NIEUW
Frankrijk heeft gekozen
Gezag der bezettingstroepen
neemt toe
HOORN
Draaisingel 59
DEN HELDER
Uit
eigen
land
Saaiste
nieuws
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
DINSDAG 23 OCTOBER 1945
41e JAARGANG NUMMER 18763
BUREAUX
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
Telefoon 4712
Buitan God ia 't nergens veilig (Vondel) JOft ff mmmm B BJk B 'B TdefooiTfflM1 °9
Abonnementsprijs f 1.10 per maand; f 3.30 per kwartaal B mk WBmB wk Muienstraat 52
Telefoon 459
INE FKANSCHE VOLKSBEWEGING, onder leiding van generaal
de Gaulle, "heeft de verkiezingsstrijd in Frankrijk practisch
gewonnen, ook al hebben de Communisten twee zetels meer dan
deze partij, nl. 142 tegen 140. Maar al waren er negen candidaten-
lijsten en negen programma's, de verkiezingsstrijd was er daarom
practisch een voor of tegen de constructieve vernieuwingspolitiek
van de Gaulle, omdat er, behalve over candidaten voor het bezetten
van 522 zetels in de Volksvertegenwoordiging, gestemd moest wor
den over twee vragen van het referendum. De eerste vraag, of het
Fransche volk een volksvertegenwoordiging wenschte, die een con-
stitueerende vergadering zou zijn, beantwoordde het referendum
met een overweldigende meerderheid bevestigend. De tweede vraag
ging over de kwestie van de volmachten voor de Gaulle, en een
overtuigende meerderheid heeft hier beslist, dat de regeering de
Gaulle de eerste zeven maanden niet ten val kan worden gebracht.
De zetelverdeeling is
overigens zoodanig, dat er
een groote winst voor de commu
nisten uit blijkt. Zij zijn de groot
ste partij in het parlement, over
treffen zelfs de socialisten en
hebben blijkbaar het leeuwen
deel van de radicaal-socialistische
partij van Herriot en Daiadier
opgeslokt, die een verpletterende
nederlaag geleden heeft. Met
slechts negentien zetels komt de
ze oude regeeringspartij in de
Kamer terug! De grootste partij
na de Communisten is die van
de Gaulle, de Republikeinsche
Volksbeweging, die een sterk
katholiek-democratischen inslag
heeft en stellig veel aanhang heeft
gehad van de Katholieke Vrou
wen, nu de Fransche vrouw voor
de eerste maal aan de stembus
verscheen.
In dit verband is het be
langwekkend melding te ma
ken van een boodschap die
Z. H. de Paus aan de Fran
sche vrouwen door de radio
heeft gericht, waarin hjj haar
in het algemeen opwekte,
niet onverschillig te staan
tegenover de zaken van het
openbare leven, en haar stem
zoo te gebruiken, dat dit ten
goede kwam aan de partijen
die het gezin, de zeden, de
waardigheid van de vrouw,
de vrede in het sociale leven
en in het internationale leven
verdedigen en beschermen.
840.884 waren tegen. De tweede
vraag, beperkte bevoegdheid voor
de Kamer en volmachten voor de
Gaulle gedurende zeven maanden,
werd door ruim dertien millioen
kiezers bevestigend beantwoord
en door bijna zeven millioen ont
kennend. Dit was de grootste
overwinning voor de Gaulle, die
nu rustig door kan wérken. In de
Amerikaansche pers wordt de
overwinning van de Gaulle een
nieuwe zege voor de democratie
genoemd.
De nationalistische leiders be
loofden hieraan de hand te hou
den. Zij beloofden verder dat de
derlanders en Indo-Europeanen,
aansche leden van de Rapwi, die
sedert verleden week Maandag te
Ambarawa gevangen zitten in
vrijheid zullen worden gesteld. In
de gevangenis aldaar zitten ver
der nog ruim duizend andere Ne-
derlaniders en Indo-Europeanen.
