KENTERING IN INDIE?
Maatregelen inzake politieke
gevangenen
EEN GROOT GELEERDE
HERDACHT Rouwzitting en begrafenis
Regeering blijft bezorgd
De verdediger van
Mussert overleden
BON VOOR
SCHOENREPARATIES
Het knellende boord
(2actlsle nieuws
Amerikaansche soldaten
naar hun vaderland
POLITIEKE TOESTAND
IN FRANKRIJK
Uit
etqen
land
kJ I C I I \JJ DONDERDAG 25 OCTOBER 1945
1^1 I [J ff 419 JAARGANG NUMMER 18765
NOORDHOLLANDSCH !P"
Draafsingel 59
Telefoon 4712
JÜ. JÊ*% 9 A j^S|k DEN HELDER
Builen Go J b 'i ntrgens aeiltg (Vandal) I JH MjL Èf I ILb I JB Telefoon ^38^ 69
§Mr #fk &m3 lUF SCHAGEN
Abonnementsprijs I 1.10 per maand; f 3.30 per lewartaw ®aB® Molenstraat 52
Telefoon 459
rant-kolonel J. A. Mellsop opzienba
rende onthullingen over de toestan -
Üen daar. De gevangenis staat onder
bewaking van Nederlandsche oud-
krijgsgevangenen, die ond'er bevel
staan van d'e Nica. Het rapport gaat
ook in op de toestanden in de ge
vangenis van* Buitenzorg.
Volgens de Reutel-correspondent te
Batavia is het geheele Nica-perso-
neel dat over de gevangenis van Ba
tavia gaat, in hun functies geschorst.
Naar wij van de zftde van
het Bijzonder Gerechtshof
vernemen, is de verdediger
van Mussert, mr. J. H. Rolan-
dus Hagedoorn, gister, Woens
dagnacht, overleden. Het
is zeer waarschijnlijk, dat het
proces tegen ir. Mussert hier
door vertraging zal ondervin
den.
NAAR WU REEDS in een deel van onze oplage meldden, bestaat
er een toenemende neiging onder dc „republikeinen1* om in
bespreking te treden, bij voorkeur met een internationaal lichaam,
hetzij dat de „Indonesische Republiek in dit lichaam vertegenwoor
digd is of niet maar "zoo noodig direct met de betrokken partijen
of partij". Aldus kan de huidige gemoedsgesteldheid in de leidende
kringen der Indonesische „republikeinen" *t best worden samengevat.
Deze stemming valt bijzonder op
onder de meer prominente leden van
het „Werk-comité" van het Cen
traal Nationaal Comité". Een der le
den van dit werkcomité verklaarde:
„Het werkcomité bied't meer dyna
mische kracht dan het kabinet. Zoo
het eenige tendenz heeft, dan is het
minder extremistisch".
Voor hen is ook de positie van
Soekarno een zeer moeilijk vraag-
stuk. Zij zien, dat Soekarno als re
denaar en demagoog bij het volk
geen geringen invloed! heeft, doch
anderzijds beseffen zij, dat hij om
verschillende welbekende redenen
niet aanvaardbaar ls als spil waar
alles om draait op de mogelijkerwijs
aanstaande besprekingen. Vermoede,
lijk is met het oog hierop Moham
med' Hatta twee dagen geleden uit
Batavia vertrokken om met Soekar
no te spreken.
Men kan niet ontkomen, aldus Ro
bert Kiek van het A.N.P.-Aneta, aan
een indruk, dat onbaatzuchtige na
tionalisten meer en meer verlangen
naar een spoëdige oplossing'. Zij zou
den wellicht zelfs zoo ver gaan, dat
zij den republikelnschen regeerings-
vorm vaarwel zouden zeggen wan
neer-aan hun eischen om zelfbestuur
tegemoet gekomen zou word'en.
Soekarno met de Britten
in gesprek
Soekarno deelde mee, dat hij en
Ratta en vijftien andere prominente
republikeinen Informeel met den
vertegenwoordiger van het Britsche
ministerie van buitenlandsche zaken
M. R. Denning hebben gesproken.
Soekarno herhaalde dat zijn afwe
zigheid uit Batavia had' gediend om
de extremisten ond'er zijn volgelin
gen bijeen te roepen, hoofdzakelijk
zijn dit de Mohammedaansche lei
ders.
Naar aanleidihg van het be
richt uit Batavia van Robert Kiek
verkreeg het A.N.P. van regee-
ringszijde de volgende commen
taar: Wij hebben geen enkele re
den om aan te nemen dat onze
bondgenooten iets te kort zouden
doen aan onze door hen erkende
souvereinijtelt. De nationalisten
zullen tenslotte alleen met ons
kunnen spreken op den voet zoo
als de Minister van Ovetzeesche
Gebiedsdeelen, prof. J. H. A. Lo-
gemann in de Kamer lieeft uit
eengezet. Wij blijven daartoe ten
volle bereid maar zien ook met
zorg de toenemende anarchie op
Java aan.
