NIEUW
1
1
HET STANDPUNT VAN DE
KATHOLIEKE FRACTIE
Engeland erkent geen ander
gezag dan het Nederlandsche
NEDERLANDSCHE KRIJGS
GEVANGENEN
DONDERDAG 18 OCTOBER 1945
BUREAUX
Indië in de Tweede Kamer
Eerste ronde succesvol voor de
houding van de Regeering
Radio-telegrafisch
contact met Indië
Buitgemaakte voorraden
50 MILLIOEN DOLLAR
Een verklaring van Attlee over Indonesië
(2aatste nieuws
TER DOOD
VEROORDEELD
worden bewapend
Moordpartij te Depok
)ber 1945
41e JAARGANG
M.G.
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
Buiten God ia 'f nergens veilig (Vondel)
Abonnementsprijs I 1.10 per maand; t 3.30 per kwartaal
NUMMER 18759
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
HOORN
Draafsingel 59
Telefoon 4712
DEN HELDER
Loudsgracht 69
Telefoon 2383
SCHAGEN
Muienstraat 52
Telefoon 459
FNE INDISCHE KWESTIE is een levensbelang voor Nederland en
vcor Indië en ook voor andere landen wellicht. Daarom staat d#
Amerikaansche en de Engelsche pers in het teeken van wat zich in
Indonesië afspeelt. De zaken zyn door de Regeering bij monde van
minister Logemann, die klare taal gesproken heeft, uit de doekjeg
gedaan en wij kunnen ons verheugen over het feit, dat ook de Re
geering inderdaad geen uitersten wil. Zeer betreurenswaardig is het
conflict met den G.G. Misschien alleen op dit punt had de Regee
ring iets duidelijker kunnen zyn. Overigens kan worden aangenomen
en is ook uit de debatten by de eerste ronde in de Tweede Kamer
gisteren gebleken, dat het volk in het algemeen achter de Regeering
staa.t, ook waar de Regeering wrevelfen bitterheid uit over de wijze,
waarop de geallieerden, en dat treft dus niet alleen Enneland, ons
eigenlijk in den steek hebben gelaten.
De gedachtenwisseling, die op
hoog peil stond, werd begonnen
door den heer Max van Poll, na
mens de Katholieke Fractie Wij
brengen in herinnering, dat de
heer van Poll in Mei-Juni 1938
met den heer Teulings een stu
diereis naar Indië heeft gemaakt,
waarover hij een gedegen rap
por aan de Partij heeft uitge
bracht toentertijd, en dat de heer
van Poll leider van het Indisch
Documentatiebureau van de Par
tij is geweest. Hij heeft zich als
een Indische speciaiteit van ge
zag en invloed ontwikkeld.
De heer van Poll betoogde
o.a. dat de Engelsche bevelheb
ber wel niet op de hoogte moet
zijn geweest van den gevaarlij
ken toestand op Java. Hoe kan
hij zich anders met slechts 2000
man gewaagd hebben in dit wes
pennest? Hoe is de Engelsche
legereiding ertoe gekomen, met
een zoo geringe macht aan land
te gaan? En was zij niet door de
Nederlandsche autoriteiten ge
waarschuwd?
Het meeningsverschil tusschen
de regeering en den Gouverneur
Generaal heeft spr. diep teleur
gesteld en hij betreurt dit con
flict, nu het op zulk een onge
legen oogenblik heeft plaats ge
had
De regeering wil niet met Soekar-
on, maar wel met andere nationalis
tische leiders onderhandelen. Is de
afstand tusschen deze beide stand
punten niet bijzonder klein en had
dit conflict niet kunnen worden
voorkomen? Spr. had gaarne eenige
nadere inlichtingen hierover.
De heer van Poll maakte zich
ernstig ongerust
over het lot der blanken op Java.
Wat is er waar van een bericht, dat
bij Batavia 50.000 vrouwen en kin
deren omsingeld zijn? Wekken deze
berichten niet een enorme onrust?
Spr. heeft het gevoel, dat bepaalde
elementen onrust willen zaaien door
dergelijke berichtgeving.
