NIEUW
GEEN BESLISSINGEN
ALLE NIET-GEWENSCHTE
DUITSCHERS
ALLES DRAAIT OM DE
ZATERDAG 6 OCTOBER 1945
BUREAUX
STAATKUNDIG
URGENTIEPROGRAM
moeten Nederland verlaten
joden in Palestina staken
HET VATICAAN
EN POLEN
Zwitserland in de
branding
BEVOLKINGSREGISTERS
Aan reconstructie
wordt gewerkt
Saaiste
nieuws
Rijke vondsten in het
Verre Oosten
Massa-arrestaties in
Australië
Is 't Franco te machtig?
die bevoegdheid van de Regeering
verre te buiten gaan
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
Buiten God Is 't nergens oei lig (Vondel)
Abonnementsprijs t 1.10 per maand: 3.30 per icwartaal
41a JAARGANG NUMMER 18749
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
HOORN
Draafsingel 59
Telefoon 4712
DEN HELDER
Loodsgracht 69
Telefoon 2383
SCHAGEN
Molenstraat 52
Telefoon 459
r^E Nationale leiding van het Cen
trum voor Staatkundige Vor
ming heeft, in overleg met het Da-
gelijksch Bestuur van de R.K.
Staatspartij, een ontwerp van een
Staatkundig Urgentie-Program opge
steld'. Het is door het Centrum (se
cretariaat Oudwij k 21, Utrecht, ter
bestudeering toegezonden aan de
besturen van d'e Kringen en Af dee
lingen.
Blijkens d'e mededeeling-vooraf
van de Nationale Centrums-leiding,
waarvan prof. Romme, voorzitter en
pater magister Stokman secretaris is,
huldigt het Centrum, o.I. terecht, de
meening, dat zijn eerste taak moet
bestaan in het opstellen van richt
lijnen voor ons staatkundig streven
in de eerstvolgende jaren: „want op
den inhoud en de richting van dit
streven komt het allereerst aan".
Een eerste lezing van het program
geeft den stellïgen. indruk, dat wij
hier met een kloek stuk te doen
hebben. Maar dit moet niet alleen
worden gelezen, doch ook bestudeerd'
worden. Het is een program van
urgente op dringende zaken voor de
eerstkomende jaren, geen program
van beginselen. Dat hebben wij; d'at
heeft de Partij en dat program be
hoeft geen wijziging'. Dit Algemeen
Staatkundig Program is een prach
tige en practische leiddraad bij de
studie van het Urgentie-program en
d'aarom missen wij de verwijzing
daarnaar noode in de inleiding', wel
ke aan de programpunten vooraf
gaat.
WIJ hopen met de gevraagde stu
die mee te doen, voor heden
volstaand met een korte samenvat
ting van d'en inhoud'. Fier zet het
het voornaamste voorop:, de geeste
lijke ondergrond van bet staatkun
dige werk. Als een gouden draad
loopt de gedachte aan Christus en
zijn Bergrede door het program. Dat
ls een mooie en in dezen tijd van
zwalkende meeningen, sterkende ge
dachte!
Het voornaamste voorop: de ver
sterking van de geestelijke en zede
lijke grondslagen van ons volksle
ven. God moet geëerd, Zijn waar
heid geleerd, het kwade geweerd!
Deze gedachte komt ook tot uiting
ln de volgende afdeelingenhet
tweede deel behandelt de zuivering
van ambtenaren en berechting van
landverraders, het derde den we
deropbouw var; het verwoeste en
geschokte vaderland', het vierde het
herstel en den uitbouw van het
staatsbestel van het koninkrijk, het
vijfde Nederland in de internationa
le orde, het zesde d'e versterking en
vernieuwing der economisch-sociale
grondslagen van ons volksleven, het
zevende het financieel herstel.
Het valt ons op, dat in de mede
deeling-vooraf gezegd wordt, dat
niet alleen de geestelijke en mate-
rieele ellende, door het nationaal-
sociallsma over Nederland' en d'e
wereld gebracht, overwonnen moet
worder;, maar dat ook moet worden
uitgesneden „het oud-zeer van vóór
den oorlog". Inderdaad' moet op het
oogenblik d'e eisch van herstel en
vernieuwing als zoodanig worden
beschouwd'!
NU moet Katholiek Nederland van
dit program kennis nemen en het
in de daartoe aangewezen organisatie
behandelen en bestudeeren. Partij-
afdeelingen en studiecentra hebben
hier een mooi, maar verantwoorde
lijke taak. Wat de afd'eelinger; be
treft. hooren wij geregeld' van een
stijgend aantal dat er weer leven
komt, zoo hier er; daar is ook een
studiecentrum opgericht. Waar men
dit nog niet gedaan heeft, neme men
deze zaak toch ter hand. Dan kan
men zijn invloed op de vaststelling
van dit program later; gelden niet
alleen, maar dan kan men er ook
toe bijdragen, de goed'e en sterke
gedachten, welke onder ons leven,
verder ~te verbreid'en. D!t moet het
Katholieke Volk van Nederland we
ten, vooral als het onder d'er; indruk
zou gekomen zijn van wat anderen
willen.
