NIEUW i8 Giraalgeld en papiergeld zijn evenveel waard BEKLAAGDEN VAN BELSEN zijn wel oorlogsmisdadigers Engelsch - Amerikaansch overleg inzake Palestina WOENSDAG 14 NOVEMBER 1945 BUREAUX ns les aan ISET DE MOREELE KANT Van de geldsaneering UITBREIDING GELDSOMLOOP GERECHTVAARDIGD Requisitoir van kolonel Backhouse TITO WINT Joego-Slavië wordt1 republiek DE GAULLE Eenstemmig herkozen VOLGEND JAAR VARKENSVLEESCH Huisslaehting beperkt NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD Buiten God te 't nergens veilig (Vondel) Abonnementsprijs I 1.10 per maand; f 3.30 per Itwartaal 41e jaargang nummer 18781 ALKMAAR Langestraat 42 A Telefoon 4330 HOORN Draafsingel 59 Telefoon 4712 DEN HELDER Loudsgracht 69 Telefoon 2383 SCHAGEN Muienstraat 52 Telefoon 439 sche en en schen een wor- het ienst. hun ma- No v. BE- ïgsge- en Alk- Jn w(J leden. .30 u. naar. geen geno- over- ier door voor ge strekt DE VRAAG, wat ons volk met zijn geld doet raakt de mo- reele kant van de geld ver nieuwing, heeft minister Lief- tinck Dinsdagavond in zijn inte ressante radio-rede gezegd. Zij is een toetssteen voor zijn alge- meene levenshouding en voor zijn vermogen, om aan het stoffelijk Dezlt die plaats toe te kennen, die het in de waardeering van den mensch als individu en als lid eener gemeenschap toekomt. Geld toch geeft macht over g'oede- ren, over het fonds var*' goederen waarover een volk beschikt. Geld geeft ook macht over medemenschen en de verantwoordelijkheid' die men jegens zijn naasten gevoelt, moet, om dezen dubbelen reden, in het ge bruik, dat men van zijn geldbezit maakt, noodzakelijk tot uitdrukking komen. De overheid' kan aarj de geldhoe veelheid en aan het gebruik, dat van dat geld wordt gemaakt ongetwijfeld bepaalde grenzen stellen. Daartoe is zij vooral in tijden van schaarschte verplicht. Maar binnen die grenzen moet zeer veel worcJen overgelaten aan het redelijk inzicht en het ze delijk verantwoordelijkheidsbesef van lederen burger afzonderlijk, aldus de Minister. De nauwe grenzen, die gedurende de eerste weken van de geldvernieu- wing aan de geldhoeveelheid en het geldverbruik moesten worden gesteld zullen geleidelijk aan verruimd die nen te worden om de individueele vrijheid' niet meer dan noodig is te beknotten en om het maatschappelijk verkeer, voor zoover zich dit van geld bedient de onder d'e huidige omstandigheden toelaatbare ruimte te geven. Naarmate wij daartoe over gaan, worden de eischen van zelfdis cipline grooter en klemt de nood zaak te meer, dat een ieder weet wat van hem wordt verwacht en op welke belangen, die boven d'e zui vere persoonlijke uitgaan, hij als lid eener zeer verarmde en met het her- stelvraagstuk worstelende gemeen schap zijn handelen zal hebben te richten. De zeer krappe toemeting van geld, waarmee de vernieuwing van ons ruilmiddel werd' begonnen, vond voor een niet onbelangrijk deel haar oorzaak in den g'eringen voorraad bank- en muntbiljetten waarover de regeering eind September beschikte. Ook andere motieven golden daar naast: Wij moeten voortaan zooveel mogelijk van ons loopende inkomen gaan leven en derhalve mag uit den ouden geldvoorraad slechts worden geput om de noodzakelijke kasreser- ves aan te leggen en om die aan schaffingen te doen, die mogelijk zijn om de gaten, die de oorlog* en de bezetting in onze duurzame goe derenvoorraden hebben geslagen, weer eenigszins op te vullen. Tevens werd d'e volledige inleve ring en blokkeering dienstbaar ge maakt aan een registratie van het aanwezige geldbezit en was het een machtig hulpmiddel tot de ontwa pening van den zwarteh