NIEUW
Zes jaar geleden begon
de oorlog
Koninginnedag
Amsterdam krijgt
opvoedkundige van formaat
als Deken
DINSDAG 4 SEPTEMBER 1945
Admiraal Helfrich
opperbevelhebber
zeestrijdkrachten
UDereldnieuws
Dijk doorgebroken bij
Woubrugge
Tsjang
en de Communisten
(2aalsie nieuws
Twee
nieuwe torpedojagers
Benoeming van Directeur v. d. Burg verlies voor
Bergen, winst voor de Hoofdstad
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
41e JAARGANG NUMMER 18721
BUREAUX
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
DEN HELDER
Loodsgracht 69
Telefoon 2383
Buiten God is 't nergens veilig (Vondel) H Bjf B b J SCHAGEN
MulcnstTCLCLt 52
Abonnementsprijs f 1.10 per maand; f 3.30 per kwartaal B Vk Telefoon 459
Zes jaar geleden viel Duitschland Polen binnnen. Het
ging zoogenaamd om Danzig en den Corridor. In werke
lijkheid was de hoogmoed en machtswaanzin den Duitschen
machthebbers in het hoofd geslagen. Telkens verklaarde Hitier,
dat hij niets meer wenschte en dat er niets was, waarom het
waard was, oorlog te voeren, maar telkens weer stelde hij nieu
we eischen, deed hij nieuwe sprongen naar begeerde objecten,
stelde hij nieuw "voldongen feiten. Toen de overval op Polen
begon, was de maat vol Enge land en Frankrijk verklaarden
den oorlog aan Duitschland en de groote strijd, die zulke gigan
tische vormen zou aannemen, was begonnen. De geschiedenis
zal later beter kunnen vaststellen, of de geallieerden op dat
moment niet meer op zich nam en, dan zij verantwoorden kon
den. Van de hulp aan Polen kwam in elk geval in de praktijk
niet veel terecht. Maar de westelijke democrattie had zich dan
ook niet, gelijk Duitschlan J wel, op den oorlog systematisch
voorbereid
Toen het eenmaal ernst was,
hebben deze landen, later op
de bekende fabelachtige wijze
door Amerika en Rusland ge
steund, al het mogelijke ge
daan, cm hun achterstand in te
halen en den vijand van het
menschdem een halt toe te roe
pen, wat door een zee van bloed
en tranen gelukt is. Wij herden
ken allen, die in dezen groot-
schen strijd hun leven hebben
gegeven. Wij herdenken in het
bijzonder ook Polen, waarvan
Z. H de Paus eergisteren in een
audiëntie van Poolsche officie
ren ten Vaticane nog zeide, dat
het recht heeft op onafhanke
lijkheid en welvaart!
Intussehen heeft de Britsche
premier Attlee gisteren een rede
gehouden ter herdenking van 3
September 1939, waarin hij zijn
landgenooten aanspoorde bij te
dragen tot het scheppen van een
nieuwe wereldorde, welke alle
naties de gelegenheid biedt in
veiligheid voort te bestaan. De
ontwikkeling op het gebied der
bewapening, vooral de atoom
bom maakt, dat de toekomst
vara de wereld hiervan afhangt,
zoo zei hij.
In nauwe samenwerking met
de andere naties dienden maat
regelen te worden getroffen, die
den oorlog uitsluiten. Attlee wees
er verder op, dat Groot-Brit-
tannië verplichtingen heeft te
genover zijn bondgenooten en
dat datgene, wat thans gewon
nen was, niet weer onmiddellijk
verloren mag gaan. Engeland
dient bezettingstroepen te le
veren. Moeilijkheden met de
voedselvoorziening en gebrek aan
grondstoffen zullen dezen win
ter aan den dag treden, Groot-
Brittannië, aldus Attlee,' moet
er ook zorg voor dragen, dat
overal de volkswil bepaalt, wat
voor regeering aan het bewind
komt. De demobilisatie kan niet
overhaast plaats hebben. Reeds
nu voltrekt zij zich bijna twee-
Met ingang van 25 Augustus
j.l. is luitenant-admiraal J. Th.
Furstner in verband met zijn
benoeming tot lid van de Raad
van State, eervol ontheven uit
zijn functie van bevelhebber
der zeestrijdkrachten. In zijni
plaats is benoemd vice-admiraal
C. E. L. Helfrich, die tevens met
ingang van dezen datum bevor
derd is tot den rang van luiten
ant-admiraal. Tot dusver be-
kleede admiraal Helfrich de
functie van bevelhebber van on
ze zeestrijdkrachten in het Ver
re Oosten.
maal zoo vlug als eenige maan
den geleden.
