OORLOGSSLACHTOFFERS
worden geholpen
1
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
Kachels en fornuizen voor jonggehuwden
Melbourne-race
per fiets
De woelingen in Iran
Orlando weer ten tooneele
Een fatsoenlijk burger
koopt niet zwart
PATER ARN. JANSSEN
S.V.D.
Het proces van zijn
zaligverklaring
Fabrikant
f 120.000.
krijgt
boete
Hoog sterftecijfer!
De Engelsche geheime
dienst
Dinsdag 27 November 1945
Reeds meerdere jaren is de
Kamer van Koophandel inge
schakeld bij de hulpverlee
ning aan oorlogsslachtoffers.
Oorspronkelijk betrof het de
zorg voor de bedrijven, die
moesten evacueeren.
De heer A. Teeling, leider van
den Evacuatiedienst voor Bedrij
ven en van de Commissie van
Voorziening, toegevoegd aan de
Kamer van Koophandel te dezer
stede, heeft ons een en ander
daarover verteld.
In November 1942 werd voor
Noordholland een begin gemaakt
met de gedwongen evacuatie van
bedrijven, een werk, dat erg veel
zorg meebracht. En men kan zich
eenigermate een denkbeeld vor
men van de uitgebreide taak van
den Evacuatiedienst, wanneer
men weet, dat er van Nov. 1942
tot aan de bevrijding alleen reeds
in Noordholland 1500 bedrijven
van grooten en kleinen omvang
moesten worden geëvacueerd. In
meer dan 7000 gevallen werden
adviezen gegeven. Deze adviezen
waren op de eerste plaats een
antwoord op de vraag, hoe men
moest evacueeren. Voorzoover
het de kwestie van transport be
trof, was daarmede een ander
bureau belast en had de Commis
sie als zoodanig daarmede niets te
doen. Maar een wellicht nog
moeilijker probleem, het embal-
leeren van de te vervoeren goe
deren, ressorteerde wél onder de
Commissie, en dat kostte heel wat
hoofdbrekens. Er waren vrijwel
geen kisten en zakken ter ver
pakking aanwezig. Maar hier
moest geholpen worden en zoo
slaagde de Commissie na veel
moeite erin, kisten en zakken bij
eenige fabrieken te laten aanma
ken. Daardoor konden er in totaal
5000 kisten en 4000 zakken in om
loop worden gebracht.
Van Alkmaar naar Melbourne
per fiets.
De kwestie van opslag leverde
evenzoo een massa werk op. Per jaar
werden 500 opslagplaatsen gecontro
leerd, alle in Noordlrolland gelegen.
Hiervoor waren twee controleurs
aangesteld, die alles per fiets hebben
verzorgd. Achttienduizend kilometer
werd op deze wijze door de beide
controleurs geheel per fiets af
gelegd; een afstand dus van Alkmaar
tot ver voorbij Melbourne in Austra
lië. En, in tempo, want er was haast
bij.
Vijftig procent der bedrijven
sloot.
Deze geëvacueerde bedrijven heb
ben voor de helft hun zaak stilgelegd
tot betere tijden zouden aanbreken;
de overige vijftig procent zette het
bedrijf voort, waarvan 30 pet. in de
zelfde stad en 70 pet. daarbuiten.
De geëvacueerde bedrijven kregen
de kosten van her-installatie ver
goed, zelfs op een vrij ruime wijze.
Dat koste het Bureau Afvoer Bur
gerbevolking meerdere millioenen
guldens.
Wie zijn oorlogsslachtoffer?
Bleef, tot voor korten tijd; de K.v.
K. slechts betrokken bij het evacu
eeren en terugvoeren van bedrijven,
thans heeft zij een meer uitgebreide
taak gekregen. Zes weken geleden
nl. werd de Commissie van Voorzie
ning, die een groot middengedeelte
van onze provincie beheerscht, tevens
belast met de voorziening van oor
logsslachtoffers, een begrip waarom
trent zeer veel misverstand bestaat.
