SPANNING
toegenomen in Indië
HERNIEUWDE GLORIE
op het Binnenhof
Nieuw Noordhollondsch Dagblad
3
maar zonder gouden koets
RADIOPROGRAMMA
WONDERBARE
VISCHVANCST
DE SPOORBRUG Bij OOSTERBEEK
De indusfrieele impasse
in Amerika
Gebruiken de opstandelingen gas?
Perscensuur in Portugal
Het Vaticaan en
Belgrado
Een onderzoek betref
fende de hongertochten
MINISTER KLEFFENS
Moet rust nemen
LOONREGELING
voor het bouwbedrijf
De doodgewaande
neomist
OPBOUW
W.-Zeeuwseh Vlaanderen
Doortocht door Sovjet
geweigerd
Mgr. Th. v. Rosmolen
Woensdag 51 November 1945
De bekende drukte op
Buiten- en Binnenhof. Een
ieder die dit wel eens heeft
meegemaakt, weet, wat dat
te beteekenen heeft. Militai
ren* rijden af en aan, colonnes
komen gemarcheerd naar het
rustieke Binnenhof met haar
plechtige sfeer van voor
naamheid en gewicht, stellen
zich op voor de verschillende
gebouwen en ontvangen de
laatste instructies van de
commandecrende officieren.
En verder is er de groote
stoet van autoriteiten en re-
geeringspersonen, die allen
gekomen zijn als vertegen
woordigers van het Neder-
landsche volk.
Dit is de dag van de opening
der Staten-Generaal; speciaal
voor Den Haag als zetel der re
geering een feestdag.
We kunnen ons daarom een
beeld vormen van de indrukwek
kende plechtigheid, zooals die gis
teren in de Residentie heeft plaats
gehad.
Al was er dan geen gouden
koets, die de trots was van dezen
dag en al was het koud en mistig
in het verre herfstseizoen, zoodat
van het trouwe Oranjezonnetje
bij lange na niet kon worden ge
sproken, de gedachte alleys, al,
dat het Binnenhof weer na ja
ren van ontwijding en ontsieren
de „Rauter"-gezichten, het mid
delpunt was van het ontwaakte
regeeringsbestaan, stemde tot
groote vreugde
De eerewacht voor den hoofd
ingang was betrokken door een
detachement van het beroemd
geworden corps mariniers, ter
wijl de overige wachten bezet
waren door matrozen, leden van
het Irene-regiment en als teeken
van den vernieuwden tijd, ook
door leden van de M.A.R.V.A.
De muziekkapel der mariniers
zorgde voor het muzikale gedeel
te. Inmiddels was de Ridderzaal
gevuld met de leden der voorloo-
pige Staten-Generaal, de leden
van het cofps diplomatique en
overige vele genoodigden.
Het schouwspel van de her
nieuwde glorie!
Voor het paleis Noordeinde,
vanwaar H M. de Koningin, ver
gezeld van Prinses Juliana en
Prins Bernhard, naar de Ridder
zaal zouden vertrekken, stond een
dichte menigte opgesteld, die dit
unieke schouwspel niet wilde
missen. Ook hier hadden verschil
lende detachementen van reeds
bestaande wapenen de eerewach-
ten betrokken en toen H. M. de
Koningin aan het paleis arri
veerde. steeg er een geweldig ge
juich op uit de menschenmassa.
De kleine prinsesjes volgden
voor de ramen deze voor hen
nieuwe uiting van Nederlandsche
spontaniteit en liefde voor het
Vorstenhuis.
Om één uur zette zich de stoet
in beweging, jammer genoeg nog
niet met den gouden koets, doch
die volgend jaar zeker wei aan
wezig zal zijn.
De gebruikelijke route werd af
gelegd via Lange Voorhout en
Korte Vijverberg, onder gejuich
van de enthousiaste Hagenaars
en velen, die van buiten de stad
waren gekomen.
