NIEUW
L.T.B/ers IN HEILOO
SCHANDELIJKE TOESTAND
in Javaansche kampen
DEN ZEDELIJKEN OORLOG
dreigen we te verliezen"
Uitzending van arbeiders naar
geteisterde gebieden
VRIJDAG 21 SEPTEMBER 1945
BUREAUX
N.H.
j-385
Katholieke pers in Polen
beschuldigt Regeering
„Praatje op de brug"
NATIONALE ZITTING
KATHOLIEKE ACTIE
40 Engelsche of Amerik.
sigaretten op bon 51
GUERILLA OP JAVA?
NIEUWE PRESIDENT
VAN „WARMOND"
POT GEEN ZINK OP!
Molotof sprak in
raadselen
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
Buiten God ia 't nergens veilig (Vondel)
Abonnementsprijs I 1.10 per maand; f 3.30 per kwartaal
41e JAARGANG NUMMER 18736
ALKMAAR
Langestraat 42 'A
Telefoon 4330
HOORN
Draafsingel 59
Telefoon 4712
DEN HELDER
Loodsgracht 69
Telefoon 2383
SCHAGEN
Molenstraat 52
Telefoon 459
let 102;
I1;
ioemd:
I HALL.
Ban de
fter op
Beste
plan-
I. Maar
pst bij.
lijk; H,
jifber-
tteereri-
r\E opzegging van het Concor-
daat door de regeering heeft 'n
heftige reactie in de Poolsche
Katholieke pers uitgelokt; o.m,.
beschuldigt de „Popoio", het or
gaan van de Christelijke Demo
cratie de regeering ervan te lie
gen
De ministerraad had n.l. een
verklaring laten publiceeren,
waarin vermeld stond, dat de H.
Stoel op eenzijdige wijze de aan
gegane verbintenissen verkracht
heeft, door tijdens de bezetting
reglementen uit ie vaardigen, die
tegenstrijdig waren met haar
vroegere verklaringen Hiertegen
protesteert de „Popoio" ten stel
ligste, want ver van een houding
aan te nemen, die in tegenspraak
zcu zijn met het Concordaat,
heeft de H. Stoel niet opgehou
den fel tegen het Reich' te strij
den om de vrijheid van Polen te
verdedigen. Het dagblad herin
nert vervolgens aan het werk van
het Vaticaan ten gunste van Po
len en verklaart, dat de Poolsche
regeering niet spreekt uit naam
van Polen, waarvan zij de ware
dankbaarheid en den trouw aan
het Hoofd der Kerk heeft ver
raden.
In het „praatje op de brug" zal
de Minister van Binnenlandsche
Zaken, Z. Exc. Min. Beel, een
radiotoespraak houden over de
zuivering van het overheidsper
soneel.
CEN speciale correspondent van A.N.P.-Aneta, Robert Kiek, geeft
verslagen over zijn bevindingen in de kampen op Java Htf trof
er verschrikkelijke toestanden aan. Het is een wreede geschiedenis
van Japansche heerschappij en misdaden jegens geïnterneerden zoo
wel als jegens krijgsgevangenen. Er bevinden zich thans nog slechts
6000 krijgsgevangenen op Java, de rest is geëvacueerd naar Siam,
Japan en Singapore.
WAN gezaghebbende zijde ver
nemen wij: Particuliere be
richten wijzen erop, dat de situa
tie inderdaad zeer ernstig is ge
weest in de verschillende inter-
neeringskampen Door de reeds
verleende hulp van de veldgroe
pen van de Hulpactie en den
aanvoer van voedsel en medica
menten verbetert de toestand ech
ter snel.
Het moreel van krijgsgevange
nen en geïnterneerden staat on
danks de doorstane ellende op
een hoog peil. De eerste tastbare
verbetering is reeds gekomen en
nog meer hulp van buiten, op den
kortsten termijn wordt verwacht.
Omtrent ten en ander zullen
ongetwijfeld ten spoedigste be
richten ten telegrammen, doorko
men, die dan in allerijl hier te
lande gepubliceerd zullen worden.
De toestanden in sommige inter-
neeringskampen schreien ten hemel.
Weliswaar zijn er tot dusverre geen
gevallen van onteering gemeld', doch
de g'edraging der Japanners ten op -
zichte van de Europeesche vrouwen
was wreedaardig. Verreweg het
slechtste kamp schijnt het vrouwed
en kinderenkamp te Ambawara (in
Kedoe) op Java te zijn. Hier werden
meisjes en vrouwen van 16 jaar en
oud'er gedwongen wegen aan te leg
gen, boomen te kappen en anderen
yy
TE Utrecht is Donderdag in de
Schouwburg de nationale bij
eenkomst van de Katholieke Actie
gehouden, onder leiding van dr.
ir„ F. Ph. A. Tellegen.
