NIEUW
HISTORISCHE ZITTING
Moet Londen mislukken?
Nederland kan niet leven
zonder export
van de Tweede Kamer
BUREAUX
WOENSDAG 26 SEPTEMBER 1945
410 JAARGANG NUMMER 18740
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
Buitan God ia 't nergens veilig (Vondel)
Abonnementsprijs I 1.10 per maand; f 3.30 per kwartaal
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
HOORN
Draafsingel 59
Telefoon 4712
DEN HELDER
Loodsgracht 69
Telefoon 2383
SCHAGEN
Muienstraat 52
Telefoon 459
op tien Mei 1940 kwam de Tweede Kamer bijeen. De voor
zitter, de heer mr. van Schaik, liet een vlammend protest
hooren tegen de overweldiging van ons grondgebied door den
Duitschen invaller en sindsdien is de wettige volksvertegenwoor
diging niet meer bijeen geweest. Het was dus wel een historisch
moment, toen gisteren, Dinsdag, na vijf jaar en vier maanden,
de Tweede Kamer weer bijeen kon komen! Niet alle honderd
leden waren present, maar wel was er het volledig kabinet. Te
recht wenscht mr. van Schaik, die weer als Kamerpresident fun
geerde, dat „de tegenwoordigheid van de verantwoordelijke raads
lieden der Kroon in deze zaal, waarin van ouds het hart van het
Nederlandsche volk heeft geklopt, ter gelegenheid van de eerste
hervatting van het gemeen overl eg tusschen Volksvertegenwoor
diging en Regeering een symbool zijn. Ik bedoel het symbool van
de bestendiging en eerbiediging onzer constitutie die, na het
herstel van ons zelfstandig volksbestaan in 1814 in het leven ge
roepen, als regeling van de staatkundige verhouding tusschen
vorst en volk historische vastheid en kracht aan ons staatsbestel
heeft gegeven".
W1J weten dat veelomvattende
staatkundige werkzaamheid
van u wordt en zal worden
gevorderd, vervolgde mr. van
Schaik. Zoo zullen de belangrijke
en uitgebreide problemen van
velerlei rechts- en feitelijk her
stel bij voorduring uwe volle
aandacht vragen. Maar niet min
der, om een voorbeeld op ander
terrein te noemen, het scheppen
van de economische en sociale
voorwaarden waardoor het pro
ces van den arbeid meer dienst
baar zal worden gemaakt aan de
belangen der gemeenschap, en
de geestelijke en stoffelijke
vruchten van den arbeid in rui
mere mate ieders deel zullen
worden. Ook de herziening van
de staatkundige positie van de
Rijksdeelen buiten Europa met
welke wij ons na den gemeen
schappelijk gestreden strijd enger
dan ooit te voren verbonden ge
voelen, zal u voor de meest ge
wichtige en verreikende initiatie
ven plaatsen.
Dat gij in een d'er voor de lands
bestuurders' moeilijkste tijdsgewrich
ten van onze geschiedenis hebt wil
len gevolg' geven aan d'e roepstem om
uwe krachten voor 's-land's zaak be
schikbaar te stellen, heeft in de natie
algeheele voldoening gewekt.
Nu de Staten-Generaal, zij het on
der beperkende voorwaarden, bij het
besluit van 2 Augustus' j.l. tot nieuw
leven zijn gewekt, vertrouw ik, t'at
het al te lang onderbroken parlemen
taire regiem op korten termijn we
der tot volledige gelding zal gera
ken. Het moge u alsdan gegeven
zijn. met medewerking van en zoo
mogelijk geruggesteund door de
rechtstrfeeksche vertrouwensmannen
van het volk, kostbare bijdragen te
leveren tot den terugkeer van zijne
welvaart en zijn levensgeluk. Harer
zijds zal ook de Tweed'e Kamer, ver
trouwend op hoogere leiding, voor
d'e rechten en belangen des' volks op
de bres blijven staan.
Moge het Koninkrijk der Neder
landen. gelouterd en zuiver uit d'en
strijd d'er volkeren te voorschijn ge
treden, een tijdperk van nieuwe
staatkundige ontwikkeling' en var.'
socialen en cultureelen opbloei tege
moet gaan. En zij het aan onze Ko
ningin gegeven in hechte verbon
denheid met het Nederlandsche volk
en onder de schutse van haar
„schilot end'e betrouwen" nog vele
zegenrijke jaren de kroor.' van het
koninkrijk te dragen".
