Uu
Historisch proces te Den Haag
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
De man die zijn eer verspeelde
BETAAL ZOOALS
VOORHEEN
Engelsche commentaren
DE HONDERD GULDEN
Zuivering bedrijfsleven
liDereldnieuws
Verhandelen en afleveren
van vrucht-boomen
eigen
land
Export noodzakelijk
MISDRUKKEN
Belangrijke fusie
Nieuwe ranfsoen- en
wisselbonnen
Bijzonder Gerechtshof
Amsterdam
H. M. Heemskerck en
Van Galen in Nederl.
Indië
Missieposten zwaar
getroffen
HOE DUUR ZIJN ONZE
SIGARETTEN?
Bijzonder postzegels
van 1940
Maandag 15 October 1945
VOOR het Bijzonder Gerechtshof te Den Haag zal op 13 November
a.s. Anton.Mussert. de leider van de voormalige N.S.B. terecht
moeten staanpom verantwoording af te leggen voor zijn gedrag
tjjdens de Duitsche bezetting en om zijn vonnis aan te hoorcn, dat
ons allen reeds in gedachten ligt. Het proces zal vermoedelijk niet
langer dan-twee dagen duren, terwijl de procureur-fiscaal, Mr. J.
Zaayer, die we al hebben leeren kennen als een zeer scherp ont-
leeder, niet meer dan drie getuigen heeft gedagvaard. Deze snelle
rechtspraak is ook de beste, met het uitrafelen van allerlei kleine
bijkomstigheden wordt de kern, waar het bij de politieke processen
om gaat, te veel naar den achtergrond gedreven, iets wat we al
eenige keeren om ons heen hebben zien gebeuren. Ook de tenlaste
legging is opmerkelijk kort gehouden, maar de aangehaalde be
schuldigingen spreken voor zich.
gedeeld en waaraan het volgende ls
Mussert wordt ten laste geleed, ontleend:
dat hij Nederland onder de heer- De wljze van regeerlngSaanvaar-
schappy van een vnandehlk dine is eenvoudig en legaal. Door het
staatshoofd, Adolf Hitler, heeft vertrek van de Koningin naar het
willen brengen Vervolgens dat buitenland is, krachtens art. 46/3 der
hij een grondwettelijke regee- grondwet, de Raad van. State drager
ringsvorm trachtte te vernieti
gen en tenslotte dat hij tusschen
Mei 1940 en Mei 1945, opzettelijk,
terwijl Nederland met Duitsch-
land in oorlog was, actieve deel
neming aan de zijde der Duitsche
oorlogvoering van
heeft bevorderd en bewerkstel
ligd. Hiervoor worden verschil
lende bewijzen aangevoerd:
Een brief aan Hitler in
September 1940,
waarin hij deze verzoekt in de te
stichten bond' van Germaansche vol
ken ook Nederland op te nemen.
Deze bond zou onder leiding moeten
staan van het krachtigste Germaan
sche volk, het Duitsche. staande on
der het oppergezag van Hitler als
Germaansche fuehrer.
Een gemeenschappelijke bonds-
weermacht zou ir; het leven geroe
pen moeten worden en de bondssta
ten zouden, met uitzondering van
het Groot-Duitsche rijk. hun consti
tutie dusdanig moeten veranderen,
dat zij zich tot nationaal-socialisti
sche staten omvormden. De leiding
van den bond zou moeten berusten
bij den fuehrer van het Groot-Duit
sche rijk. De overzeesche gebieden,
welke zich onder het gezag van een
d'er bondsleden bevonden, zouden
deel uitmaken van den bond".
De dagvaarding legt Mussert ver
volgens ten laste, dat hij in begin
September 1940 aan Hitier een tele
gram verzonden heeft, waarin hij
verklaarde het welzijn van het Ne-
derlandsche volk in diens handen te
leggen en zijn bevelen af te wach
ten. terwij! hij ongeveer te zelfder
tijd ten overstaan van Rijkscommis
saris Seyss-lnquart schriftelijk Hit-
Ier heeft erkend (anerkannt) als
fuehrer aller Germanen.