De geallieerde troepen, die kortge
leden Bandoeng hebben bezet, heb
ben nu ook het radiostation overge
nomen, dat tbordien door d'e natio
nalisten wet-d gebruikt. Deze zend-
installatie is de krachtigste var.' ge
heel Nederlandsch-Indië.
Verschrikkelijke toestanden
in de gevangenissen
In een rapport over d'e gevangenis
van Batavia, doet d'e Britsche luite-
Het Cenctraal Distributiekantoor
deelt mede, dat bon ,01 leder" d'er
lederkaart is aangewezen voor het
d'oen repareeren van schoenen met
een hoeveelheid leder van 25 gram.
Men dient dezen bon eerst bij den
scboenhersteller af te geven wan
neer d'eze in staat is d'e reparatie
binnen circa 14 dagen te verrichten.
Bon „01 leder" blijft geldig en kan
tezamen met de reeds aangewezen
bonnen en met later nog aan te wij
zen bonnen worden gebruikt. Cor
respondentie over deze regeling'moot
gericht worden aan het Rijksbureau
voor Huiden en Leder te Amster
dam of aan de vakgroep.
K heb mijn boord altijd als een
pijnlijke omknelling gevoeld,
maar omdat ik nu eenmaal voor
beschaafd wilde doorgaan durfde
ik niet zonder door het leven te
gaan. Zelfs niet, toen het een
knellend probleem werd om zijn
boorden gewasschen te krijgen.
Maar mijn slappe boordje werd
alleen reeds stijf van schrik, toen
de drager een bericht uit Londen
kreeg, waarin vermeld werd, dat
in Buenos Aires boorden en das
sen beschouwd werden als sym
bool van kapitalistische onder
drukking. Toen n.l. mannen met
een boordje de arbeiderswijken
betraden, werden zij genoodzaakt
boord en das af te doen. In som
mige gevallen werden zij hun met
geweld ontrukt en later terugge
geven. Wat een boordje al niet op
ztyn geweten kan hebben.
rVEZER DAGEN is het Koninklijk Besluit te verwachten, waarbij
een directoraat-generaal voor de bijzondere berechting wordt
ingesteld. Tevens is te verwachten een besluit tot vaststelling van
het Besluit Politieke Delinquenten 1945, waarvan de bedoelnig is,
degenen, die blijken onschuldig gevangen te zitten of zich te heb
ben schuldig gemaakt aan lichte vergrijpen, zoo spoedig mogelijk
vry te laten volgens bepaalde normen.
Naast de onlangs opgerichte
Stichting Toezicht Politieke De
linquenten. gesubsidieerd door
het Rijk, komt er een vereeniging
tot steun dezer stichting. Beide
lichamen zijn ontsproten uit het
particulier initiatief. Genoemde
stichting nu heeft als doelstelling
het bevorderen van de terugscha
keling der in vrijheid gestelde po
litieke gevangenen in de vrije
maatschappij. Over de in aanmer
king komende personen kan een
rapport worden opgemaakt, waar
na de procureurs-fiscaal in de
Verschillende ressorten beslissen
over de vrijlating.
De Stichting stelt zich ook voor,
doorgangskampen op te richten,
waar de vrijgelatenen eerst wor
den ondergebracht. Sommige
vroegere werkverschaffingskam
pen worden hiervoor in gebruik
gesteld en deze zijn alle min of
meer in de nabijheid van werk-
H.IK.H. Prinses Juiicma tijdens hoor bezoek oan Tiel
H.K.H. Prinses Juliana bezocht als Presidente van Nederlands Volks
herstel de geteisterde dorpen in de Betuwe en stelde zich tevens
op de hoogte van den wederopbouw.
objecten gelegen. De werkers in
het kamp bekostigen zoodoende
hun levensonderhoud, zoodat deze
kampen het rijk geen geld kosten.
Gaan dan na den kamptijd
(voor sommigen zal die enkele
dagen, voor anderen maanden
duren) de ex-gevangenen huns
weegs, dan kunnen zij nog gedu
rende zes jaren onder toezicht
gesteld worden. Het ligt in de be
doeling een raad van bijstand in
het leven te roepen, welke zal
bestaan uit vooraanstaande Ne
derlanders. die bereid zijn, het
werk "der stichting te steunen.