Intusschen kon spreker namens
zijn geheele fractie meedeelen,
dat, wat de hoofdpunten van het
beleid betreft, zij volledig en
zonder voorbehoud achter de re
geering stnat.
Wij hebben onze strijdkrachten te
gen Japan geofferd, het Nederland
sche verzet was het schild', waarach
ter Australië zich kon voorbereiden
tegen een Japanschen inval. Nu is,
waar d'e verslagen vijand heenging,
overal de status quo ante hersteld,
onverschillig of er nationalistische
bewegingen warén of niet. waarom
zou
Java een uitzondering
moeten maken? Intusschen waren
overal sterke troepen noodig om dit
te doen. Wat Java betreft moeten we
kunnen rekenen op denzelfden steun,
dien wij ook verleenden naar de
mate van onze krachten.
Het optreden van Soekarno
wijzigt hieraan niets. Dit optre
den is niets anders, dan een laat
ste opvlammen van een Japan
schen tegenstand. Soekarno is
de representant der Japansche
bezetting. Gezien hetgeen met
MandsjoerUe gebeurd is, behoeft
men geen illusie te hebben over
wat er van Indië geworden zou
zijn indien Japan de oorlog ge
wonnen had en Soekarno den
scepter in Indië gezwaaid zou
hebben.
In Oost-Azië streefde Japan de
zelfde doeleinden na als Duitschland
In Europa. De machtswaan vam Ja
pan was nog veel gevaarlijker dan
die van Duitschland', omdat hij wor
telt in den godsdienst. Van dezen
machtswaan was Soekarno de expo
nent. Met dit creatuur van Japan
sche sluwheid onderhandelt men na
tuurlijk niet. De verantwoordelijk
heid' voor eventueel gewapend? op
treden onzerzijds rust geheel op
Soekarno en zijn volgelingen. De re
geering wankele niet in haar hou
ding, ook al zou zij slechts beperkte
machtsmiddelen hebben. Zij wete,
dat het gansche volk achter haar
staat. Het wankelen van Nederland
zou onafzienbare gevolgen hebben,
ook voor zijn bondgenooten.
Nationalisme
De heer van Poll bestreed het ex
treme nationalit'eitenbeginsel, d'at
voortdurend conflicten op z'n geweten
heeft overal ter wereld. Echter is er
nog een and'er nationalisme, dat niet
tot grondslag van allé dingen ge
maakt wordt, maar dat een plaats
moet hebben, die het toekomt. Dit
gematigde nationalisme, dat niet
onderwerpt, maar opbouwt, heeft
heeft spr. tot voorstander. Op grrond'-
slag van dit nationalisme is samen
werking mogelijk en nood'ig.
Ook de heer van Kempen
(Vrijheidsbond') schaarde zich achter
de regeering en acht het bedToevend
dat de Gouverneur-Generaal heeft
gemeend' heen te moeten gaan. Wa
re het nu niet mogelijk geweest een
brug te slaan?
De heer Meyer ink (A.R.)
meende, dat het geheele volk achter
de, regeering dient te staan wanneer
zij uiterst doortastend optreedt yj
het herstel der orde in Indië. Deze
ordeverstoring past geheel in de
Oost-Aziatische J apansche politiek.
(Vervolg pag. 2. Ie kolom)
WIJ VERNEMEN, dat een eer.
ste radio-grafisch contact
met Indië tot stand is gekomen.
Voordat deze verbinding defini
tief gevestigd is, zullen echter
nog technische vraagstukken uit
gewerkt moeten worden. Voor-
loopig zal de verbinding alleen
voor regeeringsdoeleinden be
schikbaar zijn.
Overgedragen aan Nederland
Bijna 10.000 buitgemaakte ver
voersmiddelen van alle soorten
zijn door het hoofdkwartier der
C.F.N. overgedragen aan de Ne
derlandsche autoriteiten, aldus
bericht de .Canadian Public Re
lation Service". Zeer groote hoe
veelheden voorraden en uitrus
tingsstukken zijn eveneens aan
Nederland aangeboden.
Leeningsovereenkomst tus
schen Nederland en de
Amerikaansche in- en uit-
voerbank.
