NIEUW
N.V.B. en de verkiezingen
KATHOLIEKE ACTIE
20 Sept. te Utrecht bijeen
Het Italiaansch-Joego Slavisch
probleem op de helling
De klok terug!
ZATERDAG 15 SEPTEMBER 1945
BUREAUX'
B TFL jfP Hij l|Lw Muienstraat 52
GIROSTORTING
Tol en mei 25 September
„DE DOODENLIjN"
De atoom-energie
NIEUWE SCHOENEN
DISTRIBUTIE
Benoeming voor Z. K. H.
Prins Bernhard
DE LAATSTE KANS
Sinterklaas heeft weer
speelgoed
Zilvergeld nog niet in
circulatie
Wij moeten de klok
terugzetten, in den
letterlijken zin van het
woord. - Hedennacht
eindigt de zomertijd.
Om 3 uur worden de
openbare uurwerken
op 2 uur gezet. Men
doet verstandig, als
men zijn klokken thuis
hedenavond voor het
naar bed gaan verzet.
Dus: een uur terug.
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
41e JAARGANG NUMMER 18731'
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
DEN HELDER
Loudsgrflcht 69
Telefoon 2383
Buiten God ia 't nergens veilig (Vondel) H H H I JfïA I 9 SCHAGEN
Abonnementsprijs l 1.10 per maand: f 3.30 per kwartaJ Wi&r JV m Bmr M Telefoon 459
De constitueerende vergadering van den N.V.B. van 13 en 14 Sep
tember 1945, zich beradende op haar taak ten aanzien van de komen
de verkiezingen, voor de vertegenwoordigende organen, stelt haar
houding als volgt vast:
1. Zij zet zichzelf niet om in een politieke party, omdat zy na
drukkelijk haar wezenlijke sociaal-paedagogische taak wenscht te
vervullen.
2. Zij acht stichting noodzakelyk van een breede volksparty met
personalistisch-socialistische doelstelling en roept alle partij en en
groepeeringen, die instemmen met dit doel, op, de voorbereiding tot
zulk een partij ter hand te nemen. De N.V.B. zelve acht het haar
plicht, hierby bemiddeling aan te bieden.
3. De N.V.B. erkent, dat het
onder 2. gestelde doel niet ter
stond bereikbaar is. Zij dringt
er daarom met klem bij die po
litieke partijen, die geroepen zijn
een politiek van herstel en ver
nieuwing in personalistischen
geest te voeren, op aan, met een
concreet gemeenscnappelijk ver
kiezingsprogram en een gemeen
schappelijke candidateniijst uit te
komen, waarop ook al dan niet
de politiek georganiseerde leden
der N.V.B. een plaats vinden
opdat zonder politieken partij
strijd een zoo breed mogelijk
steunvlak in het volk voor deze
politiek wordt gevormd.
4. Mochten de politieke par
tijen, die voor deze samenwer
king het eerst in aanmerking ko
men, haar nochtans afwijzen, dan
acht de N.V.B. het onvermijde
lijk en noodzakelijk, dat in de
aldus geschapen noodsituatie, bui
ten de N.V.B., doch op grond
slag van haar program, een co
mité voor de komende verkiezin
gen zal worden gevormd, om aan
den in breede kringen levenden
wil tot politieke vernieuwing ook
van het partijwezen een voorloo-
pige gestalte te geven.
Deze resolutie is een eigenaar-
dig stuk. Zij wijst op theore
tische mogelijkheden, die wij in de
praktijk niet zoo spoedig voor ver
wezenlijking vatbaar achten. Maar de
poging tot d'e practische samenwer
king bij de verkiezingen kan gewaagd
worden. Het is alleen jammer, dat de
N.V.B., terwijl zij met verschillende
partijen, o.a. met de S.D.A.P, en met
de Staatspartij reeds in bespreking
is, een soort vergaande drang, om
het maar zacht te zeggen, uitoefent
in het slot van de resolutie welke
een dreigende karakter heeft. Het
wordt er in die omstandigheden voor
de politieke partijen niet gemakke
lijker op de kwestie en problemen,
d'ie op de eerste plaats haar terrein
zijn, objectief te behandelen. Het zou
verstandig zyiv, als de N.V.B. haar
die gelegenheid ten volle wel geg'even
had.
De N.V.B. legt in het begin van de
resolutie de nadruk op d'e sociaal-
paedagogische taak van de Beweging.
Hier kunnen wij haar met meer in
stemming' volgen. Wat ons van het
stichtingscongres van de N.V.B. be
kend geworden is, versterkt ons in
de overtuiging, dat zij van d'en be
ginne af een fout heeft gemaakt,
door zich aanstonds zoo zeer in de
politieke richting te laten dringen.
