Moeilijke verschijnselen
binnen en buiten de kampen
Nieuw NoordHollondsch DogblaH
3
De gebeurtenissen in de
R.W.I. te Hoorn
Tenslotte nog iets over
RADIOPROGRAMMA
f3 ij liet feesl van Si. liDillibrord
CHINA WEER
OORLOGSTOONEEL
Duizenden communisten
trekken op
Koningskwestie voor den
Senaat
Churchill dankt
De RECHTSPLEGING
OVER DE VOLKEN
Woensdag 7 November 1945
WIJ EINDIGDEN onze eerste
beschouwing over de gebeur
tenissen in den Hoornschen
Krententuin de oude R.W.L
met te zeggen dat de moeilijk
heden voor de kampleiding velen
waren; dit geldt niet alleen het
kamp der politieke gedetineer
den te Hoorn. Ook elders hebben
zich veie moeilijke en moeilijk te
begrijpen dingen en eigenaar
digheden voorgedaan. Nog moei
lijker en voor de buitenwereld
zwaar te verteren, worden zij
door de eigenaardige voorlich
ting, welke er door bepaalde
bladen over gegeven werd. Dit
Verschijnsel is wel iets, dat apart
nog eens aandacht verdient, om
dat het niet alleen met betrek
king tot de gevangenkampen ge
manifesteerd wordt. Sommige
kranten bijv. achten zich al dan
niet aan een illegale reputatie
yerplich, om verschrikkelijk ra
dicaal te doen en naar agitatie
middelen te speuren, waarbij het
dikwijls werkelijk om de agita
tie te doen is. In dit opzicht vindt
men soms een eigenaardig sa
mentreffen tusschen bladen van
uiterst links en uiterst rechts
Hoe dan ook, tengevolge van
een en ander wordt de toch al
radicale trek van de publieke
opinie een gevolg van dezen
oorlog en zijn begeleidende ten-
denzen bijzonder beinvloed en
zoo bestaat er dikwijls niet alleen
binnen, maar ook buiten gevan
genkampen een gevaarlijke in
fectieziekte. Deze uit zich in de
beminnelijkste inconsequenties,
eigen aan een verschijnsel van
massa-psychologie: het eene
oogenblik wordt er geëiseht, dat
er strenge berechting zal ge
schieden, het volgende moment
regent het telegrammen van de
zelfde kringen, om de gevange
nen toch netjes te behandelen en
zoo spoedig mogelijk vrij te
laten, of er wordt een agitatie op
touw gezet, om de vrijlating op
groote schaal van de z.g. lichte
gevallen met alle middelen te
verhinderen.
Een vaste hand.
IN DEZE OMSTANDIGHEDEN ia
eenerzijds een vaste hand noodig,
om excessen te vermijden, aan de
ar.dere kant moet ook wel tactisch
worden opgetreden. Dat in den lande
bij de hoogste leiding de vaste hand
reeds aanwezig zou zijn, kan niet al
tijd worden (,'ezegd. Het wordt ge
constateerd' zoncer meer. zonder een
zweem van opwinding, met den vu-
rigen wensch dat het mogelijk zal
zijn. in deze materie die vaste hand
zoo spoedig mogelijk te vinden. Bij
zonder om een eind' te maken aan
werkelijke toestanden van rechte
loosheid, als door dr. Kat openhartig
zijn vastgesteld. Dat hier in den
Krententuin nog' een veertigtal vrou
wen uit Amsterdam zitten, die nog
«feeds sinds haar Insluiting In Mei jl.
niet zijn verhoord, is vlakweg 'n ee-
rechtelijk schandaal dat zoo spoedig
mogelijk uit de wereld moet worden
geholpen en dit moet ook niet alleen
door betrokken autoriteiten met zoo
veel woorden worden geconstateerd,
maar bet moet ook onverwijld wor
den gedaan.
De psychiater.
