SALTARITIS
„HERSTEL
Nieuw NoordHollondsch Dagblad
Spoorkaartjes tegen
oud geld
Geldkoarten B
Weigeren van loonen
door werknemers
DE GELDSANEERING
HET VROUWENKAMP
TJIDENG
UH
eigen
land
Slad en Omlrek
Zi
Zaterdag 22 September 1945
L
BINNEN afzienbaren tijd zal mei:
in de medische litteratuur wel
deze wetenschappelijke term aan
treffen voor de danskoorts, die ons
volk in de laatste maanden heeft
aangegrepen.
't Is een besmettelijke ziekte, die
vooral de jongeren heeft aangetast,
doch de ouderen zijn er ook niet vrij
van gebleven. Sommige ouderen heb
ben het zelfs hevig' te pakken en het
is geen zeldzaamheid, dat echtparen,
die reeds de zilveren bruiloft gepas
seerd zijn, nog op hun ouden dag een
dansleeraar opzoeken.
Niet- kunnen-dansen wordt aange
voeld als een te kort, waardoor men
buiten het leven staat. Alleen mon
niken en kluizenaars dansen niet,
doch een mensch in de wereld moet
dansen.
Wat is de oorzaak van deze dans
koorts? Voor de helft moet deze wel
gezocht worden in het dansverbod,
dat de Duitsche overheid in October
1940 afkondigde. We hebben vijf jaar
niet kunnen dansen en we schijnen
deze achterstand in vijf maanden te
willen inhalen en werkelijk 't scheelt
niet veel, of althans dit gedeelte van
het volksherstel is zijn restauratie
nabij.
Voor de andere helft kan men deze
lichtzinnige danswoede toeschrijven
aan de verslapping' der openbare ze
den. Deze verslapping is weer het ge
wone en verwachte gevolg van jno-
bilisatie en bezettingstijd, die achter
ons ligt.
Vervolgens hebben ons de bevrien
de en bevrijdende legers wel geluk-
liger, doch niet beter gemaakt en
ten slotte leverden zij, die uit het
buitenland terugkeerden en soms uit
concentratiekampen of gevangenis
vrij kwamen alsook de evacuatie-
slachtoffers niet het vereischte ma
teriaal, waarmede men hel zedelijk
volkspeil deed stijgen.
Door al deze oorzaken werd een
verleidelijk vermaak als het dansen
met verklaarbare doch niet minder,
funeste geestdrift aangegrepen.
Maar is dansen op zich zelf dan
zoo verkeerd Neen, op zich zelf is
dit rhythmisch springen en passen ma
ken volkomen onschuldig'. Het is een
geheel natuurlijke uiting van vreug
de. Wanneer derhalve alleen jongens
of alleen meisjes met elkaar zouden
dansen, dan zou geen sterveling er
ooit iets kwaads van hebben gezegd.
Nu is het echter gewoonte, dat
dansen bijna altoos geschiedt met 'n
persoon van het andere geslacht en
dat schijnt het dansen vooral aan
trekkelijk te maken. Het genoegen
zit niet hoofdzakelijk in het dans-
rhythme, ook niet in de begeleidende
muziek, doch vooral in de gelegen
heid, die men er door krijgt, om
eenigszins vrij en liefst zoo weinig
mogelijk gecontroleerd met het an
dere geslacht te verkeeren.
In dezen vrijen omgang nu van
belde geslachten, waartoe het dans-
vermaak de gelegenheid open stelt,
schuilt 'in bepaalde omstandigheden
«en gevaar.
Om nu dat gevaar tot de juiste
proporties terug te brengen, geven
we toe, dat de jeugd meer. behoefte
heeft aan vreugde en daarom ook
GEMEENTEKIESCOLLEGES
Commissie van advies
in Noordholland.
Tot leden van de commissie,
■welke den Commissaris van de
Koningin in Noordholland zal
adviseeren over de gemeente
kiescolleges, zijn benoemd de
heeren L. van der Wal, lid van
Ged. Staten, H. J. Voors, oud
lid van den gemeenteraad van
Heemstede, H. van Randwijk,
hoofdredacteur van Vrij Neder
land, C. S.J. Verbeek, wethou
der van Hilversum en C. Haring
huizen, oud-burgemeester van
Wieringerwaard.
