STAATSPARTIJ EN N.V.B.
„Wij hebben behoefte aan
gedegen kennis en ervaring"
STEMMEN
Snelle hulp is noodzakelijk
Nieuw Noordhollondsch Dagblad
zetten besprekingen voort
MISVERSTAND?
RECHT DOOR ZEE
<Sfc
om ons
heen
DE VERDEELINC VAN
DE BUIT
Zaterdag 20 October 1945
Dezer dagen had te Utrecht on Ier
voorzitterschap van mr. P. J. Witte-
mar. de eerste bijeenkomst plaats
van het c'agelijksch bestuur van de
B.K. Staatspartij in zijn voorloopige
nieuwe samenstelling.
Als ondervoorzitter en penning
meester werden gekozen resp. prof.
mr. C. P. M. Romme te Overveen en
mr. Fr. Teulings te Vught. Tevens
werd besloten over te g'aan tot be
noeming naast mr. Ferc. Duynstee
van een tweeden Partijsecretaris.
Onderhandelingen met den te benoe
men functionaris zijn reeds gaande.
De verhouóingftot de N.V.B. maak
te en punt van bespreking uit. Ge
constateerd werd, dat ten onrechte
uit de publicatie omtrent de laatste
partijbestuursvergadering door som
migen is afgeleid, dat de besprekin
gen tusschen de N.V.B. en de R.K.
Staatpartij als beëindigd moeten
worden beschouwd.
In overeenstemming met het
onlangs gepubliceerde desbetref-
de advies van het centrum voo*
staatkundige vorming acht het
dageigksch bestuur het zeer ge-
wenscht om te komen tot een
nauwe samenwerking en zoo mo
gelijk met een gezamenlijk ver
kiezingsprogram met andere po
litieke groepeeringen. Het acht
het echter noodzakelijk, dat de
Katholieke .Nederlanders bij de
komende verkiezingen gezamen
lijk zelfstandig electoraal optre
den. Zi) kan daarom haar mede
werking niet verleenen aan het
nitkomen met een gemeenschap
pelijke candidatenlijst.
In dezez\ zin zullen de bespre
kingen met de N.V.B. worden
voortgezet.
Besloten werd aan e'en Partijraad',
welke 22 December 1945 te Utrecht
gehouden zal worden, ter vaststel
ling voor te leggen een thans bij de
plaatselijke studiecentra, en de af-
aeelingen en de kringen der partij
in studie genomen ontwerp-urgentie-
program en een bij het studie-cen
trum in bewerking zijnd' program
van richtlijn-en.
Vervolgens werd besloten, over te
gaan tot. decentralisatie van het
partij secretariaat. Er zullen in ver
schillende plaatsen van ons land (tel
kens voor meerdere kringen geza
menlijk) filialen worden opgericht,
die gesteld zullen worden onder een
functionaris, ale adjunctsecretaris
van de Partij zal worden.
Tenslotte nam men het besluit,
over te gaan tot aar.stellling van een
jeugdcommissaris, terwijl richtlijnen
voor werkgemeenschappen van jon
geren ontworpen zullen worden; er
zal een organisatie geschapen moeten
De „Vrije Hoornsche Courant"
noemt het een misverstand, dat
wij het een se volg van de N.V.B.-
opvattins over de antithese noem
den, dat men in die kringen over
het algemeen afwijzend staat te
genover de volledige erkenning
van de zelfstandigheid der eigen
richtingen, biiv. in de raio. Wii
vreezen, dat het misverstand meer
gelegen is in de wijze, waarop de
schrijver de klip, waar het om
gaat. omzeilt. Men kan genoege-
lijk en zeer academisch rede
twisten over de antithese en
„d e" antithese. De eerste is een
algemeen, de laatste inderdaad
meer een politiek begrip, dat ml
tusschen uit het eerste voort
vloeit. En de politieke antithese,
die een besissing beïnvloedt, wel
ke de vrijheid van het cultureele
leven raakt, heeft (anders dan de
V.H.C. schijnt te meenen) alles
te maken me de ..gelegenheid,
die in een democratisch land voor
een ieder bestaat, om zijn eigen
richting te kiezen". Want er gaan
duidelijke stemmen op in N.V.B.-
kringen, die deze geestelijke vrij
heid practisch miskennen. Het
zijn inderdaad niet alleen Katho
lieken, die in deze kwestie te
genover het Regeeringsstandnunt
staan. Dat Regeeringsstandnunt
wordt, niet alleen op het terrein
van de radio, maar ook op andere
terreinen, beheerscht door de
N.V.B.-opvattingen over het anti.
