Hoe moetik opvoeden?
SCHIETPARTIJ IN BATAVIA
Actie tot gebiedsuitbreiding
Nieuw Noordhollandsch DagblocJ
3
11
Dr. Chorus legt den nadruk
op de practijk
ii
QiittifruiientiuuM
RADIOPROGRAMMA
Ook Koning Voetbal
heeft stakingskoorts
DE JUISTE WEG
Een politiek van „Als
Hef bondselftol voor
18 November
M.G. waarschuwt tegen
oplichterspraktijken
VERWARMING
Met gas of electriciteit
Senaat van Delft erkent
ongelijk
Jacht op den dooden
Fuehrer
DE PERSZUIVERING
Een krachtiger houding van
de Regeering verwacht
Dinsdag 6 November 19415
Dr. A. M. J. Chorus, lector in
de pa'edagogiek, didactiek en de
geschiedenis der paedagogiek aan
de R.K. Universiteit te Nijmegen,
heeft zijn ambt aanvaard met
een openbare les in de aula.
Dr. Chorus ziet het als zijn
voornaamste taak om de practi-
sche paedagogiek tot meer ont
wikkeling te brengen. Voor ve
len, zeide hij, is de paedagogiek
geworden een conglomeraat van
allerlei wetenschappen, in die
mate; dat van de eigenlijke pae
dagogiek soms weinig of niets
meer overblijff. Velen keerden
zich af van het aldus overladen
vak, omdat zij tenslotte geen ant_
woord konden vinden op deze
eenvoudige vraag: „Hoe moet ik
opvoeden?" Het is dan ook een
daad van noodzakelijke zelfbe
perking om te streven naar een
intensieve bewerking van het
formeele object der paedagogiek,
nl. de hulp aan het zich zelf in
ontwikkeling bevindend individu
Opvoeden is een zaak van toe
passen en aanpassen en paeda
gogiek is dus noodzakelijk erva
ringwetenschap. De paedagogiek
heeft zich volgens spr. met de
practische zijde, haar eigenlijk
formeel object, te weinig bezig
gehouden. Met pakkende voor
beelden uit eigen ervaring maak
te de lector de practische betee-
Het publiek dient er op bedacht
te zijn, dat het plaatselijk of tijde
lijk niet altijd mogelijk zal zijn op
den vleeschbon, waarvoor thans_
het rantsoen is verhoogd van ÏOO'
tot 150 gram, versch vleesch te
betrekken. Men zal ook genoegen
dienen te nemen met op den
vleeschbon verkrijgbaar gestelde
producten in blik, met inbegrip
van visch in blik, voor zoover bij
slager, winkelier of in den visch-
winkel voorradig. Het ligt echter
in de bedoeling op den vleeschbon
voor een zoo groot mogelijk gedeel
te versch vleesch te verstrekken.
Ten gevolge van de in 't najaar
en des winters steeds optredende
daling van de melkproductie, zal
het straks niet meer mogelijk zijn
in het Westen des lands het ge-
heele melkrantsoen in losse melk
te verstrekken. Teneinde het hui
dige rantsoen zoolang mogelijk te
kunnen handhaven, zal binnen
kort in genoemd gebied een aan
vang worden gemaakt met 't ver
strekken van gecondenseerde on
gesuikerde melk in blikjes, z.g.
„Evaporated Milk", ter vervanging
van een gedeelte van het melk
rantsoen. De prijs van de in con
sumptie te brengen blikjes is de
zelfde als voor een liter losse ge
standaardiseerde melk. De ge-
wichtsinhoud der te verstrekken
blikjes kan onderling geringe ver
schillen vertoonen; voor de distri
butie geldt elk blikje voor een li
ter melk.
Het Centraal Distributiekantoor
deelt mede, dat de geldigheidsduur
voor bon 110 voor koffie en de
bonnen 108 en 204 voor biscuits
wordt verlengd tot en met 24 No
vember a.s.
HILVERSUM I. 301 M.
