NIEUW
Kerkelijke en Koninklijke
aansporing
ADMIRAAL HELFRICH
Een groote vloot en macht
van oorlogsschepen"
Voldongen feiten" in China*
Gezinshulp
MAANDAG 27 AUGUSTUS 1945
Van Mook naar
Ceylon
Geallieerde vloot
voor anker
vaart de Japansche wateren binnen
Conferentie
te Rangoon
begonnen
blijkens Chineesch-Russisch verdrag
Port Arthur gemeen
schappelijke vlootbasis
teekent voor
Nederland
p.m.
p.m.
p.m.
M.Q,
l(±
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
41e JAARGANG NUMMER 18716
Buiten God is 't nergens veilig (Vondel)
Abonnementsprijs f 1.10 per maand; f 3.30 per kwartaal
BUREAUX:
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 433U
DEN HELDER
Loodsgracht 69
Telefoon 2383
SCHAGEN
Mijlenstraat 52
Telefoon 459
voor Stichtingsweek '40-'45
In het eerste nummer van onze krant, dat direct na de
bevrijding weer kon verschijnen, schreven wij, dat Ne
derland de offers van hen, die voor het vaderland en da vrij
heid vielen, nooit zou mogen vergeten. Thans, nu de hcrden-
ki»gs-, dat is de offerweek voor de Stichting 19101945 in sa
menwerking met N.V.H. is begonnen, lezen wij, dat er nagelaten
betrekkingen van oorlogsslachtoffers in moeilijkheden zijn, dat
kinderen van gevallen verzetslieden geen opleiding naar be-
hooren van staat en stand kunnen krijgen, dat er strijders zijn,
wien het aan het allernoodigste ontbreekt. Dat is even onbegrij
pelijk als ergerlijk. Dit zou een ernstig verzuim worden, als het
niet metterdaad deze week werd inngehaald. Men heeft heel de
afgeloopoen week kort en krachtig de aansporingen voor de
otferweek van de Stichting 19401945 kunnen lezen. Dus moet
men begrepen hebben, dat het hier een zaak betreft, die een
eereschuld en een eere-plicht voor heel Nederland oplevert.
De Lt. Gouw Gen. van Indië, dr.
van Mook, zal tegen het einde van
deze week naar Kandy op Ceylon
g'aan, om met Lord' Louis Mountbat-
maatschappelijk geholpen wor- J daaïl
Nu gaat het er om, het ware
begrip van nationale eenheid
metterdaad te toonen. Niemand
mag achterblijven, en het gaat
niet alleen om geld. Dat moet er
ook zijn, dat moet er veel zijn,
maar er moet ook zedelijk en
den. Daarvoor is christelijke en
sociale naastenliefde in veler
lei vorm noodig.
Er moet gebeden worden, zoo
hebben de Bisschoppen van Ne
derland gezegd in een kort, maar
dringend gemeenschappelijk
schrijven, dat gisteren in alle
kerken is voorgelezen en waarbij
verder bepaald werd, dat de op
brengst van de gebruikelijke col.
lecte voor de Bijzondere Noo-
den voor het doel van de Her-
denkingsweek znu worden afge
staan.
En Prinses Juliana heeft voor
de radio in treffende bewoordin
gen haar Koninklijk aandeel
in de propaganda voor de natio
nale zaak geleverd, door er
eveneens den nadruk op te leg
gen, dat het hier ook geldt, uit
dankbaarheid en eergevoel „te
betalen met zijn persoon".
Zelden heeft een algemeene
vaderlandsche zaak tegelijk in
deze mate de eer van kerkelijke
en koninklijke aansporing geno
ten. Ten overvloede wel een
bewijs, dat er iets bijzonders
aan de hand is.
In allerlei schakeeringen heb
ben wij na de bevrijding den lof
van de frontstrijders en van het
verzetswerk gezongen. Roerende
volzinnen zijn gewijd aan dege
nen, die voor het vaderland en
de vrijheid, voor het ongerepte
christendom en voor de waarhe
den van het geloof zijn gevallen.