these-begrip. Het zou dwaas zijn.
dit te verbloemen. En het is even
eens verkeerd, te verdoezelen,
dat de N.V.B. ook op ander dan
politiek terrein de antithese ont
kent of negeert. Dit is een van de
principieele punten, die tot de
moeilijkheden bii het overleg
aanleiding geven. Men kent
immers de klassieke Fransche
opvatting, dat men, om te discus
sieeren, te onderhandelen, te
overleggen, het eerst over zekere
punten eens moet zijn. Daarom,
geen misverstand over de anti
these. maar duidelijkheid, die een
eerliik streven naar samenwer
king niet in den weg zal staan.
worden om de onder (ie Jongeren
bestaande staatkundige belangstelling
voor het werk van de R.K. Staats
partij te benutten.
Ten aanzien van de financiën van
de partij en van een werkschema
voor de komende verkiezingen, zul
len binnen afzienbaren tijd' adviezen
aan het dagelijksch bestuur worden
uitgebracht.
Mijnheer d'e Redacteur,
Uw artikel .Recht door zee", in
uw blad van 16 dezer noopt my U
met aandrang te verzoeken om aan
het onderstaande een plaats te ge
ven.
U houdt van recht door zee, niet
alleen met het woord', maar vooral
met de daad. Ik wil het graag geloo-
ven, maar ik wou, dat iemand mij
eens duidelijk kon maken, waarom ik
zoo'n vreemd gevoel krijgt bij het le
zen van Uw Recht-door-zee-artikel.
Ik citeer even: „De oude politieke
partijen willen gaarne met de N.V.B.
overleggen over vernieuwing." En
verder: „Zij (de Katholieke leiding)
staat, hetzij nogmaals herhaald, wel
willend tegenover de vernieuwingsge-
dachten van deze beweging
Ik had het maar liever niet 1 her
haald'; ik zit er eerlijk een beetje mee,
om dat te gelooven. Dat er met vlotte
letters in de kranten wordt gepubli
ceerd, dat men de voorstellen van de
N.V.B. niet kan aanvaarden, dat is
nog tot daar aan toe. Het is best
mogelijk, dat die voorstellen op be
paalde bezwaren stuiten. Maar zou
den er dan heelemaal geen tegen
voorstellen kunnen zijn, waaruit die
hooggeroemde welwillendheid blijkt?
U heeft het over die spraakzame
propaganda van de N.V.B., maar tot
vervelens toe herhalen, dat de oude
partijen zoo welwillend zijn, vind ik
ook een erg luidtuchtige propaganda,
die steevast wordt gevolgd door de
noodige opvoedende meppen om de
ooren van de N.VJB., die als een
stoute jongen maar niet wil zeg
gen, dat hij een partij is. De taktiek
lijkt zoo'n beetje: Als je goed hard
slaat, lukt het misschien wel.
Velen hebben gemeend en meenen
nog, dat de tijd voorbij is, waarin de
politieke partijen als zwaar gewapen-
ce kruisers elkaar maar bekogelden
en zoo in dat knikkerspel opgingen,
dat het Landsbelang er bij in het ge
drang kwam; dat met volledig be
houd van ieders princiepen het voor
de goedwillencen werkelijk mogelijk
is te komen tot een vruchtbare en
eerlijke samenwerking'. Maar de heele
kwestie is: We vertrouwen elkaar
niet. Ik heb het eens zóó hooren for
muleeren: Als we in de politiek ook
eens een keer ae wellevendheid in
ruime mate gingen betrachten, dan
hadden we al zeer veel gewonnen.
De liefdedaad over het opnemen
van minstens drie invloedrijke figu
ren in het Dagelijks bestuur van de
partij, welke geste met wederliefde
door de N.V.B. moet worden beant
woord, doet me een beetje mal aan.
Als er niet reeas invloedrijke Katho
lieke figuren bij de leiding van de N.
