NIEUW
MOHAMMED HATTA
Militaire opstand in Venezuela
wil meedoen met de grooten
ZATERDAG 20 OCTOBER 1945
BUREAUX
EIGEN
ORGANISATIES
HET VLEESCHRANT
SOEN VERHOOGD
Calles overleden
ATTLEE OP WALCHEREN
/2aatsle
nteutos
RADIOBELASTING
Een merkwaardig
ziektegeval
ZEEPPOEDER
PRINS BERNHARD
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
Buiten God U 't nergens veilig (Vondel)
Abonnementsprijs I 1.10 per maand; 3.30 per kwartaal
41e JAARGANG! NUMMER 18701
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
HOORN
Draafsingel 59
Telefoon 4712
DEN HELDER
Loodsgracht 69
Telefoon 2383
SCHAGEN
Muienstraat 52
Telefoon 459
i
HET KLINKT VREEMD, dat
het gezegd moet worden,
maar in 1945 schijnt het noodig,
te herinneren aan oude waarhe
den, die tot voor kort in onzen
kring algemeen als vaststaand
werden aangenomen. Zoo een is
deze. dat Katholieken zich in
sociale, economische en culturee-
le organisaties zelfstandig en on
afhankelijk organiseeren.
Het waren onze „eigen" sociale
stands- en vakorganisaties, die
een grooten bloei hadden bereikt
en een eigen taak met meer of
minder succes nastreefden: oo de
mate van dat succes hadden de
omstandigheden veel invloed.
De herleving van deze eigen
sociale organisaties gaat niet
overal even vlot. Naast prachtige
voorbeelden van vernieuwden
iiver zijn er typische staaltjes van,
traagheid, afwachting, misver
stand. onverschilligheid. Oorlogs
verschijnselen kunnen dit alles
verklaren, propaganda voor nieu
we richtingen is er niet vreemd
aan.
Voorop gesteld mag worden dat
de uitspraken van de Kerkelijke
Overheid in dit opzicht geen twij
fel laten. De Bisschoppen, wier
gezag op dit terrein niemand zal
betwisten, hebben de eigen ka
tholieke stands- en vakorganisa
ties voor arbeiders, middenstan
ders. boeren en tuinders, en
werkgevers voorgeschreven en
ondanks alle vernieuwing in an
dere opzichten, ook na den oor
log gehandhaafd.
DE BISSCHOPPEN moesten niette,
min in Hun gezamenlijk herder
lijk schrijven van Zondag 16 Sep
tember j.l. constateeren, dat de
trouw aan onze zoo verdienstelijke
organisaties dreigt te verminderen",
en: „het ware gevoel voor Kerkelijke
en confessioneele verbondenheid is
merkbaar verzwakt; ongemerkt ver
breedt een laïcistische en neutrale
tendenz haar gevaarlijken invloed".
Deze klacht nemen wij als uitgangs
punt voor enkele beschouwingen over
het ook nu nog geldende recht
van onze eigen organisaties, en over
c'en plicht van de Katholieken, om
van dat recht gebruik te maken.
Wij moeten breken met het gebrek
aan principieel besef, dat geconsta
teerd moet worden; breken met de
onverschilligheid op geestelijk gebied',
die baan brc. 3kt.
Wij moeten veel meer gaan besef
fen, d'at juist deze tijd principieele
menschen en principieele daden
eischt. Wij hebben daartoe princi
pieele vorming en principieele scho
ling noodig, op den grondslag van
onze eigen levens- en wereldbeschou
wing. Niet om ons daarmee verder
voor goed op te sluiten en af te slui
ten van de rest van de wereld, maar
juist om die boodschap van de ka
tholieke wereldbeschouwing daaïha
in de maatschappij te brengen.
Wij hebben een belangrijke en veel
omvattende taak in dit opzicht, wij
leeren in onze eigen organisaties een
boodschap, d'le de wereld iets heeft
te zeggen. Maar nu mag niet de mis
vatting ontstaan, dat het voldoende
Is, irj onze eigen vereenigingen en
bonden aan vorming en scholing te
doen, om de sociale en economische
activiteit over te laten aan „algemee-
ne" organisaties en organen, al dan
met met publiekrechtelijke bevoegd
heid bekleed.
