NIEUW Eerst herstel van ons gezag dan overleg met alle groepen ALLEENHEERSCHAPPIJ van „Groote Drie" of breede samenwerking Hoe groot is Soe- karno's aanhang? toe- 12240 ten, een ngen. iaar NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD DONDERDAG 4 OCTOBER 1945 41e JAARGANG NUMMER 18747. BUREAUX ALKMAAR Langestraat 42 A Telefoon 4330 HOORN Builen God, ia 'i nergens eeilig Vondel Abonnementsprija I 1.10 per maand: f 3.30 per IcwarUel Draafsingel 59 Telefoon 4712 DEN HELDER Loodsgracht 69 Telefoon 2383 SCHAGEN Molenstraat 52 Telefoon 459 IN afwachting van de door de Regeering toegezegde nauwkeuriger gegevens over den toestand in ons Indië, doen wij goed niet al te veel aandacht te schenken aan de verschillende tegenstrijdige berichten. Toch zyn er in verband met het Indonesische probleem een paar dingen die de aandacht verdienen. Zoo heeft de Indone sische vereeniging in Nederland, de „Perhimpoenan Indonesia" in Amsterdam een persconferentie belegd, om het standpunt van deze vereeniging ten aanzien van de gebeurtenissen in Indonesië toe te lichten. De voorzitter, de heer Daroesman, heeft gezegd, dat de P. I. het in het algemeen niet met de politiek van Soekarno eens is, maarzy moet zich toch achter de vele Indonesiërs scharen, die Soekarno volgen, omdat blijkt, dat hij het vertrouwen heeft van het overgroote deel van de voor een vrij Indonesië strijdende bevolking. Goed, maar hoe groot is het deel van de bevolking dat daarvoor strijdt en dat precies weet, waarvoor het strijdt? Cr zijn vele bewegingen in In- donesië. Er zijn o.a. Indone siërs, nationalistische Indonesiërs en extremistisch-nationalistische Indonesiërs. Volgens een recent bericht uit Batavia van Anep- Aneta verklaart een zeer be trouwbare bron aldaar, dat het aantal van Soekarno's volgelin gen niet meer dan vijf percent van de Javaansche bevolking uitmaakt! ANDERS d'an uit verklarin&'en van den pas uit Australië terugge keerden Minister Logemanrj bleek, en anders, dan we vernamen uit de radioredevoeringen, die de lt. gou verneur-generaal dr. van Mook m dën loop van 1944 voor de radio heeft gehouden, verklaart Daroes man. dat de stemming in Indonesië thans beslist anti-Nederlandsch is. Drie eischen heeft de „Perhimpoe nan Indonesia" aan Minister Logë- mann kenr.baar gemaakt: 1. Dat ten spoedigste onderhande lingen worden geopend met de ver tegenwoordigers van de Indonesische onafhankelijke beweging. 2. Dat de ontschepingen in Indo nesië en het vervoer naar Indonesië van Nederlandsche bezettingstroepen en wapens worden opgeschort totdat overeenstemming is bereikt tusschen beide partijen. 3. Dat alle noodige stappen wor den ondernomen teneinde mogelijk te maken, dat onmiddellijk een de legatie van de „Perhimpoenan Indo- nesia" naar Indonesië vertrekt om overleg te plegen met de Indonesi sche onafhankelijke beweging. HET antwoord van Minister Loge- mann is uit zijn te Londen afge legde verklaringen gisteren al be kend' geworden. De Regeering is be reid met Indonesische nationalisen te onder handelen, mits vrij van Ja- pansche smetten, wat met Soekarno niet het g'eval is. De Regeering is doende Indonesische nationalisten van Nederland naar Java te zenden, dë er allen mee hadden ingestemd, met de Nederlanders samen te wer ken. omdat zij d'e beloften vertrou wen van de Koningin, en ook ver trouwen hebben in de plannen van de Regeering om Indië naar zelfbe stuur te leiden. Wat d'e verschepingen betreft, staat het vast. dat het hier gaat om de rechtmatige en plichtmatige zorg van het wettige gezag, dat Neder land' over Indië nog heeft. Het is dwaas te beweren, dat die wettigheid