NIEUW
TEXTIELDISTRIBUTIE
NA HET N.V.B.-CONGRES
BUREAUX
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
Buitan God ia 't nergens veilig (Vondel)
Abonnementsprijs I 1.10 per maand: f 3.30 per kwartaal
ZATERDAG 22 SEPTEMBER 1945
41e JAARGANG NUMMER 18737.
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
HOORN
Draafsingel 59
Telefoon 4712
DEN HELDER
Loodsgracht 69
Telefoon 2383
SCHAGEN
Molenstraat 52
Telefoon 459
II. Slot
p\E N. V. B. beschouwt eia om
schrijft met ernst haar taak
voor de geestelijke vernieuwing van-
ons volk. En hoewel er, naast de
N.V.B.en ong'eveer even oud als zij,
ook al een Nationaal Instituut be
staat, dat opvoedend' en voorlich
tend wil werken voor nationaal her
stel, op cultureel en geestelijk en so
ciaal gebied, terwijl dit instituut
zich uitdrukkelijk van politiek ont
houdt, achten wij het mogelijk, dat
door gezamenlijk werk, met een
N. V. B. als ontmoetingspunt, nuttig
werk wordt gedaan.
Daarbij" moet echter duidelijk, en
men krijgt wel eens den indruk, dui
delijker dan tot nog toe, vaststaan,
de erkenning dat geestelijke ver
nieuwing, d'at is geestelijke opvoe
ding, allereerst ae taak van de K'erk
is. Bovendien moet er duidelijkheid
bestaan over de algemeene grondsla
gen. Het is altijd' nog moeilijk, hoe
in de praktijk d'e combinatie van
christendom en humanisme, door de
N.V.B. beiden als grondslag aan
vaard, werken zal. Om die practijk
een red'elijke kans te bieden, vlakt
de N.V.B. de antithese uit. Maar dat
gaat niet zoo maar!
Een typisch verschijnsel was het,
toen prof. Schermerhorn te Amster
dam het woord voerde in het kader
van het congres en in een veelbelo
vende rede aan het slot zeid'e: „Ik
weet, dat de Schepper van hemel en
aarde onvergankelijk en onverander
lijk is en dat ergens ondanks alles
een vast punt ligt. Deze vastheid
heeft echter alleen betrekking op
he d'lepse wezen van ieders per
soonlijkheid."
Heerf prof. Schermerhorn dat in
derdaad gezegd, dan kan dat niet
anders beteekenen, dan dat de vast
heid van het Godsbegrip, de erken
ning van Gods almacht en Gods wet,
alleen beslissend is voor het per
soonlijk leven. Maar dat zóu toch
niet juist zijn! De groot strijd gaat
juist om de erkenning van God's wet
óók in de maatschappij en het open
bare leven l In de openbare zeden, in
de verhoudingen tusschen de klassen
en standen, in de burgerlijke orde en
in de internationale verhoudingen!
AFGEZIEN van de vraag, of hier
dan toch weer de antithese om
den hoek komt kijken, is het hier de
plaats, den lezer in kennis te stellen
van 't heldere standpunt, dat mag. dr.
Stokman O.F.M. dezer dagen m een
interview in de „Maasbode" kenbaar
gemaakt heeft. Pater Stokman is
niet de eerste de beste. Hij is geen
theoreticus, maar een practisch man,
die midden in het openbare leven
staat, bekend in verzetskringen, so
ciaal adviseur van het Katholiek
Werkliedenverbond, lid van de Na
tionale Adviescommissie, vroeger lid
van het College van negen Vertrou
wensmannen der Regeering. „De
antithese", zegt hij, ,is en blijft er.
Dat kan niet anders. Een Christen en
een niet-Christen oordeelen heel ver
schillend over heel belangrijke zaken.
Waarom die antithese nu met alle
geweld' verdoezelen?"
Het is jammer, dat dit een van
de punten is, waarover de N.V.B. in
het bijzonder een oordeel geeft in
haar eersten oproep „dat met name
de christelijke antithese en de klas
senstrijd voor de oplossing der
maatschappelijke vraagstukken van
heden geen vruchtbare beginselen
meer zijn." Jammer, omdat niet al
leen het standpunt ten aanzien van
de antithese zoo sterk voor critiek
in aanmerking komt, maar blijkens
uitlatingen in eigen kring de N.V.B.
weer sterk evolueert in de richting
van den klassenstrijd- Zoo verklaar
de ds. Buskes, die al eerder een knie
val voor Marx deed', dat de klassen
strijd erkent moet worden, omdat hij
een werkelijkheid is echter mag' hij
niet den gemeenschappelijken op
bouw schadenen „zeker geen le
vensprincipe worden." Maar heeft
niet de erkenning van den klassen
strijd, wiens evidentie bovendien
volgens velen twijfelachtig is, ge
vaar voor den gemeenschappelijken
opbouw in zich? De werkelijkheid
van den klassenstrijd beteekent op
haar beurt bijv. de werkelijkheid'
van de afkeurenswaardige actie van
de Eenheids vakbeweging.