Van de vele vertegenwoordigers
van regeering, geestelijkheid en
R. K. organisaties, die aanwezig
waren, noemen wij Z. Exc. dr.
L. J. M. Beel, minister van Bin
nenlandsche Zaken en prof dr.
Sassen, vertegenwoordiger van
den Minister van Onderwijs.
Verder prof. dr. Kors O.P-,
voorzitter van den K.R.O., mgr.
J. G. van Schaik, geestelijk advi
seur van het R. K. Werklieden
verbond, moderatoren der R. K.
Studenfrenvereenigingen en van
vele katholieke organisaties en in
stellingen.
In zijn openingsrede stelde de
voorzitter met vreugde vast, dat zoo -
velen zich bereid hebben verklaard,
om In onderlinge samenwerking'
plannen tot geestelijken opbouw ter
uitvoering te brengen.
„Wij behooren tot de overwin
naars van dezen oorlog, niet alleen
door onze bijdrage op militair ge
bied, maar ook doordat ons volk
de opgedrongen levensbeschouwing
heelt afgewezen. Alleen wij dreigen
den zedelijken oorlog te verliezen".
De eerste spreker was rector dr.
A. Olierook uit Amsterdam, die de
volgende gedachte ontwikkelde:
Vanaf het begin van haar bestaan
lieeft de kerk de hulp van leeken
niet kurmen en willen missen. De
Katholieke Actie heeft dan ook een
bijna onmetelijk arbeidsveld. Laten
wij allen In vrije, maar geordende
samenwerking de handen ineen
slaan by den geestelijken opbouw
van ons volk, met geestdrift en on
wankelbaar godsvertrouwen. Nooit
was de kans gunstiger en wee ons,
als wij het getij laten verloopen, zoo
dat wij komen te staan op geeste
lijke ruïnes. Daadkrachtige mede
werking van leidende figuren is on
ontbeerlijk.
Dr. Olierook deed' voorlezing van
een schrijven van Mgr. P. Hopmans,
bisschop van Breda, waarin deze te
kennen geeft dat de leiders van de
Katholieke Actie juist gezien heb
ben dat het programma van geeste
lijken opbouw niet uit te voeren is,
tenzij in eendracht en krachtige sa
menwerking van alle R. K. organi
saties.
Medegedeeld werd vervolgens dat
tot landelijk directeur der geheele
Katholieke Actie benoemd is Mgr.
F. Hendrikx, vicaris-gneraal van het
bisdom 's-Hertogenbosch.
Z. Exc. Dr. L. J. M. Beel, minister
van Binnenlandsche Zaken, begroet
te namens de regeering met vreugde
en instemming liet initiatief der Ka
tholieke Octie. Hij zegde toe dat de
regeering haar ontwikkeling met be
langstelling zal volgen.
Het Centraal Distributiekantoor
deelt mede, dat met ingang van
Vrijdagmiddag 21 Sept 12 uur op
bon 51 der tabakskaart 40 Engel
sche of Amerlkaansche import-
sigaretten gekocht kunnen wor
den, Deze sigaretten zijn van de
merken: Craven A, Craven plain,
Gold Flake, Players, State Ex
press, Press 333, Shirley en Mar
vels. Men zal in het algemeen
genoegen moeten nemen met het
merk of de merken, welke de
winkelier in voorraad heeft. Rho-
desia-slgaretten, sigaren of tabak
mogen niet op deze bon worden
verkocht.
zwaren handenarbeid te verrichten
op hongerrantsoenen.
In zeven andere kampen in en om
Batavia zijn de toestanden uiterst
slecht. In het vrouwenkamp te Tjr-
deng leefden 10.000 Nederlandsche
vrouwen in 300 huizen. Het beste
kamp te Batavia is Kramat, waar
een aantal families tezamen leeft.
(Vervolg pag. 2, le kolom)
In een bericht over den toestand
in Nederlandsch Indlë meldt de cor
respondent te Melbourne van de
Times" dat de stad Batavia nog1 on
der nle Japansche bezetting' staat.
Eenige groepen van Indonesiërs ma
ken plannen een guerilla te voeren,
zoowel tegen de Japanners als tegen
de geallieerden. Gedurende den
nacht werden Japansche legeroffi
cieren uit hun auto's getrokken en
vermoord. Guerilla-groepen hebben
Europeanen aangevallen en vooraan
staande Indonesiërs, die gedurende
den geheelen oorlog loyaal zijn ge
bleven jegens Nederland', bedreigd.
De groepen stonden onder sterken
Japanschen invloed en werden ge
wapend om de geallieerden te be-
stryd'en.
