NIEUW
In Soerabaja reden tanks
Attlee naar Washington
Omwenteling in Brazilië
Besprekingen te Batavia
BUREAUX
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
DINSDAG 30 OCTOBER 1945
41e JAARGANG NUMMER 18769
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Buitan God ia 't nergens veilig (Vondel)
Abonnementsprijs I 1.10 per maand; I 3.30 per kwartaal
Telefoon 4330
HOORN
Draafsingel 59
Telefoon 4712
DEN HELDER
Loodsgracht 69
Telefoon 2383
SCHAGEN
Molenstraat 52
Telefoon 459
SCHIJNAANVALLEN
VAN VLIEGTUIGEN
Het hoofdkwartier
der Britsche luchtmacht
heeft formeel bevestigd, dat
Soekarno per vliegtuig naar
Soerabaja vertrokken is.
Voordien had Soekarno's
hoofdkwartier gemeld, dat
Soekarno, Hatta en Sjarifoe-
din naar Soerabaja vertrok
ken waren. Men gelooft, dat
Soekarno, Hatta en Sjarifoe-
din uiterlijk Dinsdagochtend
te Batavia terug zouden zijn.
De geallieerde beriehtgevings-
dienst heeft, wat den toestand in
Soerabaja betreft, gemeld, dat
het havengebied noch het vlieg
veld onder vuur genomen wor
den. De strijd woedt grootendeels
rond het postkantoor en het bri-
gadehaofdkwartier. Naar gemeld
is, opereeren de Indonesische
tanks in het zuidelijke deel der
stad, alsmede rond het spoorweg
station. Vliegtuigen zullen schijn-
aanvallen doen.
Maandag hebben de Indone
siërs voormalige Japansche
tanks ingezet in den strijd
tegen de Britsche troepen te
Soerabaja. Men vreest in het
geallieerde hoofdkwartier
voor het lot van zwak bezette
punten. De strijd, die Zon
dag bij het brigadehoofd
kwartier werd ingezet, duur
de den geheelen nacht voort
en werd Maandag met nog
grèoter intensiteit voortgezet.
De Indonesiërs hebben een
verzoek om wapenstilstand
gedaan, maar hun aanval is er
in geen enkel opzicht door
verminderd. De Britsche
troepen worden thans volko
men belegerd.
SOEKARNO BEVEELT
de wapens neer te
leggen!!
SOEKARNO heeft Maandag
per radio een oproep ge
richt tot de Indonesiërs in
Soerabaja, om de wapens neer
te leggen, aldus seint Reuter
uit Batavia; alles is nu rustig
in Soerabaja.
Gevechten om het
Britsche hoofdkwartier
De Britsche posities in Soera
baja waren ir? staat van belege
ring. Er is gevochten rond het
Britsche hoofdkwartier en volgens
Reuterberichten uit Batavia na
men de gevechten in hevigheid
toe en eveneens het aantal doo-
den. Toen het duidelijk werd dat
de situatie te Soerabaja verslech
terde hebben generaal Hawthorn
en dr. Soekarno besloten naar
deze stad te vliegen. Na zes uren
van aanvallen echter vroegen de
nationalisten reeds een wapenstil
stand aan.
H. M. de Koningin naar
Engeland
H. M. de Koningin is voor
nemens in den loop van deze
week voor eenige dagen naar
Engeland te vertrekken, om
afscheid te nemen van den
koning, de koningin en de
kon. familie. Zjj zal dan te
vens eenige persoonlijke za
ken afwikkelen.
Stakers willen regeering
dwingen
De havenarbeiders in het ge
bied van de Mersey schijnen vas
ter dan ooit besloten hun staking
welke nu reeds vijf weken duurt,
vol te houden. Tijdens een te Bir
kenhead gehouden bijeenkomst
heeft de voorzitter van het sta
kingscomité verklaard, dat de
regeering gedwongen zou worden
om te intervenieeren, of zij wilde
of niet.
20 November?
Het Amerikaansche lid van de
geallieerde commissie voor oor
logsmisdadigers, rechter Robert
Jackson, heeft in een te Neuren
berg gehouden persconferentie
verklaard, dat hij verwachtte, dat
het proces tegen de 24 voornaam
ste Duitsche oorlogsmisdadigers
op 20 November a.s. zal beginnen.
WAN GEZAGHEBBENDE ZIJDE te Washington is verklaard, dat
de Britsche eerste minister, Attlee, besloten heelt, is» den loop
van de komende drie weken een bezoek aan Washington te brengen.