Oorlogsslachtoffer in dezen is niet
dechts degene, wiens huis door een
bom getroffen is en daardoor zijn
huisraad is kwijtgeraakt. Neen. dit
begrip wordt soepeler opgevat. Allen
die huisraad hebben verloren door
een daad van de bezettende macht,
zijn als zoodanig te beschouwen. Er
doen zich dus ontelbare gevallen voor
waarvoor men zich tot "oorlogs
slachtoffer" kan rekenen en dus in
aanmerking komt voor de artikelen,
die beschikbaar zijn.
Hoe men de beschikbare
goederen bekomen kan.
Bij velen rijst wellicht de vraag hoe
zij de door hen gewenschte huishou
delijke goederen kunnen bekomen.
Welnu, men wende zich zoo spoedig
mogelijk tot de Kamer van Koophan
del te Alkmaar (voorzoover men tn
Alkmaar of de omliggende gemeenten
gevestigd is) onder overlegging van
een bewijs, dat men als oorlogsslacht
offer staat ingeschreven. Deze bewij
zen worden afgegeven door de Schade
Enquête-commissie in Den Helder, 't
N.V.H. ter plaatse, de Gemeente
secretarie of de politie. De voorraden
van meerdere huishoudelijke goede
ren zijn momenteel van dien aard,
dat geen enkel oorlogsslachtoffer met
leege handen behoeft te worden weg
gezonden. De K.v.K. kan, zooals de
toestand nu is, aankoopvergunningen
uitreiken voor: ameublementen, ser
viesgoed, emaillewaren, kachels, for
nuizen, kachelpijpen, lepels, vorken
enz. Deze artikelen zijn verkrijgbaar
bij bepaalde winkeliers en zijn er ook
inderdaad. De K.v.K. levert dus niet
de goederen, doch slechts de vergun
ningen doch zij oefent wel een zeer
strenge controle uit op de levering
door de winkeliers.
Aankoopvergunningen, doch
geen geld.
De dissonant van deze tot verheu
genis strekkende mededeelingen blijft
echter ook niet achterwege. Immers,
het zal vaak voorkomen dat men met
een aankoopvergunning in den zak
nog niets kan koopen, eenvoudig' om
dat de goederen vooral met meu
bels ls dit het geval veel te duur
zijn en den koopkracht van het toch
reeds gedupeerde publiek verre te
boven gaan. De prijspolitiek treedt
hier al heel scherp naar voren. De
^oorlogsslachtoffers vragen naar meu
belen doch wanneer zij de prijzen
hooren, die zij toch nooit zullen kun
nen betalen, prijzen zij zich gelukkig
het edele aanbod tenminste nog te
kunnen afslaan. Maar daarmede zijn
de slachtoffers niet gebaat. Het wordt
hoogtijd, dat de desbetreffende in
stanties zich met deze kwestie ernstig
zullen gaan bemoeien en op korfen
termijn tot een oplossing komen.
Jonggehuwden niet langer ln
de kou.
De fabrieken, die kachels en fornui
zen produceeren, werken op hoog
spanning. Dientengevolge blijkt de
aanvoer van weliswaar ruwe
kachels en fornuizen vrij groot te
zijn, zoo ruim zelfs dat er naast de
behoefte voor de oorlogsslachtoffers
nog een surplus is. Dit overschot nu
is blijkbaar bedoeld als een St. Nico-
laascadeau voor de jonggehuwden.
Oorlogsslachtoffer of niet, jonggehuw
den kunnen voorzoover de voor
raad strekt eveneens in het bezit
komen van een gietijzeren kachel, dan
wel een fornuis. Een beschikking die
heden van kracht geworden is en
waarvan ongetwijfeld zeer velen een
dankbaar gebruik zullen maken. De
Kamer van Koophandel zal hen in
deze op alle mogelijke wijze van
dienst zijn,
POLITIERECHTER.
De zaak van Joh. B. te Den
Helder, aangehouden op 5 Nov.
1.1., betrof het al of niet tijdig
inleveren van wapens. Er was
strijd tusschen de rijks- en de
plaatselijke verordening. Daarom
eischte de officier slechts ƒ1.
of 1 dag met verbeurdverklaring.
De uitspraak was idem.
In den nacht van 14 op 15 Febr.
1945 was te Heilo een belangrijke,
diefstal met braak gepleegd in
de schuur van Th. B. op Kapel.