Het sociale en economische leven
heeft de katholieke beginselen noo
dig, de nieuwe gemeenschap moet op
den grondslag van die beginselen
worden opgebouwd, de nieuwe maat
schappij moet gevormd worden uit
bouwstoffen, die wij uit onze levens
beschouwing aandragen. Dat willen
wij gaarne doen met anSeren, zeker,
denk maar aan de actie voor De
Nieuwe Gemeenschap, door den oor
log vertraagd, maar niet afgelast; in
tegendeel, actueeler dan ooit.
MAAR OP ONS, Katholieken, rust
de groote taak, georganiseerd en
sterk gemaakt in onze eigen or
ganisaties, het principieel fundament
voor die gemeenschap te helpen leg
gen. Dat ls een ideaal, dat moet
voor ons een Ideaal zijn. Hoe ernstig
zouden wy te beklagen zyn, als wy
in dezen tyd zouden moeten zeggen,
dat wij geen idealen meer hebben!
Onze eigen sociale stands- en vak
organisaties moeten de organen zyn,
waarin de maatschappeiyke Idealen
op den grondslag' van de katholieke
IN VENEZUELA, de Zuld-Amerikaansche staat, waar opstandelin-
gen voorheen meermalen van zich deden hoeren, is een militaire
opstand uitgebroken. Zooals gebruikelijk is, spreken de berichten
elkaar tegen, maar veilig kan worden aangenomen, dat er braaf ge
vochten wordt en hard geschoten. Er zouden reeds vierhonderd doo-
den zjjn gevallen, doch dat is een Amerikaansch bericht. Centrum
der actie is de hoofdstad Caracas, leider van den opstand is Rafael
Gomez, zoon van den voormaligen dictator van Venezuela.
Het schijnt, dat de opstand
hoofdzakelijk geleld wordt door
jonge officieren, die een eind
willen maken aan het gekrakeel
van elkander onderling bekam-
pende militaire groepen. Zi1 wil
len scheiding van leger en poli
tiek en instelling van een waar
lijk democratisch bewind. Hoewel
sommige berichten melden, dat
de opstand geslaagd is en de Re
geering verslagen, melden an
deren. dat de president. Medina
Angarita, de kazerne heroverd
heeft. Toch schijnt het nu zoo te
zijn, dat de rebellen de meeste
sleutelposten ln handen hebben,
o.a. het palels van den president
te Miraflores. De Gronwet is
buiten werking gesteld, hetgeen
beteekent, dat de staat van beleg
is afgekondigd. Het vliegveld van
Caracas zou nog door de regee-
ringstroepen bezet zijn.
Revolutie gewonnen.
Volgens een radiogram, afkom-
sig van het radiostation in het
paleis van den president te Mira
flores. is de revolutie beëindigd.
Een Junta van zeven man is ge
vormd. Deze zal het volk regee-
ren .totdat een opvolger van pre
sident Medina gekozen is.
Donderdagmiddag heeft H. M.
de Koningin het corps diploma
tique officieel ten paleize Noord
einde te Den Haag ontvangen.
Admiraal H. K. Hewitt, opperbe
velhebber van de Amerikaansche
vloot in de Europeesche wateren,
verlaat met den Amerikaanschen
gezant dr. Stanley K. Hornbeck,
het paleis. Foto: Thuring-P.
wereldbeschouwing gestalte krijgen.
Wij moeten weer nu meer dan ooit
uitgaan van vaste beginse
len. Er moet een hecht funöament
zijn. Er moet voorop staan wat goed
en kWhaü ls. wat het doel is van den
mensch en van de samenleving' ever
menschen. Wij moeten ook in het so
ciale leven weer uitgaan van de open
baring Gods, van de genade van
Christus, van de voorlichting en üe
leiding der Kerk.
