Van annexatie komt niets
PARADE DER
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
De moeite waard
REGISTRATIE
Van auto's en motor
rijwielen
RADIOPROGRAMMA
Spoorwegen over vijf
jaar weer normaal
Ordening van de Pers
GENERAAL KRULS NEEMT AFSCHEID
Roode Kruis vraagt
brillen
Aardappelschillen
voor het vee
BRABANT HERDENKT
ZljN GESNEUVELDEN
Tevens bevrijdings
feesten
Dinsdag 30 October 1945
pAT KUNNEN WE veilig
concludeeren uit de mede-
deelingen, die Minister Scher-
Xnerhorn gisteren te Groningen
heeft gedaan op een persconfe
rentie ter gelegenheid van de
opening van 'n districtsbureau
aldaar van den Regeerings-
voorlichtingsdienst. De Minis
ter heeft gezegd, dat annexatie
zonder Duitschers practisch
uitgesloten is. En aangezien
zelfs de meest verstokte an
nexatie-man op het standpunt
staat, dat wij geen annexatie
moeten hebben, als we de
Duitschers er bij moeten ne
men wij voelen niets voor
nieuwe minderhedenproble
men! kunnen wv in zoo
verre de annexatie wel als af
gedaan beschouwen. De Minis
ter heeft verder gezegd, dat het
hier een internationaal pro
bleem betreft, waarbij bijv. de
meening van een land als Rus
land van groot gewicht is.
Nederland kan niet met posi
tieve plannen komen, zoolang
de internationale toestand is
als nu; er bestaat op vrijwel
geen enkel punt overeenstem
ming tusschen de groote mo
gendheden! Misschien zijn nog
grenscorrecties mogelijk; de
staatscommissie op dit gebied
zal zich verder bezinnen op de
vraag, of Nederland tijdelijk
een deel van Duitsch gebied
bezet kan houden.
Ook met de schadeloosstelling
ziet het er niet zoo florissant-
uit. Prof. Schermerhorn heeft
verteld, dat Nederland thans
'n officieele uitnoodiging heeft
ontvangen, om een officieele
vertegenwoordiging te zenden
naar den Geallieerden Con-
tröle-raad te Berlijn. Admiraal
Doorman gaat daarheen als 'n
soort gezant.
Een en ander beteekent, dat
er nu wat schot in de zaak komt.
Er wordt door de geallieerden nu
een lijst opgesteld van Duitsche
bedrijven, die afgebroken zullen
worden. De minister vond het een
ivraag, of het wel een Neder-
landsch belang is Duitschland
economisch te vernietigen. Het is
yoor ons belangrijk onze eigen
goederen uit Duitschland terug
te krijgen. Men moet zich van
de schadeloosstelling niet al te
veel voorstellen. Het is voor den
minister een groote vraag, of het
wel gewenscht is, een groot va
cuum in dit Europa te schep
pen. Hier spelen ook politieke
factoren een rol.
In den breede heeft minis
ter Schermerhorn daarna stil
gestaan, zulks ook naar aan
leiding van gestelde vragen,
bij de grondige wijzigingen,
welke er komen zullen in de
economische positie van ons
land door de totaal gewijzig
de verhoudingen in midden-
Europa. De meeste Neder
landers beseffen nu nog niet,
wat hier op het spel staat.
De wederopbouw van onze
industrie en landbouw kan
niet aan het inzetten van
individueele ondernemers of
groepen van ondernemingen
worden overgelaten.
De totaal nieuwe omstandig
heden maken het noodzakelijk
een plan van opbouw te ont
werpen op langen termijn. De
Begin October reed een trein
stel van 45 wagons het Rotter-
damsche station binnen. Deze
wagons bevatten honderden ton
nen goederen geschonken door
het Zwitsersche volk aan het Ne-
derlandsche volk. De Zwitser
sche spoorwegen hebben dit
transport geheel gratis verricht.
De nationale H.A.R.K. deelt
ons thans mede van de Neder-
landsche Spoorwegen bericht te
hebben ontvangen, dat zij voor
dit transport eveneens een
Vrachtvrij vervoer toestaan.
overheid zal de groote lijnen
moeten trekken voor den op
bouw van het economisch leven
en daartoe heeft Nederland een
planbureau ingesteld, al zal dit
voorloopig meer gericht zijn op
het vermijden van armoede, dan
op het bevorderen van welvaart.