Geen politieke partij willende zijn,
heeft de N.V.Ö. in haar eerste doel
stelling', in haar volgend'e talrijke
uitingen en in haar program, zoo om
vangrijk stelling genomen in zuiver-
politieke zaken, dat zij, ondanks alle
beweringen van het tegendeel, als
twee druppels water op een politieke
partij geleek althans op een bewe
ging', waarin de politiek overheer-
schend' is.
Dat is jammer geweest en.... on-
noodig. Want het is nu eenmaal zoo,
dat de politiek het werk is van po
litieke partijen, men kan het draaien
en wenden zoo men wil. Dit betee-
kent geenszins, dat de politieke actie
dat is dus ook het werk van de po
litieke partijen, niet voor verbetering
vatbaar is. Maar alweer zijn het de
politici, die deze verbetering hebben
d'oor te voeren, hoezeer zij zich daar-
bij ook kunnen spiegelen aan wat
hun ook door anderen in de maat
schappij wordt voorgehouden. Poli
tiek is nu eenmaal een apart werk.
Er zijn er velen, die buiten de po
litiek om de politiek toch kunnen be
ïnvloeden en d'at doen ook, zonder
zich pretenties ten aanzien van het
politieke partijwezen aan te matigen,
wat de N.V.B. volkomen ten onrechte
wel deed en doet. Dat maakt de zaak
veel moeilijker en is ook niet bevor
derlijk voor de zoo g'ewenschte een
heid.
De N.V.B., zich ten volle wijdend
aan een dringende sociaal-paedagogi
sche taak, zou zich ten dezen opzich
te kunnen spiegelen aan het werk en
de werkwijze van de Katholieke Actie
In Nederland'. Ook deze luidt, als mi
nister Schermerhorn nu weer in een
groote rede op het N.V.B.-congres, de
stormklok over de noodzakelijkheid
om de volkszeden te vernieuwen, en
den christelijken geest in de samen
leving te herstellen. In* den grond
van de zaak komt de doelstelling'
van de N.V.B., zooals ze ook nu weer
In die rede van Schermerhorn tot
uiting kwam, daarop neer.
Welnu, de K.A. wil invloed uitoefe
nen in het volksherstel van Neder
land, in de vaderlandsche vernieu
wing, wil de verschillende milieus,
met name ook het politieke leven
met haar beginselen bevruchten,
maar zij stelt, om dat te bereiken,
geen eischen aan de politieke par
tijen zij gaat zich niet rechtstreeks
op politiek terrein begeven. Zij for
muleert haar wenschen en brengt die
ter kennis van de instanties, waar en
wanneer dat nuttig is, zij houdt con
tact met de organisaties en bewe
gingen ook en treedt met haar in be
spreking.
Zij vormt, nóg meer en op de
eerste plaats, de katholieken als men-
schen die op hun plaatsen In hun
verschillende beroepsgroepeeringen, in
het ontspanningsleven, in de sociale
actie in de cultureele beweging en
ook in de politiek, voor hun eigen
verantwoordelijkheid spreken en han
delen met hun gelijkgezinden en
daarna, telkens van groep tot groep,
met andersdenkenden tot overeen-
stemmg trachten te geraken.
De Londensche conferentie
De aandacht wordt er nog
maals op gevestigd, dat hoewel
de postchèque- en girodienst voor
opdracht tot overschrijving en
uitbetaling gesloten is, stortingen
op postrekeningen tot en met 25
September mogelijk blijven. Ver
der zullen postchèques, waarvan
de adviezen reeds op de uitbeta
lingskantoren berusten, tot en
met 25 September door die kan
toren worden uitbetaald.
De Japanners hebben indertijd
60.000 krijgsgevangenen gedwon
gen te werken aan een spoorweg
van Birma naar Thailand. Zij
hadden toen verklaard, dat zij
deze lijn desnoods zouden bou
wen over de beenderen van de
krijgsgevangenen. Hiermede heb
ben ze wel hun lugubere voor
spelling bewaarheid, want circa
15000 krijgsgevangenen zijn erbij
om het leven gekomen.
In een uitvoerend besluit heeft
President Truman verklaard, dat
er geen verkoop of andere be
schikking van of over openbaren
grond, die radio-actieve minera
len bevat, in de Ver. Staten of
Alaska mag plaats vinden. .Deze
maatregel werd getroffen om de
staatscontrole over stoffen, die
productie van atoom-energie kun
nen bevorderen, te versterken.
Het mijnbureau deelde mede, dat
uranium gevonden wordt in de
staten Colorado en Utan.
Tijdens een persconferentie zei-
de generaal-majoor Groves, de
organisator van de productie van
de atoombom: „Het zal nog tien
tallen jaren duren, voordat de
atoomenergie voor burgerdoelein
den gebruikt zal kunnen worden".