Het gaat er in de eerste plaats om
te weten, wat wij, katholieken wil
len. Dat is het antwoord op de
vraag, die ook d'e Katholieke Actie
stelt: en wat wil God nu van or.s?
Dit: dat Zijn wet en Zijn geboden
gekend en erkend' worden, ook ln
het openbare leven. Op alle gebie
den van het men-schelijk leven
moet dat worden doorgevoerd* en dit
te doen op het moeilijke terrein der
staatkunde is de taak van de katho
lieke politieke organisatie, die met
dit' urgentieprogram een beslissende
stap zet in d'e zoo g*ewenschte rich
ting van krachtig herstel en ingrij
pende vernieuwing. Nu mogen de
Katholieke Nederlanders zich de
verantwoordelijkheid' voor den gang.
van zaken Ir; het Nederland van na
d'en oorlog1 bewust ztfnl
NAAR ons van officieele zijde wordt medegedeeld, ligt het in
de bedoeling van de regeering maatregelen te treffen, welke er
toe leiden, dat alle niet-gewenschte personen van Duitsche natio
naliteit het grondgebied van Nederland verlaten. By de uitvoering
van dien maatregel zullen als personen van Duitsche nationaliteit
worden beschouwd diegenen, die op 4 Mei 1945: a. de Duitsche na
tionaliteit bezaten; b. zonder nationaliteit waren, doch tevoren de
Duitsche of Oostenrijksche nationaliteit bezeten hebben en de uit
hen geboren nakomelingen, die de Nederlandsche nationaliteit niet
bezitten.
Onder het bepaalde sub. a. en
b. worden voorshands niet be
trokken diegenen, die tengevolge
van de tegen hen getroffen maat
regelen van het nationaal-socia-
listisch regiem hun vaderland
hebben verlaten en in Nederland
een tijdelijk verblijf hebben ge
kregen. Ten aanzien van hen zal
een afzonderlijke regeling wor
den getroffen.
Een vergunning tot tijdelijk
voortgezet verblijf in Nederland
kan in bepaalde gevallen worden
verleend en wel aan die personen
van Duitsche nationaliteit,
1. wier voortgezet verblijf in Ne
derland noodzakelijk wordt ge
acht in het algemeen Neder-
landsch belang;
2. die reeds vóór 10 Mei 1940 in
Nederland me toestemming van
de Nederlandsche overheid wa
ren gevestigd en voor en tijdens
de bezetting zich als oprechte t
vrienden van het - Nederlandsche
volk hebben gedragen;
3. die op een zoodanige wijze aan
het Nederlandscft binnenlandsch
verzet hebben deelgenomen, dat
hun als erkenning een voorloopig
verblijf in Nederland kan worden
toegestaan.
De personen van Duitsche natio
naliteit die op grond van het in 13
bepaalde vermeenen in aanmerking
te komen voor een vergunning tot
tijdelijk voortgezet verblijf, dienen
een met bewijzen gestaafa' verzoek
schrift in te zenden bij het hoofd van
den plaatselijken politie van de ge
meente. waarin zij g'evestigd' zijr;.
De Minister var; Justitie, onder
wiens departement het vraagstuk
der vreemdelingenpolitiek ressor
teert. heeft aan het hoofd van het
Bureau Rijks vreemdelingendienst de
uitvoering van bovenvermelde maat
regelen met inachtneming van door
d'en Minister nader te stellen rege
len opgedragen.
Volledig en duidelijkheidshalve
wordt vermeld, dat het vorenstaande
ook geldt voor personen, die naast
hun Duitsche nationaliteit en andere
(dubbele) nationaliteit bezitten.
Het hoofd van het Bureau Rijks-
vreemdelingendienst zal zich steeds
en in ieder geval moeten vergewis
sen van het oordeel van het hoofd
van d'e plaatselijke politie.
Door het hoofd van meergeno^m-
d'en dienst zullen onder goedkeuring
van den Minister van Justitie aan de
plaatselijke politie-instanties in het
raam van de genoemde uitzonderin
gen nadere uitvoeringsvoorschriften
geg'even worden.