(Vervolg pag. 2)
RENDEZ VOUS IN
LISSABON?
Door geza&'lrebbend'e kringen wor
den geruchten, volgens welke d'e
Belgische minister-president van Ac
ker zich naar Lissabon zou begeverj,
noch ontkend', noch bevestigd'. Even
min is bevestigd het gerucht, dat ook
Koning Leopold naar de Portugee-
sche hoofdstad zou vertrekken.
In aansluiting op bovenstaand
bericht kan worden medegedeeld
dat de Belgische president van
Aoker in gezelschap van zijn
echtgenoote in Lissabon is aan
gekomen.
Trage bezetting v. Indië
Betreurenswaardig, doch
onvermijdelijk.
De geallieerde opperbevelheb
ber van het S.E.A.C., admiraal
Lord Louis Mountbatten, heeft
de Japansche strijdkrachten op
Java het bevel gegeven het ge
zag niet over te dragen aan eeni-
ge Javaansche politieke macht,
aldus werd te Singapore verno
men.
Het uitstel in de bezetting van
Nederlandsch Oost-Indië wordt
hier als ongelukkig, doch onver
mijdelijk beschouwd.
Admiraal Mountbatten met het
meest omvangrijke commando ter
wereld heeft nimmer de troepen
gehad, waarom hij heeft ge
vraagd. Met de plotseling sterk
toegenomen taken ten gevolge
van de Japansche overgave, is hij
niet in staat geweest zijn krach
ten over zulk een enorm gebied
te doen expedieeren in zulk een
kort tijdsbestek.
De taak der bezetting van Ne
derlandsch Indië moet door de
troepen van het S.E.A.C. worden
ondernomen, daar de Nederlan
ders, die troepen in Nederland
gereed hebben, niet in staat zijn,
deze naar het verre Oosten te
vervoeren wegens transportmoei
lijkheden.
SIGARETTENPRIJZEN
VERLAAGD
Met ingang van 10 October
a.s. zullen de prijzen van si
garetten van Nederlandsch
fabrikaat door vermindering
van de accijnzen op gemiddeld
60 cent per pakje van twintig
stuks worden teruggebracht.
De geïmporteerde sigaretten,
die slechts enkele malen in de
distributie gebracht zullen
worden, blijven 1.20 per
twintig stuks.
De atoombom
Volgens de „Daily Herald" heb
ben Engelsche en Amerikaansche
geleerden een afweerwapen tegen
den atoombom, dat zich reeds in
een gevorderd stadium van ont
wikkeling bevindt, uitgevonden,.
In dit afweerwapen zijn drie van
de voornaamste uitvindingen van
den oorlog verwerkt. Men heeft
gebruik gemaakt van de Engel
sche „radar", van het principe
der Duitsche raket-projectielenen
van het Amerikaansche radio-
tastapparaat.
Vaticaan waarschuwde
Zooals men weet, aldus d'e corres
pondent van A.F.P. uit Vaticaanstad,
hebben bij het begin der vijande
lijkheden, de ambassadeurs van
Frankrijk, Polen en België, de ge
zant van Groq,t-Brittannië en later
de gezant van Joego-Slavië en de
vertegenwoordiger van derj presi
dent der Vereenigde Staten, zich in
het Vaticaan gevestigd na een over
eenkomst tusschen de Pauselijke
autoriteiten en de fascistische re-
geering'.
De fascistische regeering heeft
toegestaan, dat deze diplomaten
langs de radio met bun regeering irj
verbinding traden, doch zonder ge
bruik te maken van een code; zij
dreigden d'en electrischerj s'troom
voor het Vaticaan af te snijden in
geval van overtreding. De Pauselij
ke autoriteiten zijn genoodzaakt ge
weest in dezen eisch te berusten.