Tot 2 October
Om het publiek tegemoet te
komen, nemen de spoorwegen en
de reisbureaux, welke spoor
kaartjes verkoopen, nog tot en
met 2 October a.s. oud geld in
ontvangst. De plaatsbewijzen
voor 3 tot en met 6 October
kunnen op alle werkdagen tot
en met 2 October gekocht wor
den bij de reisbureaux. Op de
stations kan het publiek op Zon
dag 30 September van 9 tot 12
uur en van 1318 uur eveneens
vooi die dagen kaartjes koopen.
Men moet met gepast gal.d be
talen. In geen geval zal bij aan
bieding van oud geld nieuw wor
den teruggegeven. Voor onge
bruikte plaatsbewijzen wordt na
25 September geen restitutie
Verleend.
Het ministerie van Financiën
bevestigt, dat houders van geld-
kaarten B de vrije keuze bezitten
met betrekking tot het kantoor,
waar zij hun oude geld willen in
leveren en dat zij met name met
gebonden zijn aan de bank, waar
zij de geldkaart B verkregen.
SALTARE is het latijnsche woord
voor dansen en als er van „itis"
sprake is, dan beteekent dat veel
al een ziekte verschijnsel. Met
„Saltarltis" bedoelt daarom onze
geachte medewerker, Pater Frehe
O.P., van wien wij een*drietal ar
tikelen over dit onderwerp ont
vingen, de tot een ziekte verschijn
sel ontaarde danslust, die zich d'e
laatste maanden heeft geopen
baard.
Wij vragen voor deze zeer-
gewaardeerde bijdragen de bij
zondere aandacht van onze lezers
meer recht dan de bedaagde leeftijd.
Vooral in de jonge jaren kan de boog
niet altijd gespannen blijven. Als de
boog echter altijd ontspannen Is, dan
wordt zij er ook niet beter op en dit
laatste gebeurt in dezen tijd, nu de
jeugd door een danslust is aangegre
pen, die niet te remmen schijnt.
Wie kan zulk een levenshouding
bewonderen of zelfs maar goed keu
ren? Dansen is ontspanning en nu
heeft gezonde menschenwijsheid! al
tijd geloofd, dat ontspanning in het
leven dezelfde rol moet vervullen, die
het zout vervult in het eten. Te veel
zout bederft onzen maaltijd en te
veel ontspanning bederft onze goede
zeden, kweekt menschen zonder rug
gegraat.
Toujours du plaisir, n'est pas du
plalsir! Overdaad schaadt! Dit gaat op
voor ieder vermaak en zeker voor
een vermaak, dat om andere rede
nen niet zoo smetteloos en onschul
dig is. PATER FREHE O.P.
Het Ministerie van Financiën
maakt bekend: Nu de geldzuive-
ring nadert, blijkt dat in vele ge
vallen werknemers weigeren hun
loon in ontvangst te nemen, blijk
baar in de hoop dat zij na 2 Oc
tober hun oude loon in nieuw
geld zullen ontvangen. Het is
werkgevers uitdrukkelijk verbo
den weekloonen die vóór of op
22 September en maandsalaris
sen die vóór of op 31 Augustus
1945 betaalbaar waren, na 2
October in nieuw geld uit te kee-
ren. Werkgevers zijn gehouden
de bedoelde loonen en salarissen
voor belanghebbenden gereed te
leggen en hen hiervan in kennis
te stellen. De werknemer, die
deze gelden niet vóór 26 Sep
tember afhaalt, weet dat bij
daarna slechts waardelooze bil
jetten ontvangt.
Het ministerie van Financiën
vestigt er nogmaals de aandaeht
op, dat alle natuurlijke personen
(dus ook gewone winkeliers) in
de inleveringsweek alleen geld
kunnen inleveren bij overlegging
van een geldkaart en dus gebon
den zijn aan het maximum van
f 300.Alleen voor andere dan
natuurlijke personen (dat zijn
dus juridische personen, zooals
N.V.'s, erkende vereenigingen
enz.) kan het oude papiergeld
door een gevolmachtigde zonder
geldkaart en daardoor ook zon
der eenig maximum worden in
geleverd.