V.B. zaten, dan zou ik zeg'gen: de
N.V.B. zal ze ook met liefde opnemen.
Tot slot wil ik dit nog zeggen: Ik
heb het vertrouwen, dat mede door
het optreden van de bedoelae Katho
lieke N.V.B.-ers de vernieuwing in de
I eigen Katholieke partij zoo zeer zal
doorwerken, cat ook d'e menschen, die
aan principieel slappe beenen lijden,
op de eigen Katholieke eandidaten
blijven stemmen. Want daar g'aat het
tenslotte oml
Met d'ank voor de plaatsruimte.
A. J. v. a'. KNAAP,
Hoorn Secr. N.V.B.
Naschrift van de redactie:
Ten eerste blijven wij van meening
dat iemand, die iets, wat hij zegt niet
te willen, langs een anderen weg' toch
gaat bereiken, niet recht door zee is.
En dót doet de N.V.B., d'ie zegt Met
aan de verkiezingen te willen mee
doen, maar dan toch een comité op
richt, dat wel aan de verkiezingen
meedoet. Het is, ten tweede, zonder
twijfel, deze tactiek, die de ;,ouce
partijen" balsturig maakt, en het ver
trouwen niet versterkt; men kan ook
zeggen, dat dit een van de redenen is,
waarom die partijen* „gereserveerd"
bMjven, want wantrouwen is zulk een
leelijk woord. De heer v. d. Kiiaap
moet ook niet denken, dat de meest
welwillence bereidheid, om tot samen
werking te geraken, eigenlijk betee-
kent, dat men vliegend, teu koste van
alles tot overeenstemming moet komen
met de andere partij. Er is overleg
noodig en onderhandelen en dit houdt
in, de mogelijkheid dat men niet tot
overeenstemming komt, om de dood
eenvoudige reden dat er onoverkome
lijke bezwaren künr.en zijn. Wij zeggen
niet, dat ze er zijn, maar alleen de
bereidheid tot onderhandelen neemt
die bezwaren, als ze er zouden zijn,
nog niet van te voren weg. De be
zwaren tegen een gezamenlijke can
didatenlijst zfjn bekend' genoeg. Rest
de kwestie van het gemeenschappelij
ke program. Die is in onderhandeling.
En als de heer v. d. Knaap kennis
neemt van het laatste advies van het
Staatkundig Centrum, dan zal hij
moeten erkennen, dat er aan* den
Eerste Kamer bijeen
.Generaal Marshal, staf
chef van het leger der
V.S., heeft aangedron
gen op het instellen
van een ministerie van
verdediging, terwijl ook
de inlichtingendienst
zou moeten worden ge
perfectioneerd. De
Vlaamsche activist Dr.
August Borms is ter
dood gebracht door
middel van fusilleeren.
De Er.gelsche stakin
gen onder de havenar
beiders duren nog
steeds voort en na een
groote bijeenkomst heb
ben zij besloten nog
"niet aan het werk te
gaan. In Zuid-Pa-
lestina hebben de mili
taire commandanten der
Britsche kampen order
gekregen de verloven
zoo veel mogelijk te
beperken. Een pro
fessor van het medisch
instituut te Gorki heeft
proeven genomen met
een kunstmatig hart op
dieren, die volgens zijn
zeggen succesvol zijn
geweest. Morgenthau
de Amerikaansche oud'-
minlster van financiën,
heeft een scherpe cri-
tiek laten hooren over
het feit, dat er in het
economisch comité van
generaal Eisenhower
personen zijn gekozen,
die belang hebben bij
de Duitsche industrie.
De internationale lucht
vaartorganisatie te Mont
real heeft in haar eer
ste zitting d'e algemeene
luchtvaartcode aange
nomen, welke codé^ is
opgesteld onder leiding
van den heer de Vries,
hoofd der commercieele
afdeeling* van de K. L.
M. Met Ingang van
22 October zal in Bel
gië thee zonder distri
butie in den handel ver
krijgbaar zijn..
Onder auspiciën van de
Britsche en Canadee-
sche troepen zijn paar
denrennen gehoucen,
waarvan de opbrengst
is afgestaan aan het Ne-
derl. Roode Kruis.