Dit plan zal moeten aangeven,
hoe de ontwikkeling in de ko
mende vijf a tien jaren zal moe
ten zijn. Het is niet de bedoe
ling, het geheele bedrijfsleven in
een N.V. te vereenigen, maar wel
om bij de distributie van kapir
taal en grondstoffen naar be
paalde richtlijnen te handelen.
Het Regeeringsdirectoraat voor
motorvoertuigen brengt hiermede
ter kennis van alle eigenaren c.q.
houders van personenautos en
motorrijtuigen (al dan niet rij-
vaardig en al dan niet voorzien
van een rijvergunning):
a. alle eigenaren c.q. houders
van rijvaardige personenauto's
en motorrijwielen, voorzien van
een rijvergunning, dienen hun
motorrijtuig (auto of motor) vóór
Zaterdag 3 November 1945 te
doen registreeren bij een der re-
gistratieposten.
b. alle eigenare c.q. houders
van niet-rijvaardige personen
auto's en motoren ,al dan niet
voorzien van een vergunning,
dienen vóór genoemden datum
schrift, of mondeling opgave te
doen van de plaats, waar hun mo
torvoertuig zich bevindt, bij een
der registratieposten, dan wel bij
de rijksverkeersinspectie.
Deze motorvoertuigen zullen ter
plaatse waar het voertuig aan
wezig is, door de zorg van het
R.D.M. worden geregistreerd.
Woensdag 31 October.
HILVERSUM I, 301 M.
7.20 „Rustig ochtendprogramma";
7.50 Ochtendwijding; 8.01 Nieuwsber.;
8.20 Populaire melodieën; 9.00 Radio
baken; 10.00 Muziek by den arbeid;
10.45 Radioziekenbezoek; 11.15 Kook-
praatje door P. J..Kers; 11.45 Krijgs
gevangenen m Indië; 12.01 Gevarieerd
muziekprogramma; 13.00 Nieuwsber.;
14.30 Opera-programma; 15.15 Voor
de vrouw; 15.30 Concert; 16.31 Na
schooltijd'; 16.45 Kinderkoor; 17.00
Zang en muziek; 19.00 Nieuwsber.;
19.30 Gramofoonmuziek; 20.15 De
Londensche correspondent; 20.30 Ca-
nadëesch halfuurtje; 21.45 Gevarieerd
concert; 22.30 Melodieën uit Opera's;
23.01 Nieuwsber.; 23.15 Avondwijding
door pater W. la Haye O.S.Cr.
HILVERSUM II, 415 M.
18.01 Nieuwsber.; 18.30 Muziek; 19.30
Programma voor de BS; 21.00 De Pa
triot; 21.15 Non-stop-programma; 21.45
Avondwijding; 22.01 Nieuwsber.; 22.15
Op den drempel van den nacht; 22.58
Afkondiging en Wilhelmus; 23.01 A.N.
P. nieuws op dicteersnelheid.
De voorloopige organisatie
van het Europeesche Intercom
munale Transport heeft 'n rapport
samengesteld over de Europeesche
transportpositie, waarin bijzonderhe
den voorkomen betreffende den hui
dig en toestand van het Nederland-
sche vervoerssysteem. Er zullen vijf
Jaar noodig~ zijn om de spoorwegen
tot den normalen toestand terug te
brengen.
In het beg^n van September van
dit jaar reden er 815 passagierstrei-
nen per dag, waarvan 148 electrische.
Vier en vijftig treinen werden ge
bruikt voor militaire verlofgangers.
Momenteel is er minder dan tien
pCt. van het vooroorlogsche aantal
zitplaatsen beschikbaar. Eind Augus
tus werden er 8.5 millioen passagiers
vervoerd'. Reparaties kunnen prac
tisch niet uitgevoerd worden.
In verband' met het aanwezige
spoorwegmateriaal zal het aantal
andere verkeersvoertuigen grooter
moeten zijn dan voor den oorlog'. Het
totaal aantal motorvoertuigen, waar
onder vrachtwagens en particuliere
auto's enz., bedraag bij benadering
60.234 tegen meer aan 218.000 voor
den oorlog. Het tekort aan bussen
doet zich het meest gevoelen.
Naar verluidt heeft de regee
ring 15.000 particuliere auto's be
steld. Ook heeft de regeering
meer dan 12.000 vrachtwagens
aangekocht, terwijl zij bovendien
van plan is om er nog 10.000 te
koopen. Er is dringend behoefte
aan 3 millioen binnen, en bui
tenbanden.