Japansche wreedheden.
De voedselsituatie was ver
schrikkelijk. Toen de vrouwen
daar eens gezamenlijk tegen pro
testeerden, werden zij gedurende
twee dagen compleet uitgehon
gerd De Japanners lieten bij die
gelegenheid zeer opzichtig wa
gens, geladen met brood, door
het kamp rijden, waarna zij voor
de oogen der geïnterneerden het
brood in het zand begroeven!!
Zij paradeerden eveneens met
enorme' hoeveelheden rijst, die
ze ook begroeven, na er petro
leum over gegoten te hebben!!!
Het allerslechtst echter waren
de hygiënische toestanden. Alle
toiletgelegenheden waren door
de Japanners onbruikbaar ge
maakt. De watervoorziening
werd afgesneden. Dan openden
zij de riolen, een klein gat in
iedere straat, waarnaar de vrou
wen in mandjes rioolvuil moes
ten dragen
Onder deze omstandigheden is
het een wonder, hoe de vrouwen
er in zijn geslaagd voor de kin
deren te zorgen. Deze laatste
blijken over het algemeen niet
ernstig geleden te hebben. Toen
een oorlogscorrespondent snoepe
rij uitdeelde, omringden hem
honderden kinderen en de uit
drukking van hun gezichten gaf
den toeschouwer een schok.
Ongeoefende, half geoefende
en geheel getrainde verpleegsters
religieuzen, vrouwen en meisjes
spanden hun vereende krachten
in om de patiënten te helpen
naar hun beste vermogens. Hun
onversaagd werk gedurende meer
dan twee jaren verdient de hoog
ste lof. In de huizen werden vele
oudere vrouwen aangetroffen,
in hopeloos zieken toestand, die
'bijna niet konden spreken door
uitputting.
KERKELIJKE KALENDER
2329 September
Zondag 23. 18de Zondag na Pink
steren Mis Da pacem Domine. Glo
ria. Tweede gebed van den H. Linus,
derde van de H. Tecla, vierd'e van
den H. Geest. Credo, prefatie H.
Drievuldigheid.
Maar-dag 24. O. L. Vrouw tot vrij
koop der Slaven. Mis Salve sancte
parens. Gloria tweede geben HL
Geest. Credo, Prefatie var-- Maria.
Dinsdag' 25. Mis van de 18de Zon
dag na Pinksteren. Tweede gebed A
Cunctis, derde naar keuze, 4de H.
Geest.
Woensdag 26. H.H. Cyprianus en
Justir.a. Mis Salus autem. Gloria.
Tweede gebed A Cunctis, derdv
r.aar keuze, vierde H. Geest.
Donderdag 27. H.H. Cosmas en
Damianus. Mis Sapientiam. Gloria.
Tweede gebed a .Cunctis, derd'e naar
keuze, vierde H. Geest.
Vrijdag 28. H. Wenceslaus. Mis In
virtute, gloria. Tweede gebed A
Cunctis, derd'e naar keuze, vierde
H. Geest.
Zaterdag' 28. Kerkwijding van den
H. Michael. Gloria en Credo.
De Chineesche Minis tei
van Bultenlandsche Za
ken is in Parijs aan
gekomen, om met d'<
Gaulle te eonfereerer
over Indo-China
Het Zuid-Afrikaansche
Nationalisten-Congres
is door de politie ge
sloten wegens voortdu
rende relletjes. Sir
Alexander heeft ver
klaard, dat de toekom
stige land- en zeestrijd
krachten van Italië
moeten worden beperkt
Ter demonstratie
van de voedseltekorten
in de bevrijde landen
heeft Mevr. Roosevelt
voor 200 gasten een z.g'.
verhongeringsluch ge
serveerd De Pool-
sche Minister van Ju
stitie heeft verklaard,
dat aan alle politieke
gevangenen, die ge
ageerd hebben tegen d'e
voorloopige regeering
amnestie zal worden
verleend. Met Lock-
heedtoestellen zal een
vliegdienst kunnen
worden geopend tus-
schen New York en
Londen in 11 uur.