Spek, pudding, meel, boonen,
emmers, zakken, benevens 2 rij
wielen was de buit. Verdacht van
medeplichtigheid stond P. de J.
uit Amsterdam terecht. Beklaag
de, die al verscheidene vonnissen
achter den rug had, verklaarde
slechts de wacht te hebben ge
houden hij den driewieler. Na 't
hooren van getuigen vroeg de
officier 8 maanden.
Mr. Leesberg Jr., de verdedi
ger, achtte in verband met de
toen geldende wet den rechter
niet bevoegd, een hoogere straf
op te leggen dan 6 maanden.
v De politierechter hield de uit
spraak 1 week aan.
Pieter J. te Heilo had als ge
schenk 15 pond tarwe en 1 kg.
spek aangenomen, wetendp. dat
een en ander van diefstal afkom
stig was. Beklaagde had een deel
goederen uit de vorige zaak op
geborgen. Hij ontkende te weten
dat het van diefstal afkomstig
was. Nadat de officier 3 maan
den had geëischt en mr. Lees
berg als verdediger eenige ver
zachtende omstandigheden had
bepleit, was de uitspraak 50.
of 15 dagen.
UITREIKING DIPLOMA'S
VAKBEKWAAMHEID E.N.S.V.O.
Pover resultaat
In café de Graanbeurs vond de
uitreiking plaats van de diploma's
vakbekwaamheid der Vestigings
wet door den Directeur der Sla
gersvakschool te Utrecht, den
heer Th. Cuiper. Hierbij waren
tegenwoordig de leeraren van
den Alkmaarschen cursus, Dr.
Voorthuysen, de Wit en Reurslag,
alsmede de voorzitter van de C.
v. B., de heer J. Groot.
In zijn rede, welke aan de uit
reiking voorafging, zeide de heer
Cuiper, dat deze cursus een pover
resultaat heeft opgeleverd. Er is
slechts 45 procent geslaagd, ter
wijl als gemiddeld percentage van
vroegere jaren, ruim 72 procent
werd behaald. De oorlogsomstan
digheden zullen hieraan niet
vreemd zijn. Namens het bestuur
van S.V.O. bracht spr. den leera
ren dank, en in het bijzónder den
heer de Wit. Spr. wees er de ge
slaagden nog op, dat zij er nog
lang niet zijn. Het diploma is pas
de eerste mijlpaal. De toekomst
in het slagersvak zal niet zoo ge
makkelijk zijn. Er is minder geld
uit te geven, dus moet het meer
verdeeld worden. De tijd, dat het
vleeschverbruik als voor den oor
log 7 ons per hoofd zal bedragen,
is nog verre. Er zal dus strijd ko
men. maar dat mag geen moor
dende concurrentiestrijd zijn; de
ze strijd zal alleen gewonnen
worden door hen die volledig
vakbekwaam zijn.
De leeraar de Wit sprak zijn
groote teleurstelling uit over het
resultaat van dezen cursus, vooral
nu de gildepenning niet is uitge
reikt, waaruit blijkt dat de ge
slaagden maar net met de hakken
over de sloot zijn. De heer de Wit
zou gaarne zien, dat er praat
avonden ingesteld zouden worden,
ter verkrijging van meer kennis
van het slagersvak. De heer Cui
per zeide daarop dat S.V.O. juist
van plan is gewestelijke en plaat
selijke commissies over het ge-
heeie land in *te stellen, ten einde
h avonden als df-or'den heer de Wit
'bedoeld te organiseeren.
Na de uitreiking der diploma's
bracht de cursist Ruiter woorden
van dank aan de Vakschool en
Leeraren voor het genoten onder
wijs.
R.K. JONGE LAND- EN
TUINBOUWERS.
Uit alles blijkt, dat er onder
de jonge land- en tuinbouwers
een idealisme bestaat, als voor
den oorlog niet denkbaar was.
Zoo is de afd. Alkmaar van
„St. Isidorus" dezen zomer weer
heropgericht uit eigen initiatief.
Al heel spoedig bleek, dat er
„schot" in zat, want in tegenstel
ling tot voor den oorlog, werden
dezen zomer door hen regelma
tig bijeenkomsten gehouden, on
danks de drukke bedrijfswerk-
zaamheden in dien tijd.