President Truman zou al zjjn voor de eerstkomende vjjf weken reeds
vastgestelde reizen buiten Washington wegens „dringende werkzaam
heden" hebben afgezegd. Volgens een later bericht uit Washington
zouden de besprekingen, welke Attlee met Truman zal voeren, naar
verluidt, hoofdzakelijk wereldproblemen betreffen, zooals de atoom
bom, Palestina en de Britsch- zoowel als de Amerikaansch-Sovjet-
Russische betrekkingen in het algemeen.
Schoenendistributie
In het tijd tijdvak van 1 t.m.
15 Nov. a.s. zullen op nader be
kend te maken dagen in het ge-
heele Noorden des lands, dus in
Nederland boven de rivieren,
wederom bonnen voor beroeps-
en werkschoenen worden uitge
reikt. De schoenenbonnen moe
ten vóór 22 November a.s. bij een
handelaar worden ingeleverd.
Men kan wederom aanvragen
voor orthopaedisch schoeisel of
gewoon schoeisel op medisch at
test indienen, op dezelfde wijze
als voorheen het geval was.
Vrijwilligers weer thuis
Vijf Nederlandsche krijgsge
vangenen zijn uit Japanneesche
kampen, via Suez, te Pretoria
teruggekeerd. Zij zagen er, on
danks geleden ontberingen, goed
uit. Deze mannen hadden in 1940
vrijwillig dienst genomen en
werden bij den val van Java
krijgsgevangenen. Zij brachten
drie jaar door in de Changwi-
gevangenis te Singapoor. Hun
goede gezondheid was te danken
aan de hulp, die zij na hun be
vrijding hadden ontvangen.
II IT RIO DE JANEIRO meldt A.F.P., dat Maandagavond in Brazilië
revolutie is uitgebroken. President Vargas is afgetreden en op
gevolgd door rechter Linhares van het hooggerechtshof. Volgens
officieele verklaringen wordt Linhares bijgestaan door Bebarros, die
eenigen tjjd geleden als hoofd van de federale politie was vervan
gen door een jongeren broer van president Vargas. Onmiddellijk na
het aftreden van den president verschenen tanks in de straten van
Rio. Vargas vertrok per automobiel.
TROEPEN VOOR INDIE
Nader wordt gemeld, dat Joao
Alberto Debarros, die als hoofd
der politie is vervangen door
Benjamin Vargas (den broer van
den afgetreden president der re
publiek), benoemd is tot prefect
van'Rio. Uit deze benoeming zou
men moeten opmaken, dat pre
sident Vargas heeft besloten in
vloed te blijven behouden.
Van bevoegde zijde wordt ver
klaard, dat generaal Monteiro, de
Minister van Oorlog, zijn ontslag
zou heöben ingediend.
QP 1 NOVEMBER, den feestdag
van Allerheiligen, zal het
N. NoordholL Dagblad niet ver
schijnen en zullen onze bureaux
GESLOTEN zijn.
BIJNA NORMAAL®
TE ROTTERDAM kwamen
op één dag dertien sche
pen binnen, bijna allen met
lading, bestemd voor den we
deropbouw. 'n Goed beeld van
den groeicnden vooruitgang
ook in het havenbedrijf.
Welingelichte politieke kringen
te Londen, verklaren, dat het dui
delijk is, dat een mriemogendhe-
den bijeenkomst van Engeland,
Canada en Amerika in voorberei
ding is. M-en acht het in deze
kringen onwaarschijnlijk, dat de
besprekingen van Trurrfon en
Attlee het gebied van de geheele
internationale politiek zullen be
strijken.
QE BESPREKINGEN TE BATAVIA tusschen dr. van Mook en
verschillende nationalistische leiders zouden vandaag beginnen.
Het zjjn nog maar voorbereidende informeele besprekingen, die het
terrein voor beter begrip zullen effenen. Het is uiteraard hoogst ge-
wenscht, dat er een oplossing komt en dat zoo spoedig mogelijk een
einde wordt gemaakt aan het vergieten van bloed. Het is te hopen,
dat gevolg wordt gegeven aan den oproep van Soekarno, speciaal
gericht aan de extremisten te Soerabaja, om de wapens neer te
leggen, want niet alleen was daar een dreigende toestand ontstaan,
maar ook zou vanzelfsprekend een dergelijke situatie het practisch
onmogelijk maken voor Nederlandsche gezagsdragers, om te spreken
met nationalistische figuren, die annex zijn aan het zoogenaamde
kabinet van Soekarno, dat door relaties met de opstandelingen min
of meer gecompromitteerd is.
en meer van overtuigd raken
dat onder de tegenwoordige
verhoudingen in de wereld
politiek de bemiddeling van
een of andere derde partij of
groep van partijen, wel eens
uitermate moeilijk te verwe
zenlijken zou kunnen zjjn.