Een aantal Amsterdam-
sche studenten heeft
van de universiteit van
Bern de uitnoodiging
gekregen, om in Bern
te stuöeeren, welke uit
noodiging is gedaan m
het raam van de hulp
der Zwitsersche uni
versiteit aan de Neder-
landsche instellingen. -
Om technische redenen
Is de radioverbinding
tusschen Nederland! en
Suriname tijdelijk ge
staakt. Tot nu toe
zijn in totaal 24.337
kinderen naar het bui
tenland uitgezonden,
waarbij Engeland' oe
meesten heeft opgeno
men en Zwitserland op
de tweede plaats komt.
Tengevolge van ver
blinding door een te
genligger is bij Almelo
een auto tegen een
vrachtwagen opgereden
met het gevolg, dat de
vijf inzittenden werden
gedood. Arnhem heeft
aan H. M. de Koningin
een gedenkbord ge
schonken, waarop t.'e
vernïeldfe toren der
groote kerk staat afge
beeld.
ernst van de bedoelingen van ae
R.K. Staatspartij niet kan worden
getwijfeld. Daar wordt, kort gezegd',
het voldoen aan de verwachting', dat
alle Katholieken op de Katholieke
lijsten zulllen stemmen, gebonden
DE EERSTE KAMER is Donderdagmiddag bijeen gekomen en
geopend met een gedenkwaardige rede van den voorzitter, Mr.
W. L. baron de Vos van Steenwijk, die dit deed op zijn bekende
wijze, met bijzondere woordkeus en bedaagde stijl, biiv. in dezer
voege: „Grandioos heeft het volk van Nederland, ofschoon, helaas,
niet in allle brecde lagèn, uit eigen impuls, zich, van meet af, tijdens
de voorgewende bezetting, tegenover de Duitsche afgrijselijkheid
betooqd."
De voorzitter memoreerde de
herwonnen vrijheid en herdacht
de gevallenen, waaronder „ver
dienstelijke mannen doorkneed in
het staatsbestel en rijk aan erva
ring twee elementen, waaraan
het gemeenebest heden ten dage
bii uitstek behoefte heeft".
Spr. noemde met name dr. Colrjn
en richtte een woord tot de ministers
die, zeven in getal, aanwezig waren
en wie de voorzitter zeg'en op hun
zwaren arbeid wenschte.
„En zoo zij het u onder meer ge
geven in wetgeving, administratie,
justitie en politie elk spoor van het
verfoeilijk nationaal-socialisme dat m
méér dan éér. opzicht nog te vinden
is, radicaal uit te roeien. Radicaal.
Beteekene onze herwonnen onaf
hankelijkheid de stoffelijke, bovenal
de geestelijke herrijzenis van ons
volk.
Oostenrijk vecht
voor zijn leven
schrijft de „Volkskrant"
naar aanleiding van de
moeilijkheden, die dit
land door Rusland' wor
den berokkendOos
tenrijk is met brand
schoon, lang niet, maar
onder hret Oostenrijk-
sche volk bevinden zich
breede lagen, die nim
mer de verraderlijke
vriendenhand hebben
gereikt aan het natio
naal -socialisme en die
bij den opbouw van 'n
democratisch Oostenrijk
een vaste koers vooi
oogen hebben.
De overweging, dat
het onder zorgen ver
pletterde Oostenrijk ge
legenheid' moet krijgen
zijn levenswil te bewij
zen, telt blijkbaar met
voor de Russen, die het
volle gewicht van hun
ontstemming op het
land doen neerkomen.
De vraag' is ten slotte
deze: wenscht Rusland,
dat Oostenrijk zich op
richt of ten onder gaat?
Dr. Renner heeft een
beroep gedaan op den
geallieerden controle-
raad' om de catastrofa
le consequenties van de
Russische methode van
supervisie onder de
oogen te zien. In Wee-
nen wordt opnieuw be
raadslaagd' door de ge
allieerden. Het is slechts
een klem land, d'at
wenscht te leven, in
een wereld', die de ty-
rannie heeft afgeschud.
Een kleine zaak dus?
Neen, een groote, want
de machtige zal beoor
deeld' worden naar zijn
bereidheid' den machte-
looze het leven moge
lijk te maken.