Zij zullen tweehonderd per dag,
naar de kampen worden overge-
De socialisten van Leon Blum i bracht,
moesten met 133 zetels tevreden
zijn, de democratische republi
keinsche unie heeft 26 zetels, de
republikeinsche entente 12, de
democratische socialistische unie
van het verzet 10, de democrati
sche alliance 10, de beweging
voor de Fransche herleving 6 en
de onafhankelijke republikeinen
tenslotte nog 24. Waar de partij
van de Gaulle en de socialisten
gesteund door verschillende con
structieve kleinere partijen, een
grootere meerderheid in de Ka
mer hebben, kan de invloed van
het communistische gevaar nog
een eind wor den tegengegaan.
MAAR dit neemt toch niet
weg, dat de groote aanhang
voor de Fransche Communisten,
de enorme verschuiving naar
links, een veeg teeken is. De groo
te meerderheid heeft echter ge
kozen voor een gezond Frank
rijk; gekozen voor de Gaulle, die
in de pers genoemd is de incar
natie van het vaderland. Frank
rijk heeft aan de wereld getoond,
dat het levend is gebleven, on
danks vijf jaar van onderdruk
king. De „Aube", het katholieke
orgaan van de Volksbeweging,
constateert met groote voldoening,
dat deze beweging sterker uit den
strijd gekomen is, dan men had
durven hopen, en dit ondanks de
felle strijd, die door de Commu
nisten tegen haar is gevoerd
De eerste vraag van het refe
rendum, of de nieuwe Kamer een
wetgevende zou zijn voor de
nieuwe constitutie, werd met bij
na 19 millioen stemmen vóór be
vestigend beantwoord, slechts
TRAGISCH EINDE
DE BEKENDE oud-Indië-
vlieger Van Weerden
Poelman, die in 1924 met
Thomassen a Thuessink van
der Hoop de eerste vucht
naar Ned. Indië maakte is
Vrijdagmiddag j.l. op den
Bergemschen weg te Laren
Gld.) bij het oversteken van
den weg door een auto gegre
pen en gedood. Het stoffelijk
overschot van het 55-jarige
slachtoffer is naar het zieken
huis te Lochem overgebracht.
Letterkundigen
uitgesloten
Op grond van den verderfelij-
ken invloed, die van hen is uit
gegaan, is de Eereraad voor de
Letterkunde van oordeel, dat de
letterkundigen Jan H. Eekhout,
Chris de Graaff, mr. J. Huyts, D.
Kalma, J. C. Naehenius, Jan van
Rheenen, dr. Joh. Theunisz, A. J.
H. Wensink (ps. George de Se-
vooy) dienen te worden uitgeslo
ten van publicatie het mededin
gen naar prijsvragen, het aan de
markt brengen van herdrukken
en ieder ander openbaar optre
den op het gebied der kunst, tot
1 April 1953.
TOESTAND TE SEMARANG, waar sinds eenige dagen werd
gevochten, is nu rustig. Op een persconferentie aldaar tusschen
nationalistische leiders en de geallieerden is overeengekomen dat
de Indonesiërs Dinsdag zouden worden ontwapend. Dien dag zouden
geallieerde troepen te Semarang zijn uitgebreid tot een brigade. De
geallieerde bevelhebber aldaar, heeft de Indonesische leiders ge
waarschuwd dat pogingen om zich meester te maken van de motor
voertuigen van het peleton Gurkhas dat naar Ambarawa is ver
trekken zullen worden beschouwd als een daad van oorlog.
aan de voedselboycott tegen de
Europeanen worden gemolesteerd
en afgeranseld.
Thans staat ook vast, dat elf
Nederlandsche officieren die op
hun weg naar Bandoeng door dg
Indonesiërs te Patjet werden ge
vangen genomen en opgesloten in
de gevangenis van Tiandjoer zijn
vermoord. Hun namen zijn be-
bekend en zullen binnenkort wor
den doorgegeven. Tevens is vast
komen te staan dat negen Neder
landers, die door de Indonesiërs
als gijzelaar naar Buitenzorg wa
ren gevoerd, eveneens zijn ver
moord Bevestigd wordt, dat de
toestanden te Buitenzorg ver
schrikkelijk waren.