Er is in het Krententuingeval veel
met psychiatrie gewerkt. Dat is zon
der twijfel noodig gewees. We zelden
reeds, dat dr. Kat bijv. die zich al
herhaaldelijk met dergelijke akke
vietjes heeft bemoeid en duizenden
N.S.B.'ers heeft onderzocht van
meenmg is. dat zich maar weinig'
evenwichtigen or.der dit soort poli
tieke gevangenen bevinden, maar van
van den anderen kant is het ook zoo
dat in duizenden van deze gevallen
men te doen heeft met misdadigers
van grooter of kleiner formaat, met
wlen een politiek delict van meer of
minder omvang' moet worden afge
tekend. Dit is- op de eerste plaats
een zaak van d'en rechter. Als in
strafzaken de psychiater erbij te pas
komt, dan beteekent dit meestal dat
de jurist geen uitweg meer weet. De
grootste misdadiger wordt vaak ten
slotte psychiatrisch onderzocht, om
dat dit de eenige toevlucht is voor
den verdediger. Laten we m de zaak
der politieke gevangenen zoo spoe
dig mogelijk recht spreken, in kort
geding de schuld objectief vast stel
len en vooral opschieten, ook als d'e
nieuwe methode van vrijlating kan
worden toegepast, die de minister
heeft aangekondigd.
Toch vreemd.
IN BEPAALDE GEVALLEN zal de
psychiater niet gemist kunnen
worden. Zoo ook hier, toen het
geval van de massa-psychose zich
voordeed, dut werkelijk in zijn ge
volgen heel ernstig had' kunnen zijn.
Wij nemen dat vooral aan op gezag
van de autoriteiten, die de onder-
«Vi tVlflDR
inliclrtingen aan de pers verstrekten.
Om het bijzondere van het geval en
omdat men te d'oen had' met een
furie van overspannen vrouwen,
moesten therapeutische middelen
worden toegepast, die bij het publiek
blijkbaar niet altijd waardeerinf
hebben gevonden,
Zoo is, niet door de kampleiding
maar op order van hoogere autori
teiten besloten, dat een deputatie
van de Hoornsche gevangenen naar
het kamp te Castricurn zou gaan,
w.aar de dames zouden worden heen
gebracht, Dit bezoek geschiedde
niet om poolshoogte te nemen of het
kamp d'e dames aan stond, maar om
haar te laten ondervinden hoe de
toestand daar was in vergelijking
met het kamp te Hoorn en haar te
overtuigen, dat ook daar vertrouwen
in de kampleiding gerechtvaardiga1
was. Het was eëii eigenaardige be
slissing', de genomen moest worden
en waarvan wij gaarne aannemen,
•dat ze noodig was, maar die niette
min toch een vreemde bijsmaak blijft
houden. Ieder, die dit meent te moe
ten constateeren en wij behooren
daarbij, bedenke echter dat de ver
antwoordelijkheid voor die beslissing
berust bij menschen, diede verant
woordelijkheid' voor den gang van
zaken in de kampen dragen en dat
moet men tenslotte aanvaarden. Het
is met die verantwoordelijkheid een
raar ding'. Er wordt erg veel over
gesproken, .maar het wordt weinig
begrepen. Toch is het een grondslag
van democratie en van het recht
van eritiek: de vrijheid van mee-
ningsuitihg beteekent niet,, dat men
op den stoel van een ander moet
gaan zitten.
Buiten het kamp.
de verschijnselen van de
massa-psychose buiten het kamp.