De eed van tronw aan Hitier.
Mussert legde op of omstreeks 12
September 1941 te Berlijn den eed
van trouw tot lr; den dood, aan Hit-
Ier af. Bovendien legt de dagvaar
ding' hem ten laste, dat hij daarna
op of omstreeks 20 Juni 1942 te
Utrecht een groot aantal function-
narissen van de N.S.B. een eed van
trouw aan hemzelf heeft afgenomen.
Voorts wordt hem ten laste gelegd,
dat hij in- Nederland bij zijn werk
zaamheden als leider van de N.S.B.
opzettelijk voor Hitier propaganda
heeft gevoerd, dat bij den groei van
de nationaal- socialistische beweging
en van het nationaal-sociallsme heeft
bevorderd, alsmede de actieve deel
neming var; Nederlandsche zijde aan
de Duitsche oorlogsvoering.
Onder meer door opzettelijk op of
omstreeks 14 Februari 1941 een op
roep te richten tot de leden der N,.S.
^er W.A. en der Nederlandsche
SS., om zich aan te melden voor
krijgsdienst in de Waffen-SS.
Door ln Augustus 1941 te bevelen,
dat alle mannelijke leden der N.S.B.
van 18 tot 40 jaar tot de W.A. moes
ten toetreden (waardoor de W.A.
weer zoo sterk zou worden, dat er
vrijwilligers voor de Duitsche oor
logsvoering aan konden worden ont
trokken), onder bijvoeging: „Het is
mijn bedoeling dat binnen afzienba-
ren tijd drie volledige regimenten
Nederlanders aan het Oostfront zul
len staan. De eerste Nederlandsche
divlsic.,,
Mussert trachtte den grond-
wettigen regeeringsvorm te
vernietigen.
Het tweede deel van de dagvaar
ding zegt cat Mussert terecht staat,
ter zake dat hij in of omstreeks Juli
1842 te Utrecht, een schriftelijk plan
heeft in gereedheid gebracht, welk
was bestemd om aan den Duitschen
Rijkscommissaris in Nederland Seyss
Inquart en aan het Duitsche staats
hoofd Adolf Hitler te worden mede-
van de Koninklijke macht.
De Rijkscommissaris benoemt in
dit college tot leden, diegenen, die
mijn volle vertrouwen hebben en
hersteld daarna dit college in zijn
grondwettelijke bevoegdheden.
De Raad van State roept den lei
der der beweging uit tot regent,
Nederland waarna door hem als hoofd van den
staat een verantwoordelijke regee
ring wordt gevormd.
De daartoe noodige handelingen en
staatsstukken worden door den
Rijkscommissaris en mij voorbereid.
(Als juiste tijdsstip hiervoor werd
Zaterdag 5 September 1942 aanbe
volen).
Tenslotte moet ik ook uiterlijk als
staatshoofd kunnen optreden en mo
gelijkheid hebben om mijn staats-
secretarie op te bouwen. Daarom
verzoek ik den fuehrer de als „feind-
vermögen" in beslag genomen Ko
ninklijke bezittingen ter beschikking
te willen stellen van het nieuwe op
tredende staatshoofd.
Als verdediger is Mussert toege
wezen mr. J. H. Rolandus Hagedoorn
te 's-Gravenhag,e.
De Minister van Financiën
heeft eèn ernstige waarschuwing
doen hooren aan het adres van
diegenen, die in afwijking met
hun vroegere gewoonte van ze-
taling, eenerzijds alles in contan
ten willen ontvangen, om zoo
doende een groote hoeveelheid
nieuw geld te kunnen oppotten,
en anderzijds alles langs den gi-
ralen weg, d.w.z door overschrij
vingen willen betalen, terwijl men
voorheen alleen maar a contant
voldeed. De Minister vestigt er
nadrukkelijk de aandacht op, dat
bij eventueele verstoring van het
geldverkeer door deze omstandig
heden, hij in geen enkel geval
meer geld in omloop zal laten
brengen. Iemand, die dus voor
heen geld via overschrijvingen
accepteerde, is dit nu nog ver
plicht en iemand, die vroeger
met contanten betaalde, moet nu
dienzelfden gang van zaken blij
ven vasthouden.