Eindelijk zal dus de situ
atie voor de ongeveer 10.000
in de kampen te Ambarawa
opgesloten vrouwen en kin
deren beter worden. Zij werd
steeds slechter doordat de
watertoevoer naar het kamp
was afgesneden en de auto's
met voorraden van de Rapwi
door de Indonesiërs werden
opgevangen en buitgemaakt.
De plaatselijke commandant
van de Rapwi zeide dat extremis
ten van de „Ankatanmoeda"
(jeugdleger) en de militie zich
niet stqprden aan de bevelen van
de nationalistische regeeringslei-
ders en het plaatselijk comité. Bij
het streven naar onafhankelijk
heid volgen zij de van de Japan
ners afgekeken totalitaire tactie
ken. Indonesiërs die niet meedoen
Scherp oordeel van
Churchill
[N ZIJN SCHERPE critiek
op de regeering kwam
Churchill tot de volgende
markante uitspraak;
„De ondeugd eigen aan het
kapitalisme is de ongelijke
verdeeling van de zegeningen,
en de deugd eigen aan het
socialisme is de gelijke ver
deeling van de ellende".
De minister van arbeid,
Isaacs, noemde de rede van
Churchill in zijn antwoord
„zeer onverantwoordelijk en
boosaardig".
De Japansche edel
lieden hebben besloten
afstand te toen van
hun adeltitels; evenwel
over bun u itgebreid
grondgebied wordt coor
hen nog niet gesproken
Bij de groote stakingen
in Engelana hebben
zich weer 1300 arbei
ders gevoegd, zoo-at
het aantal nu op ruim
12.000 is gekomen.
Quisling heeft volgens
de berichten van het
Noorsche telegraaf-
agenfschap gratie ver
zocht, dit verzoek zal
in het voltallige Noor
sche kabinet ter sprake
komen. De^ Sovjet-
Unie heeft de" regee-
ring Renner van Oos
tenrijk erkend, de Rus
sische gezant zal te
vens deken zijn van
het corps öiplomatiqüe.
Bij de opening van
het velodrome te Brus
sel hebben verschillen
de Nederlandsche ren
ners successen behaald,
o a. Derksen en Mid
delkamp. De Iraan-
sche minister van bui-
tenlandsche zaken heeft
mecegedeeld, dat alle
vreemde troepen Iran
zullen ontruimen.
Tot Directeur-Generaal
van het Verkeer is be
noemd Ir. F Q. den
Hollander, tot voor
kort Directeur-Gene
raal voor Handel en
Nijverheid. De Cu-
ragaosche Staten heb
ben medegedeeld, dat
zij geen devaluatie
wenschen m het geld
wezen van Curasao.
De Britsche Minister
van Marine heeft be
kend gemaakt, dat de
Marine tijdens den oor
log 730 vaartuigen
heeft verloren, hierin
zijn niet de landings
vaartuigen begrepen,
terwijl ongeveer 5000
officieren en 44.000
manschappen der mari
ne het leven verloren
in gevechtshandelingen-
Daar er een zeer druk
smokkelverkeer is aan
de Necerlanüsch- Belgi
sche grens in verband!
met het nieuwe Neder
landsche geld wordt er
verscherpte grenscon
trole ing'esteld. De
„Nieuw Amsterdam",
het groote schip van
de HollandAmerika-
lijn heeft tijdens d'en
oorlog vele troepen
transporten gevoerd
Canadeezen over den
Oceaan gevoerd. On
danks anders luidenc'e
berichten is de radio
verbinding met Suri
name niet verbroken.
In Ede zal een oor-
logs-herinneringsmu-
seum worden geopend,
waarvoor reeds een
uitgebreid comité is
gevormd. Uit Ier
land worden 160 ossen
verwacht en 600 ton
over ce geheele wereld suiker, als een gift aan
zoo werden o.m. 50.695 ons land.