Zij is er. In meer dan een op
zicht. Het publiek dient langzaam
maar zeker weer dat geestelijk
evenwicht terug te vinden, dat
,ons Nederlandsche volk in het
algemeen in vroeger dagen heeft
gesierd. Wij ondergaan nog te
veel de na-oorlogsche sensatie-
lust en dergelijke; in dit opzicht
maken we «wel eens te veel den
indruk van die inerte massa, in
plaats van een waar volk, een
geregelde menigte te zijn. Het
publiek zoeke zijn voorlichting
bij vertrouwde organen, waar
mee niet alleen dagbladen en
tijdschriften zijn bedoeld. Hét
geve zich niet over aan eritiek
en bedilzucht over zaken, waar
het niet over oordeelen kan. Het
late de verantwoordelijkheid op
de plaats waar ze belioort. Het
vinde rust en afleiding in gere
geld werk, om daardoor positieve
bijdragen te leveren voor den
wederopbo.uw, ook in geestelijk
opzicht, van" ons land. Het is een
feit, dat er, ook in dagbladen,
waarin men dat niet zou ver
wachten, aan gezagondermijning
wordt gedaan, niet het minst op
het terrein van de politieke ge
vangenenkampen. Daar moeten
in uitzonderingsgevallen weieens
maatregelen genomen worden,
die anders onder geen enkele om
standigheid genomen zouden
zijn. Men zal er zich nu op moe
ten voorbereiden, dat, mede als
gevolg van een verder herstel
van den werkelijken rechtsstaat
in Nederland, gevallen van vrij
lating worden versneld. Dan ko
men straks de lichte gevallen en
onschuldigen vrij, zooals reeds
hier en daar is geschied. De
maatschappij zal deze menschen
moeten opnemen en niet afstoo-
ten. Er zal aan heropvoeding
moeten gedaan en daartoe zal het
Nederlandsche volk in zijn ver
schillende geledingen moeten
medewerken. Maatregelen, welke
daartoe reeds genomen worden,
mogen bereidwillig gehoor vin
den, mede om daardoor' recht te
helpen zetten, wat scheef getrok
ken is. Daarnaast worde toch
vooral snel -recht gedaan, streng
en rechtvaardig. Wie straf ver
dient, moet die hebben!
Donderdag 8 November
HILVERSUM I, 301 M. 7.50 Ochtend
wijding doof kap. B. P. F. -Rohling;
8.01 Nieuwsber.; 8.20 Gevarieerd
ochtendconcert; 9.33 Pianovoordïacht
10.00 Muziek bij den arbeid; 10.45
Radio-ziekenbezoek; 11.45 Krijgsge
vangenen irj Indlë; 12.01 Balalaika-
orkest; 12.35 Orkest Careo Carcas-
sola; 13.00 Nieuwsber.; 14.30 Suite
uit: La tragedie de Salome; 15.00
V.oor d'e kleuters; 15.15 Kwartier v.
d. vrouw; 15.30 Dansmuzike; 17.00
Jeugdkrant; 18.04 Ster van den dag
18.45 - Bekende oude melodieën; 19.00
Nieuwsber. en reportage; 20.01 Ne
derland herrijst; 10.15 Concertge
bouw' orkest. Solist: Bronislaw Hu-
bermann, viool; 23.00 Nieuwsber.;
Avondwijding door kap. F. L. Ko
ning.
HILVERSUM 2, 415 M. 18.01 De
Nieuwsber.; 18.30 Non-stop; 19.30
Programma voor de B. S.; 20.01
Ensemble George Frank; 20.30 Lanti-
bouwpraatje; 20.45 Gramofoonmu-
ziek; 21.00 Regeering^v'oorlichtings-
dienst; 21.45 Avondwijding; 22.01
Nieuwsber.; 22.15 Het orkest van de
week.
OP GLORIEUZE WIJZE vierde
in November 1939 geheel
katholiek Nederland, ja ook
andersdenkenden, die in Sint
Willibrord den brenger van de
beschaving in onze lage landen
zagen, het twaalfde eeuwfeest
van het zalig -afsterven van de
zen grooten missie-prediker.
Reeds kwam het groote onheil,
dat ons gedurende een vijftal ja
ren als in een apocalypischen
tijd deed leven, nader en in aller
ijl moesten kostbare kunstschat
ten, die rondom de figuur van St.