H M. en de Prinses waren een
voudig gekleed, terwijl Prins
Bernhard in uniform was.
Op de trappen van de Ridder
zaal stond de „commissie van in-
Donderdag 22 Nov.
HILVERSUM 1, 301 M.: 7.50 Och
tendwijding; 8.01 Nieuwsberichten;
9.00 Lilli Kraus, piano; 10.00 Muziek
bij d'en arbeid; 10.45 Radio-zizkenbe-
zeek; 11.15 Viool en piano; 11.45 Be
richten over krijgsgevangenen uit het
Verre Oosten; 12.15 Ensemble Paul
Wainepel; 13.00 Nieuwsberichten; 13.45
Operafragmenten; 15.00 Voor de kin
deren; 15.15 Kwartier voor de vrouw;
16.30 Plaatjes uit Noord- en Zuid-
Amenka; 17.00 Radio-jeugdkrant;
18.04 Melodieën van Georges v. Parijs;
18.30 Kwartier voor dén arbeid'; 18.45
Tor.y Schifferstein; 19.00 Nieuwsbe
richten en reportage; 20.15 het Con-
certreb. Orkest; solisten: Haakon
Stotijn, hobo en Luctor Ponse, piano;
22.30 Ensemble George Frank; 23.01
Nieuwsberichten; 23.15 Avondwijding
Pastoor I. P. J- Kaarsgaren.
HILVERSUM 2, 415 M.: 18.01 Nieuws
berichten; 19.00 programma voor de
B.S.: 20.30 Landbouwpraatje; 21.00
Regeerlr.gs voorlich tingsdienst2115
Cabaret-programma op gramafoon-
platen; 21.45 Avondwijding; 22.01
Nieuwsberichten; 22.20 Dansorkest v.
de week.
en uitgeleide", die, zooals bekend,
steeds voor deze plechtigheid be
noemd wordt uit de leden van de
Staten-Generaal, opgesteld.
En terwijl het Wilhelmus werd
gespeeld. een ontroerend mo
ment op een historische plaats
trad H. M. de Koningin de zaal
binnen, gevolgd door Prinses Ju
liana en Prins Bernhard.
Hierna las Zij onder groote
stilte de troonrede voor. welke
rede door middel van luidspre
kers ook buiten de Ridderzaal kon
worden beluisterd.
Dani verliet de Vorstin we
derom het Binnenhof en keerde
langs dezelfde route terug naar
het Paleis Noordeinde, waarna Zij
later naar Haar woning te Sche-
veningen vertrok.
Een oude tradditie heeft zich
hersteld
Een traditie, die past bij Den
Haag en bij het Nederlandsche
volk.
„Prinsjesdag".
Er ZIJN DIT SEISOEN reus
achtige haringvangsten ge
daan, waardoor alle records
werden geslagen. Hoewel de
tijd ten einde loopt, is de zee
nog steeds niet uitgeput. Een
Katwijksche logger deed dezer
dagen in één trek zoo'n groote
vangst, dat het niet mogelijk
bleek alle netten in te halen.
Het gevaar bestond, dat de
vleet in den grond zou worden
getrokken, zoodat om hulp
van andere loggers werd ge
vraagd. Dezen hebben toen
een deel van de netten aan
boord gehaald. De haring is
van goede kwaliteit en uitste
kend houdbaar.
Dezer dagen zijn verschillende
plaatst op de peilers voor de
destijds door de Duitschers
overspanningen hangt in de
nieuwe overspanningen ge-
spoorbrug bij Oosterbeek die
was opgeblazen. Een der
bokken om geplaatst te worden
Foto Anefo/Renes-P.
Terwijl het dagelijksch bestuur
van de arbeidsconferentie te
Washington voortgaat stormach
tige bijeenkomsten te houden, zijn
aller oogen gericht op Detroit,
waar volgens waarnemers de
spanning niet met den dag. doch
met het uur toeneemt. Te Detroit
zal het geschil tusschen arbeid
en industrie worden beslecht. De
vakvereeniging van arbeiders in
de auto-industrie is zeer mach
tig en de auto-industrie is de
grootste der industrieën van de
Vereenigde Staten.