7.20 Gevarieerd ochtendprogram
ma; 7.50 Ochtendwijding; 8.01
Nieuwsberichten; 9.00 Radio-baken;
9.33 Balletsuite ,,Les Sylphides";
10.00 Muziek bij den arbeid; 10.45
Radio-ziekenbezoek; 11.15 Kook-
praatje door P. J. Kers; 11.45 Krijgs
gevangenen in Indië; 12.01 Orgelcon
cert door Joop Walvis; 12.34 Eddy
Walls spreekt: 13.00 Nieuwsberichten;
13.20 Melodieën van Johann Strauss;
15.00 Gramofoonmuziek; 15.15 Voor
de vrouw; 15.30 Middagconcert; 16.31
Na schooltijd'; 16.45 Kinderkoor;
17.00 Melodieën van Paul Misraki;
17.35 Jazz-programma; 18.15 Cabaret
;;Zes en een kwart"; 19.00 Nieuws
berichten; 20.15 De Londensche cor
respondent; 20.30 Gramofoonmuziek;
21.00 Hoorspel .Madame Curie";
22.10 Nocturne in cis mineur op. 27
no. 1 van Fr. Chopin; 23.15 Avond-
HILVERSUM II, 415 M.:
18.01 Nieuwsberichten; 18.30 Or
gelconcert; 19.30 Programma voor
de B.S.; 20.01 Het Omroep-orkest;
21.00 De Patriot; 21.45 Avondwijding
Dom. Adr. Huyg OSB; 22.01 Nieuws
berichten; 22.15 Op de drempel van
den nacht.
kenis van het intellegentieonder.
zoek voor de paedagogiek duide-
lijk.
De geheele kwestie van de z.g.
opvoedbaarheid der intelligentie,
de kennis omtrent de ontwikke
lingsstadia en het ontwikkelings
verloop is van uitermate groot
belang voor het opvoedkundig
handelen.
Deze vraagstukken kunnen al
leen door empirisch onderzoek
opgelost worden.Men experimen
teert nog al te veel met hervor
mingen van lager en middelbaar
onderwijs. Hoe sukkelt men met
nijverheidsonderwijs, met de op
leiding van goede vaklieden?
Hoe „beweegt" men de jeugd?
Wij katholieken vinden hier een
zeer belangrijke taak in den
strijd voor het goede in de pae
dagogiek, welke sociaal en prac.
tisch gericht is en gegrondvest
op de onwankelbare beginselen
van het Evangelie, aldus dr. Cho
rus.
De Engelsche beroepsvoetbal
lers hebben besloten te staken,
als hun eischen niet worden in
gewilligd. Dit besluit werd op
een vergadering van de spelers-
organisatie, welke te Manchester
werd gehouden, genomen. De
stemming onder de spelers had
tot resultaat, dat een meerder
heid van 31 man voor een sta
king was. De voorzitter van de
spelersorganisatie deelde mede,
dat 62 clubs bij een geheime
stemming hadden besloten te sta
ken; slechts twee clubs hadden,
tegengestemd. Ter vergadering
waren verscheidene bekende in
ternationale spelers aanwezig.
WAN MEER DAN EEN deskun.
digen kant w%rdt er bij den
Minister van Justitie op aange
drongen, wijziging te brengen in
zijn Besluit Politieke Delinquen
ten 1945, ten aanzien van het be
langrijke punt der vrijlating.
De Minister laat hier een beslis
sende rol spelen door de procu
reurs-fiscaal die hij daartoe het
best in staat acht. Nu was reeds
eerder Prof. Romme in de „Volks
krant" tot de overtuiging geko
men, dat dit een oniuiste weg
was, die geen afdoende oplossing
biedt ten genoege van al degenen,
die in ons land oprecht naar rechj
zoeken. De beslissing terzake
wordt hier namelijk gelegd in
handen'van, organen, die vervol
gers, aanklagers zijn. in stede van
een rechtsprekend orgaan. Het
opsporend en vervolgend orgaan
is altijd eenigszins partijdig.
Thans geeft ook mr. Simons in
„Trouw'' als zijn meening te ken
nen, dat de kwestie van het al
of niet verlengen van de gevan
genhouding ten onrechte gelegd
\qordt in handen van functiona
rissen. wier taak op een geheel
ander terrein ligt. Natuurlijk zijn
deze menschen heel bekwaam
en ook humaan, aan hun intregi-
teit worde niet gètwijfeld, maar
openbare aanklagers en vervol
gers zijn nu eenmaal geen rech
ters. Het is misschien een kwes
tie, die de deskundigen maar
moéten uitkienen, maar er zit een
algemeen kantje aan: er is over
deze kwestie toch al zooveel te
doen en sommigen meenen, dat
de weg dien de minister gekozen
heeft, tot snellere beslissing lei
den zal. Dit. zou een belangrijk
argurzijn. Maar de deskun
dige stemmen die wij beluiste
ren, ,zien geen enkele waarborg,
dat een procureur-fiscaal een
snellere beschikking zou kunnen
geven dan een be^chting door
den rechter. Daarom wordt na
dere overweging van dit punt
aanbevolen.