Willibrord in Utrecht, waar hij
als eerste Aartsbisschop van Ne
derland zijn zetel had, waren
samengebracht, veilig worden
opgeborgen. De verheven en so
nore klanken, bij dit jubileum,
dat geheel beschaafd Nederland
aanging, werden spoedig in het
krijgsrumoer gesmoord en wij
schenen een nieuw tijdperk van
heidendom in te gaan.
Thans na vijf jaren zijn de ke
tenen, die een brute vijand, voor
wien geen geestelijk goed scheen
te bestaan, gesmeed had, van ons
afgevallen en voor het eerst, na
dat elke stem, die den lof van
onze groote mannen en vrouwen
verkondigde, tot zwijgen werd
gebracht, kunnen wij weer ten
volle op den feesdag van Sint
Willibrord uiting geven aan on
ze dankbaarheid jegens dezen
apostel. Niet alleen, dat hij ons
het licht van het Geloof geschon
ken heeft, een geschenk, bij welks
ontzaglijke waarde wij slechts
zelden blijven stilstaan, gewoon
als wij zijn aan de heerlijke ka
tholieke traditie, die wij van. huis
uit hebben meegekregen, maar
ook maatschappelijk heeft deze
pionier van Gods Kerk ons we
ten op te heffen. Eeuwen na
eeuwen zijn verstreken, donkere
tijden en perioden van opbloei,
waarin het menschdom beurte
lings zegen en rampspoed werd
lf>Wronli+ roftir rvnrnoimr
nam de mensch met zijn eeuwig
heimwee naar God, de zoeker
naar het waarlijke geluk, die dit
nooit vond bij het plat-vloersehe
en bedrieglijke der wereld, den
draad op, die hem gereikt was
door de fijne kenners van. een
waarlijk heilzaam en voldaan le
ven als St. Willibord. Tenpora
mutantur et nos mutamus in illis.
De tijden veranderen en wij ver
anderen met hen. Toen St. Willi
brord in 690 uit Ierland in Kat
wijk voet aan wal zette, om onze
voorouders de blijde boodschap
van het Evangelie te brengen, had
hij met volmaakte heidenen te
doen, wier afgodsbeelden hij zon
der pardon omver wierp.
Wij hebben de pretentie in een
verlicht tijdoerk te leven, die
geen primitieve middelen, van
noode hebben om aan onze reli
gieuze gevoelens uiting te geven.
Voor ons Christenen is de bood
schap van het Evangelie niet
nieuw meer, al is verdieping in
de waarden hiervan meer dan
noodzakelijk, maar rondom ons
leeft een modem heidendom, dat
aan de door ons erkende Waar
heid tracht te tornen. Er bestaan
thans geraffineerder middelen
om de menschheid een levensbe
schouwing op te dringen, die in
strijd is met het Christendom,
dat ons door St. Willibord met
zijn gezellen gebracht is. Het
licht van Sint Willibrord schijne
over de eeuwen heen en na een
oorlog, die duisternis bracht en
daar de volle klaarte over de
wereld nog niet gekomen is, heft
de Kerk te inniger Haar smeek-
zang aan:
Doe buigen hooge hoofden.,
trotsch gemoed!
Verzamel herder, in de kooi,
voor goed
Ook al wie sedert lang
geluk genoot
In moeders veilgen schoot.
I A
Naar Reuters speciale cor
respondent uit Tsjoengking
meldt, Is China weer oorlogs-
tooneeel geworden. Volgens
gisteravond door het officieele
regeeringsbureau gepubliceer
de berichten zfjn duizenden
communistische troepen een
offensieve actie begonnen in
Noord-Hoepeh.
15.000 Communisten rukken in
zuidelijk richting op van Zuid-
Honan en 5000 man, behoorende
tot drie regimenten, onder bevel
van generaal Hsiao Keh hebben
Zondamiddag j.l. een aanval ge
daan op het spoorwegstation van
Kweisoei in de provincie Sjan-
tung. Andere aanvallen, welke
echter afgeslagen werden, hadden
plaats in het Zuiden en Westen.