De binnenlandsche scheepvaart
functioneert zeer goed. Regelingen
betreffende den terugkeer van Ne
derlandsche rivierschepen uit Noor
wegen zijn getroffen.
In een der lokalen van zyn De
partement heeft de Minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen prof. dr. G. van der Leeuw, den
Persraad geïnstalleerd.
Uw hoofdtaak zal bestaan, aldus
de Minister, in de voorbereiding
van een ontwerp perswet.
De Minister stelde met enkele
woorden de mogelijkheden, welke de
regeering' hebben voorgezweefd en
welke zij gaarne aan de overweging
van den persraad' zou willen onder
werpen.
In de eerste plaats dan zal het bij
de ordening van het perswezen gaan
om het vinden van het juiste even
wicht tusschen de grondwettelijke
gewaarborgde en op geenerlei wijze
te fnuiken persvrijheid en de eischen
welke de geestelijke en zedelijke
volksgezondheid' stelt.
Het zou de regeering' verreweg het
aangenaamst zijn, wanneer zij zich
kon beperken tot een algemeene su
pervisie en controle, terwijl de pers
zelve haar ordening tot stand' brengt.
De organisaties van journalisten en
dag'bladdirecties, van nieuwsbladuit.
gevers en uitgevers van tijdschriften
zouden dan moeten komen tot de
formatie van een groot lichaam,
waaraan bij de wet publiekrechte
lijke bevoegdheden zouden kunnen
worden toegekend.
De voorzitter van den persraad dr.
C. Beekemamp, heeft op de rede van
d'en minister geantwoord.
Generaal Kruis nam als hoogste autoriteit van het M.G. afscheid,
hetgeen met eenige plechtigheid geschiedde en waarbij den generaal
een portret werd aangeboden. De heer Linthorst Homan biedt gene
raal Kruis het schiderq aan. Foto: Anefo/v. d. Ham-P.
VOOR Nederlandsche krijgs.
gevangenen, die in Thailand
tewerk waren gesteld en van
wie velen ten gevolge van
berri-berri thans oogstoornis
sen hebben, Wie helpt het
Nederlandsche Roode Kruis
aan brillen? Elk aantal en elke
soort is welkom. Zeer spoedi
ge toezending Is gewensehf
aan het adres van de Inten
dance van het Ned. Roode
Kruis, Leeghwaterplein 27 te
's-Gravenhage.
Het is van belang, de aandacht
van de huisvrouw er op te ves
tigen, dat ook zij kan bijdragen
tot de melk- en vleeschvoorzie-
ning. Aardappelschillen namelijk
zijn bij uitstek geschikt als vee
voeder voor het melkvee en ver-
hoogen de melkproductie. Het is
daarom dringend noodzakelijk,
dat alle aardappelschillen voor
het melkvee beschikbaar komen,
temeer daar de veevoederpositie
in het gebied rondom de groote
steden niet bevredigend is.
Alleen indien de huisvrouw de
schillen afgeeft aan den daar
voor aangewezen schillenopha-
ler, die van gemeentewege een
vergunning voor het inzamelen
hiervan heeft ontvangen, kan
men er van verzekerd zijn, dat
de schillen hun juiste bestem
ming bereiken.
IN DE LANGE JAREN van de bezetting, toen de dagen en
avGnden een voortdurende verveling waren, omdat wq waren
gebonden aan het verborgen zijn, is er over ons een groote bezin
ning gekomen. We hebben verder gezien, dan wij gewoon waren
en zoo hebben we ook de dingen leeren waardeeren, die onzen
geest en ons gemoed verdiepen en veredelen. Zoo is meer dan voor
den oorlog de noodzaak geschapen voor velen dat zij op de hoogte
wensehen te blijven, wat er aan kunstleven in ons land en ook
daar buiten onze blijvende aandacht vraagt. Daarom is dit hoekje
genomen en we zullen probeeren onze gegevens zoo uitgebreid en,
wat het voornaamste is, zoo eerlijk mogelijk weer te geven tot
nut van en tot een misschien te waardeeren aanwijzing voor onze
lezers en lezeressen. Er zal worden gesproken over alles, wat het
kunstleven betreft: film, tooneel, muziek, schilders, schrijvers en
wat nog meer onder deze rubriek kan worden gerangschikt. De
vurige wensch van velen zal dan op deze manier kunnen worden
ingewilligd. Deze eerste keer zullen we een vluchtige tocht maken
door het groote rjjk der kunst om later nauwkeuriger in te gaan
op de belangrijke onderwerpen.