Het publiek wordt nogmaals
uitdrukkelijk gewezen op de ver-
De diplomatieke correspondent
van de „Times" maakt melding
van het bezoek van minister van
Kleffens te Londen, die bij mi
nister Bevin de Nederlandsche
zaak krachtig heeft bepleit. De
„Times" maakt verder gewag
van de critiek, die ook in ons
land wordt gehoord op de vreem
de manier, waarop Engeland de
bezetting van Indië tot nog toe
had behandeld. Vooral over de
kwestie van het niet vrijgeven
van schepen voor troepenvervoer,
hoewel de geallieerde tallooze
schepen bezigden voor demobili
satiedoeleinden en zelfs voor het
terugbrengen van Japansche
'krijgsgevangenen naar Japan!
Een ander Engelsch commen
taar luidt o.a. dat noodig is: het
zenden van meer troepen om op
te treden tegen de extremisten
en tact in het optreden tegen de
gematigden onder de Indonesi
sche nationalisten. Generaal Sir
William Slim, opperbevelhebber
van de geallieerde strijdkrachten
in Zuid-Oost Azië, is naar Bata
via verrokken.
Het is niet noodzakelijk, de
f 100.welke op de geldkaart
en op andere wijze vrij kunnen
worden gemaakt, in contanten
op te nemen. In het bijzonder bij
spaarbanken en uiteraard ook bij
de leden van de bedrijfsgroep
Effectenhanel, Handelsbanken en
Landbouwcredietbanken kan men
een vrije rekening openen, waar
op de bedoelde f 100.na vol
doening aan de voorwaarden,
welke voor het opnemen in con
tanten gelden kan worden goed
geschreven Een en ander kan
uiteraard zeer goed na dé groote
drukte van de uitbetaling (8 tot
en met 13 October j.l.) geschieden.
Men diene er wel rekening
mede te houden, dat bij den Post-
chèque- en Girodienst, behoudens
enkele uitzonderingsgevallen,
geen vrije rekening kan worden
geopend.
Blijkens het besluit Zuivering Be-
arijfsleven (Kon. Besluit van 3 Sep
tember 1945 Staatsblad no. F. 160),
worder; er in verschillende plaatsen
van het land voor bepaalde deelen
van het bedrijfsleven zuiveringsra
den ingesteld. Deze instelling is in
middels voor enkele raaen een feit
ge-vforder;; de instelling van ver
scheidene andere is bereids (zie
hiervoor de laatste nummers van het
tijdschrift Economische Voorlichting')
aangekondigd'.
Volgens genoemd' besluit hebben
de zuiveringsraden te oordeelen over
hen die onder verdenking staan op
zettelijk of door hun schuld gedu
rende d'e vij an Gelijkheden in, of tij
dens de vijandelijke bezetting van
het Rijk in Europa in een leidende
functie in een onderneming den
vijand' hulp te hebben verleend, den
Staat tegenover den vijand' te heb
ben benadeeld, dan wel met gebruik
making van rechtstreekschen of mid-
0dellijken vijandelijken invloed een
ordening no. 143 van den Chef Ne&erlandsch belang te hebben ge-
Staf van het Militair Gezag. aaf'
waarin zware straffen zijn ge
steld op ieder saboteeren van de
geldsaneeripgsmaatregelen.
Ieder die klachten heeft over
dit onderwerp, kan zich ten allen
tijde schriftelijk vervoegen bij
het Departement van Financiën,
afdeeling geldwezen, als hij maar
op de enveloppe schrijft: „Afwij
king betalingsgewoonten".
i sclraac/.