OOK BRAZILIË IN DEN
MAALSTROOM
DE POLlflEKE CRISIS in Bra
zilië, die reeds negen maan
den duurt, is nog steeds niet op
gelost. De publieke opinie is over
drie groote groepen verdeeld, na
melijk over de Nationaal Demo
cratische Unie, die den generaal
der luchtstrijdkrachten, Éduardo
Gomes, tot president wenscht;
voorts de Sociaal Democratische
Partij, welke die functie bezet wil
zien door generaal Enrico Dutra;
dan zijn er de „Wij Willen", het
geen beteekent „Wij willen Var
gas aan de macht laten'.. De of-
ficieele bladen en die der Unio
nisten beschuldigen elkaar, dat
zij voorbereidingen treffen, om
naar de macht te grijpen. Beiden
beweren, dat zij de verkiezingen
van 2 December zullen winnen.
Vargas wordt gesteund door de
communisten. Deze zeggen, dat
zij de regeering zullen verdedigen
tegen iedere revolutionaire po
ging. v
De commissie voor het
Verre Oosten
Te Washington is medegedeeld,
dat de Nederlandsche ambassa
deur in de Vereenigde Staten, dr.
A. Loudon, zal optreden als ver
tegenwoordiger van Nederland bij
de geallieerde adviescommissie
voor het Verre Oosten, welke op
30 October a.s. aldaar zal bijeen
komen.
De Russische maarschalk Zjoekof
heeft aan de besturen van de
bondsstaten en de provincies be
voegdheid verleend om wetten en
decreten uit te vaardigen. De
veldmaarschalk August von Mac-
kensen, de 96-jarige „vader van
het Duitsche leger" is zeer ern
stig ziek. Koning Victor Em
manuel van Italië zal zich dezen
winter naar Egypte begeven, waar
hij zich eventueel zal vestigen.
Generaal Mac Arthur heeft dc
Japansche regeering bevel gege
ven alle diplomatieke en consu
laire archieven over de geheele
wereld aan de geallieerden over
te dragen. Woensdagavond om
streeks kwart voor eö is°de or-
Da meeste Amerikaansche militai
ren zullen binnen drie maanden
naar huis teruggekeerd zijn. In Mei
1946 zullen ln het geheel 6 millioen
man uit overzeesche landen weer
thuis gekomen zijn, aldus verklaar
de vice-admiraal Emory S. Land, het
hoofd van de scheepvaartsadinini-
stratle. In te d'rie en een halve
maand tusschen V-day en den lsten.
September zijn meer dan 830.000 man
van Europa r.aar de Veroenlgc'e Sta
ten teruggebracht.
ganlsatie der Vereenigde Volke
ren officieel haar bestaan begon
nen, toen de minister van bui
tenlandsche zaken James F. Byr
nes het protocol van ontvangst
der ratificaties van 29 landen tee-
kende.
van Pater van Ginneken
ciale psychologische werkzaam
heden en. naast dit alles nog zijn
taalstudie, die hem, na een staal
van antipapisme van den Am-
sterdamschen gemeenteraad, op
den hoogleeraarsstoel te Nijme
gen bracht. Met veel verve en tal
van scherpe voorbeelden be
schouwde prof. Brom Van Gin-
nekens persoon, Brabant's uit
bundig, zonder rem of critiek op
eigen snel wisselende meeningen.
De begrafenis
Woensdagochtend is het stoffelijk
overschot van prof. dr. Jac. van. Gin.
neken begraven. Na de lauden, ge
zongen* door een schola cantorum uit
de studenten, werd in de Sint Jozef
kerk d'e plechtige uitvaartdienst ge
houden. De kerk was geheel bezet
met belangstellenden, waaronder dr.
Teulings, deken dér stad', vertegen
woordigers van de Sint Radboud-
stichting, het Curatorium van d'e
universiteit, het corps professoren,
studenten en oud'-studenten. Verder
werden opgemerkt deputaties van
de Kruisvaarders van Sint Jan, van
de Vrouwen van Nazareth en andere
religieuze verenigingen en instellin
gen. Ook vele sociale en wetenschap
pelijke vereenigingen hadden afge
vaardigden gezonden. De plechtige
Requiemmis werd' opgedragen door
Pater Kerremans S.J., Provinciaal
van de Jezuïeten, geassisteerd door
Pater J. Bak S.J. als diaken* en Pa
ter Smits van Waesberghe S.J. als
subdiaken. Aan de zijaltaren werden
H.KJ. Missen opgedragen door prof.
dr. Pompe O.F.M. en door prof. J.
Ros S.J.
Gezangen werden uitgevoerd door
de schola cantorum der studenten,
terwijl de liturgische gezangen door
alle geloovigen werden meegezongen.
De lijkbaar was bedekt met een gla
zen plaat, waarop kelk en stool en
het Ridderkruis van de Orde van
den Nederlandschen Leeuw lagen. De
absoute werd verricht door Pater
K'erremans S.J. Na de plechtige Uit
vaartdienst werd het stoffelijk over
schot van den grooten geleerde over
gebracht naar Marlendaal, het kloos
ter d'er Jezuïeten, waar het werd
bijgezet in he.t priestergraf.