IN AMSTERDAM is al sind's maan
den de tentoonstelling „Weerzien
eer Meesters" in het Rijksmuseum
te bewonderen. Inderdaad te bewon
deren en het doet ons goed' al d'ie
oude getrouwen van onze roemrijke
schilders weer te kunnen genieten,
zooals onzen Rembrandt; Jan Steen;
Vermeer (de echte dan) en vele an
deren. Duizenden hebben hier al hun.
opwachting bij d'e meesters gemaakt
En deze maar.d sluit dit bezoek, dan
komen de meesters weer op hun
oude plaatsjes.
Verder brengt het Rijksmuseum nog
een uitgebreid overzicht getiteld1:
Kunst in Vrijheid, welke tentoonstel
ling door H. M. d'e Konnig'in is ver
eerd met een drietal werken van
Haarzelf. Er is een eerehal waar alle
gedood'e kunstenaars worden geëerd:
Zij waren als kunstenaar fel in hun
gewone leven, maar feller nog in hun
verzet.
Ktet Stedelijk museum heeft een
grootsch opgezette expositie van on
zen niet minder grooten Vincent van
Gogh, door weinigen goed gekend en
gewaardeerd', maar die nu het pu
bliek wordt voorgesteld in een ver
zameling', waarvan ieder wel moet
gaan houden.
Cor Hermus en zijn gezelschap
beeft reeds verschillende succestour
neeën gehad en het heeft d'e schijn,
dat dit nog wel zal voortgaan. Buziau
heeft een nieuwe revue aangekon
digd en verder is er een massa kleir:
kunst. Het tooneel is steed's een zor
genkindje. De verwachting is even
wel, dat dit zal verbeteren vooral nu
de Staat kunstadspiraties krijgt, gezien
d'e bemoeiingen in d'e kur.staars-
organisatie voor het tooneel. waar de
Secretaris-Generaal vans. Onderwijs;
Kunsten en Wetenschappen over
sprak.
De film belooft in de toekomst heel
wat, we hoorden tenminste spreken
van films als Ergens in Nederland;
de wedergeboorte» van Pygmalion en
talrijke buitenland'sche beroemdhe
den zooals de Fransche vervaardigers
Julien Duvivier en Rene Clair. Ook
zal vermoedelijk Stalingrad in Ne
derland komen, evenals De Regenboog
die in Amerika is bekroond. In ieder
geval is te hoopen dat de eeuwig'e
oorlogsdocumentatie gauw tot het
verleden zal gaan behooren, omdat
onze gedachten gericht willen wor
den op de toekomst en niet op de
ouderdomsgewoonte van 't verleden.
Ook in d'e muziek staat ons veel te
wachten: noemen we slechts het be
zoek van JelTudi Menuhin en Braï-
lowsky aan ons land' en niet te ver
geten onze eigen kunstenaars als b.v.
Louis Zimmerman, die heel dicht in
de buurt komt. Hij zal met Feike
Asma o.m. in Alkmaar optreden.
Van schrijvers en dichters hooren
we op het oogenblik heel weinig,
als we tenminste de zuivering van
verschillende bekende letterkundigen
niet als teeken van leven willen op
vatten. Over deze zuivering' valt veel
te praten, wat hier echter niet ter
zake doet. Aan vele lezers zullen
verschillende namen vermoedelijk
wel teleurstelling hebben bezorgd'.
Wel ls bekend', dat er verscheidene
manuscripten te wachten liggen op
het niet alleen voor journalisten zoo
hardnoodige papier, dat nog maar
steeds' te kort schijnt' te zijn. Wat we
niet altijd' kunnen begïijpen, want
dikwijls zal een pagina of acht pa
pier betei> besteed zijn aan een goed
verhaal dan aan een plotseling ver
schijnend blad' dat ook even plotse
ling weer verdwijnt.
Met verlangen zien we uit naar
de richtinggevende tijdschriften, die
ons veel zullen vertellen wat er leeft
in hoofden en harten ,\van Neder
landsche kunstenaars."