Nu moet Nederland toonen, dat
het 't niet alleen bij woorden
laat. Wij herdenken en.schen
ken! Wij herdenken en offeren!
Die woorden staan op alle muren
geschreven. Als een manend tee-
ken. Moge het niet zijn als een
nieuw „Mane Teikel".geteld,
gewogen ente licht bevon
den! Dat mógen wij, dat zullen
wij de nagedachtenis van de ge
vallen helden niet aandoen.
De Aartsbisschop en de Bisschop
pen van Nederland zeggen in hun
gezamenlijk schrijven, dat in deze
Tierd'enkingsweek onze gedachten
vooral uitgaan naar hen, die in den
heldhaftigen strijd voor de bevrij
ding den d'ood stierven op het slag
veld, in het concentratiekamp, door
het vuurpeletoh. Hun allen zijn wij
g'róote dankbaarheid verschuldigd'.
Daarom vragen de Bisschoppen met
aandrang', hen in deze herdenkings-
week vooral te willen gedenken in
het gebed en het H. Misoffer en de
heilige Communie voor hun zielerust
te willen opofferen.
PATER BLEYS herdenkend, heeft
H. M. de Koningin een telegram van
deelneming gezond'en aan het gewest
Limburg der gemeenschap van oud-
illegale werkers.
bij vergezeld door een lid' der Ned.-
Indische regeering.
Een bericht afkomstig van den
Britschen oorlogsbodem „Duke of
York" meldt, dat de geallieerde vloot
Maandagochtend is opgestoomd naar
de wateren van Tokio en om 4 uur
30 min. (Greenwich) voor anker is
gegaan in de baai van Sagami. Aldus
meldt Reuter heden uit Londen.
Uit San Francisco meldt Reuter,
dat het vlaggeschip van admiraal
William Halsey Maandagnacht om 1
uur -34 min. &e baai van Sagami (ten
zuiden van Toko) is binnengevaren.*
Naar Radio New York meldt, heb
ben eenheden van de Britsche vloot
zich naar de Straat Malakka begeven
op weg naar Singapore,
Amerikaansche
vredestoebereidselen!
De Amerikaansche minister van
Marine van de Vereenig'de Staten,
Fjames Forestal, heeft medegedeeld,
dat de Vereenigde Staten vierhon
derd oorlogsschepen en acht duizend
vliegtuigen in dienst zullen houden.
Hij voegde er aan toe, dat de marine
in voorkomend geval zal kunnen be
schikken over een vloot van acht
honderd oorlogsschepen en 21.000
voor het gebruik gereede vliegma
chines.
DE A. V. V. BLOEMBOLLENCUL
TUUR wil zich omvormen tot een
publiekrechtelijke organisatie voor
de bloembollenteelt.
yy
Zondagmorgen dan is de geallieerde vloot, bestaande uit 383
schepen, de Japansche wateren binnengevaren. Zij werd door
1300 vliegtuigen beschermd, en er was ook een Britscb smaldeel
bij. Daar de typhoons, die om dezen tijd de Japansche kust on
veilig plegen te maken en aanvankelijk uitstel dreigden te ge
ven aan de invasie, minder gevaarlijk bleken, heeft Mac Ar
thur maar doorgezet, en het aangekondigde uitstel van 48 uur
ging dus niet door. De vloot bestond uit 25 eenheden Mac
Arthur had aan het Japansche hoofdkwartier opdracht gegeven
te zorgen, dat aan de binnenvarende vioot niets in den weg zou
worden gelegd. De invasie gesc hiedde ten Zuiden van Tokio, in
de baai van Sagami.
Er zouden nog geen troepen
landingen plaats hebben. Vol
gens het laatste bericht van ad
miraal Nimitz zal de ondertee-
Rening nu toch inderdaad ge
schieden op 2 September, aan
boord van het slagschip „Mis
souri" Als het tenminste niet
nog eens verandert.