Als er dus over deze en dergelijke
punten duidelijkheid genoeg is, als
men weet wat men aan elkander
heeft en het vertrouwen als onmis
bare basis aanwezig is, dan kan, om
een ander" woord van dr. Stokman te
gebruiken „over de lijnen van da
antithese heen in de practijk wor
den samengewerkt." Ook in de gees
telijke vernieuwing die de politieke
direct of indirect kan beïnvloeden.
SAMENWERKING, overeenkomstig
de gedachte, die aan de N.V.B.
ten grondslag ligt, vindt dT. Stok
man; sympathiek, maar in politieken
zin zou dat moeilijk worden, wan
neer de N.V.B. zich tot ee£ politieke
parij ontwikkelde: „in een democra
tische concentratie, onverschillig of
zij door de Volksbeweging gedragen
wordt of niet," ziet pater Stokman
nu eenmaal geen heil.
Het is tenslotte van belang, nog
eens vast te stellen, dat een man als
dr. Stokman overtuigd is, dat wij
een Katholieke Partij moeten heb
ben. Waarom? Het is de oude waar
heid', die men een tijdje in vele krin
gen niet meer wilde gelooven: „ten
eerste om onze beginselen op alle ter
reinen van het maatschappelijk le
ven te laten doorwerken, ten tweede,
om den invloed en de positie van de
Katholieken irj ons vaderland te
waarborgden.
Dit is zoo glashelder, dat het tot
een ieder spreekt. Pater Stokman
heeft bezwaar tegen een gezamen
lijke lijst, eenheidspartij e.d., maar
en ook hier willen wij hem graag
volgen hij wenscht zoo sterk mo
gelijke samenwerking met andere
partijen en bepleit een vernieuwing,
die elk conservatisme afwijst, de jon
geren moeten aan bod komen, er
moet een vooruitstrevend program
zijn, de vernieuwing moet concreet
worden aangegeven; maar „ook door
hen die zoo ongeveer het monopolie
van de vernieuwing denken te bezit
ten doch als het er op aan komt,
niet weten, waarin die vernieuwing
moet bestaan"
De Partij moet nieuwe menschen
aantrekken, nieuwe denkbeelden uit
werken op het terrein van de toepas
sing der beginselen, een nieuwe men
taliteit kweeken. In d'e eerste plaats
gericht op constructieve politiek, in
de tweede plaats op den bewusten
wil tot samenwerking met anderen!
H.H. Wijdingen in hef
Bisdom Haarlem
Z.H. Exc. de Bisschop van
Haarlem heeft heden Zaterdag
22 September in de Kathedrale
Kerk St. Bavo te Haarlem de
volgende H.H. Wijdingen toege
diend:
Het H. Priesterschap aan de
Eerw. Heeren: A. P. F. Ange-
vaare; B. J. van Bommel; H W.
A. Brans; B. M. v. d. Brink; J.
A. H. Buffing; N. Bijnsdorp; C.
P. van Dam; C. F. A. Geraets;
W. J. de Graaff; P. M. de Groot;
P. H. Heemskerk; A. J. Hogema;
B. C. Hoogeveen; J. W. M. de
Jong; W. A. J. Koenekoop; M.
J. A. de Leur; G. A. J. van der
Meer; A. J. Meijer; Th. J. M.
Naastepad; W. F. Perquin; S.
Schut; W. C. Tamis; A. M.
Vulsma; A. H. P. A. Wiegerinck.
Vervolgens de vier lagere H.H.
Wijdingen aan de Eerwaarde
Heeren: J. J. M. Agterof; E. van
Diepen; Th. J. M. van Dongen;
G. Th. J. Friesen; A. W. de Greef;
H F. Hamakers; G. J. Klinken
berg; Th. G. J. Kloeg; Th. J.
Kramer; P. j. Krol; H. W. J,
Kuipers; S. H. J. van der Meer;
A. G. W. Nijs; M. van der Ploeg;
J. Sikkink en J. A. van der Zeij-
den, allen Theologanten van het
Seminarie te Warmond.
In verband met de komende
textieldistributie zijn eenige richt
lijnen bekend gemaakt voor de
gevallen, waarin textielvergun
ningen kunnen worden aange
vraagd.
Voorrangsgroepen zijn nood
zakelijk gebleken, omdat naar
verhouding de behoefte aan tex
tiel veel grooter is dan de aan
wezige voorraad, terwijl vele ge
vallen absoluut dringende hulp
noodig hebben.