Schaesberg (Limb.) heeft een ver
ordening uitgevaardigd, waarin wordt
bepaald, dat openbare leeszalen en
bibliotheken aan censuur zijn onder
worpen, om de vet spreiding van
slechte boeken tegen te gaan.
Het Fransche leger kostte van Juli
tot September 37 milliard1 francs.
De nationale leiding van de Katholieke Actie in Nederland zal
op 20 September a.s. bijeenkomen te Utrecht in verband met belang
rijke besprekingen aangaande de inschakeling van de Katholieke
Actie by den geestelyken wederopbouw van ons vaderland en ons
algemeen volksherstel. Deze nationale bijeenkomst zal uitdrukking
willen geven aan de eensgezinde activiteit en de wijze, waarop de
katholieken zich aan het werk willen wijden. De andere kerken en
de regeering zijn ingelicht over het geheele plan der K A. Waar
schijnlijk zal de Aartsbisschop van Utrecht, mgr. dr. j. de Jong,
deze byeenkomst bijwonen.
Zoo doet de K.A. niet aan politiek,
maar zij beïnvloedt de politiek indi
rect met haar beginselen en opvat
tingen. In dien geest zou ook d'e N.V.
B. kunnen werken. Als zij dat G'oet,
en de practische politiek, de candi-
daatstelling' en dergelijk verkiezings-
werk overlaat aan de bijzondere in
stanties, die daarvoor zijn, de poli
tieke partijen dar.' verzamelt de N.V.
B. veel meer sympathie voor haar
streven en vergemakkelijkt zij het
contact met de politieke partijen; dan
bereikt zij honderd procent sneller en
beter het gestelde doel.
De conferentie van ministers
van buitenlandsche zaken, die
thans te Londen gehouden wordt,
is met de besprekingen over het
vredesverdrag met Italië begon
nen. Men is overeengekomen, dat
alle vereenigde volken, die in
oorlog met Italië zijn geweest,
uitgenoodigd zullen worden om,
indien zij dit wenschen, schrifte
lijk hun meening over dit onder
werp aan de conferentie voor te
leggen. Men heeft tevens beslo
ten, Joego-Slavië, Italië, Austra
lië, Canada, Britsch-Indië, Nieuw
Zeeland en Zuid-Afrika uit te
noodigen om, indien zij dit wen
schen, vertegenwoordigers te be
noemen, die de vergadering van
ministers van buitenlandsche za-
kenk op Maandag 17 September
zullen bijwonen, om de zienswijze
van hun regeeringen duidelijk te
maken ten aanzien van het vraag
stuk van de Joego-Slavisch
Italiaansche grenzen.
De Australische minister van
Buitenlandsche Zaken wil overi
gens ook Australië, Canada, Nw.-
Zeeland en Zuid-Afrika op de con
ferentie te Londen vertegen
woordigd zien.
Verschillende diplomaten van
Balkan-landen zijn naar Londen
vertrokken om bij de hand te
zijn, als de Balkanproblemen be
sproken worden.
Het Ruhrgebied
De actie van Fransche zijde, om*
het Ruhrgebied onder gemeen
schappelijke internationale con
trole te stellen, heeft geleid tot
een voorstel van Frankrijk in
dien zin. Ook Nederl and zou
aan de controle deelnemen.
Volgens een bericht van „Asso
ciated Press" in eenige bladen zou
koning Peter van Joego-Slavië
een tegenregeering willen vor
men tegen Tito; Matchek, de be
kende leider van de boerenpartij,
zou den koning steunen.
Turkqe wijst Russische
eischen af.
De Turksche Règeering is niet
bereid, de bases aan de Darda-
nellen aan de Sovjet-Unie af te
staan, noch ze met Rusland te
deelen! Zij is wel bereid, ze te
deelen of af te staan aan de Ver
eenigde Volkeren, waarbij de
Sovjet-Unie, de Vereenigde Sta
ten, Engeland en Frankrijk, in
evenredige mate betrokken zou
den zijn. Ook is de Turksche Re
geering niet bereid, een zooge
naamde rectificatie van de Rus-
sisch-Turksche grens „ook maar
te bespreken". Een en ander is
aan cie conferentie te Lor den me
degedeeld.
Zeer binnenkort is er een nieuwe
schoenendistributie te verwachten,
hierdoor zijn alle oude schoenenbon
nen, waarop nog geen schoenen zijn
verkocht, vervallen. Betrokkenen,
die op hun bonnen dus nog geen
schoenen hebben kunnen koopen, zul
len goed doen, opnieuw een aanvrage
in te dienen, wanneer door de distri
butiediensten mededeelingen worden
gedaan.