De Amerikaansche vloot ba-
stond uit 12 slagschepen, 17
vliegtuigmoederschepen, 8 klei
nere vliegkampschepen. 100 tor
pedojagers en 24 kleinere sche
pen. Bij het Engelsche smaldeel
bevonden zich oa. de groote
slagschepen King George en Duke
of York. Een, Japansch loodsvaar-
tuig voer de geallieerde vloot,
in opdracht van Mac Arthur, te
gemoet. Aan boofd van de geal
lieerde schepen was men op alles
voorbereid. Van Japansche zijde
heeft men al het mogelijke ge
daan om incidenten te vermijden.
Demobilisatie- bevel
Japanschen keizer.
van
Het Japansche Nieuwsbureau
heeft medegedeeld, dat door de
ministers van oorlog en marine
Zaterdag aan de Japansche ge
wapende macht een „keizerlijk
bevel" is uitgegeven, waarin
snelle demobilisatie werd bevo
len en het treffen van toebereid
selen voor den wederopbouw.
Capitulatie-bev»,I niei
overal ontvangen.
Generaal Mac Arthur heeft van
het Japansche keizerlijke hoofd
kwartier de verzekering ont
vangen, dat het overgave-bevel
van den keizer is ontvangen en
begrepen door alle Japansche
bevelhebbers te velde, behalve
door de bevelhebbers in de Sit-
tangsector in Birma en in Bor
neo, met wie men geen contact
heeft kunnen krijgen.
Te Rangoon is de capitulatieconfe
rentie begonnen. Hierbij zijn Austra
lië, China, Frankrijk en Nederland
betrokken. Deze landen zijn verte
genwoordigd door hun militaire mis
sies bij de S.E.A.C.
Later is officieel bekend gemaakt,
dat de inleidende besprekingen tus-
schen luitenant-generaal Browning,
stafchef van de S.E.A.C., en luite
nant-generaal Tazako Noemata, staf
chef van het Zuidelijke Japansche
leger en hoofd van de Japansche
vredesdelegatie, naar wensch zijn
verloopen.
De Amerikaansche rad'io-omroep
maakt uit Manilla bekend, dat in
een Indfschen archipel de vijande
lijkheden Vrijdag' tegen middernacht
gestaakt zullen worden.
De correspondent van het Colum
bia Broadcasting System" te Manil
la deelt mede, dat vooruitgeschoven
troepen jn Sjanghai zijn aangekomen
yy
Het verdrag tusschen China
en de Sovjetunie, welks bepalin
gen thans tegelijkertijd in Mos
kou en Tsjoengking zijn gepu
bliceerd, voorziet in samenwer
king tusschen de beide landen
ter voorkoming van een herha
ling der Japansche agressie. De
Sovjetunie zal militairen en an
deren bijstand uitsluitend aan de
centrale regeering van China
verieenen.
Het verdrag bevestigt opnieuw
de erkenning der volledige sou-
vereiniteit van China in de drie
Oostelijke^provincies, De hoofd
lijnen der Oost-Chineesche en
Zuid-Mandsjoerijsche spoorlij
nen zullen gecombineerd worden
in één lijn, welke in gezamen-
lijken eigendom zal worden ge
ëxploiteerd voor een periode van
30 jaar. Daarna wordt de lijn
uitsluitend Chineesch bezit en
komt geheel in Chineesch bezit.
De Chineesche regeering ver
klaart Dairen tot vrijhaven. Ge
durende 30 jaar zal Port Arthur
een gemeenschappelijke Chi-
neesch-Russische vlootbasis zijn.