Tot H.M. gezant te Lissabon
is benoemd jhr. P. A. van But-
tingha Wichers. De nieuwe ge
zant heeft zijn bestemming be
reikt
In Batavia is weer vrij hevig
gevochten tusschen Britten en
Indonesiërs. De 123ste brigade
der Britsche strijdkrachten te
Soerabaja is nog 1% kilometer in
de stad doorgedrongen, onder
vrij zwaar geweer- en mitrail-
leurvuur. In een school werden
een munitie-depot, alsmede zestig
Nederlandsche vrouwen en kin
deren ontdekt, die thans naar de
Britsche linie zijn overgehaald.
Een Britsch officier uit in
zijn rapport over den strijd,
volgens een bericht van Ken
ter uit Batavia, sterke ver
moedens over het gebruik
van chloorgas in den vorm
van flesschen, die de Indo
nesiërs naar den tegenstander
zouden werpen. Zes Thunder
bolts bommenwerpers van de
R.A.F. hebben een aanval
gedaan op Semarang, waar
zes 500 ponders in het cen
trum der stad zijn geworpen.
Ook in Bandoeng en Magelang
wordt de toestand als meer ge
spannen beschreven. In de bui
tenwijken van Bandoeng werden
twee Nederlandsche vrouwen
vermoord en twee mannen ge
wond.
In Bombay besloten 20.000 ar
beiders te staken als blijk van
sympathie met den onafhanke
lijkheidsstrijd der Indonesiërs.
Het nieuwe „kabinet" der In
donesiërs heeft het personeel van
de T.K.R. uit Batavia terugge
roepen, wat als een belangrijk
besluit wordt beschouwd. Bewa
pend met lichte handwapens zul
len zij een verdedigingsgordel
om de stad vormen.
De „Oranje" is gisteren in de
haven van Melbourne binnenge-
loopen met 857 oud-geïnterneer
den aan boord uit de Java-kam-
pen. die voor rekening van de
Nederlandsche regeering in
Australië een rustkuur van vier
maanden zullen doormaken. Voor
het meerendeel komen zij uit Ba
tavia en Semarang.
Geestelijken te Magelang
vermoord.
Officieel is bekend gemaakt,
dat gedurende de onlusten in
Magelang vijf priesters, twee
broeders en een Javaansche
broeder, allen Jesuieten, en
een Ambonneesche koster,
door Indonesische extremisten
zijn vermoord. De extremisten
ontkenden op de pastorie ge
schoten te hebben.
Sjarir's „kabinet" heeft ver
klaard, dat de Indonesiërs bereid
zijn hun taak te vervullen als lid
van de familie der Vereenigde
Volkeren.
Gestreefd zal worden naar een
vreedzame oplossing van het pro
bleem. Evenwel wordt er de na
druk op gelegd, dat de souverei-
niteit van het Indonesische volk
ten allen tijde betracht zal wor
den.
De Portugeesche regeering
heeft, na de verklaring, dat bij
de algemeene verkiezingen van
Zondag zestig procent van de
stemmen op het regiem van Sa-
lazar is uitgebracht, wederom
algeheele perscensuur ingesteld.
Alle artikelen, welke critiek op
de regeering inhielden, zijn uit
de bladen geweerd.