Het Japansche departe
ment van oorlog zal d'e
slechte behandeling van
de geallieerde krijgsge
vangenen onderzoeken,
Mac Arthur deelde
mede, dat reeds drie
vierde van het Japan
sche leger in het moe
derland is gedemobili-
ceerd. Shirley Tem
ple, het voor-oorlogsche
filmkind, is thans, 17
jaar oud', in het huwe
lijk getreden. In Po
len is een belangrijke
ondergrondsche Nazi
organisatie gearresteerd
die onder leiding van
een voormalig SS offi
cier sabotage pleegde.
Prins Jaime van
Bourbon is met vrouw
en kinderen uit Zwit
serland' aangekomen te
Rome, de geruchten dat
Franco zijn zoon op den
Spaansche troon wilde
plaatsen noemde hij
ongegrond.
Nederlandsche verbin
dingsofficieren hebben
toestemming gekregen
om in de Fransche zone
van bezet Duitschland
nasporingen te doen
naar geroofde goederen
1 October a.s. zal er
in het Indisch Museum
te Amsterdam een ten
toonstelling worden ge
opend van d'e Britsche
marine, die eind Octo
ber Nederland gaat
verlaten. Copiën var,
de film „Ergens in Ne
derland*"waarmede
Jan de Hartog' vlak
voor den oorlog was
gereed gekomen, zijn
te voorschijn gekomen,
zoodat spoedig de pre
miere zal worden ge
geven. Bij sloop
werk te Arnhem zijn
vijf P. T. T.-arbeiders
onder puin bedolven,
vier zijn ernstig ge
wond'. Nijmegen is
vast besloten de be
roemde „Vierdaagsche"
in eere te herstellen.
De regeering heeft be
sloten de instelling te
bevorderen van een
centraal orgaan, waar
aan de recruteering
van het burgerlijk
rijkspersoneel zal wor
den opgedragen.
ALKMAAR
ALKMAAR—DEN HELDER
Met ingang van Maandag, 24
September a.s. zullen er op het
traject AlkmaarDen Helder 5
treinen rijden. Vertrek Alkmaar:
5.23, 8.47, 12.25, 17.20, 21.10.
Vertrek Den Helder: 7.10,
10.35, 14.20, 19.15, 23.00.
De reisduur is 73 minuten. De
busdienst Alkmaar Schagen
Den Helder blijft tot nader or
der ongewijzigd.
ALKM. BOYS E.D.O.
Zondag begint de eerste beker
ronde in Alkmaar met den wed
strijd Alkm. BoysE.D.O.
De Boys beginnen direct te
gen een sterken tegenstander en
zij zullen 't niet gemakkelijk
hebben. Niettemin mag 'n span-
nenden strijd verwacht worden.
APOTHEEKDIENST
In de week van 2330 Sep
tember wordt de Zondags- en
nachtdienst der apotheken, in
gaande Zaterdagavond, waarge
nomen door de apotheek van de
wed. C. Wanna, Mient 11.
JAPANSCHE GEVANGENE
Op de lijst van uit Japansche
kampen bevrijde of geïdentifi
ceerde gevangenen komt voor:
Henri Muileman, telegrafisten-
maat, naaste bloedverwant A.
Muileman, Rosenstraat 42, Alk
maar.
DE TOESTAND VAN
RECTOR BOELE
Wij vernamen, dat de toestand
van Rector Jac. Boele, die Zon
dagavond van de laatste H.H.
Sacramenten is voorzien, hoe
wel zorgwekkend, niet achter
uitgaand is. Een extra gebedje
voor den bejaarden priester
wordt gevraagd.
„VONDEL" EN DE „MIVA"
In ons verslag over den. Miva-
avond konden wij dij gebrek aan
plaatsruimte niet veel aandacht be
steden aan het spel var: „Vondel".