Benoemingen in het
Bisdom Haarlem
Z. H. Exc. de Bisschop van Haar
lem heeft op zijn verzoek op de
meest eervolle wijze ontslag verleend
aan den Hoogeerwaarden Hooggeleer
den Heer Kanunnik W. J. J. de
Jongh als President van het Theolo-
gicum te Warmond en hem benoemd
tot Pastoor te Ouderkerk ad. Am-
stel; tot President van het Theolo-
gicum te Warmond den Zeereerw.
Hooggel. Heer H. J. van Deursen, die
Directeur was van het Philosophicuift
te Warmond.
Vervolgens tot Pastoor te Dord
recht (H. Bonifacius) den Weleerw.
Heer D. Schoenmaker, die Pastoor
was te Ouderkerk a. d. Amstel.
Verder tot Pastoor te 's Gravenhage
(O. L. Vr. v. Goeden Raad) den
Weleerw. Heer W. Ch. C. M. van
Alphen; tot Pastoor te Badhoevedorp
den Weleerw. Heer J. P. van Zon;
tot Rector van het Ziekenhuis S. Joës
de Deo te Haarfem den Hoog'eerw.
Heer Kanunnik Officiaal C. G. van
Trigt, die Professor was in het Ker
kelijk Recht aan het Theologlcum te
Warmond.
De Regeering heeft het oppot
ten van zinken geld positief ver
boden tot hoogere bedragen dan
tien gulden in vjjf en twintig
centstukken en tien-centstukken,
één gulden in stuivers, vijf en
twintig cent in twee-en-een-
halve-centstukken en een-cent
stukken. Overtreding van het
verbod is misdrijf. De politie
zal scherp optreden.
De diplomatieke correspondent
van het Engelsche blad „Times"
merkt op, dat de verklaring aan
gaande het beheer der voormali
ge Italiaansche koloniën, door
Molotof gegeven, algemeen mis
verstaan is. Molotof heeft enkel
gewezen op het feit, dat de Sov
jet-Unie bij deze zaak belang
heeft en dat zij in dit geval voor-
(2aatsie
nteuws
Met ingang van 1 October komt
er verplichte registratie van alle
motorvoertuigen; daarna komt er
een herverdeeling in het alge
meen belang. De commandant
van het Interneeringskamp te
Harderwjjk is wegens onge
schiktheid ontslagen; te Voorburg
zjjn de commandant en onder
commandant van een Internee-
ringshuis gearresteerd wegens
grove nalatigheid. Ook zelf
standige winkeliers kunnen na
25 September niet meer dan
hoogstens 300 gulden inleveren.
stander is van een individueel
en niet van een collectief beheer
(trusteeship). Dat juist Rusland
dit beheer zou moeten hebben,
met name over Tripolitanië, is
een bewering, die slechts „een
korreltje waarheid" bevat.
HET groote tekort aan werknemers in de geteisterde gebieden
eenerzijds en het overschot van arbeiders elders vormen samen
een wanverhouding, welke de regeering genoopt heeft tot het nemen
van een aantal maatregelen. Het kan niet worden geduld, dat velen
werkeloos rondloopen en teren op de gemeenschap, terwijl elders,
vooral in het Zuiden, een enorm gebrek aan werkkrachten bestaat.
Het belang der samenleving vereischt, dat het tekort in de eene
plaats wordt aangevuld uit het teveel in de andere.
r\E Staatscourant van 17 Sep-
tember j.l. bevat een beschik
king van het college van rijks
bemiddelaars, welke samen met
een aantal maatregelen van het
ministerie van Openbare Werken
en Wederopbouw, het Commissa
riaat Noodvoorziening en het
Rijksarbeidsbureau de noodi'ge
voorzieningen treft.
Deze komen hierop neer, cat aan
den eenen kant wordt nagegaan,
welke arbeiders er in de geteisterde
gebieden nood'ig zijn, terwijl men
aan den anderen kant nagaat, welke
arbeid erskraehten er van elders kun
nen worden uitgezonden. Door den
werkgever zal in overleg met en
waar noodig' met hulp van het Com
missariaat Noodvoorziening voor be
hoorlijk onderdak worden gezorgd.
Voorts krijgen de werknemers goed
voedsel, geregeld verlof, terwijl
voor vervoer zal worden zorggedra
gen.
A LS van ouds waren de leden van den L.T.B. in het Haarlemsche
Bisdom gisteren weer ter bedevaart in Heiloo, nu niet om te
vragen, maar om te danken. Ze waren tweeduizend in getal, met
veie leden van het Hoofdbestuur en tal van geestelijk adviseurs.
Professor Cleophas, de groote promotor van de geeselijke welvaart
in den bond, hield des morgens de predikatie, des middags cele
breerde mgr. J. J. J. Noordman het plechtig lof, waaronder kape
laan Westdijk preekte. Met prachtig zomersch najaarsweer trok de
processie uit, die met een „Te Deum" besloten werdl Prof Cleophas
deed eenige belangrijke mededeeiingen over de organisatie. Een
collecte tot steun van den voorgenomen bouw van een basiliek op
het genade-oord bracht ruim vijfduizend gulden op!