handel. De genoemde overwegingen gaven te vens aanleiding tot het instellen van de zg. "giralen rekenlnen, waarover alleen per overschrijvingsopdracht kan worden beschikt. Men mag aannemen zoo ver volgde Minister Lieftinck, dat het nationale Inkomen zich bij voort during in stijgende lijn beweegt. Dit rechtvaardigt een verdere uit breiding van den geldsomloop, die in den vervolge, nu het evenwicht ongeveer schijnt te zijn bereikt, echter zoodanig in de hand moet worden gehouden, dat de stijging van het nationaal inkomen en van de geldhoeveelheid zooveel mogelijk evenwijdig loopen. Een grootheid, dia wij daarbij niet in hand hebben, is de om loopsnelheid van het geld. Hoe trager de omloopsnelheid van het geld Is, d.w.z. hoe grooter de geld voorraden zijn, die de bevolking in kas (ot in de kous) wenscht te houden, des te meer geld is er noodig om het economische ver keer vlot te doen verloopen. Wil de totale geldhoeveelheid binnen verantwoorde perken blij ven, dan moet de omloopsnelheid niet gaan vertragen, maar inte gendeel tot het normale, dat wil in dit verband zeggen tot het vooroorlcgsche tempo worden op- ge voerd. Daarvoor is noodig, wat het girale geld betreft, dat de op drachten tot overschrijving bin nen enkele dagen worden uitge voerd, en wat het bank- en munt- papier aangaat, dat de neiging om dit op te potten verdwijnt. Met het oog op de overbelas ting der banken doe ik een ern stig beroep op u allen om be dragen onder de f 25.voort aan niet meer per giro-over dracht, maar met bankbiljetten en zilverbons te betalen. Dit zal een enorme ontlasting van de banken beteekenen en aan het inhalen van den achter stand,, die hier en daar nog be staat, ten zeerste ten goede ko men. Daarom zal men er goed aan doen niet meer papiergeld in kas te houden, dan voor het doen van kleine uitgaven nood zakelijk is. Op dit oogenblik is er vergele ken met vroeger een zekere wan verhouding tusschen de hoeveel heid papiergeld en giraalgeld, die in omloop zijn. Hieraan zal kun nen worden tegemoet gekomen TIEN )M Helder Kolonel backhouse, de openbare aanklager in het proces te Belsen heeft zijn re quisitoir gehouden. Het proces heeft thans 94 dagen geduurd. Kolonel Backhouse bestreed de opvatting van prof. Smith uit Londen, dat de beklaagden niet als oorlogsmisdadigers terecht konden staan. Hun daden stonden wel degelijk in verband met den oorlog. Wat hing meer met den oorlog samen als de deportatie van menschen uit Polen en uit andere door Duitschland bezette gebieden? Die menschen moesten naar concentratiekampen, waar zij voor de Duitsche oorlogsindus trie moesten werken. „Is het soms geen oorlogsmis daad zwakke, oude menschen, aanstaande moeders en kinderen onder de veertien jaar, die niet mer werken konden of niet meer van nut waren voor de Duitsche oorlogsindustrie, uitsluitend als gevolg van verschrikkelijk, ijs koud overleg, gewoon te vermoor den? Is het wellicht" geen oor logsmisdaad, dat het Joodsche ras, omdat het volgens Duitsche op vattingen de revolutie in Duitsch land bewerkstelligde, uitgeroeid werd, teneinde hen, in verband met den oorlogstoestand, zulks ten tweede male te verhinderen? De kracht van Polen werd in de gaskamers van Auschwitz uit geroeid en eveneens werd omwil le van het oorlogsbelang de man nelijke en vrouwelijke bevolking van andere bezette gebieden naar concentratiekampen gebracht. 