De uitspraken van c.'e zuiverings
raden zijn niet var.' kracht, dan na
dat zij zijn bekrachtigd door den
Centralen Zuiveringsraad voor het
Bedrijfsleven. De bekrachtiging
wordt geweigerd' ind'Ien naar het
oordeel van den Centraler.' Raad het
onderzoek door den betrokken zui
veringsraad niet deugdelijk is ge
weest of de uitspraak om een of an
dere gewichtige reden niet in star.d
kan blijven.
De groote vernietiging en be
schadiging van vruchtboomen
tengevolge van oorlogshandelin
gen in ons land heeft de vraag
naar plantmateriaal aanzienlijk
doen stijgen. Teneinde een rede
lijke verdeeling te bewerkstelli
gen van het ter beschikking
staande materiaal heeft het be
stuur van het Bedrijfschap voor
Sierteeltproducten besloten een
verbod uit te vaardigen tot het
verhandelen en afleveren van
vruchtboomen. Dit verbod treedt
op 14 October 1945 in werking
Ontheffing van dit verbod kan
verleend worden door de Rijk»-
tuinbouwgonsulenten.
In Japan zijn maat
regelen goegekeurcJ,
waarir; werd besloten
aan vrouwen vanaf 20
jaar "t actief kiesrecht
te verleenen. De
Britsche militaire poli
tie heeft te Berlijn op
de zwarte markt uitge
breide razzia's gehou
den, waarbij ruim 2000
personen werden gear
resteerd', onder welke
meer dan 100 Russische
officieren en soldaten.
Het hooger beroep
van den Noorschen
verrader Quisling is af
gewezen, zoodat alleen
de koning nog kar; be
slissen. De voorloo-
pige Poolsche nationale
vergadering heeft een
decreet uitgevaardigd'
voor de invoering van
arbeidsplicht voor man
nen tusschen 17 en 56
jaar en voor vrouwen
tusschen 17 en 46 jaar.
Sterke politie- en le
ger troepen zijn gecon
centreerd' fn de pro
vincie Messina op Sici
lië. waar de toestand
zeer onrustig is. Ook
in Indo-€hfna is het
nog steeds niet rustig,
bij een botsing werden
ruim 100 Amr.ameezen
gedood. - Rusland' zal
alle oorlogsschepen, die
werden veroverd op
Roemenië teruggeven.
In verband! met de
te verwacht-en nood in
de komende winter
heeft het Britsche com
mando in een Berlijn-
sche sector besloten
50.000 kinderen uit dit
gëbled te evacueeren.
In Palestina is een
Russische legatie aan
gekomen, die naar men
verwacht, dë Palestijn-
sche kwestie zal be-
studeeren.
Uit West-Indië is de
tankboot „Macoma
aangekomen met een
groote partij pakketten
voor particulieren. die
zoo snel mogelijk door
de Posterijen zullen
worden verwerkt.
Kapiieir; J. C. Bühr-
mann, adjudant van H.
M. de Koningin is Za
terdag in het huwelijk
getreden met mej. L. G.
Vermeij. Doord'at 11
candidaten voor den
noodgemeenteraad var;
Beverwijk zich hebben
teruggetrokken, zit deze
gemeente nu zonder
raad. De voorlich
tingsofficier van de
Kon. Landmacht deeldJe
mede. dat de 4 batal
jons, die kortgeleden
naar Engëland' waren
vertrokken, nu op weg
zijn naar Ned. Indië.
Men heeft besloten alle
Canadeezen die in het
laaste groote offensief
zijn gesneuveld op Ne
derlandsche grond te
begraven en wel bij
Anderen, om zoodoende
onzen dank te betuig^
voor hetgeen het Cana-
deesche leger voor Ne
derland) heeft g'edaan.
De Spoorwegen heb
ben het vervoer van
vrachtgoed aanmerke
lijk uitgebreid, zoodat
momenteel over het ge-
heele land' goederen
kunnen worden ver
zonden.
IN een radio-rede heeft ir. C. H.