Door het initiatief van deze
afdeeling kwam er onlangs in
Alkmaar een tuinbouwcursus tot
stand, terwijl het 2e halfjaar van
den landbouwcursus, die 2 jaar
geleden werd begonnen, doch
vorigen winter ook moest „on
derduiken", nu wederom is be
gonnen. Bovendien begint Woens
dag 5 Dec. a.s. een cursus in
bedrijfscontrole (landbouwboek.
houden),, waarvoor zich nog cur
sisten kunnen opgeven aan: N.
Berger, Heilooërdijk 20, Alkmaar
De afdeeling Alkmaar van „St.
Isidorus" houdt a.s. Woensdag
een propaganda-avond in het
Patronaat aan 't Varnebroek.
Door de leden worden 3 één-
acters opgevoerd, stukjes met
een werkelijken inhoud. Aalmoe
zenier W. van Leeuwen zal een
korte inleiding houden over het
jeugdwerk.
BERGEN
BERICHT UIT INDIE
Zijn familie heeft bericht ontvan
gen dat Joop Otten zich bevindt iri
kamp 4. Pakan Baroe op Sumatra.
Hij heeft als gevangene voor de Jap
pen moeten werken aan spoorlijnen
en had zoo schrijft hij wel 50
keer dood kunnen zijn. Hij is echter
gezond. Zijn broer M. G. Otten Jr.
bevindt zich te Manilla, waarheen hij
na jaren krijgsgevangenschap in Ja
pan, door de Amerikanen vervoerd
is; diens vrouw mw. A. Otten-v. Eyck
vertoeft te Batavia en maakt het
ondanks zwaar werk en van de zijde
der Japanners ondervonden narig
heden, ook goed.
Hij verzocht alle vrienden en ken
nissen in Bergen zijn groeten over
te brengen.
SINT MAARTEN.
„GELD SPEELT GEEN ROL".
Zaterdagavond gaf 't Tooneel-
gezelschap „De Maskerspelers"
uit Bergen, in Café Repko alhier,
een uitvoering van het blijspel
in drie bedrijven, getiteld: „Geld
speelt geen rol". De zaal was
^oed gevuld.
Aangezien de inhoud van het
spel wijd en zijd bekend mag
neeten, kunnen wij volstaan met
te vermelden, dat het velen kon
boeien. Van de spelers noemen
wij vooral den heer G. Meijer,
die als Meijer Reisnagel zijn rol
op prima wijze heeft vertolkt en
we kunnen wel zeggen, het heele
stuk droeg. De regie was bij den
heer Kooyman in goede handen.
Het stuk zelf is echter totaal zon
der eenige strekking en voldoet
hier en daar ook niet, b.v. op het
eind, waar door een vergissing
300.000 uit den weg geruimd
worden. Blijven verder nog de
kwesties, dat de titel niet bepaald
goed is, daar het geld de grootste
rol speelde en voorts het feit,
dat het stuk om ruim 8.15 uur
begon, terwijl het gesteld was op
7.30 uur
De regeering der Vereenigde
Staten heeft aan de regeeringen
van Engeland en de Sow jet-Unie
voorgesteld de geallieerde troe
pen tegen 1 Januari a.s. uit Iran
terug te trekken.
In de betreffende nota spreekt
de Amerikaansche regeering als
haar meening uit, dat de Sowjet-
commandanten, die de vrije be
weging v. Iraansche strijdkrach
ten belemmerden, gehandeld heb
ben zonder sanctie van de Sow-
jet-regeering.
Ook de Britsche ambassadeur
in Moskou, die Molotof een nota
heeft gezonden betreffende het
niet doorlaten van Iraansche
troepen naar Noord-Iran door de
rooden, schrijft dit incident toe
aan een misverstand.
In Moskou praat men een en
ander goed door te zeggen, dat
de beweging van de Iraneesche
troepen woelingen zouden heb
ben veroorzaakt in een gebied,
waar het roode leger verant
woordelijk is voor de orde.
De regeeringspartijen in Italië
schijnen niet met de vorming van
een kabinet tot overeenstemming
te kunnen komen. Drie partijen
zijn bereid deel te nemen aan een
nieuwe regeering onder leiding
van den 80-jarigen Vittoria Or
lando. dia van 1917 tot 1919 pre
mier geweest is.