Communistische troepen maken
gebruik van veldgeschut en ma
chinegeweren bij hun offensief
in het gebied van Soeijoean, waar
de- hoofdstad Kweihwa met om
singeling wordt bedreigd.
Inmiddels wordt naar A.N.P.
meldt, van Chineesche communis
tische zijde de actie tegen wat
genoemd wordt „de Amerikaan-
sehe inmenging in Chineesche
binnenlandsche aangelegenheden"
voortgezet. President Truman'
heeft reeds een verklaring afge
legd, waarin dit nadrukkelijk
wordt ontkend.
In België hebben zoowel de
partijen van den uitersten lin
kervleugel als die van den uiter
sten rechtervleugel besloten op
nieuw een uitvoerig parlemen
tair debat over de koningskwestie
uit' te lokken. Het is mogelijk,
dat dit de aangelegenheid tot een
nieuwe crisis brengen zal. De
(rechtsche) katholieke senatoren
zullen een onmiddellijke behan
deling verlangen van de kwestie
en wel in het licht van het zoo
juist gepubliceerde dooument,
dat de aanteekeningen van Hit-
Iers tolk, dr. Schmidt, bevatte en
dat volgens de verklaringen des
Konings een onzuivere voorstel
ling gaf.
In de Kamer van Afgevaardig
den zal de leider der communis
ten, Lahaut, de regeering inter-
peleeren naar aanleiding van dit
document. Men vermoedt, dat het
zijn bedoeling is daardoor de af
zetting van Leopold te bereiken,
In een schrijven aan Koningin
Wilhelmina heeft Winston Chur
chill zijn dank betuigd voor het
geschenk, dat hem dezer dagen
namens het Nederlandsche volk
overhandigd is.
Zooals reeds is gemeld, heeft
het Permanente Hof van Inter
nationale Justitie dezer dagen
onder voorzitterschap van den
heer Guerrero in den Haag zijn.
eerste zitting gehouden sinds Fe
bruari 1940.
Het Hof moest in de eerste
plaats beslissen over de procedure
in twee zaken, die reeds voor den
oorlog aanhangig waren gemaakt,
krachtens de verklaring, waarbij
de staten de jurisdictie van het
Hof als bindend hadden erkend.
De door het Hof genomen beslui
ten beoogen een definitieve rege
ling van deze zaken.
Voorts heeft het Hof de kwes
ties bestudeerd, die zich voordoen
als gevolg van de onderteekening
van het Handvest der Vereenigde
Naties te San Francisco.
De leden van het Hof hebben
zich eenstemmig ermede accoord
verklaard, daartoe alle noodig ge
achte maatregelen te nemen.
Tijdens hun verblijf te 's-Gra-
venhage hebben de leden van het
Hof hun handteekening geplaatst
in de registers van H.M. de Ko
ningin en van hunne Koninklijke
Hoogheden de Prinses en den
Prins der Nederlanden. Zij hebben
een bezoek gebracht aan den
voorzitter van den Nederland-
schen Ministerraad en aan den
minister van buitenlandsche za
ken.
DE REGEERING HAKT DEN
m KNOOP DOOR
(Vervolg van pag. 1)
Zoo zal de scheiding worden
opgeheven tusschen een Neder-
landsch en Indonesisch bestuur,
evenals de gescheiden strafrecht
spraak. In alle publieke diensten
zal de feitelijke opneming va»
burgers van niet-Nederlandschen
landaard met kracht worden
doorgevoerd tot in de hoogste
rangen, evenals de onderlinge sa
menwerking op den voet van ge
lijkwaardigheid Ook in het be
drijfsleven zal door Indonesiërs
en andere burgers van niet-Ne-
derlandsche herkomst hun plaats
bèhooren te worden gevonden in
de stafbetrekkingen en de leiding.