J. Maliepaard, Rijkslandbouw-
consulent in Algemeenen Dienst,
sprekend over „plaats en toe
komst van den Nederlandschen
land- en tuinbouw" gewezen op
de belangrijke rol van den land
en tuinbouw in ons geheele eco
nomische bestel en bovendien in
den handel met andere landen.
Onze land- en tuinbouw zijn
voor bepaalde producten afhan
kelijk, voor andere producten
niet of minder afhankelijk van
buitenlandschen aanvoer. Iedere
import eischt export, daar in het
internationale handelsverkeer
waren met waren betaald die
nen te worden. Land- en tuin
bouw vormen echter niet de eeni
ge factor van beteekenis in onze
volkshuishouding. Export van
land- en tuinbouwproducten is
ook noodig om den import van
grondstoffen voor onze industrie
mogelijk te maken. Door aldus
een steentje bij te dragen tot de
instandhouding van onze indu
strie baat de landbouw zich zelf
weer. Immers, de industrie bevat
groote groepen verbruikers van
landbouwproducten, die op de
binnenlandsche markt koopen.
Gezien in bet licht van deze twee
factoren is export noodzakelijk.
De moeilijkheid blijft hierbij:
hoe de buitenlandsche concurren
tie het hoofd te bieden?
De nieuwe muntbiljetten zijn,
als gevolg van de noodzakelijke
snelheid van aflevering, onvol
doende gecontroleerd. Hierdoor
is het mogelijk, dat men biljet
ten in handen krijgt, die slechts
aan één zijde zijn bedrukt of
waarop het nummer eenigszins
is verminkt, om welke reden bo
vendien een zwarte streep op
het biljet is gezet. In al deze
gevallen is er geen sprake van
valsche biljetten. De betrokken
biljetten kunnen dan ook wor
den ingewisseld bij de Neder
landsche Bank te Amsterdam
(kamer 1) alsmede bij de bij
banken en agentscnappen dar
Nederlandsche Bank.
In het kader van de beoogde
verkleining van het regeerings-
apparaat is besloten de Rijks-
bureaux voor de metalenverwer-
kende industrie, voor ijzer en
staal en voor non-ferro metalen
samen te voegen tot één bureau,
dat den naam Rijksbureau voor
Metalen zal dragen. Dit betee-
kent in de eerste plaats een be
langrijke besparing aan perso
neel. Waar de drie rijksbureaux
tot dusverre een bezetting van
1162 man personeel hadden, zal
nu met 777 personeelsleden vol
staan kunnen worden. In de
tweede plaats kan in vele geval
len een versnelling van de werk
zaamheden verwacht worden.
Voor de fusie kon het voorkomen
dat bedrijven zich voor een be
paalde aangelegenheid tot twee
of drie rijksbureaux moesten
wenden. Thans zal men slechts
met één instantie te doen hebben.
Uiteraard kan een zoo ingrij
pende reorganisatie als het sa
menvoegen van rijksbureaux,
welke midden in het afwikkelen
van zeer belangrijke en urgente
aangelegenheden staan, slechts
geleidelijk geschieden. Sommige
afdeelingen zullen nog eenigen
tijd naast elkaar moeten blijven
werken, om onnoodige vertra
gingen te voorkomen, andere af
deelingen, zooals secretariaat,
administratie, organisatieplan
nen, documentatie en voor een
groot deel, controle, kunnen
echter reeds direct worden ge
fusioneerd.
De kantoren van het Rijks
bureau voor Metalen zijn thans
gevestigd in het gebouw Belle-
vue, Bezuidenhoutscheweg 15
en de gebouwen Rijnstraat 20,
Lange Houtstraat 11 en Mau-
ritskade 37, alle te 's-Graven-
hage. Het algemeen postadres is
Bezuidenhoutscheweg 15. Dezer
dagen zal de verdeeling van de
verschillende afdeelingen over
deze gebouwen gepubliceerd
worden.