Verondersteld wordt, dat de te
rugkeer van dezen veteraan zou
kunnen leiden tot een compromis.
Te Steyl in Limburg is het
tweede proces voor de zaligver
klaring van Pater Arn. Janssen,
den stichter van de Congregatie
van het Goddelijk Woord, gehou
den Behalve de kerkelijke recht
bank was ook de Bisschop van
Roermond, Z.H. Exc. Mgr. J.
Lemmens, aanwezig Na de op
graving van het stoffelijk over
schot is in de sterfkamer van den
vromen priester de kist geopend.
Het lichaam van pater Janssen
was nog goed herkenbaar. Ver
volgens werd het lijk met nieuwe
priesterlijke gewaden bekleed en
in een zinken kist met eiken om
hulsel gelegd. Een perkamenten
oorkonde werd er bij ingesloten.
De bewoners van het Missie
huis, alsmede geestelijke en bur
gerlijke autoriteiten die de plech
tigheid bijwoonden, hebben daar
na langs het stoffelijk overschot
gedefileerd.
In den namiddag werd dit in
plechtige processie weer naar den
grafkapel teruggebracht om op
een nieuwe plaats te worden bij
gezet
EXPORT VAN STROO.
Er zijn m de huidige omstan
digheden nog weinig artikelen die
door Nederland kunnen worden
uitgevoerd. Toch is export van
zeer groot belang voor het ver
krijgen van waardevolle deviezen.
Het is daarom verheugend, dat
thans met België en Frankrijk een
overeenkomst tot stand gekomen
is, waarbij een hoeveelheid stroo
naar deze /<en zal tyorden ge
ëxporteerd. riet ligt in het voor
nemen dezen export met in
achtneming van de binnenland-
sche behoefte in de toekomst,
indien mogelijk, nog te verhoogen.
Het Centraal Bureau voor de
Statistiek heeft eenige cijfers
en grafieken gepubliceerd be
treffende de geboorte en sterfte
in een 12-tal groote gemeenten
in het Westen des lands, waarbij
het eerste halfjaar 1945 wordt
vergeleken met de overeenkom
stige periode van 1944.
Tegenover ruim 13.000 sterf
gevallen in de eerste helft van
1944, blijken in 1945 ruim 29.000
personen te zijn overleden, het
geen een stijging beteekent met
120 procent.
Alleen Amsterdam en Rotter-
dain telden tezamen reeds 10.000
extra sterfgevallen.
In de grootste bevolkingscentra
ië" de procentueele stijging het
grootst bij de oudere mannen, in
de provinciesteden bij de zuige
lingen.
De weeksterftecijfers vertoo-
nen duidelijk twee hoogtepunten.
In de 5e week, eindigend 4 Fe
bruari en in de 19e week, ein
digend 13 Mei 1945 was de nood
het hoogste, hetgeen overeen
komt met de minima in calori
sche waarde van het distributie
pakket.
In een interview lichtte Lind-
ley Fraser. de populaire B.B.C.-
omroeper van de nieuwsberich
ten in het Duitsch, een klein tip
je van den sluier op, die de
„Secret Service" zorgvuldig ge
sloten houdt om zijn informatie
bronnen geheim te houden. Op de
vraag hoe de heer Fraser steeds
zoo goed ingelicht was over het
geen zich in Duitschland afspeel
de tijdens den oorlog, antwoord
de hij: „In de eerste plaats luis
terden wij natuurlijk naar elke
Duitsche uitzending: verder kre
gen wij via Lissabon- alle Duit
sche kranten, die ons het nieuws
natuurlijk veel te laat brachten
maar toch nuttig waren om ons
een indruk te geven van den toe
stand. al was de berichtgeving
niet geheel waarheidsgetrouw.
Vanuit Zweden zonden onze agen
ten ons draadloos de belangrijk
ste berichten, zoodat wij hoog
stens 24 uur later op de hoogte
waren."
„Waren er geen geheime zen
ders. die u uit Duitschland nieuws
doorgaven?"
De heer Fraser glimlachte even
geheimzinnig: „Ik vrees, flat ik
u daarover niet veel mag zeggen.
