NIEUW
DOODSTRAF tegen v. d. KUUR'
BEET WOU NEMEN
er
De man, die de wereld
ZATERDAG 1 DECEMBER 1945
BUREAUX
I
HET
KERNPROBLEEM
Wegens verraad in Hoogkarspel
en Beernster
J ding, dekking, huisraad en schoei
sel, waarvan de aanschaffing niet
uit de genoemde wekelijksche
looninkomsten bekostigd kan
worden. Daarom is dan ook, zoo
wel bij de Stichting als blijkens
de Troonrede, bij de Regeering
een spaarregeling in bewerking.
(2aalsle
meuws
VAN GENECHTEN
Waarschijnlijk ACHT EENHEDEN
Minister v. Schaick over
de kolenvoorziening
mber 1945
blad
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
Buitan God is 't nergens pe ilig (Vondel)
Abonnementsprijs f 1.10 per maand; f 3.30 per kwartaal
41e JAARGANG NUMMER 18796
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
HOORN
Draafsingel 59
Telefoon 4712
DEN HELDER
Loodsgracht 69
Telefoon 2383
SCHAGEN
Muienstraat 52
Telefoon 459
IN EEN NOTA van de Stichting
van den Arbeid aan de Regee
ring. wordt het vraagstuk van de
stabilisatie de vaststelling van
het juiste evenwicht van loo-
nen en prijzen terécht het kern
probleem genoemd van de econo
mische en sociale politiek.
Oplossing van dit vraagstuk is
noodzakelijk, ook om de sociale
rusten ons volksleven te doen te-
rugkeeren. Dit is een „gewichtige
voorwaarde" voor het krachtig
doorzetten van het economisch
herstel van ons land.
Ook Romme heeft in dien zin
gesproken, toen hij op het Con
gres van den Arbeid de volle
Schouwburgzaal te Utrecht boeide
met zijn probleem over loonvor
ming. Ook hij is van meening, dat
de moeilijkheden met de loon
regelingen zoo snel mogelijk moe
ten worden opgelost, door vast
stelling van een algemeen loon
niveau, door landelijke loonrege
lingen en coördinatie daarvan, en
door dit alles te doen is onmisbaar
contact met de prijzen.
Zijn stelling is, dat er in de
naaste toekomst een centraal or
gaan moet zijn, dat de loonen en
prijzen vormt en beheerscht,
maar dat moet niet de Staat doen
maar het bedrijfsleven.
En de nota, die de Stichting
van den Arbeid, welke men als
de voorlooper van de publiekrech
telijke organisatie van het be
drijfsleven kan beschouwen, aan
de Regeering over het vraagstuk
van loonen en prijzen heeft ge
richt, bewijst, dat het bedrijfsle
ven technisch en economisch-
sociaal voor die taak berekend is.
Het is groote winst, dat deze
Stichting van den Arbeid, die
door de Regeering is erkend en
door de Rijksbemiddelaars voor
de loonvorming moet worden
geraadpleegd, in haar nota tot de
conclusie is gekomen, dat de
sociale eisch, dat het loon vol
doende moet zijn om het distri
butiepakket te kunnen koopen en
de vaste lasten van het gezinsle
ven te kunnen bekostigen, uit
gangspunt dient te zijn voor het
bepalen der nieuwe richtlijnen.
Op die basis zijn minimumloo-
nen en gemiddelde loonen per
week vastgesteld voor de groote
steden 42 gld. voor geschoolde ar
beiders, 38.50 gld. voor geoefen-
den en 35 gld. voor ongeoefenden,
uurloonen resp. 87 ct., 80 ct. en
73 ct. voor het platteland zal als
minimum gelden een weekinko-
men van f 29,50, en als gemiddel
de: geschoolden 38 gld. (79 ct.},
geoefenden 34.50 gld. /(72 ct.) en
ongeschoolden 31 gld. (65 ct.). Dit
zijn gemiddelden, de minima
liggen daar beneden.