In den nacht van Zondag op
Maandag hebben zich schietpar
tijen voorgedaan rondom Hotel
des Indes te Batavia, die getuigen
van de lafhartige houding der op
standelingen. Dit hotel is n.1. een
vertrekcentrum voor geïnterneer
de vrouwen. Een patrouille, die
op onderzoek uitging, werd be
schoten door een wacht van Am-
bonneezen. Later in den nacht
werd een Britsche afdeeling be
schoten vanuit een voertuig.
Aan den achterkant van het
hotel werden Nederlandsche sol
daten en barakken beschoten uit
een Indonesische auto. Twee In
donesische vrouwen werden ge
dood en een Britsche majoor en
een Nederlandsche Ambonnees
gewond.
Op de reede van Tandjong
Priok arriveerde de „Esperance-
Bay" met 1000 Indonesische sta
kers, die een dreigende houding
aannamen. De Britsche militaire
politie, die uit Batavia gealar
meerd was. ging aan boord. Op
een groot aantal Indonesiërs wer
den messen gevonden. Een aantal
belhamels werd in de scheepsge-
vangenis vastgehouden.
De evacuatie van 2700 vrouwen
en kinderen uit Midden-Java naar
Singapore is reeds een feit. Een
totaal van zes duizend vrouwen
volgt.
De Japansche adviseur van
Soekarno is door de Britten ge
arresteerd. Soekarno, die vorige
week van Batavia naar Soera-
baja is gevlogen, is daar een min
der prettige ontvangst ten deel
gevallen,. Bij zijn aankomst bleek
het vliegveld onder machinevuur
te liggen. Soekarno ging op een
open vrachtauto met een vlag in
de hand naar het Brigade hoofd
kwartier. dat in het midden van
de gevechten lag.
Op een massa-vergadering van
den Bond van Mohammedanen op
Ceylon, werd de regeeringspoli-
tiek in Indië, die er een van „on
derdrukking" genoemd werd, ver
oordeeld.
Minder vleiend Britscb
oordeel.
„Of de Nederlandsche regeering
wordt traag, of zij wenscht het
geheele Indonesische conflict met
de wapenen te beslissen", schrijft
de speciale correspondent van de
„Times" uit Batavia. De verkla
ring uit Den Haag over het op
treden van dr. van Mook had vol
gens hem in Batavia de uitwer
king van een bomontploffing.
„Zooals de meeste Nederlandsche
residenten hier leeft de regeering
nog steeds in een wereld van,
„als": als Britschhe troepen eer
der in Java gekomen waren, als
•de Britten krachtiger waren op
getreden, als de Britten Soekar
no hadden gearresteerd."
Het blad van Sovjet-Rusland
de „Prawda" acht de gebeurte
nissen in Zuid-Oost-Azië begrij
pelijk en schrijft, dat de oude
tijden voor de koloniale wereld
voorgoed voorbij zijn.
Het bondselftal, dat op Zondag 18
November te Rotterdam om e'en
Gouden Onafhankelfjkheidsbeker een
wedstrijd zal spelen tegen een Rot-
terdamsch elftal, is als volgt samen
gesteld:
Doel: Kraak (Stormv.); achter:
Wilders (BI.-Wit) en De Jong' (ADO);
midden: v. d'. Hoeven (DWS), De
Wilde (DHC) en Stijger (Bl.-Wit);
voor: v. d. Engel (DHC); Stolk (Her-
mes-DVS); Abe Lenstra (Heerenv.);
Smit (Haarlem) tevens aanvoerder en
K. Ooms (DWV).
Het Militair Gezag waarschuwt
nadrukkelijk tegen de duistere,
misdadige oplichterspractijken van
enkele bureaux, die door adverten
ties in dagbladen het Nederland
sche publiek probeeren wijs te ma
ken, dat zij in staat zouden zijn
om door nasporingen in het bui
tenland iets te weten te komen
omtrent het lot van naar Duitsch-
land gedeporteerden of zelfs in
staat zouden zijn deze menschen
weer thuis te brengen.