„Daarin"; zoo schreef eens Mag, dr.
S. Stokman in een Vernanteling ever
„Nieuwe Gemeenschap en Wereldbe
schouwing'"; daarin alleen vinden
wij afdoende waarborgen, dat wit
steeds 't Juiste midden zullen houen
tussehen het lndividueele en het so
ciale ln den mensch, tussehen vrijheid
en binding, tussehen het tijdelijke
en het eeuwige".
De eigen organisaties voor standen
en beroêppn zijn en daarmee be
sluiten wij voor hederj kortweg
gezegü noodig, om de katholieken
tot de volledige beleving van hun
christelijk-sociale beginselen te bren
gen l
De verbeterde vleeschposl-
tie maakt het mogelijk het
vleeschrantsoen voor de vol
gende week met 50 gram te
verhoogen, zoodat dit 150 gr.
zal bedragen.
Het Centraal Distributie
kantoor maakt in verband
hiermede bekend, dat naast
de in de bonnenlijst aange
wezen bonnen A. B, C, D 775
voor 100 gram vleesch, even
eens zijn geldig verklaard de
bonnen A, B, C, en D 782
voor 50 gram vleesch.
Op 19 October ls in het Britsch-
Amerikaansche hospitaal te Me-
xicocity overleden generaal Plu-
tarco Calles. voormalig president
van Mexico, de beruchte kerk-
vervolger.
De Engelsche minister-president is een groot vriend van Nederland
en bracht een dezer dagen een bezoek aan Walcheren, waar hjj
zich volledig over de herstelwerkzaamheden liet inlichten. Van links
naar rechts; generaal-majoor Kruis en minister-president Attlee.
Foto: Anefo-P
OP EEN PERSCONFERENTIE die door Soekarno te Buitenzorg
was bijeengeroepen, was hjj zelf niet aanwezig. Mohammed
Hatta „vice president" nam de honneurs waar. Op de vragen van
correspondenten gaf Hatta een serie tegenstrijdige antwoorden, maar
op de volgende punten was zjjn antwoord gedecideerd. Hij ver
klaarde dat de „Republiek Indonesia" een der United Nations wilde
worden, maar dat zjj tot nog toe geen verbinding met deze had
gehad. Toen hjj gevraagd werd of hjj een Nederlandsche uitnoodiging
tot het voeren van besprekingen zou accepteeren, antwoordde bjj:
„Ik heb geen bezwaar als particulier daaraan deel te nemen, maar
wel als vice-president.
De zaak moet voor een grooter
lichaam gebracht worden en bij
voorkeur voor de United Nations.
Ik ben mij ervan bewust dat de
Nederlanders ook deel uitmaken
van de Vereenigde Volkeren en
ben het ermee eens. dat zij deel
zouden nemen aan de besprekin
gen maar evenzoogoed dan ook
het Indonesische volk. Als de Ne
derlanders echter terugkeeren,
kan ik niet voor de gevolgen in
staan. Als er Nederlandsche sol
daten komen, zal het volk reagee-
ren. Onze politiemacht is nog niet
gereed om op te treden.
Op een vraag waarom er ook
onlusten zijn op Midden-Java,
waar toch geen Nederlandsche of
geallieerde troepen aanwezig zijn.
antwoordde hij: „de bevolking
heeft gehoord van de provocaties
van de Nica. Dat Is de reden."
„Van Mook moet begrijpen
dat de autonomie die Neder
land nu aanbiedt, voor nie
mand acceptabel is. Waarom
zouden wij onze knie moeten
buigen voor een vreemde ko
ningin? Wij wenschen niet in
een positie te komen, waarin
de Nederlandsche Koningin
boven ons gesteld is".
Hatta verklaarde tenslotte dat
de republikeinen de macht van de
Japanners hadden overgenomen,
hetgeen blijkbaar de verklaring is
van het bezoek dat Soekarno aan
Terauchl te Rangoon heeft ge
bracht twee dagen voor de Ja-
pansche ineenstorting en dat de
vestiging van de z-gn. republiek
voorafging.