Want na de verzadigende overvloed
van tentoonstellingen hunkeren we
toch ook weer naar een goed boek,
d'at ons meer nog zal verdiepen dan
momenteel, het gewoonteverschynsel
van een drukbezochte expositie dit
doet. A, v. d. 33.
ALLERWEGEN in de provincie
Noord-Brabant zijn er plech
tige herdenkingen en feestelijk
heden geweest ter gelegenheid
van het feit, dat dit deel van
Zuid-Nederland een jaar geleden
is bevrijd.
De treffendste plechtigheid
werd wel gehouden te Waalre,
waar een grandioos en indruk
wekkend doodenappèl werd ge
houden voor alle gesneuvelde
Brab uders, die de tradities ver
tolkten, geworteld diep in het
geloof van dit volk.
Bij duizenden waren de belangstel
lenden uit alle deelen van de pro
vincie naar Waalre gekomen, de
vaadels van gemeenten, var; gilden
en vereenigingen met zich voerend.
Het gros der deelnemers, dat niet tot
het plein voor het tot monument voor
de gesneuvelden bestemde elfde
eeuwsche kerkje kon worden toege
laten, volgde de redevoeringen en
gezangen op het Marktveld' door mid
del van luidsprekers. Or.der de gas
ten, die op de eeretribune hadd'en
plaats genomen, waren jhr. mr. j.
Smits van Oyen, waarnemend Com
missaris der Koningin in Noord-Bra
bant; generaal H. G. Winkelman:
lult.-gen. J. baron- van Voorst tot
Voorst en majoor A. Boekooy, die
prins Bernhard vertegenwoordigde.
Voor het begin der herdenking in
specteerde luit.-gen. van Voorst tot
Voorst de eere-compag'nie der stoot
troepen.
K'ierna sprak de voorzitter van het
Herdenkingscomité aalmoezenier dTs.
G. Bannenberg, pastoor te Tilburg;
de openingsrede uit. Hy schetste den
desolaten toestand', waarin Brabant
een jaar geleden uit den strijd te
voorschijn kwam. De dooden her
denkende citeerde hij den Vlaamschen
dichter: ;,Zij ligg'en gezaaid als za
den in het zand'. Hoop op den oogst,
o Nederland". Verder deelde hij
mede, dat Brabantia Nostra aar: het
comité opdracht heeft gegeven in het
Wilibrorcuskerkje twee gebrandschil
derde ramen te doen aanbrengen
■waarin het offer der gevallenen ge
symboliseerd is. Hij hoopte, dat het
kerkje voor de Brabantsche bevol
king een pelgrimsoord zou worden.
Nad'at een muziekcorps liedereiï
uit Valerius Ged'enckklanck had ge
speeld defileerden de deelnemers
langs het symbolische graf, dat voor
de kerk was aangebracht. Majoor A.
Boekooy opende den langen stoet om
namens prins- Bernhard' een lauwer
tak op het graf te leggen. Daarna
volgden de stoottroepen, de vertegen
woordigers der gemeentebesturen en
de gilden. Verschillende gilden droe
gen hun oude traditioneele kleeding,
waardoor het tafereel een bijzonder
aanzien kreeg.
Uit de bevrijdingsfeesten in de pro
vincie noteeren wij die van 's Êer-
tog'enbosch, de stad van de carnaval
waar een spontane huldiging plaats
had' van d'e deputatie d'er 53ste Welsh
Divisie, die de stad hadden bevrijd
en die nu d'e gasten van de Bossche
burgerij waren.
Tegelijkertijd' deelde de burgemees
ter mede, dat 's Hertogenbosch gar-
nizoenstad zou blijven voor het Re
giment Stoottroepen.
In Breda werden d'e Poolsche troe
pen gehuldigd, die een jaar geled'en
in 'r: yitempo de stad namen en haar
zoo de vrijheid terug'gaven. Tevens
werd' hier door den Poolschen com
mandant generaal Maczek, de hoogste
militaire onderscheiding uitgereikt
aan den heer J. Smit, die daarvoor
speciaal uit Engeland was ontboden.
Op het plein van d'e Koninklijke Mi
litaire Academie werd' nog het „Ap
pèl des Morts" gehouden.
Overal werden plechtige H.H. Mis
sen opgedragen voor gesneuvelde ge
allieerden en binnenlandsche strijders
waarby deputaties van de diverse
wapens vertegenwoordigd ■waren.