Voorts werd ons nog medegedeeld,
dat aan personen van Duitsche na
tionaliteit aan wie toestemming tot
tijdelijk voortgezet verblijf in Ne
derland wordt verleend, door of
vanwege den minister van Sociale
Zaken een arbeidsvergunning of
door of vanwege den minister van
Handel en Nijverheid een vergunning
tot de uitoefening van eenig beroep
of bedrijf kan worden gegeven. In
afwachting van deze regeling kap
een voorloopige arbeids-, beroeps- of
bedrijfsvergunning worden uitge
reikt.
In het Joodsche gedeelte van
Palestina zal op 8 October a.s.
een algemeene staking worden
georganiseerd van een uur na
middag tot zeven uur 's Avonds
als protest tegen het Britsche
Witboek over de Palestijnsche
kwestie en tegen de eveiiueele
handhaving van dit Witboek.
Tijdens den stakingstijd zullen
groots volksbijeenkomsten wor
den gehouden.
f\E betrekkingen tusschen voor
loopige Poolsche Regeerirag
en het Vaticaan zijn hersteld.
Men acht het niet onmogelijk, dat
dit zal leiden tot herziening van
het Concordaat, dat door de
Poolsche regeering was geannu
leerd.
De Zwitsersche Minister van
Defensie, Dr. K. Kobeit, leeft
eenige bijzonderheden bekend
gemaakt, waaruit blijkt hoe ge
vaarlijk de situatie soms voor het
landje was.
Geheime agenten nadden kaar
ten gevonden, waarop alle stra
tegische punten die moesten wor
den gebombardeerd, stonden aan
gegeven.
Bij het begin van het Duitsche
offensief, maar vooral in 1943
was de toestand zeer critiek, toen
bekend was geworden, dat Hit-
Ier voor 6 April zou aanvallen.
De capitulatie heeft echter een
deuk geslagen in de oorlogsplan
nen van de Nazi's.
Personen var; Duitsche nationali
teit, aan wie op grond van boven
staande normen toestemming tot tij
delijk voortgezet verblijf in Neder
land is verleend, en die werkzaam
waren hetzij ir; Rijksbetrekking,
hetzij ln een functie of positie in het
cultureele en wetenschappelijke le
ven, kunnen in zeer bijzondere ge
vallen telkens ter beoordeeling
van den betrokken minister ir;
d'eze functie worden gehandhaafd'.
De betrokken minister zal zich om
trent deze gevallen door een com
missie van advies doen voorlichten.
In verband met den moeilijken
toestand in Dultschland is het d'e
wensch der geallieerde bezetting al-
d'aar, dat met de definitieve verwij
dering uit Nederland moet worden
gewacht, totdat zij daartoe haar
toestemming zal hebben gegeven.
IN de Memorie van Antwoord van de Regeering op het Voorloopig
I Verslag van de Tweede Kamer inzake de regelen voor de voor
loopige Staten Generaal, die met bekwamen spoed is verschenen,
zet de Regeering vooral uitvoerig uiteen, dat de verkiezingen niet
eerder dan in het voorjaar, dat is April 1946, gehouden kunnen
worden, omdat de aministratieve basis daarvoor, het register van
de bevolking, niet in orde is. De gemeentelijke bevolkingsregisters
verkeeren tengevolge van de bezetting in zulk een deplorabelen
toestand, dat het eerst na een algemeene reconstructie mogelijk
zal zijn, te komen tot een betrouwbare kiezerslijst.
ontwerp wordt verworpen of in
grijpend geamendeerd, wil de
Regeering liever pas zeggen als
het zoover zou zijn!
De Regeering verdedigt in het
begin van de Memorie de instel
ling van het Noodparlement op
verschillende gronden Een ande
ren weg was h.i. niet mogelijk.
Tot de huidige oplossing is zij
eerst gekomen na zorgvuldig
overleg mede met hen, die een
vooraanstaande plaats in het
openbare leven innemen Neigin
gen, de zgn. besluitenregeering
langer te handhaven dan strikt
noodzakelijk is, zijn haar verre.
Het verwijt van schending van
haar ambtsplicht wijst zij met
beslistheid van de hand.
Thans komen talrijke personen
niet in die registers voor en
zij zouden dus ook niet op de
kiezerslijst komen; anderen zou
den desgewenscht meermalen
naar de stembus kuninen gaan!
Uitvoerig wordt uiteengezet, dat
noch het persoonsbewijs, noch de
stamkaart als basis voor de kie
zerslijst genomen kan worden,
want velen hebben geen van deze
bescheiden, anderen hebben er
meer dan een, weer anderen heb
ben vervalschte! Men zou, voor
een controle op deze bescheiden,
altijd weer terugvallen op het
bevolkingsregister, en dat is niet
ini orde Het zal nu zoo spoedig
mogelijk in orde gemaakt wor
den, anders gezegd, met de woor
den uit de M. v. A.: De Regee
ring heeft zich tot taak gesteld,
de reconstructie der bevolkings
registers zoo spoedig mogelijk
haar beslag te doen krijgen.
