebben de Ver- eenigde Staten Zaterdagmiddag het Japansche capitulatieaanbod aan vaard, op voorwaarde, dat de geal lieerden door tussclienkomst van den keizer de macht uitoefenen. De bevoegdheid van den keizer om het bestuur over Japan te voeren, zal onderworpen zijn aan die van den ge allieerden opperbevelhebber. Van den keizer wordt verlang'd de onderteekening door de regeering van Japan en het Japansche keizerlijke hoofdkwartier van de voorwaarden van overgave, die noodzakelijk zijn om d'e voorzieningen van de verkla ring aan Potsa'am ten uitvoer te leg gen, goed te keuren en te verzekeren en dat hij zijn bevelen zal geven aan de Japansche militaire, vloot- en luchtmachtautoriteiten "en aan alle strijdkrachten onder zijn controle, waar deze zich ook bevinden, de ac ties en operaties te staken en hun wapens over te geven en zoodanige bevelen uit te vaardigen als de op perbevelhebber zal verlangen om uit voering aan de voorwaarden van overgave te geven. Onmiddellijk na de overgave moet de Japansche regeering' krijgsgevan genen en burgerlijke geïnterneerden overbrengen naar plaatsen, vaar zij veilig zijn, zooals zal worden aange geven, waar zij spoedig aan boord' van geallieerde transportvaartuigen kun nen worden gebracht. De uiteinde lijke regeeringsvorm in Japan moet in overeenstemming zijn met de ver klaring van Potsdam en moet worden tot stand' gebracht door middel van den vrij kenbaar gemaakten wil van het Japansche volk en onder goedkeuring' van de geallieerden. Gewapende strijdkrachten der ge allieerde mogendheden zullen in Ja pan blijven tot het in de verklaring van Potsdam gestelde doel is bereikt. Het Amerikaansche departe ment van marine heeft aange kondigd, dat de bouw van Amerikaansche oorlogsschepen zal worden gestaakt. Men zal ophouden met het werk aan 95 oorlogsbodems, inclusief het slagschip „Illinois" van 45.000 ton, twee vliegdekschepen, 30 kruisers en II torpedojagers! Het bestuur van het Genootschap van den Stillen Omgang heeft het initiatief genomen tot oprichting van een monument, als blijk van dankbaarheid van de katholieken, van Alkmaar voor de bevrijding van ons vaderland en het onge schonden behoud van onze stad. Het ligt in de bedoeling een Christus-beeld te laten vervaar digen door een bekend kunstenaar en dan aan het gemeentebestuur te verzoeken een openbare plaats in de gemeente aan te wijzen, waar dit monument zal verrijzen. Een mooi initiatief, dat o.i. in breeder kring dan die van de ka tholieken alleen, steun en sympa thie verdient. De tot in bij zonderheden uitge werkte voorwaarden van capitulatie van Japan zijn thans gereed, incl. de eisch, dat alle strategische eilanden in d'en Stillen Oceaan onverwijld aan de vereeniga'e naties zullen worden overgedragen, aldus meldt de corres- ponaent te Washington van de Sun day Times. De Ver. Staten, zooals president Truman d'eze week heeft aangekondigd, zullen voor zich de volledige controle opeischen over de eilanden, die essentieel geacht wor den voor d'e Amerikaansche veilig heid, een eisch die, naar vernomen wordt, de volledige goedkeuring en steun heeft van ae Britsche regeering. Tot deze bases behooren, naar van gezaghebbende zijde vernomen wordt Okinawa, de Marianen en de Caroli- r.en. Bovendien zal Amerika vermoe delijk steunpunten deelen met Enge land' in den Zuid'west-Pacific, incl. Nw.-Guinea en de Salomonseilanden. De bezetting van deze eilanden zal geschieden in overleg met de ver- eenigde naties. Een andere categorie van eilanden zal geplaatst worden on der trusteeship van de vereenigde naties. Amerikaansche deskundigen zijn van meening. dat de Japansche regeering, met hulp van- de strijd krachten der vereenigde naties, in staat zal zijn d'e capitulatie van alle Japansche troepen tot stand! te bren gen. Onder de leden van de regee ring en de bevelhebbers wordt een golf van zelfmoorden verwacht.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1945 | | pagina 1