HET MINISTERIE van fi
nanciën deelt mede, dat
'n leeningsovereenkomst tus
schen het Koninkrijk der
Nederlanden en de in- en uit-
voerbank der Vereenigde Sta
ten is gesloten. Krachtens
deze overeenkomst opent de
in- en uitvoerbank ten bate
van Nederland een crediet
van vijftig millioen dollar ter
financieering van den aan
koop in de Vereenigde Staten
van een reeks nader om
schreven landbouw- en in
dustrieproducten, welke be
stemd zijn voor gebruik in 't
rijk in Europa, alsmede ter
financieering van bepaalde
diensten van Amerikaansche
zijde ten behoeve van Neder
land.
I^E ENGELSCHE MINISTER-PRESIDENT, Attlee, heeft Woensdag
in het Lagerhuis een verklaring afgelegd over de Engelsche poli
tiek ten aanzien van Indonesië. Hij zeide, dat de Engelsche regeering
niet wenschte onnoodig betrokken te worden in het bestuur of de
politieke aangelegenheden van niet-Britsche gebieden, en dat het
haar bedoeling was de Engelsche troepen terug te trekken, zoodra
de omstandigheden dit toelaten.
Inmiddels hebben de Engelschen niet alleen sterke moreele verplich
tingen jegens hun Nederlandsche geallieerden, totdat deze in de ge
legenheid zijn om het bestuur te hervatten, maar ook voor het hand
haven van wet en orde, noodzakelijk voor het volbrengen van de
militaire taak, ontstaan door het einde van den oorlog met Japan, en
in het bijzonder voor de veiligheid van verscheidene duizenden Ne
derlandsche onderdanen, die in het binnenland geïnterneerd zijn.
Dit geheele delicate probleem heeft
de nauwlettende aandacht van de
Engelsche regeering en er is een
zeer nauw contact met de Neder
landsche regeering en met admiraal
Mountbatten over d'e te nemen
maatregelen.
Men heeft op Java geconstateerd,
dat buiten Batavia het bestuur door
de Japanneezen grootendeels aan d'e
Indonesische onafhankelijkheidsbe
weging is overgelaten. Attlee zeide,
dat terwijl men voorzichtig moet zijn
wanneer men zich een beeld wil vor
men van deze beweging', men dit
eveneens' moet zijn bij het op het
eerste gezicht aanvaarden van haar
eischen en gaf verder eenige opmer
kingen over de bekende feiten.
Anthony Eden, de voormalige mi
nister van Buitenlandsche Zaken,
vroeg, of Attlee wel wilde bedenken
dat de moeilijkheden van de Neder
landers in d'eze gebieden voor een
zeer g'root deel veroorzaakt zijn door
hun eigen gedrag als geallieerden,
doordat zij namelijk uit eigener be
weging den oorlog verklaard hebben
aan de Japar.neezen.
Attlee antwoorc'd'e hierop: „De Ne
derlandsche reg'eering heeft in oezen
oorlog naast Engeland gestaan en zij
heeft onvermijdelijk door de oor
logsomstandigheden geleden. Wij
zullen in zeer nauw contact blijven".
Er werd' nog een regeeringsver-
klaring over Java afgelegd door
Philip Noel Baker, minister van
staat, die o.a. zei dat de opmerkingen
van generaal Christison in de pers
zeer verdraaid zijn wèergeg«even.
Generaal Christison is volledig inge
licht over de wenschen en d'e be
doelingen van de Engelsche regee
ring door lord Louis Mountbatten.
„De Engelsche regeering erkent na
tuurlijk geen ander gezag dan dat
van- de Nederlandsche regeering m
alle gebieden onder de souvereiniteit
van onze Ned'erl. geallieerden."
Uit Washington wordt heden
morgen bericht, dat de mijnsta
kingen in Amerika zijn afgelast.
Minister Vos neemt tijdelijk
het departement van Landbouw
waar, nu minister Mansholt in
Amerika is. Het ligt niet in
de bedoeling van Engeland, de
Grieksche monarchie te herstel
len. Britsch-Indië is solidair
met de Arabieren in Palestina.