Communisme en
Christendom
Communisme en Chris
tendom staan in hun
wezen lijnrecht tegen
over elkaar, stelt de
„Maasbode" r.og eens
vast in een beschou
wing over de Wester-
sche beschaving en de
kwestie van de Weste
lijke blokvorming. Het
een is de negatie van
het ander. Beide zijn
zij ook mlssionnair, al
heeft het er tegenwoor
dig' vaak den schijn?
van, dat het commu
nisme actiever is dan
het Christendom. Een
Westelijk blok, dat in
zijn aaneensluiting al
leen politieke of econo
mische belangen zou
nastreven, bereikt zijn
doel niet. Ongetwijfeld
moet er op politiek,
economisch en sociaal
gebied worden gewerkt,
maar voor de werke
lijke samenwerking .s
bovenal noodig, dat
men zich effectief voor
de levensbeschouwelij
ke verdediging' aaneen
sluit. Dan, en dan al
leen hebben alle be
trokken landen een ste-
vigen grondslag, om ge
meenschappelijk onze
Westersche beschaving
te handhaven en tot
nieuwen bloei te bren
gen.
„Papier voor de
Regeering"
Met instemming halen
we tenslotte het vol
gende stukje uit „Het
Vrije Volk" aan:
„Van tijd tot tijd' wor
den de bladen verblijd
met een extra papier
toewijzing'. Dit geschiedt
wanneer de regeerir.g
iets heeft mee te dee
len. Voor een uiteen
zetting van minister
Lieftinck over de geld-
saneering is papier be
schikbaar, voor een
correspondentie tus
schen de regeering ei.
den Hoogen Raad is pa
pier beschikbaar. Voor
de verklaring' van mi
nister Logemann over
Indonesië is papier be
schikbaar. Thans als de
Tweede Kamer den
mond open doet om
over deze verklaring te
spreken, is het papier
weer op.
„Wij herinneren ons
uit de eerste jaren van
de N.S.B. een openbare
vergadering van dezt
partij, waar debat wa.
toegestaan. Als er eer
N.S.B.-er aan het woorc
was, werkte de luid-
sprekerinsjtallatie, als
een tegenstander het
podium betrad, werd
de luidspreker afgezet.
„Zij, die voor de pa-
pierverdeeling verant
woordelijk zijn, bewij
zen de reg'eenng geen
dienst als zij dit voor
beeld volgen. Het wordi
hoog tijd, d'at de om
vang van de kranten
verdubbeld' wordt. Laat
de papierposilie dat
nog steeds niet toe? De
Nederlandsche kranten
zijn de kleinste in Euro
pa. Een gezonde volks
voorlichting eischt meer
papier. En niet alleen
voor de regeering."
Grijpe de natie terug naar het ver
leden in het verlenen lig't het he
den bedenkende, dat zij daarin
wortelt, dieper aan zij zich zelve
daarvan bewust is, een verleden,
waarmede niet straffeloos gebroken
kan worden, en d'at van nog heel wat
grootere tegenheden, benauwenissen
gewaagt dan de huidige, welke onze
voorvaderen vastberaden, in Godes
kracht, hebben ondergaan en over
wonnen.
De Kamer stemde met de slot
woorden van de rede een driewerf
Leve de Koningin in.
aan de vervulling van een aantal
voorwaarden. Wanneer die voor
waarden niet worden vervuld, valt'
de grondslag van de Partij als ver
kiezingsorgaan feitelijk weg. Dat
noemen wij: recht door zee. - Ren.
De voorzitter van den Raad van
Ministers, de heer Schermer-
h o »n, gaf uitdrukking aan de vol
doening van de regeering, dat de
werkzaamheden van de Eerste Ka
mer opnieuw een begin hadden ge
nomen na vijf jaren van stilstand.
Deze jaren hebben hun teekenen m
ons volksbestaan achtergelaten. Het
is de taak van de regeering en van
de volksvertegenwoordiging om deze
wonden te heelen, wonden naar li
chaam en naar ziel.