7 o trachtte men de tegenstand van de betreffende landen tegen Duitschland te breken." Aldus Kolonel Backhouse. Hij bestreed het argument, dat de beklaagden als leden van de Duitsche gewa pende macht slechts de bevelen van hooger hand hadden uit te voeren. Soldaten van de gewa pende. macht waren slechts ver plicht die bevelen op te volgen, door het papiergeld ten koste van het giraalgeld nog wat te ver meerderen. Om dit te bereiken, zal ik de uitgifte van het nieuwe papiergeld voorshands nog gelei delijk doen voortzetten, totdat de werkelijke behoefte van het ver keer daaraan voldoende zal zijn bevredigd. Vrees voor een blij vende schaarschte in deze geld soort behoeft er dus niet te be staan. En voor een hoogere waar deering van het papiergeld dan aan het giraalgeld wordt toegekend ontbreekt ook elke grond. Als iemand voor een schaap vraagt f 75.in bank biljetten of f 150.in giraal geld en dit dier is slechts f 75 in bankbpapier waard, dan maakt hjj zich_ schuldig aan woekerpraktjjken en wordt door hem het vertrouwen in het girale geld geschaad. Zooiets zou in Engeland en in de Vereenigde Staten volkomen ondenkbaar zijn. Daar is men er immers al lang aan gewend zijn betalingen voor 80 tot 90 pet. over de banken te laten loopen met alle voordeelen daaraan verbon den. Hier te lande bestaat in dit opzicht ln bepaalde kringen nog een zekere onwennigheid en het is op zich zelf niet zoo vreemd, dat deze ln een periode van vijf of zes weken niet plotseling wordt overwonnen. Het lijkt mij echter zeer waarschijnlijk, dat velen, die met deze betalingswijze nog niet geheel vertrouwd zijn, haar op den duur niet meer zullen willen missen. Hoewel de uitslagen van de provinciën nog lang niet volledig zijn, was het reeds duidelijk, dat het nationale bevrijdingsfront, de regeeringspartij van maarschalk Tito, bij de Joegoslavische ver kiezingen een eclatante overwin ning heeft behaald. Te Belgrado hebben 164.514 kiezers htyi stem uitgebracht op het bevrijdings- front en 36.522 er tegen, terwijl ca. 9 pet. zich van stemming heeft onthouden. Te Zagreb, de hoofdstad van Kroatië, waren deze cijfers 163.698, resp. 22.265 en nog geen 8 pet. Over ca. twee dagen zullen de definitieve uit slagen bekend zijn. In Macedonië Slowenië, Dalmatië, Bosnië en Herzegowina ~>el practisch geen oppositie stemonthouding waar te nemen. De uitslag van deze verkiezin gen beteekent een mandaat tot het vervangen van het konink rijk Joego-Slavië met zijn Servir sche overheersching, door een bondsrepubliek, op basis van ge lijkheid van de zes samenstellen de provincies; Servië, Kroatië, Slovenië, Bosnië, Montenegro en Macedonië. welke overeenkomstig de wet wa ren. Daarop weidde Kol. Back house uitvoerig over eiken verdachte afzonderlijk uit. Hij besloot deze uitweiding met de woorden: „Misschien is van sommigen de individueele schuld gering, maar desniet tegenstaande moeten deze ver dachten als groep schuldig worden bevonden aan moord. Ais deze mannen en vrouwen zich erop beroepen slechts op bevel te hebben gehandeld, dan behoort men daarop te antwoorden, dat zij hadden moeten weigeren misdaden te plegen en dat zij thans de consequenties moeten dragen van het feit, dat zij dit niet geweigerd hebben" EEN NEDERLANDSCHE OFFICIER, die zoo juist als een der eer sten uit Indië in ons land arriveerde, bracht als herinnering aan de jaren, die hij als krijgsgevangene op Sumatra in een kamp door bracht, zijn nummerplaat uit dit kamp mede. Deze nummerplaat, welke op de linkerborst gedragen moest worden, heeft geschiedenis gemaaktl Een medegevangene vestigde de aandacht op het nummer 1945 en zeide: „Dit kon wel eens het jaar der bevrijding zijn". „Zeker, zei de officier, en dan geeft het nummer 8 de maand aan, dus Augus tus." En in den vroegen morgen