De door maarschalk Tito van
Joego-Slavië tegen de Katholieke
Kerk en de geestelijkheid geuite
beschuldigingen hebben in Vati-
caansche kringen levendige re
actie uitgelokt. Men verwondert
zich daar niet bovenmate over
deze nieuwe aanvallen, doch be
schouwt deze herhaling wel als
■ding van de verzoenende houding
een weinig passende beantwoor-
waarvan de Heilige Stoel heeft
blijk gegeven. Men wijst er op,
dat het Vaticaan tot nog toe ver
meden heeft stelling te nemen
inzake de problemen, die de toe
komst der kerk in Joego-Slavië
raken en dat, teneinde alle mis
verstand te verwijderen, o.a. de
van origine Italiaansche nuntius
te Belgrado werd vervangen door
een Amerikaanschen prelaat, Mgr
Hurley. In dezelfde kringen wordt
verklaard, dat men niet zou wil
len, dat de door het Vaticaan ge
toonde goede wil zou worden uit
gelegd als een teeken van zwak
heid. want dit zou het Vaticaan
er toe brengen zijn huidige hou
ding te herzien en actief op te
komen voor de verdediging der
kerkelijke rechten.
Het Sociografisch Seminarium
van de Gemeentelijke Universiteit
van Amsterdam houdt thans een
zeer interessante enquete naar de
belevenissen en resultaten van de
hongertochten in den afgeloopen
winter. Ogeveer 1200 personen in
Amsterdam zullen ondervraagd,
worden, waarbij lijsten als hand
leiding dienen. Deze lijsten om
vatten vragen omtrent den toe
stand van het gezin voor den
toaftt, den tocht zelf, de ontvangst
bij de boeren, onderlinge hulp,
hét aantal tochten, den invloed
van den godsdienst, de nawer
king en resultaten van den tocht,
en ze zijn opgesteld in overleg met
een psychiater. Men ontveinst
zich niet. dat de boeren niet al
te zeer geneigd zullen zijn om
mededeelingen te doen De gege
vens blijven echter geh°im en
zullen alleen in hun algeme<=nen
vorm worden bekendgemaakt.
Begin 1946 zal 'n postze
gelverzameling van wij
len president Roosevelt
ter waarde van onge
veer honderdduizend
dollar worden g'eveild.
Er bestaat oneenig-
heid onder de Arabi
sche leiders in Palesti
na. Stalin is vol
doende uitgerust van
zijn vacantie en zal
weer spoedig in het
openbaar verschijnen.
Een aantal hooge
Nazi's genieten in
Spanje nog steeds de
vrijheid. Voor de
Geneefsche radio is na
mens het Intern. Roode
Kruis, de Intern. Unie
van kinderhulp en de
kerken een gezamen
lijke boodschap uitge
zonden over den nood
toestand, waarin mil-
lioenen kinderen in
Europa door honger en
koude komen te ver-
keeren. In Washing
ton worden plannen
onderzocht den stand
van het water in het
Panamakanaal mèt de
zee gelijk te maken.
Volgens mededeelingen
van den Amerikaan
schen Minister van Fi
nanciën heeft de oorlog'
Amerika 290 milliard
dollar gekost. In
Roemenië zijn talrijke
arrestaties verricht on
der de leden van de
liberale partij, die te
vens lid van de oppo
sitie zijn. De Griek-
sche regent heeft in den
persoon van den tach
tigjarigen liberalen lei
der een oplossing ge
vonden voor de rege
ringscrisis en deze be
last met de vorming
van een nieuw Kabinet.
Eenige honderden
vooraanstaande Duit
schers zullen uit Span
je repa trieer en, daar de
bezettingsautoriteiten
hen hebben teruggeroe
pen.
't Telegraafverkeer met
Siam (Thailand), vooral
ten behoeve van de fa
milieleden van krijgs
gevangenen, is hersteld.
Dé Amerikaansche
kolonel Ira W. Black,
bekend om zijn werk
als leider van de hulp
der Amerikaansche mis
sies aan de burgerbevol
king, zal ons land dezer
dag'en verlaten. Bin
nen enkele dagen ver
schijnt een nieuwe be
schikking betreffende
aan de grens ingehou
den gelden. Het tri
bunaal te Haarlem is
samengesteld, nu is het
wachten nog on Alk
maar.