De regeerir.g ziet zich geplaatst
voor buitengewoon moeilijke vraag
stukken van een omvang, zooals cie
zelden in de geschiedenis van een
volk en dat tegelijk zich voor
deden. Spr. herinnerde in dit verband
aan alle vraagstukken, welke betrek
king ebben op het inwendige volks
leven, aan de handhaving van de
grondwettige vrijheden en rechten,
aan de handhaving van recht en ge
rechtigheid, alsmede van d'e sociale
rechtvaarcigheid, vraagstukken, waar
van de oplossing alleen met inzet
van de gezamenlijke krachten van
volk en regeering kan worden ge
vonden.
EEN SPONTANE ACTIE van de vrouwen, die uit de concentratie-
kampen in de omgeving van Batavia bevrijd zijn, heeft tot resul
taat gehad, dat een petitie ter onderteekening heeft gecirculeerd
onder de oud-geïnterneerden, die de vrouwen van alle geallieerde
naties oproept om hun invloed hij de geallieerden aan te wenden,
opdat de tienduizend vrouwen en kinderen, die nog steeds in de
concentratiekampen op Java en de andere deelen van Nederalndsch
Indië verblijven, worden gered.
Onze gedachten zijn nu dag en
nacht bezig met het groote pro
bleem „Indië". Dagbladen en
tijdschriften wijden er hun aan
dacht aan met kolommen vol
nieuws, argumenten en tegenar
gumenten. Niet alleen onze eigen
pers. De geheele wereld ziet er
een probleem in en dat kan ook
niet anders. Ieder voelt al
weet hij heel weinig van politiek
intuïtief, dat de toestand ern
stig is en dat er hulp moet wor
den geboden, in welken vorm en
op welke manier dan ook. Dui
zenden van onze landgenooten in
den ruimsten zin van het woord
verkeeren nu in ellende en ar
moede. De Japanners hebben al
les geplunderd en geroofd en
daar is het met de meest-een-
voudige levensvoorwaarden veel
erger gesteld dan in Nederland.
Velen zitten totaal aan den grond
en als straks de schepen met de
repatrieerenden in onze havens
binnen zullen loopen ,zal er, be
halve vreugde en ontroering,
meer moeten zijn. Dan zal er
daadwerkelijke hulp moeten
worden geboden. Het comité „Ne
derland helpt Indië" kent het
verlangen van iederen Nederlan
der, om te helpen en heeft, om
den te verwachten stroom van
geld te kunnen verwerken, een
giro nr. 500500 Den Haag ge
opend, waarop allen kunnen stor
ten of overschrijven.
Ieder zal zijn grooten plicht
weten te verstaan.
De conferentie, die moet be
raadslagen over de verdeeling
van de 75 pet. der herstelbetalin
gen uit de Westelijke zóne van
Duitschland. zal 9 November a.s.
te Parijs bijeenkomen. Bij de
landen, die iets van die 75 pet.
zouden kriigen. behoort o.m. ook
Nederland. De betalingen zullen
gedaan worden in machinerieën,
grondstoffen en Duitsche activa
in het buitenland. Zooals men
zich uit de - verklaringen van
Potsdam herinnert, hebben Rus
land en Polen het recht gekre
gen over de betalingen uit hun
eigen zóne te beslissen „plus nog
een ontvangst van 25 pet. uit de
Westelijke zóne."
KERKELIJKE KALENDER
Zondag 21: 22e Zondag na Pink
steren. Mis van d'en Zondag. Twee
de gebed H. Ewalous, derde H. Hi-
larion, vierde H.H. Ursula en Ge
zellinnen, vijfde voor de Missie.
Maandag 22: Mis van den Zondag.
Tweece gebed' a cunctls, derc.e Fi-
deliura, vierde naar keuze.
Dinsdag 23: Mis van den Zondag.
Tweede gebed a cunctis, derde
naar keuze.
Woensdag 24: H. Aartsengel Ra
phael; mis van den dag, gloria, cre
do.
Donderdag 25: H.H. Chrydar.thus
en Darla. gloria, tweede gebed' a
cunctis, derde naar keuze.
Vrijdag 26: H. Evaristus, paus en
martelaar. Mis Si diligis me, tweede
gebed a cunctis, derde naar keuze;
prefatie van d'e Apostelen.
Zaterdag 27: vigilie van d'e H.H.
Apostelen Judas en Simon. Mis In-
tret. Tweede gebed Concede, derde
voor kerk ot paus, gewone prefatie.
De