De Commissaris der Koningin
in Noord-Holland zal volgende
week in plaats van op Donderdag
25 October, op Woensdag 24 Oc
tober des morgens van 10 tot 12
uur audiëntie houden ln het ge
bouw van de provinciale griffie
te Haarlem.
Van officieele Amerikaansche
zijde is verklaard, dat Amerika
de Nederlandsche souvereiniteit
van Nederlandsch Indië buiten
twijfel stelt; Amerika is bereid,
hulp te verleenen, om vreedzame
overeenkomsten tot stand te bren.
gen. Dertigduizend communis
ten trokken zich terug uit de In
dische nationale Congrespartij.
De communisten in Japan spre
ken zich uit tegen den Keizer.
De V.S. overwegen interventie
tegen de nieuwe regeering in Ar
gentinië. Uit Tokio wordt ge
meld, dat de Russen zullen deel
nemen aan de bezetting van To
kio. Op de scheepswerven te
Krimpen a. d. ÏJssel heerscht
groote bedrijvigheid. De voed
selsituatie in Weenen dreigt zoo
danig catastrophaal te worden,
dat gedeeltelijke evacuatie van
de inwoners overwogen wordt.
Een Koninklijk Besluit is ver
schenen, waarbij in artikel 1
is bepaald, dat met ingang
vaneen nader te bepalen da
tum voor het aanwezig heb
ben van een radio-ontvang
toestel, aan het Staatsbedrijf
der P.T.T. een periodieke ver
goeding verschuldigd is, wel
ke dient ter bestrijding van
de exploitatiekosten van den
omroep. De minister van Bin-
nenlandsche Zaken stelt het
bedrag dier vergoeding vast,
welke f 12.- per jaar niet
mag overschrijden. Overtre
ding van de voorschriften
wordt gestraft met hechtenis
van maximaal 6 maanden of
geldboete van maximaal 1000
gulden.
GENEESHEEREN - specialis
ten onderzoeken het geval
van een meisje in Doornik
(België), dat vier dagen ge
slapen heeft zonder wakker te
worden. Op 25 September sliep
zij in, om pas 29 September
te ontwaken. Sindsdien heeft
het meisje geen enkel woord
meer gesproken en eet weinig
of niets. Zij loopt nog wel in
huis rond, maar zij verzwakt
van dag tot dag. De dokters
geven haar inspuitingen omi
haar te versterken en bestu-
deeren het geval met de mees
te zorg.
ER IS GOED NIEUWS voor
de huisvrouw: Over enke
le weken zal distributie van
zeeppoeder beginnen. En het
is nu geen „waschpoeder"
meer. waarmee de pakjes
worden gevuld, neen, het Is
weer zeeppoed er, welke
slechts in geringe mate van
de voor-oorlogsche kwaliteit
afwijkt, zóó weinig, dat men
het nauwelijks zal bemerken.
De vervaardiging van huishoud
zeep wordt binnenkort hervat,
doch is minder dringend, aange
zien er hier te lande nog belang
rijke hoeveelheden ingevoerde
huishoudzeep voorradig zijn.
Wat de scheerzeep -en de toilet
zeep betreft, hiervoor zijn nog
niet alle grondstoffen ontvangen.
Zij worden echter binnenkort
verwacht en dan zal ook de fa
bricage hiervan met bekwamen
spoed ter hand worden genomen.
Z.K.H. Prins Bernhard is tij
dens het bezoek, dat de Prins in
de afgeloopen week heeft ge
bracht aan het hoofdkwartier
van generaal Eisenhower to
Frankfurt a. Main lichtelijk on
gesteld geworden. Door zijn
ziekte is de terugkeer van den
Prins vertraagd. Naar wij verne
men is Z.K.H. thans geheel her
steld, De Prins hoopte Zaterdag
of Zondag in ons land terug to
zijn.
Het stafkwartier van Prins
Bernhard als inspecteur-generaal
van het leger zal te Blarlcum
worden gevestigd.