Attlee besloot aldus: „Tenzy
wij tegenover onze verliezen een
winst kunnen stellen wat betreft
den vooruitgang van den men-
scbelijken geest en den groei
van een nieuwe opvatting aan
gaande de menschelijke maat
schappij, zullen deze verliezen
tevergeefs zijn geweest."
Amerika heeft aan Frankrijk
een crediet van 650 millioen dol
lar verleend op langen termijn.
President Truman heeft in
een rtipport zijn denkbeelden
ontvouwd om de schulden van
de Leen- en Pachtwet kwijt te
schelden! Tegen den Noor-
schen verrader Quisling is de
doodstraf geëischt. In Duitsch
land zullen in dit najaar verkie
zingen worden gehouden En
geland, Amerika, Rusland en
Frankrijk hebben aan Spanje
een voorloopige overeenkomst
inzake Tanger „ter uitvoering"
voorgelegd. Edda Mussolini,
die met graaf Ciano getrouwd
was, is aan de geallieerde auto
riteiten in Italië uitgeleverd.
Engeland keert op 7 October te
rug tot den Greenwich-tjjd.
Een tornado teisterde Toulouse
en omgeving, schade bedraagt
500 millioen francs. Een ont
ploffing aan boord van een krui
ser in de haven van Toulon heeft
verscheidene slachtoffers ge-
eischt. De twee veldmaar
schalken von Brauchitsch en
von Manstein zijn door de Brit
sche legerautoriteiten in arresl
gesteld als onderdeel van hon
derd arrestaties wegens vermoe
den van complotteeren tegen En
geland. De politiechef van Ber
lijn en de directeur van de Prui
sische Staatsbank zijn door on
bekenden vermoord. Een
brand heeft een vleugel van het
beroemde Eton-college in Enge
land in asch gelegd. In de
Russische bezettingszone is een
uit Duitschers bestaande „regee
ring" gevormd In een rede
voering tot de Amerikaansche
congresleden, die een bezoek
brengen aan Italië heeft Z. H.
de Paus gewaarschuwd tegen de
materialistische wereldbeschou
wing en de zegevierende naties
opgeroepen, haar overwinning
niet te misbruiken.
IN NOORWEGEN hebben de
socialisten opnieuw met over
weldigende meerderheid beslo
ten, niet samen te werken met
de communisten.
IN FRANKRIJK heeft de
Gaulle een onderhoud met den
vakvereenigingsleider Jouhaux
over de verkiezingen geweigerd,
omdat dit z.i. niet dé taak van
de vakvereenigingen is!
Nederland heeft de eerste Ko
ninginnedag na zes jaar ook
in 1939 was er geen feest gevierd
hartelijk en feestelijk gevierd.
In tal van steden en dorpen was
ieze dag de kern van een groot
orogram van bevrijdingsfeesten,
die overigens in verschillende
plaatsen, ook in ons gewest, om
ledenen van plaatselijken aard
in den loop van deze maand nog
gevierd zullen worden.
Onze Koningin zelve heeft, ge
lukkig weer geheel hersteld, haar
verjaardag in alle 'stilte gevierd
te miden van Haar gezin in het
Paleis Soestdijk Prinses Juliana
heeft de feestelijke opvoering van
het tooneelspel „Vrij Volk" in
Hilversum bijgewoond. Het Prin
selijk Paar gaf acte de presence
bij het groote spel „Drama der
Bezetting" in het amsterdam-
sche stadion:, dat een grootsch
gebeuren geweest is. Tal van
autoriteiten, o.w. de minister
president, waren hierbij tegen
woordig. Prinses Juliana en Prins
Bernhard legden aan het slot van
dit spel een krans bij het kruis
als hulde aan de gevallenen.
Minister Schermerhorn hield
een rede voor de radio, in het
kader van Koninginnedag, als
dag ter herdenking van gebrachte
offers. Die offers zullen niet te
vergeefs zijn gebracht. Hij hul
digde in het bijzonder de offers
van het groote Verzet. Voor de
zorg voor de nabestaanden is
veel geld noodig. Maar ook op
andere wijze moet veel worden
gedaan. Er zullen maatregelen
getroffen worden, opdat de uit
stekende eigenschappen van de
verzetsbeweging worden aange
wend ten bate van politie, leger
2n burgerlijke doeleinden.