Oorlogsslachtoffers en degenen
die door oorlogsomstandigheden
dermate hebben geleden, dat zij
onder deze categorie vallen, kun
nen aanvragen bij de distributie
diensten indienen voor kleeding
en voor huishoud- c.q. woning
inrichting.
Voor het verkrijgen van ver
gunningen is echter een bereid
verklaring van den winkelier
noodig.
Eveneens kunnen textielaan-
vragen indienen; a.s. moeders,
drie maanden voor de bevalling,
personen, die in een klooster
gaan en zij die in een ziekenhuis
moeten worden opgenomen. Ver
der personen, die wegens bepaal
de ziekten op advies van den
dokter een dringende behoefte
aan kleeding hebben.
Werkkleeding is momenteel
zeer schaarsoh en daarom kun
nen alleen bedrijven, die bij den
wederopbouw zijn ingeschakeld,
aanvragen indienen. Verder kun
nen ook chirurgen, leerling-ver
pleegsters en kraamverzorgsters
vergunningen aanvragen, alsme
de personeel, werkzaam in on
dernemingen, die bij het „Rijks-
horeca" staan ingeschreven.
Er wordt een dringend beroep
gedaan op het publiek, om niet
lukraak aanvragen in te dienen,
daar de formulieren, die niet in
een voorrangsgroep vallen, niet
worden behandeld.
Navraag naar
gefusilleerden
Het hoofd van de procinciale
afdeeling Noordholland van Bu
reau Nationale Veiligheid, geves
tigd Singel 202208 te Amster
dam, verzoekt den familieleden
van de gefusilleerden Rut Vee-
nendaal (student), Lute Thijs de
Haan en van een onbekend lijk,
waarvan de kleeding voorzien
was van het wasehnummer 294 f,
zich zoo spoedig mogelijk voor de
identificaite ahn opgemeld bu
reau, kamer 208, te vervoegen.
Tevens worden er inlichtingen
gevraagd omtrent 3 personen, die
op 15 Augustus 1944, tegelijk met
A Bronkhorst en L. Beek zijn ge
fusilleerd.
Weer zware sfraffen
geëischf
Tijdens de zitting van het Bij
zonder Gerechtshof te Den Haag
werd door den advocaat-fiscaal
levenslang geëischt tegen A, L
W. Steentjes, die eenige illegale
werkers heeft verraden, waar
door twee slachtoffers zijn ge
vallen.
G. Maan te Montfoort, die als
S.S.'er In Rusland had diepst ge
daan, hoorde de doodstraf tegen
zich eischen, terwijl El. Groot, die
zich vrijwillig had opgegeven om
bij de Luftwaffe dienst te doen
in vrouwelijk verband, vijf jaar
gevangenisstraf boven het hoofd
hangt.
NAZI EN JOOD
Veertien dagen vóór de capi
tulatie van Duitschland had
volgens berichten uit de
V.S. Himmler een onder
houd met een vertegenwoordi
ger van het Joodsche Wereld
congres. De Nazi, die gezwo
ren had, alle Joden te vernie
tigen, reed twee uren over
vernielde wegen, om met zijn
aartsvijand besprekingen te
voeren te Berlijn, 't Resultaat
hiervan was, dat de Joden uit
het concentratiekamp Ravens-
bruck naar Zweden konden
vertrekken.
Te Utrecht hebben zich, door
eenige misverstanden, zooals de
Canadeesche commandant dit uit
drukte, ongeregeldheden voorge
daan tusschen een aantal Cana-
deezen en Nederlandsche burgers
en politie. Het Incident is verder
In onderzoek
Bij K. B. is:
1. de Luitenanlt-Generaal, Z.K.H.
Prins Bernliard der Nederlanden
eervol ontheven uit zijn functie
van Bevelhebber der Nederland
sche Strijdkrachten; 2. benoemd
en aangesteld tot Inspecteur-Ge
neraal der Koninklijke Land
macht de Luitenant-Generaal
Z.K.H. Prins Bernhard der Ne
derlanden; 3. Harer Majestelts
dank betuigd aan den Luitenant-
Generaal Z.K.H. Prins Bernhard
der Nederlanden voor de zeer ge
wichtige en belangrijke diensten,
in zijn functie van hevelhebber
der Nederlandsche Strijdkrachten
aan den lande bewezen.
AUDIËNTIE
Z. H. Exc. de Bisschop van
Haarlem zal Dinsdag 25 en
Woensdag 26 September geen
audiëntie verleenen.