Spaarische monarchisten
Afdeelingen van het Nederlandsch-Indische leger marcheeren door
de straten van Melbourne, vanwaar zij naar Indonesië vertrekken,
dat op het oogenblik zoozeer In het brandpunt van de belangstelling
staat in ons land en.,., in de geheele wereld. (Foto Anefo-P.)
HET SCHIJNT nog niet zeker
te zijn, wie aan de besprekin
gen deelnemen. Genoemd worden
de namen van Soebardjo, Sjari-
foedin, Sharir en Hatta; de con
ferentie vindt plaats te Batavia,
ten huize van generaal Christi-
son, die echter niet tegenwoordig
zal zijn. De correspondent van
de „Times" is van oordeel, dat
Nederland zijn positie versterkt
heeft, door het initiatief te nemen
HET GEVAAR VAN
BEMIDDELING
Neutrale toeschouwers in Ba
tavia zjjn hoopvol gestemd,
dat de z.g. „voorberei
dende informeele" besprekin
gen veel vruchtbaarder zullen
blijken te zijn dan deze woor
den zouden doen vermoeden.
Men meent ook, dat do repu-
blikeinsche kringen er meer
Volgens een vooraanstaand
Spaansch monarchist zou binnen
kort te Sanlucar de Barrameda
bij Jerez in Spanje een bijeen
komst worden gehouden door
vertegenwoordigers van Don
Juan, den troonpretendent, en
andere monarchisten. Op deze
bijeenkomst zouden belangrijke
beslissingen met het oog op een
wisseling van regiem worden ge
nomen. Ook de hertog van Alba
of zijn persoonlijke afgezant zou
op deze bijeenkomst ziin uitge-
noodigd.
Russische atoombom
experimenten!
Volgens de „News Chronicle"
heeft dr. Guenter Killmann van
het Kaiser Wilhelm Institut in
Berlijn verklaard, dat de atoom
deskundigen van de Sovjetunie
met assistentie van Duitsche des
kundigen en Duitsche installaties
en gegevens, druk bezig zijn met
het voortzetten van atoombom
experimenten.
GEEN GODSDIENST
ONDERWIJS?
Bisschop van Berlijn
protesteert
DE DUITSCHE RADIO heeft
een gedeelte doen hooren uit
een herderlijken brief van Mgr.
von Preysing, den Bisschop van
Berlijn. Deze zegt o.m.: „Opvoe
ding zonder godsdienstonderwijs
is niet neutraal, maar antigods
dienstig. De onderwijsautoriteiten
van Berlijn zijn bezig de resten
der godsdienstige vorming in de
scholen te vernietigen, iets, waar
in de nazi's nooit geslaagd zijn."
De brief roept alle roomsch-ka-
tholieke ouders op om een petitie
te teekenen, strekkende tot de
inrichtnig van bijzondere scholen
(met godsdienstonderwijs dus)
resp. het wederinstellen van uren,
waarop godsdienstonderwijs in
de gewone scholen wordt ver.
strekt. Mgr. von Preysing richtte
den herderlijken brief tot zijn
geloovigen naar aanleiding van
het voorstel van de onderwijs
autoriteiten van Berlijn om het
godsdienstonderwijs van het les
rooster te schrappen!
Proces te Cadiz
Volgens officieele kringen te
Londen heeft de Britsche ambas
sadeur te Madrid, Sir Victor Mal
let. van zijn regeering opdracht
gekregen een onderzoek in te
stellen naar personen, tegen wie
te Cadiz een geheim proces zou
worden gevoerd. Dit zou 22 lei
ders van de Spaansche syndicalis
tische vakvereeniging betreffen.
Eventueele executie van deze
personen wegens hun politieke
overtuiging zou een betreurens-
waardigen indruk in Engeland
teweeg brengen.
Luisterbijdrage en radio
distributie
Het bericht, dat met ingang
van 1 November a.s. weer een
luisterbijdrage van fl.per
maand verschuldigd zal zijn,
schijnt eenige ongerustheid te
hebben veroorzaakt bij aangeslo
tenen op de radiodistributie.
Dit is evenwel niet noodig. Ra-
diodistributieluisteraars zullen
niets meer behoeven ta betalen
dan zij tot dusver deden.