In verband' hiermede kunnen vanaf
heden op d'e data, die door de distri
butiediensten worden bekend' ge
maakt, wederom aanvraagformulieren
voor het verkrijgen van schoenen
bonnen worden ingediend. Degenen,
die reeds een formulier hebben in
gediend bij d'e distributiediensten,
behoeven geen nieuwe aanvragen
meer in te sturen, daar ook deze for
mulieren weer zullen worden behan
deld.
Voorrang bij het toestaan der bon
nen hebben: zij, die een doktersat
test kunnen overleg'gen; zij, die geen
bruiikbare schoenen meer bezitten.
Er dient evenwel rekening mede le
worden gehouden, dat er nog een
groot aantal formulieren op de kan
toren ter behandeling aanwezig zijn,
terwijl in verhouding het aantal
schoenen nog gering' is, zoodat wach
ten geboden zal worden.
Aanvragen voor werk- en be
roepsschoenen kunnen eveneens
weer worden ingediend op de door
de Distributiediensten te bepalen tij
den. Maar ook hiervan is een gering
percentage aanwezig, z oodat alle
aanvragen r.aar de dringendste ur
gentie ■worden afgehandeld.
Allereerst zullen de provincies Zd-
Holland en Utrecht ien de steden
Haarlem, Heemstede. Velsen en Bloe-
mendaal in aanmerking komen voor
deze nieuwe distributie. Dit is niet,
omdat daar d'e urgentie grooter is,
maar omdat het land in verschillen
de districten wordt verdeeld en zoo
geleidelijk ieder district zal worden
bevoorraad.
De nieuw uit te reiken schoenen
bonnen hebben de omvang van rant
soenbonnen, terwijl de soort schoe
nen, die kunnen worden gekocht,
hierop zijn vermeld.
Ongesoigneerde heeren. In Frank-
dreigen 11.000 kappersbedienden te
gaan staken wegens loonsverlaging en
langeren arbeidstijd, terwijl de kap
perspatroons willen g'aan staken als
protest tegen een „weeldebelasting"
var.' 22 pet.
Het Kabinet zal binnenkort Z.
K. H. Prins Bernhard voordra
gen voor de functie van Inspec
teur-Generaal van de Koninklijke
Landmacht, dit in verband met
de reorganisatie van ons leger en
de groote bekwaamheid van den
Prins, tijdens den oorlog en tij
dens den groei van het binnen-
landsche leger,
Bankbiljetten van f 500.en van
f 1000.die destijds waardeloos
werden verklaard, doch die om ver
schillende redenen niet werden in-
geleverc, zullen krachtens de „Be
schikking' bankbiljetten f 1000.en
f 500.opgenomen in de Staatscrt.
van 12 September alsnog op bepaal
de voorwaarden ter inwisseling kun
nen worden aangeboden bij handels
banken, boerenleenbanken of com
missionairs in effecten. Daar alleen
bonafide houders in aanmerking ko
men voor inwiseling zal men aanne-
lijk moeten maken sedert 13 Maart
1943 onafgebroken eigenaar te zijn
geweest resp. d'e biljetten door erf
opvolging te hebben verworven varj
degene, die op 13 Maart 1943 eige
naar was.
Overstelpende drukte bij de be
lastinginspecties zal snelle afdoening
helaas onmogelijk maken, zonder
dat dit een reden tot ongerustheid
mag zijn. De inspecties zullen hier
over geen correspondent^ voeren.
Voor nadere bijzonderheden raad
plege men de „Officieele Publicatie"
welke eveneens in dit blad' wordt op
genomen.
Wy vernemen, dat het in dc
bedoeling van St. Nicolaas ligt
dit jaar weer met speelgoed t«
komen van oude kwaliteit
omdat daar nog wel een en
ander van overgebleven is.
In de te 's-Gravenhage gehou
den persconferentie over de pro
blemen der geldsaneering, deelde
de minister van financiën, prof.
mr. P. Lieftinck, wat 'betreft de
vervanging van pasmunt nog het
volgende mede:
Brons en andere metalen, noo-
dig voor de vervaardiging van
nieuwe pasmunten zijn momen
teel moeilijk te verkrijgen. Het
zilvergeld is in ons land aanwe
zig. De regeering had reeds over
wogen, dit in circulatie te bren
gen, dooh men heeft hiervan
voorloopig afgezien, daar dan het
gevaar dreigt, dat 'dit zilvergeld
verdwijnt door oppotten of wordt
uitgevoerd of versmolten. Het zal
eventueel mogelijk zijn 't nieuwe
zilvergeld na de geldsaneering in
omloop te brengen. Het is hier
voor noodzakelijk, dat er eerst op
het gebied van ons geldwezen,
meer rust zal heerschen.