P\E L.T.B.'ers hebben ook in de
oorlogsjaren hun bedevaarten
naar Heiloo zoo lang en zoo goed
mogelijk voortgezet, totdat het
niet meer kon. Nu geschiedde het
weer in vrijheid. Het was een
drukte van belang, vooral ook
doordat de meeste deelnemers
met vrachtauto's aankwamen.
Men zag er ook velen per paard
en kar en talloozen per fiets,
slechts een klein kwantum maak
te gebruik van den trein. Nu was
de dankbaarheid het groote mo
tief. „Alle geslachten zullen Mij
zalig prijzen", deze bekende woor
den uit het Magnificat nam prof,
Cleophas als tekst voor zijn pre
dikatie.
Ieder geloovig Christen, aldus spr.
weet, dat hij niet alleen in nood,
maar ook in vreugde tot zijn hemel-
sche moeder moet gaan. Alle ellen
de van den oorlog is nu voorbij. Wij
zijn hier geweest in dagen van crisis
en oorlog, van bombardement en
onderdrukking, toen een deel van
onze bedryven en van onzen grond
vernield' en moedwillig door het wa
ter verwoest werd, toen de nood van
and'eren aan onze deuren klopte.
Dat alles ligt nu achter ons. Wij zijn
weer blij en g'elukkig. Nu hebben
wi^ eerj, plicht van dankbaarheid. De
toewijding van ons vaderland' aan
het heilig fiïatt van Maria was het
begin van de verlossing van de we
reld. Nu móeten wij niet kijken wat
er nog aan mankeert, wy hebben
de vrijheid' weer, èn willen wij defj
plicht van dankbaarheid! goed be-
grypen dan moeten wij niet alleen
bidden, maar ook met volle kracht
medewerken aan den heropbouw
(Vervolg1 pag. t, 4e kolom)
Het loon, dat de uitgezondenen
ontvangen, zal het ter plaatse van
tewerkstelling geldende zijn, boven
dien ontvangen de gezinnen der ge
huwden en der ongehuwde kostwin
ners, die in een hooger geklasseerde
gemeente wonen, een bedrag gelijk
aan het verschil tusschen het in de
woonplaats geldende loon en het
eerstgenoemde, met f 3.per week
extra.
Deze regeling treedt in werking op
1 October a.s. Nadien mogen werk
gevers niet meer zelf personeel uit
zenden, doch loopt alles over de Ar-
beidsbureaux; van het vóór dien da
tum aanwezige uitgezonden perso
neel dienen de werkgevers aan het
Rijksarbeidsbureau opgaven te ver
strekken, benoodigd voor d'e uitbeta
lingen aan de gezinen der werkne
mers.
Werknemers, die niet voldoen aan
een aanwijzing tot uitzending, verlie
zen wachtgeld of overbruggingssteun,
werkgevers, die zich niet «ui de
voorschriften houden, zullen even
eens door strenge maatregelen wor
den getroffen.
De regeering is zich bewust van
het onaangename, dat er vooral voor
de gehuwden en hun gezinnen in te
werkstelling huiten de woonplaats
kan liggen. De nood der bewoners
van de geteisterde gebieden en het
algemeene Nederlandsche belang ma
ken dit offer echter noodzakelijk.
Q.iAtü&utienieuupi
NIEUWE BONNEN VOOR MELK,
VLEESCH EN AARDAPPELEN
Het Centraal Distributiekantoor
maakt in aansluiting op de bonnen-
lijst voor de periode van 16 tot en
met 29 September bekend', dat in
het Noorden des lands voor de week
van 23 tot en met 29 September de
bonnen 626, D 677 en D 678 aange
wezen zijn voor het koopen van 2
liter melk en de bonnen B 692 en
C 692 voor IV» liter melk.
Voorts zijn geldig voor het koopen
van 100 gram vleesch de bonnen 627.
Ten slotte zijn voor het koopen
van 1 kg. aardappelen aangewezen
d'e bonnen 628, A 696, B 696, C 696
en B 693.
Deelnemers aan maaltyden van
centrale keukens moeten' aldaar bij
d'en kaartverkoop op Maandag 24 en
Dinsdag 25 September a.s. de
vleeschbonnen 627 en de aardappel
bonnen A B en C 696 inleveren.
Zelfverzorgers voor melk, vleesch,
en aardappelen moeten op ö'oor de
distributiediensten te bepalen dagen
aldaar de bonnen voor resp. melk,
vleesch en aardappelen inleveren.
Op d'e vleesehbonnen vanaf Vrij
dag 21 September dës middags 12 u.
worden gekocht. De bonnen voor
melk en aardappelen zyn eerst ffel-
dig van Maandag 24 September af,