in het gedrang' komt, alleen omdat de nieuwe staatsrechterlijke struc tuur op de voorgenomen rijksconfe rentie aan de orde komt. DE beweging van Soekarno moet niet onderschat, maar ook niet overschat worden. Maar het schijnt ons toch toe, dat de houding van Soekarno. Hadji Salem en Mohamed Hatta e.d. dat mengelmoes van fas cisme en bolsjewisme manifesteert, dat niet vreemd is voor degenen, die de wezenlijke overeenkomst tus schen beide als vaststaand' aannemen. Hadji Salim bijv., een der oprich ters van de nationalistische bewe ging v. Soekarno; acht net als „de Waarheid'' bij ons de voorstellen van de Nederlandsche Regeering on aanvaardbaar: „wij zullen niet aar zelen een nieuwen wereldoorlog te ontketenen als d'e Nederlanders trachten zich hier weer te vestigen". Van demagogie gesproken! Ieder on der dë Mehammedanen zal „liever 2ijn land platbranden dan het Ne- Minister Logemann voor de radio? r\E Minister van Overzeescht Gebiedsdeelen, prof. dr. J. H. A. Logemann zal Vrij dagavond in het radio-kwar tiertje „Op de Brug" over den zender „Herrijzend Neder, land" een uiteenzetting geven over den toestand in Indo nesië. derlandsche bestuur hersteld te zien". En Soekarno vir.-d't het belachelijk, dat een land van zeven millioen Ne derlanders poogt zeventig' millioen Indonesiërs te besturen! Het is inderdaad een oud ge zegde, dat bij demagogen de lo gica dikwijls zoek is! Voor alles moet vaststaan, dat de eenheid van bet Koninkrijk gehandhaafd blyft. Indië vast- verankerd in het Rijksverhand; dat is in de situatie in het Verre Oosten de waarborg tegen een nieuwe oorlog. Wij onderschrijven dan ook de meening van den Patriot in zijn gisterenavond gehouden radio toespraak. „Eerst herstel van het gezag en dan pas daarna (maar dan ook onmiddellijk daarna) re organisatie van de structuur des koninkrijks. Terwijl overleg met Soekarno krachtig wordt afge wezen, blijft steeds ja blijft juist nu de hand uitgestoken van Nederland naar Indonesië, tot alle volkeren en tot alle groepen." Waarvoor vochf de kleine man? ÏNE hoofdschuld voor het mis- lukken der conferentie te Londen, wordt intusschen door vrijwel alle Engelsche bladen aan Rusland gegeven. De Daily Mail (Conservatief) spreekt van verlies van vertrouwen in de Russische politieke eerlijkheid. De „Times" spreekt zijn ver trouwen nog wel uit in een ex clusieve bespreking van de Big Three. In de „Daily Herald (La bour) doet de „kleine man" een beroep op alle gewone, kleine lieden ter wereld. De kleine man heeft in dezen oorlog gestreden, vervuld van de idealen van het At-" lantische handvest en ziehier de resultaten Deze eeuw, zegt hy, schynt niet de eeuw der kleine luiden te zyn maar de eeuw van nationalisme wantrouwen, afgunst, vrees, bewapening, machtspolitiek en oorlog. Dat wü gevochten hebben voor beschaving en tegen dat souvereiniteitsbe- grip, dat schijnt een vergis sing van ons te zijn geweest. Walcheren's dijken gesloten HET gat, dat op 27 September in den Nolledijk op Walche ren was geslagen, is weder dicht, terwijl de burgemeester van WestKapelie telegrafisch aan den minister-president heeft me degedeeld, dat het heden gelukt is, de dichting van het gat in den dyk bij West-Kapelle te vol tooien. Prof. Schermerhorn heeft den burgemeester het volgende geantwoord: „Hulde en geluk- wenschen. Walcheren ontzwemt, Nederland herryst". Ir. Louwes voor de radio Vrijdag a.s. 5 October van 19.15 tot 19.30 zal de heer ir. S. L. Louwes, directeur-generaal van de Voedselvoorziening, die onlangs in opdracht van de re geering een reis maakte naar En geland en Amerika en thans weer in ons land vertoeft, een radiorede houden voor den zen der „Herrijzend Nederland" over „vooruitzichten van de voedsel voorziening". Koninklijk meubilair voor Walcheren INE H.A.R.K. te M'ddelhurg ontving vijf auto's met meubelen uit het paleis Het Loo, welke door H. M. de Ko ningin ter beschikking van de bevolking van Walcheren zyn gesteld. Dit vorstelyk be- wys van medeleven met het leed van Walcheren woidt door de bevolking van het eiland zeer op prijs gesteld. Nog meer „zelfstan digen" krijgen f 100.