Binnenkort zullen nieuwe rant
soenbonnen en wisselbonnen voor
voedings- en genotmiddelen in
gebruik worden genomen De
nieuwe rantsoenbonnen zijn rood
van kleur, terwijl de tekst in
zwarte, roode of blauwe letters
is gedrukt. De nieuwe wisselbon
nen zijn in verschillende kleuren
uitgevoerd en dragen als tekst de
aanduiding van het artikel, als
mede de hoeveelheid.
In omloop worden gebracht
wisselbonnen voor: 50 gram
brood, 5 gram boter enz., 25 gr
vleesch, 25 gram kaas en liter
melk. De thans in gebruik zijnde
rantsoenbonnen voor bovenge
noemde artikelen met opdruk
20-l-'45, zonder opdruk of met de
letters B.N.G in den ondergrond,
blijven nog t.m. 10 November
geldig. Na dien datum kan men
van deze bonnen geen gebruik
meer maken.
Op 26 October a.s., des morgens
te 10 uur, zal de eerste zitting
van het Bijzonder Gerechtshof
te Amsterdam gehouden worden.
De eerste zaak ,die voorkomt, zal
zijn een collaborajiegeval van een
bunkerbouwer, die ook vliegvel
den voor de Duitschers heeft
aangelegd.
De marine-voorlichtingsdienst
meldt: Wederom zijn twee Ne
derlandsche oorlogsschepen in
de Indische wateren aangekomen,
ditmaal H.M. kruiser Jacob van
Heemskerck onder bevel van ka
pitein ter zee Jhr. G. A. Berg
en H.M. torpedobootjager Van
Galen, onder bevel van luitenant
ter zee eerste klasse P. A. Mulock
van der Vlies Bik. Aan boord
van beide oorlogsschepen bevindt
zich een zeer belangrijk contin
gent Indonesische marine-sche
pelingen.
Verschillende Tilburgsche Moe
derhuizen van Missiegenootschap
pen hebben slechte berichten ge
kregen omtrent hun missionaris
sen Zoo hebben de paters van
het H. Hart van hun missie op
Nieuw-Guinea en de Kei-eilan
den bericht gekregen, dat het
aantal overleden paters en broe
ders 21 bedraagt, waaronder mgr.
Aerts, die met 7 andere missio
narissen door de Japanners is
vermoord In de kapel van de
fraters van Tilburg werd een
Requiemmis opgedragen voor 12
omgekomen fraters.
Ook bij de paters Capucijners
alhier, die tot dusverre bericht
ontvingen over bet omkomen van
6 paters op Borneo en Sumatra,
werden H.H Missen opgedragen
voor de zielerust der slachtoffers.
Met ingang van 1 October j.l.
zijn de opcenten op de accijnzen
van Rhodesiasigaretten verlaagd,
zoodat de detailprijs van deze
sigaretten inclusief de ver
laagde opcenten f 0.60 per 20
stuks bedraagt. Van de nog bij
den handel voorradige sigaretten,
die van de oude banderolle ziin
voorzien, worden de verlaagde
opcenten niet aan den handel te
rugbetaald. zoodat ook door den
detaillist de oude prijs aan het
publiek in rekening moet wor
den gebracht. Eventueele onge-
banderolleerde sigaretten mogen
tegen geen hoogeren prijs dan
f 0.60 per 20 stuks worden ver
kocht. Door den detailhandel
moeten in de eerste plaats de
sigaretten met de oude banderol
les, daarna de ongebanderolleerde
en ten slotte de sigaretten met
de nieuwe banderolle in den
handel worden gebracht
De directeur-generaal van het
Staatsbedrijf der P.T.T. brengt
ter kennis van belanghebbenden,
dat met ingang van 1 Januari
1946 de zomerpostzegels 1940 (in
de frankeerwaarde van 1 'A2%,
3, 5, TA en 12% cent), alsmede
de weldadigheidspostzegels, de
zgn. kinderzegels 1940 (in de
frankeerwaarde van 1 lA. 2%. 4, 5
en 7 y, cent) buiten gebruik wor
den gesteld en voor de frankee
ring waardeloos.