JUBILEUM TILBURGSCH
WEESHUIS
Het R.K. Jongensweeshuis der
Fraters te Tilburg bestaat heden
honderd ja'ar. Ter gelegenheid
van de herdenking is Zondag
ochtend in de kapel der Fraters
een H. Mis opgedragen waarna
een druk bezochte receptie gehou
den werd. Er zijn feestelijkheden
voor de weezen aangericht, terwijl
de oud-gasten van het gesticht
op Zondag, 11 November, hun
dankkbaarheid jegens de fraters
zullen komen uiten.
Het Rijkskolenbureau bericht,
dat voor woningen, waarvan ver
warming met vaste brandstoffen
wegens practische redenen niet
mogelijk is, ,gas of electriciteit
voor verwarming kan worden
toegewezen, mits de brandstof-
fenkaart T 509 (voor Zuidelijk
Nederland T 505) bij den distri-
butiedienst wordt ingeleverd. Ook
kamerbewoners kunnen voor gas
of electriciteit in aanmerking ko
men, nadat de hun reeds ver
strekte rantsoenbonnen voor vaste
brandstoffen bij den distributie-
dienst zijn ingeleverd. Voor de
ingenomen bonkaarten en rant-
soenbonnerr verstrekt de distribu-
tiedienst een ontvangstbewijs
MD 204.
Men moet zich met een desbe
treffend verzoek, onder overleg
ging van het ontvangstbewijs MD
204 tot het betrokken gas- of
electriciteitsbedrijf wenden, wel
ke bedrijven voor elke ingelever
de geldige kolenbon 150 m3 gas of
500 kwh electriciteit 'zullen kun
nen toewijzen.
Indien aan de kaart T 509 (T
505) ontbrekende bonnen, of de
voor kamerhuurders verstrekte
rantsoenbonnen bij den kolen
handelaar zijn ingeleverd, kan de
betrokkene dezen verzoeken hier
op geen afleveringen te verrich
ten. De handelaar dient dan een
schriftelijke verklaring af te ge
ven, dat op de in aanmerking ko
mende bonnen geen aflevering
zal plaats vinden. Deze verkla
ring moet bij de gasfabriek of
het electriciteitsbedrijf worden
ingediend, waarna voor deze bon.
nen alsnog verstrekking van gas
of electriciteit zal volgen.
Ook voor het verwarmen van
andere gebouwen met gas of
electriciteit kan een rantsoen
worden toegekend, mits in 1939/40
deze wijze van verwarming' toe
passing vond en er. nog geen ko-
lentoewijzing werd afgegeven.
Men wende zich tot het betrok
ken gas- resp. electriciteitsbedrijf.
Restaurants, café's. winkels, én
gebouwen voor publieke verma
kelijkheden komen voorloopig
niet voor deze regeling in" aan
merking.
De Senaat erkent zijn ongelijk
Aan de tegenstelling, die er tijdens
de bezetting' is ontstaan tusschen bet
hoogleerarencorps en de studenten
aan de Technische Hoogeschool,
waaró'oor ook na de capitulatie een
geest van wantrouwen bleef, is nu
een einde gekomen door een ruiter
lijke verklaring van den Senaat.
Zooals men zich herinnert, trad de
meerderheid van den Senaat in 1943
den studenten geadviseerd' de be
kende loyaliteitsverklaring te teeke
nen. Thans is de meerderheid' ervan
overtuigd, dat dit advies op een on
voldoende inzicht in de beteekenis
van den geestelijken strijd voor de
vrijheid' van ons volk berustte. Daar
om aanvaardt de Senaat de te dien
aanzien op hem uitgebrachte critiek.
De Senaat spreekt in de betreffen
de verklaring tevens de hoop uit, dat
ten opziefcrte van de studenten, die
geteekend hebben; rekening' zal wor
den gehouden met d'e bijzondere om
standigheden.
Ingevolge de publicatie van het
Britsche rapport van onderzoek,
waarin de overtuiging is uitge
sproken, dat Hitler met Eva
Braun zelfmoord heeft gepleegd
in den bunker, wordt thans door
honderden onofficieele onderzoe
kers een speurtocht gehouden in
de omgeving, van de plaats „des
-onheils".
De belangrijkste vondst daar tot
nog toe is die van den geheimen
onderaardschen gang, welke van
de kanselarij naar den bunker
vöert, waarin overigens het wa
ter bijna een decimeter hoog staat.