De Minister van Oorlog heeft
een dagorder uitgevaardigd,
waarin verknochtheid aan het
Huis van Oranje en de Koningin
werden betuigd en aan alle mili
tairen, die een krijgstuchtelijke
straf ondergaan, vrijstelling ver
leend werd, uitgezonderd wat
betreft de straffen van verlaging
in klasse en plaatsing in de
tuchtklasse. Ook admiraal Hel
frich heeft een boodschap gezon
den aan een feestelijke bijeen
komst van Nederlanders en geal
lieerden in Colombo.
H. M. de Koningin heeft aan
Volksherstel een bedrag van 75
mille geschonken. Ook Prinses
Juliana en de kleine Prinsesjes
hebben zich niet onbetuigd ge
laten.
Ruim elfhonderd H.A.
onder water.
Door zwakte in den dijk is
gisternacht de 90 H.A. groote
Voorofsche polder onder water
geloopen. Over een breedte var-
et. 20 m. drong het'water in den
polder.
In den loop van Maandag is
ook de dijk van de Ruigekade
bezweken. Als gevolg hiervan
staan nu de Lagenwaartsche en
de Bruimaardensche polder, die
tezamen 403 H.A. groot zijn, on
der water, de Achthovenpolder.
groot 377 H.A., de Boespolöer,
groot 90 H.A., de Voorofsche
polder, eveneens 90 H.A. groot
en de Vlietpolder, groot 196 H.A.
Personeel van Rijniand en van
de Provincie is met man en
macht aan het werk om de gaten
te stoppein.
Vcorloopig accoord
Naar van betrouwbare zijde te
Tsjoenking wordt vernomen, zou
een voorloopige overeenkomst tot
stand zijn gekomen tusschen
maarschalk Tsjang Kai Sjek en
den leider der Chineesche com
munisten Mao Tse Toeng. De
centrale regeering zou er in heb
ben toegestemd een uit alle par
tijen bestaand kabinet te vor
men. Mao Tse Toeng zou gewei
gerd hebben zijn troepen
naar mem zegt ten getale van
900.000 man onder controle te
plaatsen van de regeering van
Tsjoengking.
ZORG VOOR KRIJGSGEVAN
GENEN IN JAPAN
Mac Arthur de Amerikaansche
triomphator heeft bijzonderheden
verteld over de ligging enz. van
krijgsgevangenenkampen. Ook is on
verwijlde ontwapening' en overgave
van alle strijdkrachten te land ge-
eischt.,
De eerste deelen van de geallieer
de bezettingstroepen zijn in het ge
bied van Jokohama aan land gezet.
Het zal echter nog wel eenige dagen
duren, alvorens d'e mijnenvegers
veilig*en weg hebben gemaakt voor
de Britsche Oost-Ind'ische vloot, om
door de straat van Malakka naar
Singapore op te stoomen. De over
gave in Malakka is onderteekend.
Strooibiljetten zijn uitgewoi^Sft
boven Timor, Rood'e Kruisvooraden
boven Medan. Men veronderstelt,
dat zich krijgsgevangenen in de Ka
tholieke kerk aldaar bevinden! De
Ned'erlandsche krijgsgevangenen op
Java zijn volgens Engelsche berich
ten slecht behandeld. In Bangkok is
de evacuatie van en hulpverleening
aan krijgsgevangenen met spoed
door geallieerde officieren geregeld',
terwijl de kampen nog door Japan
ners worden bewaakt!
Mac Arthur zal waarschijnlijk
Maandag' 10 September a.s. zijn in
tocht in Tokio houden. Verschillende
formeele overgaven worden voorbe
reid of voltooid, zoo in Bougainville,
m Thailand, in China, waar ze Don
derdag zal plaats hebben, in Nieuw-
Guinea en Mandsjoerije.
Tsjang Kai Tsjek heeft de
speciale Iegerafdeeling van zijn
party, de KwomiBtang, afge
schaft, cm tot nationalisatie van
de gewapende macht te komen.
De Amerikaansche gezant te
Brussel heeft gezinspeeld op
mogelijkheid van annexatie van
Duitsch grondgebied door Bel
gië. In verband met nieuwe
incidenten aan de grens van
Griekenland en Joego-SIavië
heeft Joego-SIavië de Gricksche
regeering gewaarschuwd; de V.
S. stellen twee onderzoekcom
missies van geallieerde verte
genwoordigers voor, waarin Bel
grado de vertegenwoordiging van
de vier groote mogendheden
verlangt. Het Amerikaansche
legioen van oud-strijders wil
een politieke party vormen, de
andere groote partij van oud
strijders in Amerika heeft het
legioen deswege van fascisme
beschuldigd. De Japansche
keizer zal vandaag persoonlijk
den Rijksdag presideeren.