Maar fret Vaticaan kon irj cijfer
schrift met zijn vertegenwoordigers
in het buitenland in verbinding tre
den. Dit maakte het d'en Paus in
1940 mogelijk, de regeering'en van
België, Nederland en Luxumfrurg
drie dagen te voren in kennis te
stellen van den aanval, waarvan zij
van de zijde van Duitschland het
slachtoffer zouden worden. Tenein
de den argwaan d'er fascisten niet
op te wekken, werden drie berich
ten opgesteld volgens drie verschil
lende code's. Toch slaagden d'e Ita-
liaansche diensten er irv, den bood
schap te ontcijferen. Hevig'e woede
van Mussolini en zijn trawanten
was het gevolg.
PROF. LIEFTINCK VOOR
DE RADIO
De Minister van Financiën,
prof. mr. P. Lieftinck, zal
hedenavond om 9 uur een ra
dio-toespraak houden. Hierin
zal hij in het bijzonder de de
blokkeering van geblokkeerde
tegoeden bespreken.
Japan nog vele jaren
onder bezetting?
Mac Arthur heeft verklaard,
dat de bezetting van Japan nog
vele jaren kan duren, aldus heeft
een officieele woordvoerder van
zijn hoofdkwartier medegedeeld.
De woordvoerder ontkende, dat
Mac Arthur ooit gezegd zou heb
ben, dat binnen zes maanden be
zettingstroepen zouden kunnen
worden teruggetrokken. Wel heeft
hij gezegd, dat de bezettingstroe
pen „onder gunstig verloop van,
zaken binnen zes maanden tot
een minimum zouden kunnen
worden teruggebracht".
LA EN zou zeggen, dat het er op aangelegd wordt, de Londensche
conferentie der ministers van Buitenlandsche Zaken te doen
mislukken. Geruchten omtrent een uiteengaan der conferentie deden
gisteren hardnekkig de ronde, doch zij zijn in geen enkel opzicht
bevestigd. Integendeel, het laatste officieele communiqué deelt o.a.
mede, dat er heden weer een bijeenkomst wordt gehouden. Tot zoo
ver is het dus in orde. Maar nu hebben de Russen weer roet in het
eten gegooid, door de kwestie der gemeenschappelijke controle over
Japan ter sprake te brengen. Dit geschiedde door Molotof onver
wacht, want er staat niets van Japan op de agenda.
Afsluitdijk krijgt
electrischen trein
De Nederlandsche Spoorwegen
zijn volgens „Het Parool" een
plan aan het uitwerken, dat
reeds in 1939 is ontworpen. Na
de uitvoering van dit plan zal
er via den Afsluitdijk een elec-
trische treinverbinding tot stand
zijn gebracht tusschen de Noor
delijke provincies.
Door materiaalgebrek zal de
uitvoer nog wel eenigen tijd op
zich laten wachten, doch de N.S.
zal alles in het werk stellen dit
en nog andere plannen ten spoe
digste om te zetten in werke
lijkheid.
Engeland erkent Hon-
gaarsche regeering
nog niet
Naar Reuters diplomatieke cor
respondent uit officieele kringen
te Londen verneemt, zal Engeland
waarschijnlijk niet het voorbeeld
van de Vereenigde Staten volgen
wat betreft de erkenning van de
Hongaarsche regeering in de
naaste toekomst. Naar vernomen
wordt, was Engeland op de hoog
te gesteld van de beslissing van
de Vereenigde Staten, voordat
deze tot uitwerking kwam.
JAPAN TER SPRAKE
A MERIKA ging er nog steeds
van uit, dat het in het Verre
Oosten, in zekeren zin met En
geland, de vrije hand zou hebben.
Dit zint de Russen niet heele-
maal, ofheelemaal niet, en
bovendien is Molotof verrast en
teleurgesteld over het feit, dat
Amerika niet meer steun ver
leent aan de Russische verlan
gens inzake Tripolis.
Volgens den diplomatieken cor
respondent van Reuter, zouden
de Russen nu geen tijd meer
willen verliezen, om aan de
Amerikanen duidelijk te maken,
dat zij ook van de partij willen
zijn in het Oosten.
Het officieele communiqué
meldde, dat de repatrieering van
Sovjetonderdanen e.d. besproken
is. Dit zijn ook netelige onder
werpen, omdat Engeland geen
onderdanen van Sovjetstaten wil
repatrieeren tegen hun wil.