Het onderwijs zal op zoodan-i-
gen voet diénen te worden her
vormd, dat zoo spoedig mogelijk
een einde aan het analphabetisme
komt en dat het voor de lands
kinderen openstelt iederen vorm
van opleiding, waaraan de maat
schappij behoefte heeft.
Daarbij zal, ter verbreeding van
den grondslag, uitwisseling met
Nederland en het buitenland wor
den bevorderd, terwijl aan de
ontwikkeling van de Indonesi
sche cultuur volle aandacht zal
blijven gewijd.
Ook een ruime en eerlijke
volksvoorlichting kan in dit ver
band vermeld worden.
Voor modern gebruik zullen de
Indonesische taal en andere be
langrijke Inheemsche talen syste
matisch verder ontwikkeld wor
den, zoodat het geheele sociale,
cultureele en economische leven
zich als voertaal daarvan zal
kunnen bedienen.
De erkenning van de Indonesi
sche taab als officieele. taal naast
het Nederlandsch zal volledig
doorgevoerd worden.Ook zal
krachtig worden bevorderd de
kennis van het Nederlandsch en
van de voornaamste wereldtalen..
Onder systematische en krach
tige leiding van de overheid zal
de economische politiek gericht
worden op het herstel en de ver
grooting van de volkswelvaart.
Vérstrekkende sociale zorgen
Met alle middelen, waaronder
industrialiseering, zal worden ge
streefd naar een verhooging van
de productie en een verbetering
van de verdeeling van het volks-
inkomen. terwij] tevens de eigen
kapitaalsvorming met kracht zal
worden bevorderd.
Met volle inachtneming van de
hierboven aangegeven doelstel
ling zal door een doelmatige sa
menwerking met Nederland en
het buitenland de grondslag van
de volkshuishouding versterkt
wordeik Als gevolg van de ont
wrichting,, die oorlog en bezet
ting gebracht hebben, zal een zich
tot alle klassen van de maat
schappij uitstrekkende sociale
zorg meer dan ooit noodzakelijk
zijn. Door voorloopige voorzienin
gen zal het muntwezen zoo spoe
dig mogelijk gezuiverd moeten
worden, om met inachtneming
van de economische en financiee-
le positie van Indonesië in de
wereld op een vasten voet ge
bracht te worden.
Opgebouwd zal worden een
krachtige weermacht op deiï
grondslag van algemeene weer
baarheid, waaraan alle landaar
den zullen bijdragen en waarin
zij allen deel zullen hebben.
Een duidelijke inhoud zal ge
geven worden aan het burger
schap van Indonesië, welke de
gelijkwaardigheid tot grondslag
heeft, zonder echter bijzondere
reehtsbehoeften van verschillen
de groepen van de burgerij te
verwaarioozen.
Verschillende vraagstukken zul
len in dat kader een oplossing
moeten vinden zooals b.v. het
agrarische vraagstuk.
Een streep zal door het verle
den kunnen worden gehaald ten
aanzien van, veel hetgeen tijdens
en na de bezetting is gebeurd,
doch ten aanzien van bepaalde
handelingen zal de rechter uit
spraak moeten doen, omdat an
ders het rechtsgevoel geen bevre
diging zal vinden.
Het vraagstuk van de oorlogs
schade zal afzonderlijk behandeld
moeten worden.
Ten slotte zullen de wapenen,
die de vijand wederrechtelijk
heeft uitgeleverd aan onbevoeg
den of die door bepaalde perso
nen zijn geroofd, overgedragen
moeten worden aan de geallieer
den.
Het is noodig, dat de recon
structie van Indonesië zoo spoe
dig mogelijk aangevangen wordt.
Bovendien is het de bedoeling
van de regeering, om de in hst
uitzicht gestelde rondetafelconfe
rentie zoo spoedig mogelijk te
doen aanvangen.