- In de „Eerste Uitvoeringsbeschik king- Deblokkeering 1945" heeft de Minister van Financiën het aantal van hen, d'ie uit hoofde van een zelf standig beroep wekelijks over f 100.- in contanten ten laste van hun ge blokkeerde of hun girale rekening kunnen beschikken aanzienlijk uitge breid. Thans komen mede in aan merking al diegenen, die zelfstandig als hoofdberoep uitoefenen het be roep van: kunstschilder, beeldhou wer. toonkunstenaar, letterkundige, belastingconsulent, economisch of be drijfseconomisch adviseur, raadge vend ingënieur, beëedigd taxateur, beëedigd translateur. expert terzake van het assurantie wezen, repetitor, makelaar en particulier verpleger. LI IERONDER volgt een overzicht van de uitlatingen van ministers en van persstemmen over de mislukking van de Londensche Conferentie. Het is merkwaardig, dat alle ministers hebben gespro ken, alleen de Engelsche minister Bevin niet. Uit de diverse mee ningen blijkt wel, dat het wezenlijke verschil dieper zit dan alleen in de procedure! Het gaat er om, of het zoo moet blijven, dat de groote Drie een internationale dictatuur uitoefenen, of dat er breedere ge allieerde samenwerking moet zijn, niet alleen met erkenning van landen als Frankryk en China, maar ook met inschakeling van de rechten der kleinere landen, vooral indien ze hun offer voor den oorlog en voor de overwinning hebben gebracht! Van alle kanten spreekt men de hoop en het vertrouwen uit, dat partijen weer tot elkaar zullen komen. Een oplossing voor het wezen lijke meeningsverschil lijkt ons te liggen in het denkbeeld van John Foster "Dulles, Ameri- kaansch expert voor buiten- Iandsche zaken voor de republi- keinsche partij, die Byrnes naar Londen heeft vergezeld; hy gaf uiting aan zyn meening, dat de vrede op juiste wijze zou moeten worden gegrondvest door het vinden van een formule, welke bij een basisovereenstemming tusschen de groote mogendheden een voldoende vertegenwoordi ging van de kleinere landen zou waarborgen. HET RUSSISCHE STANDPUNT DADIO Moskou heeft een uit- eenzetting gegeven over de te Londen gevoerde besprekingen en daarbij 't Russische standpunt nog eens in duidelijk licht gesteld. Dit komt in 't kort hierop neer dat Rusland van oordeel is, dat geen staten vredesverdragen kunnen onderdteekenen, met staten, waarmede zij niet in oorlog zijn geweest. Daarom dienen Frank rijk en China niet betrokken te worden in de vredesverdragen met Hongarije, Roemenië en Bul garije; terwijl Frankrijk het vol ste recht heeft wel mee te tee kenen in het verdrag met Italië, De vrede met Finland komt volgens dit standpunt alleen voor rekening van Engeland en Rusland. Rusland meent, dat al dus te Potsdam is overeengeko men. En geland in het goede spoor! n EUTERS .diplomatieke corres- pondent, Sylvian Mangeot, vestigt de aandacht op het feit, dat de Britsche regeering zich tegen iedere poging om te komen tot een wereld-dictatorschap van de Big Three pertinent verzet. De Britsche regeering is van oordeel, dat het volstrekt ontoe laatbaar zou zijn, wanneer aan de staten, wier bijstand in den oorlog van zooveel beteekenis is geweest voor de geallieerde zaak, thans