vani 19 Augustus 1945 deelde de Japansche commandant aan de krijgsgevangenen mede, dat de oorlog ten einde was. (Foto v. Rhijn-P.) Bevin, Britsch Minister van Buitenlandsche Zaken, heeft in het Lagerhuis een verklaring af gelegd over de Joodsche kwestie. In verband met de vele aan dacht, die deze kwestie in de wereld heeft getrokken, heeft de Britsche regeering besloten de regeering der Vereenigde Staten tot samenwerking uit te noodi- gen. Deze samenwerking vindt haar vorm in een commissie, ten einde de kwestie van de Éuro- peesche Joden te onderzoeken en een overzicht te verkrijgen, van het Palestijnsche vraagstuk in 't licht van het eerste onderzoek. „Ik ben blij", aldus Bevin, „dat de regeering der Vereenigde Sta ten deze uitnoodiging heeft aan vaard", Getracht zal worden eerst een tijdelijke oplossing voor 't Pales tijnsche vraagstuk te vinden, ook met het oog op de immigratie kwestie. Het werk van deze commissie en een tijdelijke oplossing zullen den overgang naar een trustee schap over Palestina vergemak kelijken. Zoolang het mandaat duurt, wenscht de Engelsche re geering zich niet aan naar plich. ten en verplichtingen te onttrek ken. Tenslotte zal gestreefd wot- den naar een algeheele oplossing van het vraagstuk, eveneens in overleg mat Joden en Arabieren, welke oplossing voorgelegd kan worden aan de vereenigde vol ken. Generaal de Gaulle is door de „Assemblee Constituante" eenstemmig gekozen tot pre sident van de voorloopige Fransche regeering met 555 stemmen. Eén lid van de ver gadering onthield zich van stemming. Na zijn verkiezing tot hoofd der Fransche regearing heeft de Gaulle 'n verklaring gepubliceerd, waar in hij de voorwaarden uiteen zet, waarop hij bereid is da nieuwe Fransche regeering te leiden. De Gaulle heeft de opdracht een regeering te vormen aanvaard Bevin zeide voorts nog, dat de regeering duidelijk wenscht te doen uitkomen, dat de Paiestijnsclie zaak niet met geweld kan worden opgelost en dat eenige po ging, van welke zijde ook, om zulks te probeeren, krachtig zal worden tegen gegaan. De oplossing moet gevonden worden door be spreking en samenwerking. De Joodsche nationale raad te Jeruzalem heeft een algemeene staking geproclameerd voor Woensdag 14 November als pro. test tegen de nieuwe voorstellen aangaande Palestina. Ook de Arabieren gaan er niet mee ac- coord. De Engelsche pers juicht de voorstellen toe. Daar de vleeschvoorzienirig vóór den oorlog voor ongeveer twee derde gedekt werd door varkens- vleesch is het van belang, dat thans weer zooveel mogelijk var kens voor binnenlandsche con sumptie gemest worden. Daarom is het aantal varkens, dat voor huisslachting mag worden be stemd, beperkt. Slechts zij, wier hoofdberoep in de land- en tuin bouw valt alsmede zij, die ook vóór 1940 gewoon waren een var ken voor eigen gebruik te mesten ook al waren zij niet direct ver bonden aan een land- of tuin bouwbedrijf zullen gedurende het winterseizoen varkens voor eigen gebruik mogen slachten. Alle overige personen kunnen wel varken? mesten, doch dienen deze varkens op het gestelde ge wicht van tenmnste 95 kg. af te leveren. Voor deze varkens moet een contract worden afgesloten. Fokvarkens mogen alleen ge houden worden, indien hiervoor een vergunning is afgegeven. Verwacht mag worden, dat onza varkensstapel in den loop van het volgend jaar door de inmid dels plaats gehad hebbende ver ruiming van den fokzeugstapel belangrijk zal zijn toegenomen, waardoor ook meer varkens- vleesch in distributie zal kunnen komen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1945 | | pagina 1