In deze gang zijn boeken, pa
pieren en uniformen aangetrof
fen. Voorts zijn twee graven ge
vonden op een afstand van ruim
50 meter van den bunker. Beide
liggen zij verborgen in het
struikgewas en slechts twee ruw
houten kruisen geven er de plaats
van aan. De kruisen zijn van
geen enkele inscriptie voorzien.
De Haagsche Kring, vereeniging
van Haagsche dagbladdirecteuren,
heeft een adres verzonden aan
den minister van binnenlandsche
zaken waarin adressanten aan
dringen op spoedige wijziging en
aanvulling van het tijdelijk pers
besluit 1945, opdat aldus het
adres:
1. De huidige onhoudbare toe
stand. dat de uitgevers van de
voormalige bladen, veelal zelfs
zonder bewindvoerder, geldelijk
voordeel trekken uit de uitgifte
en verzorging van de nieuwe
bladen, wordt opgeheven. De
outillage en het kapitaal van 'deze
ondernemingen behoeven niet
zonder meer aan de nieuwe bla
den te worden toegewezen; de
staat kan deze zoo noodig tot zich
trekken en er later een bestem
ming aan geven. Het gezuiverde
personeel van deze bedrijven kan,
voor zoover dit noodzakelijk
mocht blijken, volledig emplooi
vinden bij de nieuw verschenen
bladen, gezien de groote behoefte
aan vakkundig personeel in het
dagbladbedrijf. Het is absurd, dat
de nieuwe bladen zeer afhanke
lijk zouden zijn van de medewer
king van de oude, thans verboden
bladen:
2. Gehandhaafd worde de be
paling volgens welke geen toe
stemming wordt verleend aan een
blad of tijdschrift, waaromtrent
is vastgesteld, dat de verschijning
daarvan schadelijk zou zijn. voor
een gezond perswezen, onder
meer omdat met de uitgave daar
van uitsluitend het maken van
winst wordt beoogd, dan wel om
dat door de uitgave niet in een
bestaande behoefte wordt voor
zien.
3. De toestemming tot weder
verschijning in geen geval worde
verleend aan dagbladen en tijd
schriften. waarvan leiding en
personeel tijdens de bezetting zich
al of niet vrijwillig in dienst heb
ben gesteld van de Duitsche pro
paganda, zonder bij voortduring
ernstige pogingen tot sabotage te
hebben ondernomen.
De plaatselijke comité's in N.-
Holland, Z.-Holland en Utrecht,
staande onder het Nederlandsche
comité voor gebiedsuitbreiding,
kwameri gistermiddag te Den
Haag bijeen om onder leiding van
den oud-minister v. d. Broek van
gedachten te wisselen over het
voeren van actie ter verbreiding
van de idee voor gebiedsutbrei-
ding, welke het comité voorstaat.
In zijn openingwoord wees de
voorzitter op hetgeen minister
Schermerhorn de vorige .week in
Groningen ten aanzien van het
annexatie-vraagstuk gezegd zou
hebben, welke uitlating wel Is ge
dementeerd, maar toch tot op ze
kere hoogte den indruk heeft ach
tergelaten, dat de regeering niets
voor annexatie voelt.
Nederland heeft historisch bewe
zen, dat het in staat ls, groote
gebieden tot ontwikkeling te bren
gen, ook een eventueele te annex-
eeren gebied. Dat het wreed is
Duitschers te doen emigreeren is
een opmerking, die juist het licht
werpt op onze eigen moeilijkhe
den, want, indien daarvoor niet
spoedig een totale oplossing ge
vonden wordt, zal het Nederland
sche volk zelf moeten emigreeren.
Het meerendeel der aanwezigen
had een stemming voor annexatie
in hun omgeving geconstateerd.
Alleen de uitwijzing van de be
volking levert vele ethische be
zwaren.
In zijn sluitingswoord moedig
de de heer v. d. Broek de comité's
aan, de actie voor gebiedsuitbrei
ding voort te zetten en besloot:
„De regeering zal een krachti
ger houding moeten aannemen. Ik
ben er zeker van, dat zij luistert
naar wat leeft onder de Neder
landsche bevolking, ook wat be
treft het annexatie-vraagstuk".
Na afloop van de bijeenkomst
werd besloten minister Schermer
horn een telegram te zenden,
waarin met klem op het spoedig
doen houden van een proefstem-
ming onder het Nederlandsche
volk zou worden aangedrongen.