De Russische troepen begin
nen Mandsjoerije te ontruimen.
In Joego-SIavië zullen op 11
November a.s. verkiezingen wor
den gehouden. Een nog niet
bevestigd bericht uit Buenos
Aires meldt, dat de Argentijn-
sche regeering afgetreden is.
De afgetreden G.G. jhr. Tjarda
zal zich Zaterdag naar Amerika
begeven, waar zich ook zijn
vrouw bevindt.
DE AMBTENAREN
BEZOLDIGING
De minister van binnenland-
sche zaken heeft ingesteld een
commissie, welke tot taak zal
hebben hem op korten termijn
schriftelijk van advies te dienen
omtrent de vraag, welke verder
gaande maatregelen ter verbete
ring van de financieele positie
van het burgerlijk rijkspersoneel,
met name van het lager-bezol-
digd personeel, mede gelet op
den benarden toestand van
's rijks financiën, aanbeveling
verdienen.
IN zijn gedane uitspraak inzake
het proces van Genechten,
overwoog 't Bijzonder Gerechts
hof dat verdachte opzettelijk in
tijd van oorlog den vijand hulp
had verleend en dat voor hem,
die een leidende positie innam,
zoowel eenerzij ds als ambtenaar
van het Rijk als anderzijds in
een landverraderlijke beweging
als de Nationaal-Socialistische
de eenig passende straf de dood
straf was daar er geen omstan
digheden aan het licht waren ge
treden, die een lichtere straf
rechtvaardigen zouden.
klAAR MEN UIT betrouwbare bron te Batavia verneemt, is het
geheele Britsche en Iersche administratieve personeel in Sema-
rang door de Indonesiërs gevangen genomen. De dertigduizend vrou
wen en kinderen in de kampen verkeeren in groot gevaar. Men heeft
maatregelen genomen om troepen en materieel aan land te zetten.
Pogingen worden aangewend om 5.000 Nederlandsche krijgsgevan
genen, die in Singapore verblijven, te bewapenen en te oefenen voor
den dienst op Java en in andere deelen van Nederlandsch-Indië, zoo
meldt Reuter uit Singapore.
Een overzicht van de Tweede Kamer tijdens het afleggen van do
regeeringsverklaring over Nederlandsch-Indië door den minister
voor Overzeesche Gebledsdeelen Z. Exc. Prof. Dr. J. M, A, Loge
mann. Foto: Anefo/Meijer-P
SOEKARNO HOUDT PERS
CONFERENTIE!
SOEKARNO is Woensdagmid
dagmiddag te Buitenzorg
waargenomen, waar hij een aan
tal journalisten in zijn hoofd
kwartier zal ontvangen voor een
persconferentie. Nader is bericht,
dat alle Rapwibescheiden (de be
scheiden van de organisatie die
zorgt voor krijgsgevangenen en
geïnterneerden) te Semarang
gstolen zijn. A Britsche en
Nderlandsche Raowi-leden in de
kampen te Ambarawa en Ban-
joebiroe, alsmede in Midden-
Java zijn gevangen gezet. Het
meerendeel der vrouwenkampen
wordt niet langer bewaakt door
Japanners maar door Indonesiërs,
die verhinderen, dat versch voed
sel naar kampen gezonden wordt.
Hoe langer hoe meer berichten
komen binnen over botsingen
op geheel Java tusschen Indone
siërs en Japanners.
MINSTENS 15 Europeesche en In-
do-Europeesche manner.' en
vrouwen zijn in Depok bij Ba
tavia afgemaakt door benden fanati
ci, die den heiligen oorlog hebben
veTklaard. Duizend' vijftig vrouwen
waren in twee huizen opgesloten, zij
werden door louter toeval gered
toen Robert Kiek,, met nog twee
andere oorlogscorrespondenten on
der een Ghurka-escorte naar Depok
waren gekomen, louter om de ge
ruchten te onderzoeken omtrent de
plunderingen te Depok. Depok is
thans een dorp, waarin alle hulzen
leeggeplunderd en beschadigd' zijn.