Stalin heeft de verzekering ge
geven, dat na de Japarjeche ca
pitulatie de Russische troepen
binnen drie maanden uit Mand-
de onder-bevelhebber dier
strijdkrachten is naar Ma
nilla gezonden om bij de
daar gevoerde besprekingen tegenwoordig te zijn daar ad
miraal Helfrich niet tijdig te Manilla aanwezig kon zijn. In
dien noodig kan generaal vanOyen ook bij de verdere be
sprekingen als plaatsvervan- ger van admiraal Helfrich op
treden.
sjoerije zullen worden terugge
trokken. Wat Sinkiang betreft,
bevestigt Rusland opnieuw, dat
het niet de bedoeling heeft te
intervenieeren in de Chineesche
binnenlandsche aangelegenheden.
China zal de onafhankelijkheid
erkennen van Buiten-Mongolië,
wanneer een plebisciet uitwijst,
dat de bevolking dit wenscht.
Veel van het bovenstaande
werd verwacht. Ofschoon de Chi
neesche communisten niet uit
drukkelijk genoemd worden,
wordt het verdrag volgens een
Reuterbericht uit Londen al-
thans, -beschouwd als een poli
tieke nederlaag- op een bijzonder
moeilijk tijdstip.
Het prolbeem van de g'ezins-
hulp blijft var.; dringenden,
aard. Terecht heeft Henri de Greeve
er in 2ijn lichtbaken van j.ï. Zater
dag op gewezen, dat men, terwille
van de rechtvaardigheid, ook deze
kwestie van twee kanten moet be
kijken. Dat zoovele meisjes onwillig
en afwijzend staan tegenover den
drang, om bij gezinnen in dienst te
gaan. is in wezen te wijten aan een
gebrek aan sociaal gevoel bij haar.
Daaruit vloeit voort, dat zij gemak
kelijker den arbeid op kantoor en
in fabriek kiezen. Daar wordt meer
verdiend, is het werk gemakkelijker
en dikwijls lichter, heeft men meer
vrij, kan men zich mooier kleeden,
enz. En voor al deze heerlijkheden
en begeerlijkheden laat men de
moeders maar tobben. Vooral in de
groote gezinnen zijn.' de huisvrouwen
er de dupe van.
Het is in den grond van de zaak
een ernstig sociaal tekort en de
kans, om dit weg te werken ge
vaarlijke beeldspraak, men. zou eer
der moeten zeggen: inplaats van dit
aan te vullen! is er. door de om
wenteling in de meeningen der men-
schen als gevolg van den oorlog,
niet beter op geworden. Toch moet
er naar verbetering gestreefd! wor
den. De opvattingen moeten worden
veranderd.
Het is misschien inderdaad een
kwestie van sociale opvoeding' en
her-opvoeding, van aankweeken van
een betere sociale mentaliteit, van
waarachtige sociale liefde, van lief
de voor den r.aatste. Wellicht kan
van de werkzaamheden van de mo
bile colonnes van de Vrouwelijke
Jeugdbeweging der Katholieke Ac
tie, de Katholieke Maatschappelijke
p Gezinshulp, de eerste verbetering
tenant-generaal van Oyenworden geacht.
-- - - -■ Eerlijk gezeg«d verwachten wij
voor het wezen van de zaak daar
van meer dan van het zoogenaamde
sociale jaar. dat men, in den zin van
vrouwelijken arbeid*sdienstplicht. wel
eens heeft bepleit. Het zou jammer
zijn, als het daartoe komen moest.
Maar als het niet anders kan, zou
met dit onvriendelijke dwangmiddel
een kans tot verbetering van
Naar aanleiding der in de
laatste dagen gepubliceerde
persberichten omtrent de
Nederlandsche vertegen
woordiging bij de overgave
van Japan maakt de R.V.D.
bekend, dat het overgave-
protocol niet zal worden ge-
teekend namens Neder-
landsch-Indië, doch namens
het Koninkrijk der Neder
landen en dat door de regee
ring als Nederlandsch verte
genwoordiger is aangewezen
luitenant-admiraal C. E. L.
Helfrich, de bevelhebber van
de Nederlandsche strijd
krachten in het Oosten. Lui-
ergerlfjken wantoestand'
worden beproefd.
een
moeten