Daar dit tooneelgezelschap onder
auspiciën van de Miva een tournee
gaat maken door ons gewest, o.m.
zullen Akersloot. Schagen en Noord-
Scharwouoe bezocht worden, mogen
hier nog enkele bijzonderheden vol-
gen.
Het stuk „Gezworen Kameraden
behandelt een aardig' gegeven: twee
ontsnapte gevangenen, van-huis-uit
mannen van goede ontwikkeling,
zien kans zich op een landgoed uit
te geven voor den heer d'es huizes en
diens vriend. Hierdoor ontstaan tal
van amusante verwikkelingen en
grappige situaties.
De heeren H. Schouten en J. Sta-
venuiter g'aven van het „Domineetje"
en Darmy Rowland' een uitstekende
vertolking en goed spel te genieten.
Van Lunteren maakte van Dr. Chil
ton iets aparts; zijn spel was af en
volkomen beheerscht. De heer Har
der als Dr. Logan was niet altijd
goed' verstaanbaar. Mej. Mul was als
Jear-ne een goede tegenspeelster van
Danny.
Wij voorspellen de Miva met' dit
Vondeltournee veel succes.
BENOEMING
Tot directeur van het Post
kantoor te Amsterdam is be
noemd de heer H. Pabruwe, die
van 1 Februari 1935 tot 1 Octo-
•fcer 1937 directeur was van het
postkantoor te Alkmaar en na
dien Inspecteur der Posterijen te
Groningen.
DE INBRAAK VAN DEN
„NACHT"
In een groothandel van che
mische producten op de Laat is
ingebroken, waarbij een groote
partij koorts-thermometers werd
ontvreemd. Door verbreking van
een deur in een zijsteeg, heeft
de dader zich toegang tot het
gebouw verschaft.
BURGERLIJKE STAND
Geboren: Johannes H. A., z. v.
Martinus Witte en H. W. J. Eick-
holt. Ondertrouwd: Gerardus P.
Kroonenburg en Petronella E.
Ravenstijn; Simon N. de Groot
en Anna van Diepen; Gerrit de
Groot en Margaretha Steeman
Willem Adamse en Chatarienne
F. van Wijk; Cornelis Doets en
Dieuwertje Davidson; Hendrikus
Kuijpers en Antje Betlem; An-
toon Wuurman en Helela C.
Jambroes; Henrieus Terhaag en
Jeannette Vis. Overleden: Johan
nes de Koning, oud 65 jaar.
BIOSCOOP HARMONIE
Klaar voor onderwater
'r.1 Dramatiscb gvgeven, geput uit
de geschiedenis van den Britschen
Onderzeedienst tijdens Óen oorlog,
vormt de stof voor deze dramatische
Xilm. Wij volgen de P. 61 op zijn ach-
tervolglngstocht, om het Duitsche
77
Als er sprake is van Herstel, dan
veronderstelt dat, dat er iets niet in
orde is.
Het tijdsbestek, waarin er niets te
herstellen viel in de geschiedenis der
menschheid, is maar kort geweest.
Dat was de tijd, dat het eerste men-
schenpaar nog leefde in zijn paradjj-
selijken staat.
Maar sinds Adam zich liet verlei
den tot de verboden vrucht, die hij
wilde eten omdat hij Gode gelijk
wilde zijn, viel er in dit aardsche
tranendal iets te herstellen. Kaïns
vergreep zich aan zijn broeder, om*
dat hij God niet mind'e, noch zijn
naaste. Daarmee begon de scheiding
in het menschdom tusschen de God
dienenden en de God-vergeters.
Herstel is overal noodig, waar het
grootste en eerste gebod: „Gij zult
God dienen" en het tweede, daar
aan gelijk „uw naaste zult gij be
minnen als U zelf" veronachtzaamd
wordt.
Adam's zondeval maakte herstel
noodig van de goede verhouding tus
schen God en de menschen. Geen
mensch kon dit herstel bewerken en
daarom zond God' Zijn Zoon, Die de
Verlosser werd' van het menschdom.
En de Gods-Zoon stichtte de Kerk
als het Herstel-instituut van heft
Nieuw Verbond. Het heidendom, dat
de mensch van zijn einddoel verwij
derd hield, moest wijken voor het
Christendom, dat alles herstellen
wilde in Christus. „Herstel", is de
zending' van de Kerk.