het recht zou wor den ontzegd hun standpunt naar voren te brengen inzake den toelcomstigen vrede. De meening van Bidault' CRANKRIJKS minister van buitenlandsche zaken, Bidault, heeft te Londen op een perscon ferentie verklaard, dat niet al leen Frankrijk moet deelnemen aan de vredesbesprekingen, doch dat alle andere belanghebbende partijen eveneens moeten worden toegelaten. Het conflict, dat de laatste dagen is ontstaan, was in wezen een verschil in zienswijze, eenerzij ds van hen, die van mee ning zijn, dat een systeem moest worden gevolgd, waarbij de macht zou liggen in handen van de drie landen, door welke de oorlog vrijwel uitsluitend was gevoerd en anderzijds van hen, die voorstander zijn v^n een breedere samenwerking voor het totstandbrengen van vrede. EEN EXTRA BOOT Naar Indië mef 3500 man Naar wy vernemen, hebben de Nederlandsche autoriteiten de beschikking gekregen over een extra schip voor troepenvervoer naar Nederlandsch-Indië. Met dit schip, dat 8 dezer uit Engeland zal vertrekken, kunnen 3500 man vervoerd worden. Vier batal jons, die volgens den oorspron- kelijken opzet pas in de tweede helft van October uit Engeland zouden vertrekken, zullen thans met dit schip hun bestemming kunnen volgen. EEN OORLOG DOOR STAAN Nu afgebrand! Een van de grootste en oudste Arnhemsche hotels, dat den oor logsstorm wonder boven wonder heeft doorstaan, ondanks het feit, dat het bij een brandpunt van den strijd om Arnhem stond, n.l. „Du Soleil" aan de Oude Kraan, is Woensdag een prooi der vlammen geworden. Oorzaak vermoedelijk een defect in een schoorsteen. De brandweer is te laat gealarmeerd door gebrek aan telefoonaansluitingen. Het hotel werd gebruikt als kantoor en onderkomen voor de firma „Opbouw Nederland" uit Soest, welke thans haar diensten be wijst bij den opbouw van Arn hem. De schade is aanzienlijk. Nieuwe bonkaarten Het Centraal Distributiekan toor deelt mede, dat de plaatse lijke distributiediensten in het tijdvak van 8 t.e.m. 27 October a.s. nieuwe bonkaarten voor voe dingsmiddelen K 512, groente, fruit- en vischkaarten N 512 en leder- en textielkaarten VA 510 zullen uitreiken. De Ziektewet Verhooging loongrens. In verband met de loonsverhoogin- gën, die m de laatste maanden wer den toegekend resp. van 25 of 15 pet. boven het peil van Mei 1940 dan wel var. October 1942. is cë loongrens van f 3000.uit de Ziektewet niet meer ln overeenstemming.met Ge feitelijke omstandigheden van het oogenblik. Hetzelfde geldt voor de grens van het dagloon f8.die men in verschillen de sociale wetten vindt. In verband' hiermede heeft dë Stichtir.-g van den Arbeid' aan den mi nister van Sociale Zaken verzocht de wettelijke loongrenzen te verhoo- gen resp. van f 3000.op f 3750. per jaar en van f 8.op f 10.per dag. Over dë technische uitwerking van een en ander is door de Stich ting van een Arbeid aau dë regeering nader advies uitgebracht. Molotof wanhoopt niet OOK Molotof heeft op een persconferentie te Londen gesproken en verklaard, dat in dien de voorstellen der Sovjet- Unie in den Raad der Ministers van buitenlandsche zaken waren aangenomen, er „een gunstiger atmosfeer zou zijn ontstaan, die voor de werkzaamheden van den raad bevorderlijk zou zijn ge weest"! Ondanks de mislukking van de eerste zitting van den Raad van Ministers van Buitenlandsche Zaken zeide hij niet aan de toe komst der internationale samen werking tusschen de groote mo gendheden te wanhopen. Molotof onthulde, dat tijdens de zitting van den raad brieven gewisseld waren tusschen presi dent Truman, Stalin en Attlee.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1945 | | pagina 1