Daarnevens wordt vanwege het
departement van Binnenlandsche
Zaken in gemeen overleg o.a. met
deskundigen uit de praktijk der
gemeentelijke administratie op
korten termijn nagegaan, welke
wijzigingen met het oog op de
komende verkiezingen in de
Kieswet dienen te worden aan
gebracht en welke bepalingen
eventueel tijdelijk buiten wer
king dienen te worden gesteld.
De regeering zal de benoe
mingsprocedure versnellen Zij
hoopt, dat na de totstandkoming
van de wet, alle betrokkenen
zullen samenwerken, om de tij
delijke Staten-Generaal zoo spoe
dig mogelijk bijeen te kunnen
doen komen. Daarom acht de Re
geering het niet noodig, de taak
der oude Kamers, die nu bijeen
zfjni, uit te breiden. Wat de Re
geering denkt te doen, als het
H. M. de Koningin heeft gis
terenmiddag onverwachts een
bezoek gebracht aan Rotterdam;
zij kwam per auto en maakte per
boot een tocht lang de vernielde
havens; bij het monument voor
de gevallenen legde de Koningin
een krans, daarna maakte zij een
tocht door de stad. De secre
taris van het Fransche vakver
bond is gekozen tot secretaris
generaal van den nieuwen socia-
listischen wereldbond van vak-
vereenigingen. Irma Grese
heeft verschillende van haar
wandaden in het proces van
Belsen bekend. De minister
van Buitenlandsche Zaken in het
afgetreden Japansche kabinet
Yoshida is thans eerste minister
van Japan geworden. De sta
king in de haven van Liverpool-
Birkenhead is opgeheven. Op
10 Februari zullen in Rusland
verkiezingen worden gehouden
voor den Russischen oppersten
Sovjet. In den herstelarbeid
in de geteisterde gebieden dreigt
stagnatie te komen als gevolg
van moeilijkheden, welke zich
in de bouwnijverheid voordoen.
In aanvulling op reeds eerder
gegeven berichten, deelt Reuter
uit Londen mee dat op Malakka
17.000 ton tin is aangetroffen,
terwijl andere berichten spreken
van zeer groote voorraden rub
ber en tin in Siam en Indo-China.
Volgens instructies van de
Australische regeering zullen in
Australië massa-arrestaties wor
den verricht van Indonesische
zeelieden, die weigeren uit te
varen, zoo werd Vrijdag uit
Canberra gemeld.
De correspondent van de Times
schrijft uit Madrid, dat ondanks
aanhoudende tegenspraak het be
richt, volgens welk Franco in een
toespraak zijn wensch te kennen
zou hebben gegeven als staats
hoofd van Spanje af te treden,
juist is. Waarnemers, die van San
Sebastian naar Madrid terug
keerden, verzekeren, dat de Cau-
dillo deze verklaring heeft afge
legd in antwoord op een wel
komsttoespraak bij een diner
van officieren te San Sebastian.
VAN bitterheid vervuld, heeft de minister van de Overzeesclie
Gebiedsdeelen, prof. dr. Logemaan, Vrijdagavond voor de radio
in een korte toespraak o.a. geconstateerd, dat de publieke opinie in
de Angelsaksische landen slechts aan de thuiskomst der soldaten
denkt en vergeet, dat er nog restanten zjjn op te ruimen, vooral,
dat er nog zooiets bestaat als een politieke voortzetting van den oor
log na den vrede: dat is wat Japan thans onder andere doet in
Indië! Wij moeten het hoofd echter koel houden. Beloften zouden
tegenover de Soekarno-beweging even onwaardig als onvruchtbaar
zijn. De voornemens met betrekking tot Indië en het Koninkrijk
z|jn duidelijk uiteengezet. Men vraagt nu beloften, en vergeet, dat
er al daden zijn: er is een doorslaande Indonesische meerderheid in
den Volksraad. Nu wil men beslissingen, die de bevoegdheid van de
Regeering verre te buiten zouden gaan, zei de minister verder o.m.
Maar toen besloten werd, een Rijksconferentie te houden, vond ieder
dit redelijk en democratisch, voegde h|j daarbij. „Al het water van
de zee wascht niet af, dat een wettige Regeering, die haar plicht
voor 's lands ontwikkeling stoffelijk, geestelijk en staatkundig deed
en doet, ver beneden haar verantwoordelijkheid zou blijven, indien
z|j zich inliet met hen, die in beginselloos opportunisme Juist dat
alles lieten verkrachten; wier vrijheidsbegeerte zonder verantwoor
delijkheidsbesef bleek.