De conferentie behandelde
verder Russische voorstellen in
zake bespoediging van het werk
der herstelcommissie en een
Fransch memorandum over de
teruggave.
Maar men zit nog met de
groote kwesties: de regeling van
de zaken op den Balkan, en het
probleem, of Frankrijk en China
daarbij mogen meepraten, ja dan
neen. Volgens een bericht van
Reuter, zou Molotof op een re
ceptie tegenover Bevin gezins-
speeld hebben op „een volgende
zitting", wanneer een „volledige
overeenkomst ten aanzien van
alle onderwerpen thans niet mo
gelijk zou zijn...."
De eerste medische Roode
Kruisploeg zal via Londen naar In
dië vertrekken. Het is' de bedoe
ling, dat er van dergelijke ploegen
m totaal 160 zullen vertrekken.
Nol Binsbergeir de bekende vogel-
kenner* is te Zaandam overleden.
Vooral in de Zaanstreek en op Te
xel genoot hU aanzien om zijn ken
nis van de vogels.
Montgomery heeft een order
uitgevaardigd, waarin hij den
leden der Britsche strijdkrachten
verbiedt Duitsche vrouwen te
trouwen.
Amerikaansche Ieger-uniformen
mogen niet meer vorder: gedragen,
of zij moeten als uniform totaal
onherkenbaar zijn gemaakt, b.v.
door verven e.d.
VELDMAARSCHALK MONT
GOMERY is tot eereburger van
Londen benoemd.
Treinen op Zondag
Van Zondag 7 October af
zullen in het Westen des
lands, d.i. boven de groote
rivieren en ten Westen van
de IJssel een aantal treinen
op de Zondagen worden in-
gelascht. De dienstregeling,
die nog nader bekend zal
worden gemaakt, zal onge
veer zoo zijn ais op de werk
dagen.
Op de volgende trajecten
zullen evenwel des Zondags
nog géén treinen loopen:
Den HelderAlkmaar, Alk
maarEnkhuizen en Zaan
damHoorn.
r\E Minister van Landbouw en
Voedselvoorziening, de heer
Mansholt, heeft Dinsdagavond
de eerste van een reeks land-
bouw-radiopraatjes gehouden,
waarin hij er nog eens op heeft
gewezen, dat Nederland niet
denkbaar is zonder flinken agra-
rischen export. Dit is ook een
kwestie van kwaliteit, behalve
van den prijs, die met het bui
tenland concurreeren kan. De
Overheid zal kwaliteitseischen
stellen en daaraan een uitbrei
ding geven welke in verband
met de gewijzigde omstandig
heden noodzakelijk moet worden
geacht.
Ons land kan alleen aankoo-
pen in 'het buitenland doen, in
dien er levering van producten
tegenover staat. Een gedeelte van
deze producten zal de Neder
landsche landbouw moeten leve
ren. De Minister heeft verder
nog gezegd, dat met de voorbe
reiding tot het volgen van de
ontwikkeling der agrarische toe
standen in die landen, waarmede
Nederland in relatie zal dienen
te treden, een begin is gemaakt.
Van de mogelijkheden die ons
land in dit opzicht krijgt, zal
het gedeeltelijk afhangen, hoe
hier te lande de productie in.
groote lijnen zal worden geregeld.
Van deze algemeene ordening
maakt ook de prijsbepaling voor
de producten een belangrijk
deel uit, in samenwerking met
loonvraagstukken en valuta
kwesties, zij roepen alle om een
snelle regeling.
Over de voorziening van ons
land met kunstmeststoffen en
veevoeder, kon de minister me-
dedeelen dat de noodige stappen
zijn genomen om de veevoeder
positie aanzienlijk te verstevigen
en voor 1946 een hoeveelheid
kunstmest aan den landbouw te
verschaffen, die ongeveer over
eenkomt met het halve verbruik
van normale jaren.
De Minister zal er voor wa
ken. dat het ambtelijk apparaat
wordt uitgebreid. Zooveel mo
gelijk moet gedaan worden door
de bedrijfsgenooten zelf in orga
nisch verband. Het tot standko-
men van een landbouworganisa
tie met verordenende bevoegd
heid mag as zekerheid worden
aangenomen.