Onlangs zijn in Engeland door
de Koninklijke Marine twee
torpedobootjagers overgenomen
van de Britsche vloot. Het zijn
H.M.S. „Scorpion?' en H.M.S.
„Serapis" die in den loop van
dezen maand officieel zullen
worden omgedoopt in Hr. Ms.
„Piet Hein" en Hr. Ms. „Korte-
naer". De „Piet Hein" en de
„Kortenaer" welke op het oogen-
blik reeds door personeel van de
Koninklijke Marine worden be
mand, zijn bestemd om naar ïn-
dië te vertrekken.
.Z. H. Exc. Mgr. J. P. Huibers heeft,
zooals wij reeds in een deel van onze
vorige oplaag konden melden, tot
Deken van Amsterdam benoemd den
Z. E. Heer G. P. J. v. d. Burg, sedert
1924 directeur van de St. Joseph-
stichting te Bergen.
De nieuwe deken van Amsterdam
werd geboren 13 Maart 1889 te Ber-
kel en Rodenijs; studeerde 5 jaar aan
het Bisschoppelijke college te Weert
en 1 jaar te Hageveld; vervolgens te
Warmond; hij werd priester gewijd
9 Aug. 1914; was tot Sept. '15 kape
laan te Kwadendammer (Z.), toen hij
henoemd werd tot leeraar te Hage
veld; in 1924 wertï hij als derde
opvolger van den stichter. Pastoor
B. Smeerraan benoemd tot direc
teur van de St. Josephstichting, de
Congregatie der Eerw. Zusters Ursu-
ïinen van het Bisdom Haarlem.
Deze veriiest in den nieuwbenoem-
den deken van Amsterdam een be
kwaam geestelijk leider, die gedu-
rfende de 21 jaren van zijn directo
raat d'e Congregatie tot grooten bloei
heeft gebracht.
Het aantal zusters steeg' van 200
tot 500; dat der kweekelingen en
andere aan de zorg der zusters toe
vertrouwde kinderen steeg naar ver
houding. Het aantal plaatsen in het
Bisdom, waar de Zrs. Ursulinen L.O.
geven, werd uitgebreid met Kwaden-
I damme, 't Veld, Warmenhuizen en
Spanbroek. In den Haag werden drie
Tehuizen geopend voor misdeelde
kinderen terwijl in Nieuween een
moderne inrichting gesticht werd,
waar momenteel bijna 300 kinderen
verpleegd' worden. De St. Joseph
stichting te Bergen aan: den Loudels-
weg is tijdens het directoraat' van
den Z. E. Heer v. d. Burg uitgegroeid
tot een complex van fraaie gebou
wen. Allereerst werd aan het Moeder
huis een door de uitbreiding van het
aantal zusters en leerlingen noodza
kelijk geworden kapel gebouwd in
koepelvorm, onder architectuur van
den Bergenaar Jan Ley en, naast de
kweekschool verrezen in den loop
der jaren een pensionaat voor Ulo,
een Huishoudschool en het Retraite
huis.
Maar behalve een wijs bestuurder
van de Stichting, wa» Dir. v. d. Burg
een goede leidsman en geestelijke
vader voor zusters en leerlingen, die
hem dan ook noode zien heengaan-.
Zijn benoeming was voor allen een
groote verrassing.
Niet alleen als docent gaf de Z. E.
Heer v. d'. Burg blijk een paedagoog
van formaat te zijn, hij publiceerde
ook tal van werken op categ'etisch
gebied'.
Van zijn hand verschenen „Hand-
leiding voor Ouderavonden"; „Ouder
zorg en Ouderweelae"; Missio Cano-
nica", waarvan deel III nog ter perse
is; voorts „Met het Kind van God
naar God"; Godsdienstige lessen
voor alle klassen der lagere school,
waarvan reeds 3 deelen verschenen
zijn; „Moeders mooiste uurtje", ver
halen voor kleuters (nog ter perse)
en „Onze grootere jeugd aan Chris
tus" een serie categetische lessen
voor jongens en meisjes van 1416
jaar.
Toen wij gisteravond als een der
eersten den nieuw benoemden deken
van Amsterdam gelukw^nschten,
vertelde hij ons, dat de benoeming
voor hem een groote verrassing was.
Naast de jeu£d heeft het g^zin zijn
groote belangstelling. Wij kunnen
ook Amsterdam met dezen priester
die nog een vitale persoonlijkheid is,
gelukwenschen.
Öehalve in de „Leidsche Courant"
schreef deken v. d. Burg destijds in
een rubiek „Ons Hoekje" ook artike
len in „Onze Courant", speciaal voor
ouders en opvoeders.