Naar wij vernemen, moet de
Minister van Buitenlandsche Za
ken, op medisch advies, geduren
de enkele weken de vervulling
zijner ambtsbezigheden onderbre
ken. De minister zonder porte
feuille, mr. J H. van Royen, zal
gedurende de afwezigheid van
mr. van Kleffens, diens functie
waarnemen.
Het college van rijksbemidde
laars heeft een bindende rege
ling van loonen en arbeidsvoor
waarden voor het bouwbedrijf
vastgesteld, ingaande 12 Novem
ber 1945. Het aantal gemeente
klassen is daarbij teruggebracht
tot 6. De door den oorlog zwaar-
geteisterde gemeenten zijn tijde
lijk geplaatst in een hoogere klas
se. De duurtetoeslagen daarente
gen vervallen. De loonen va-
rieeren van 90 ct. maximum tot
62 ct. minimum. Bij arbeid in ta
rief of accoord mag daar slechts
10 boven uit worden gegaan.
De loonen van de schilders zijn
met ingang van denzelfden dag
hiermede gelijkgemaakt, bij een
beschikking van 19 November
1945.
Pater Anselmus (A. NuSters)
uit Ossendrecht die te Rome in
Mei 1*944 door de Duitschers werd
gearresteerd en omtrent wien
men in de meening verkeerde, dat
hij enkele dagen daarna was ge
fusilleerd, in verband waarmede
in het Vaticaan en lijkdienst voor
hem werd opgedragen, heeft Zon
dag in Ossendrecht onder groote
belangstelling zijn eerste Heilige
Mis opgedragen. De doodgewaan
de neomist wist in Juli 1944 uit
de handen der SS-lieden te ont
snappen. Hij vertrok n 1937 naar
Rome en werd daar in 1942 tot
priester gewijd. Tijdens zijn ver
blijf in Rome, trad hij voor den
Engelschen gezant op als organi
sator van de hulpverleening aan
geallieerde krijgsgevangenen. De
Italiaansche regeering beloonde
hem met de ridderorde van de
Italiaansche Kroon.
De afdeeling Voorlichting van
het ministerie van openbare wer
ken en wederopbouw deelt het
volgende mede:
Zooals algemeen bekend mag
worden geacht, behoort westelijk
Zeeuwsch Vlaanderen tot de
zwaarst geteisterde gebieden van
ons land. Nog zeer vele bewoners
van dit Nederlandsche gebied
verkeeren in grooten nood. Deze
menschen moeten, voor de winter
invalt in wind- en vochtvrije
verblijven worden ondergebracht.
Ieder, die kan meewerken, dit. te
bereiken en zulks nalaat, ver
zuimt een nationalen plicht.
Thans zijn noodig een groot
aantal rietdekkers en vakbekwa
me timmerlieden Indien deze in
de gelegenheid zijn, mede te hel
pen aan het spoedig onderdak
brengen van deze Zeeuwen, wordt
hun verzocht, zich ten spoedigste
te melden op het gewestelijk ar
beidsbureau of een bijkantoor
daarvan, in de plaats van inwo
ning en zich daarna ten spoedig
ste te begeven naar Ir. Roos, ver
tegenwoordiger van het college
van algemeene commissarissen
voor den wederopbouw te Oost
burg, café Buitenlust.
Voor voeding en huisvesting is
gezorgd.
Officieel wordt medegedeeld,
dat aan de bataljons Iraansche
troepen, welke uit Teheran wa
ren vertrokken voor het herstel
len van de orde in Adzerbeidjan,
door Russische militaire autori
teiten een halt is toegeroepen in
Kazvin en bevel is gegeven om
terug te keeren. Kazvin ligt on
geveer 140 kilometer ten noord
westen van Teheran.
Mgr. Th. v. Rosmalen, aposto
lisch vicaris van Suriname, heeft
na een gedwongen verblijf van
meer dan 5 jaar in het vaderland,
besloten binnenkort naar zijn
missiegebied Suriname terug te
keeren