KAN RUSLAND DREIGEN MET
AFZONDERLIJKE
VERDRAGEN
De diplomatieke correspondent
van de „Times" maakt uit den
tekst van het jongste communi
qué op, dat men, wat aangaat
het vredesverdrag met Roemenië,
de vraag betreffende den al dan
niet democratischen aard der
huidige Roemeensche regeering
voorloopig buiten beschouwing
laat. Volgens genoemden corres
pondent zullen de ministers van
buitenlandsche zaken alles doen
om verschilpunten hierover, die
trouwens ook Bulgarije en Hon
garije betreffen, op te heffen.
De „News Chronicle" meent
daarentegen, dat Molotof de En-
gelschen en Amerikanen wel kan
dwingen de betrokken regee
ringen te erkennen door te drei
gen met afzonderlijke vredesver
dragen. De bepaling, dat geen
der oorlogvoerende geallieerden
afoznderlijke verdragen zou slui
ten met den tegenstander, gold
zoo kan men betoogen na
melijk alleen, zoolang de oorlog
niet geëindigd was.
BIJZONDERE
RECHTSPLEGING
De minister van Justitie heeft
aan zijn ministerie een tijdelijk
directoraat-generaal ingesteld,
hetwelk tot taak heeft de verzor
ging van al hetgeen verband
houdt met de opsporing, inbewa
ringstelling en berechting van
politiek-verdachte personen. Tot
tijdelijk directeur-generaal zal
benoemd worden mr. B. J. A. A.
ter Veer, kantonrechter te 's Gra-
venhage.
PRIJZENCONTROLE
Drijzencontrole blijft noodig en
is ons aller belang; er zal nog
wel geruimen tijd een groote
schaarschte aan vele artikelen
blijven bestaan. Dit brengt de
neiging mee, de prijzen, veelal
buiten verhouding, op te voeren.
Dat kan de ellendige inflatie tot
gevolg hebben. Daarom: prijsbe-
heersching! Aidus ongeveer het
betoog van den heer Vrolijk,
hoofd van de afdeeling Prijsbe-
heersching, voor de radio. Hij
zei o.a. nog:
Wanneer de regeering in staat
is de prijzen in de hand te hou
den, beteekent dit, dat u allen
tegen de armoede wordt be
schermd, beteekent dit, dat ons
land straks, wanneer handel en
industrie zien kunnen gaan ont
wikkelen, in staat zal zijn, op de
buitenlandsche markt te concur-
reeren en een vlotte buitenland
sche handel beteekent welvaart
voor ons allen.
Het is dus ons aller belang,
dat een krachtige prijzeneontrole
wordt uitgeoefend en het is ons
aller vaderlandsche plicht, aan
de uitvoering van de prijsvoor-
schriften onze volle medewerking
te geven. Het overtreden van de
prijsvoorschriften is een aanslag
op de bestaansmogelijkheid van
ieder van ons. Elke prijsovertre-
ding moet beschouwd worden als
een poging om ons nationale
welvaartspeil naar beneden te
halen. Geen enkel gegrond argu
ment kan thans nog worden aan
gevoerd om prijsovertredingen
goed te praten, zooals,dit tijdens
de Duitsche bezettingal of
niet terecht zoo vaak ge
schiedde!
„ES 1ST NICHT WAHR!"
De Duitsche generaal Von
Lochau, die zich tijdens het
proces te Bergen-Belsen op de
publieke tribune bevond, werd
door 'n A.N.P.-verslaggever
ondervraagd. Volgens zijn
zeggen wist hij niet, dat de
gevangenen zoo onmenschelijk
werden behandeld. Hij was
van meening, dat er in de
kampen alleen maar misdadi
gers zaten, hoewel hij later
toegaf, dat hij wèl afwist van
politieke gevangenen en Jo
den!! Maar zijn indruk nu
was, dat er in dit proces zeer
eerlijk en rechtvaardig werd
gehandeld!
NA-UITREIKING VAN
BRANDSTOFFENKAARTEN
Alsnog inlevering van
brandstoffenbonnen.
Gezinnen, in de provincies
Noord- en Zuidholland en in
Utrecht, die bij de algemeene
uitreiking van brandstoffenkaar-
ten, welke onlangs plaats had,
geen kaart ontvingen (geëva-
oueerden, bezitters van nood-
distributiestamkaarten, nieuwe
gezinnen enz.) kunnen op door
den distributiedienst nader be
kend te maken tijden alsnog een
aanvraagformulier hiervoor in
dienen.
In verband hiermede wordt
van 24 September a.s. af tot na
der order nogmaals gelegenheid
gegeven de bonnen 43 BV, 44 BV,
45 BV en 46 BV bij den brand-
stoffenhandel in. te leveren. Ook
zij, die reeds eerder een brand-
stoffenkaart ontvingen, doch de
hiervoor genoemde bonnen niet
binnen de destijds vastgestelde
termijn konden inleveren, kun
nen dit alsnog doen.