Wel, dat wij vaak berichten van
de staf doorkregen voor den om
roep En de staf zal ongetwijfeld
wel speciale bronnen gehad heb
ben. Wij kregen geen nieuws van
get">ime zenders".
„Het viel mij op, dat u de ar
tikelen van Goebbels daags voor
de publicatie reeds besprak. Hoe
kwam u daaraan?"
„Wij ontvingen dr. Goebbels
redevoeringen door de „Hellbox''.
De Tuchtrechter voor de prijzen te
Rotterdam heeft op 23 November den
fabrikant van koelinstallaties F K.
te Rotterdam een boete opgelegd van
I 120.000.—.
F. K. had namelijk in de oorlogs
jaren zijn bruto-winstmarche met
hetzelfde percentage berekend als
vóór den oorlog. Dit was voor den
Tuchtrechter aanleiding', met overwe
ging van de verschillende aspecten,
die de zaak bood, een boete op te
leggen van 120.000 gulden.
Een importeur van houtbewerkings
machines te Rotterdam, die eveneens
in den bezettingstijd zijn brUto-
wmstmarclre deed stijgen hoven de
door hem vóór den oorlog genomen
brutowinst, werd veroordeeld tot een
geldboete van 35.000 gulden.
DRIELING GEBOREN
Zondagavond om half zeven is
in het St. Laurentiusziekenhuis
te Roermond een drieling gebo
ren. Het zijn drie meisjes, die
het, evenals de moeder, mevrouw
Gijzen. goed maken. Het gezin
Gijzen telde tot nog toe een kind.
SUIKER VOOR ZEER ZWAREN
ARBEID.
Het Centraal Distributiekantoor
deelt mede, dat de extra hoeveel
heid suiker, welke verstrekt
wordt aan hen, die „zeer zwaren
arbeid" verrichten, nog gedurende
een aantal weken 250 gram per
veertien dagen zal bedragen. In
zooverre dus niet 500 gram, zooals
dezer dagen abusievelijk werd
vermeld.
VERSCHE MELK VOOR
KINDEREN.
Het terugloopen van de melk
productie maakt het noodzakelijk,
zooals men weet, blikjes gecon
denseerde melk in consumptie te
brengen. Voor zuigelingen en
kleuters is deze gecondenseerde
melk minder goed dan versche
melk. In verband hiermede zijn
de melkslijters verplicht voor
deze kinderen het geheele rant
soen van zes liter per week in
den vorm van versche melk (los
of in flesschen) te verstrekken.
Ook op rantsoenbonnen moet, in
dien de verbruiker dit wenscht,
versche melk verstrekt worden.
Voor zoover flesschenmelk be
schikbaar is moet deze in de eer
ste plaats geleverd worden op' de
bonnen "an zuigelingen en kleu
ters en i rantsoer bonnen, tenzij
de afnemer In""» w-uv wenscht te
betrekken.
R.K. WEST-FRIESCHE
DAMBOND
De eerste competitiewedstrijd GS
ZTOG werd 'n groote overwinning*
voor de Bovenkarspelders, nl 271;
alléén de partij aan bord 1 werd re
mise n.l. H. v. Leiien—P. Duin. De
uitslag van TOGDEZ volgt hier
onder. Deze match was uiterst span
nend. De laatste twee (hoogste) hor
den brachten dp beslissing'. -
A. Duin Jn. Ruitenberg 11
Th. Pancras H Bosman 20
Jb. Boos- P. Kamp 20
A Pancras Jn. Baas 20
D. Schaper S. Dopeling 02
P Hoogland G Kamp 11
Jn. Hoogland N. Karsten 11
P Duin Alb. Hoffer 2—0
Fr. Grooteman P Noordeloos 20
S. v d. Jacht P. Wagenaar 11
P. Bakker S Ruitenberg 02
G Pakker Jn. Slagter 11
C Weel A. Koenis 02
S Bakker Jn Degeling 02
Totaal uitslag 1513
Het verdere nmgramma luidt:
20 November: DEZ—GSZ.
20 November: TOGGSZ.
13 December: DEZTOG.
20 DecemberGSZDEZ.
Er bestaat nog' tot 15 Dee. gele
genheid om zich om te geven voor
de persoonlijke kampioenschappen.
Doe het spoedig!