Het1 booze jaargetij
TOEN een onderwijzeres in
de Residentie aan een
joongetje van de vierde kla.
eener openbare school vroeg
hoeveel jaargetijden er zijn.
kreeg zij het prompte onver
wachte antwoord: „Vijf, juf
frouw". „Noem ze dan eens
op". „Lente, Zomer, Herfst
Winter en Oorlog", luidde hel
gedecideerde antwoord. „En
wat voor weer heerscht er ge
durende den oorlog?" „Slecht
weer, juffrouw" meende het
kleine manneke(hist.)
H.M. „Piet Hein" naar
de Oost
Maandagmiddag is H.M. tor-
pedobootjager Piet Hein vertrok
ken naar Indonesië. Het schip is
met 225 koppen bemand en staat
onder commando van lt ter zee
le klasse N. W. Sluyter. Over de
reis van Nederland naar Indo
nesië doet het schip 17 dagen met
een gemiddelde snelheid van 50
K.M. per uur. Het is gewapend
met vier 12 cm.-kanonnen die te
vens voor de luchtafweer gebruikt
worden.
Zondag a.s. zal HM torpedoboot-
jager Kortenaer ook naar Indo
nesië vertrekken.
Waar vroeger de Landenaars over liepen
De bekende Waterloo Bridge uit Londen is naar Nederland
verhuisd en wordt thans gemonteerd te Oosterbeek, waar de
bestaande brug door de Duitschers werd vernield
Foto: Anefo-v Haren Nomann-P.
De Vereenigde Staten hebben
bij de Sovjetregeering offieieele
stappen ondernomen, waarbij te
kennen is gegeven, dat zij gekend
wilen worden in de economische
overeenkomsten, die Rusland met
de Balkanstaten afsluit. In de
Chineesehe provincie Sjantoeng
bestaat een gespannen toestand
tusschen Chineesehe regeerings-
trcepen en Communisten, die door
de Jappanners bewapend worden!
De U.N.N.R.A. is er zoo
slecht aan toe, dat een faillisse
ment onvermijdelijk wordt ge
acht. Volgens de laatste be-
richen van Radio-Boedapest is de
verkiezingsactie in Hongarije
druk aan den gang en gaan de
verkiezingen op 4 Nov. door zon
der gemeenschappelijke candida-
teniijsten. De geallieerde be
stuurscommissie heeft de nieuwe
reohtsbedeeling in Duitscbland
bekend gemaakt, die weer op de
gezonde rechtsbeginselen geba
seerd is. In het Lagerhuis heeft
Churchill ernstige critiek geoefend
op de demobilisatiepolitiek van de
Labourregeering.
Rijkspostspaarbank
De P.T.T. deelt mede, dat die
genen die overschrijvingen van
hun spaarbankboekje op een
postrekening wenschen te ver
richten, voortaan in het algemeen
niet meer hun spaarbankboekje
met het daarvoor bestemde for
mulier naar de Rijkspostspaar
bank te Amsterdam moeten op
zenden. Zij behooren zich thans
met een girostortingsbiljet ge
frankeerd en ingevuld tot het ge-
wenscjite bedrag en hun spaar
bankboekje tot het postkantoor
te wenden.
Voor levensonderhoud wordt
voortaan aan gezinshoofden of
alleenwonehden hoogstens f 50—
per veertien dagen uitgekeerd.
De verkiezingen in
Luxemburg
De verdegling der zetels in de
Luxemburgsche Kamer zou vol
gens de voorloopige uitslagen
der Verkiezingen als volgt zijn:
Christelijke Volkspartij 24 tegen
25 in 1940, Socialisten. 12 tegen
18. Communisten 5 tegen 0, On
afhankelijke Liberalen 2 tegen
12; Patriottische groepeeringen 8
tegen 0.
Inoguratie
prof. dr. C. Friefhoff
Maandag 29 October a.s. des
namiddags te 3 uur, zal prof, dr.
c. X. J. M. Friethoff, benoemd
tot hoogleeraaar in de thomisti
sche wijsbegeerte zijn ambt aan
vaarden met het uitspreken van
een rede.