Waar God vergeten en verguisd
wordt, streven de Christenen naar
herstel van Zijn eer. Eerherstel
werd' de intentie van de devotie tot
het H. -Hart, die de laatste halve
eeuw zoo heerlijk is opgebloeid in de
Kerk.
Herstel van de liefde tot elkander,
van de liefde tot den naaste is de
weg naar een betere wereld.
■Herstel van eigen levenswandel
dient daaraan vooraf te gaan. De zee
van ellende, waarin de wereld' ge
dompeld is, zal niet veranderen in
een paradijs-op-aar de, als de mensch
zich niet herstelt; zijn blik, die op
de aarde en het aardsche gericht is
moet omhoog, naar God, zijn levens
doel.
De Kerk van Christus stelt zich
ten doel de duizend mlllioen heide
nen buiten Europa en de millioenen
op dit continent, van wier leven niet
God' maar het eig'en „ik" het middel
punt is, in dit wereldherstel te be
trekken. De priesters zijn de gidsen,
die de zoekers op den weg tot her
stel leiden.
In de hal van ons bureau staat een
etalage in het teeken van dit „Her
stel".
Op steeds weer andere wijze wordt
de aandacht van den voorbijganger
op d'e noodzaak van dit herstel ge
vestigd'. En al wie hierdoor de nood
zaak voelt dieper door te dringen tot
dit vraagstuk van „Herstel", hetzij
van herstel van eigen levensrichting,
hetzij van herstel in de samenleving,
hij vindt in de zonen van St. Domi-
nicus, de Kerkleeraar, die om zijn
lichtende wijsheid met een ster
wordt afgebeeld, de veilige gidsen,
die hem leiden willen op den weg,
die voert tot het „Herstel", dat het
aanschijn der wereld doet verande
ren. Fr. O.
slagschip Brandenburg in den grond'
te boren. Ondanks mijnenvelden en
netversperringen weet de onderzeeër
tot in de Oostzee door te dringen,
waar hij het slagschip, omringd door
vele destroyers in het zicht krijgt.
De geheele lading torepdo's wordt
op het machtige orologsschip afge
vuurd, waarna een vulkaan van
dieptebommen den onderzeeër no
pen het slagveld te verlaten, niet
zonder averij op te loopen. Door een
geslaagde krijgslist weet öe beman
ning in een door d'e Duitschers be
zette Deensche haven de olievoor
raad aan te vullen, zoodat zij ten
slotte behouden thuis komen, om te
vernemen, dat zij het slagschip tot
zinken hebben gebracht..
De film toont ons niet alleen staal
tjes van moed, doch laat ons ook
genieten van de humor d'er Britsche
zeelui en hun adembenemende sen
satie; wij krijgen ook een aardigen
kijk op het leven van een duikboot
bemanning in de beperkte ruimte
van een onderzeeër en wij krijgen
groote bewondering voor hun presta
ties.
In het Hollandsch nieuws van het
journaal zien we o.m. de terugkomst
van onze prinsesjes in het vaderland.
VICTORIA-THEATER
De zwarte spion
De hoofdfilm in het Victoria-thea
ter „De Zwarte Spion" brengt de
spionnage en contra-spionnage Lij
o'ens den oorlog in beeld. Een Duit
sche duikboot weet dwars door dB
mijnenvelden heen te breken naar
de Engelsche marinebasis bij Scapa
Flow.
Een Duitsch officier gaat aan land,
om daar de orders in ontvangst te
nemen van een Duitsche spionne;
het
heel
maak
dood!
mees
herst
vergf
iheer
den
zijn
lang
penn
heer
N. V
noeir
Zuid
I
Wai
vïteit<
36 Se
vastst
feest
bij d
gen
is fe
nog
bij c
groot
dat
eenig
verste
Het
overv
Dond
dings
betra
een
bloen
versif
den
een j
ring
kerk
tholïe
woon
Uw 1
zorgd
strati
Voor
zaamt|
BERG]
Prins e