IN EEN ROUWZITTING van de
R. K. Universiteit heeft prof.
dr. G. Brom over de figuur van
den verscheiden hoogleeraar Jac.
van Ginneken gesproken. Wijzen
de op zijn veelzijdige werkzaam
heden, waarin zijn geest zich in
alle richtingen kon ontplooien,
ging spreker na, welke stichtin
gen aan Van Ginneken te danken
zijn. Hij beschreef Van Ginneken
als bekeerder en zijn conferenties
voor andersdenkenden, zijn so-
Nu de Mouvement Republicain
Populaire zich ten gunste van het
programma van den Nationalen
Verzetsraad heeft uitgesproken,
zijn, volgens Reuters correspon
dent te Parijs, de kansen op de
totstandkoming van een coalitie
kabinet, gevormd door de drie
grootste partijen, gestegen. Ter
wijl de socialistische „Populaire"
overeenstemming met de M.R.P.
zeer goed mogelijk acht, blijft de
communistische „Humanité" deze
partij echter nog beschouwen als
,een bolwerk van de reactie". De
beslissing over een regeering, ge
vormd door de drie partijen, ligt
dus in handen van de communis
ten. Daar echter aangenomen
wordt, dat generaal de Gaulle da
vorming van een regeering uit de
drie groote partijen als een poli
tieke noodzakelijkheid beschouwt,
terwijl de communisten gaarne
willen deelnemen aan de nieuwe
regeering, worden in Parijs de
vooruitzichten voor een uiteinde
lijke overeenstemming tusschen
de M.R.P. en de communistische
partij gunstig beoordeeld.
Bij het aanbrengen van
een radio-antenne zijn
de 66 jarige D. E. H.
V. en zijn 22 jarige
zoon P. J. V. van het
dak van hun' woning
aan de Zaagmolenstraat
gevallen en vrjjwel on-
midd'ellijk Merna over
leden. B. en W. van
Waalwijk hebben den
gemeenteraad voorge
steld een bedrag van
f 10.000 beschikbaar te
stellen voor het plan
van een nieuwe haven,
teneinde Waalwijk een
directe en rechtstreek-
sche verbinding te ge
ven met het open wa
ter, in dit geval d'e
Bergsche Maas. Op
Haarlem, oud-voorzitter
en eere-voorzitter van.
d'e vereeniging ,Onze
Vloot". In de Am-
sterdamsche haven zijn
aangekomen een sterke
zeesleepboot en twee
wraklichterschepen van
de Engelsche marine,
om het schip van 8000
ton. dat de Duitschers
in September 1944 ln het
Noordzeekanaal, aan do
overzijde van de Hera-
brug, tot zinken brach
ten, te lichten. Binnen
kort worden nog vier
licliterschepen verwacht
Blijkens een artikel in
de „New York Times"
wordt te Londen
steeds' meer Ingezien,
dat de crisis op Java
een keerpunt beteekent
zeer bloemrijke wijze in de betrekkingen tus-
zal onze regeering a'en
dank van Nederland
vertolken voor onze be
vrijding door he$ Ca-
nadeesche leger door
den aanplant van
100.000 tulpenbollen
rondom de Cenotaaf op
schen Engeland en de
thans politiek ontwaak
te volken van Azië.
Aan de Chineesche kust
George persoonlijk ont
vangen éh in dank aan
vaard. De resultaten
van een algemeen®
volkstelling zullen ver
moedelijk uitwijzen, dat
da bevolking van Tur
kije 19 millioen zielen
telt, hetgeen 1 millioen
meer zou zijn dan in
1940. Minister Attlee
heeft in het Lagerhui*
valt een herleving waar medegedeeld, dat onge
te nemen van de zee-
rooverij. De beruch
te geheimzinnige orga-
het Dominionplein te nisatie „Ku-Klux-Klan"
Montreal. Volgens bij ls eensklaps in den
de familie ontvangen staat Georgia herleefd',
bericht, is op 82-jarlgen waar zij reeds 20.000
leeftijd' in het kamp
Ambarawa overleden,
de heer H. M, van Bem-
melen, geboortig uit
leden zou tellen,
Churchill heeflfe enkele
militaire onderschei
dingen van koning
veer 250.000 brurgera in
Duitschland gedood zijn
door luchtbombarde
menten tusschen Octo
ber 1940 en Januari 1945
tusschen 1 Februari
1943 en 8 Mei 1945 zijn
nog 100.000 gedood, het
aantal gewonden in d®
eerstgenoemd^ perlod'é
bedroeg orgty, 430.000.