Het werkelijke loon in ieder
afzonderlijk geval kan iets boven
of beneden de gemiddelden liggen
waarbij rekening moet worden
gehouden met de bijzondere om
standigheden en de historisch ge
groeide verhoudingen in de on
derscheidene bedrijfstakken. Ook
moet er rekening mee gehouden
worden, dat in alle gevallen door
het college van Rijksbemidde
laars moet worden beslist, hoe de
loonen zullen zijn.
Het gaat echter niet alleen om
sociale, cok óm economische fac
toren. Men kent ook de eischen
waaraan volgens de encycliek
„Quadragesimo Anno" een goede
loonregeling moet voldoen!
En wat de prijzen betreft, moet
men bedenken, dat er in ons land
naast prijs verlagende factoren (de
geldsaneering!) ook prijsverhoo
genden tendenzen zijn. waaraan
wij weinig of niets kunnen doen.
Denk maar aan de economische
situatie met het buitenland, de
guldenkoers, de exportmogelijk
heden, enz. Volgens de statistieke
gegevens zijn de kosten van
eenige voorname levensbehoeften
van Juni tot October met 5 pet.
gestegen.
Het is ook verheugend, dat de
nota van de Stichting open oog
heeft voor de belangen van de
kinderrijke gezinnen, die op de
basis van genoemde minimum-
loonen niet kunnen bestaan. Ook
na loonsverhooging kan dat niet.
^E OCHTENDZITTING van het Bijzonder Gerechtshof te Amster-
dam was geheel gewijd aan de verraad-affaire van de in West-
Friesland wèl-beruchte figuur M. v. d. Kuur, die het tijdens de
bezetting bracht van onderwijzer tot wnd. burgemeester van Hoog
karspel, later tot burgemeester van de Beernster. Hem was ten laste
gelegd, dat hij in September 1943 te Hoogkarspel als wnd. burgemees
ter zekeren Abraham Mes heeft aangehouden, dien i hij verdacht
van het bezit van een valsch persoonsbewijs en hem ter beschikking
gesteld had van de S.D., met het gevolg, dat Mes in gevangenschap
raakte; voorts, dat hij Tiete Stelma, die ondergedoken was en betrok
ken bij de bevrijding van den illegalen werker Mes, heeft aangehou
den en aan de S.D. had overgeleverd, met het gevolg, dat Stelma
circa drie maanden van zijn vrijheid beroofd werd. Tenslotte had hij
aan de S.D medegedeeld, dat D. Ubbels en J. Ruyter te Beernster
de ergste tegenstanders waren van Duitschland, deze mannen bloot
stellend aan opsporing, tengevolge waarvan Ubbels den dood vond.
DE NICA AAN HET WERK
Verhoor van verdachte.
Verdachte, die sedert 1918 Hoofd
der openb. lagere school te Hoog
karspel was, ontkende het hem
tenlaste gelegde niet, doch maak
te bezwaar tegen de formuleering
der dagvaarding.
U krijgt nog gelegenheid
daar bezwaar tegen te maken, al
dus de /Pres. Prof. v. Hamel. Op
diens vraag zei verd., dat hij door
den Secr. Generaal benoemd
was tot burgemeester.
Dat is niet waar aldus de
Pres., die een beschikking voorlas,
waaruit bleek, dat hij op 22 Sept.
'43 door Seys Inquart tot burge
meester van Beernster was be
noemd.
In Juli '43 was hij wnd. burge
meester van Hoogkarspel gewor
den, nadat hij tot zichzelf als
Hoofd der School een schriftelijk
verzoek had gericht, om op wacht
geld gesteld te worden, waarop
burg. v. d. Kuur aan het School
hoofd v. d. Kuur schriftelijk ont
slag verleende met behoud van
salaris. (Hilariteit).
Hij vond dit zoo zei hij formeel
en administratief juist, nadat de
Pres. opmerkte, dat het toch wel
een eigenaardige figuur was.
Verd. verklaarde voorts lid der
NSB, lid v. h. opvoedersgilde en
groepsadministrateur te zijn ge
weest; op 24 Sept. '41 had hij de
eed van trouw aan Mussert afge
legd; verd. beschouwde dit slechts
als een schriftelijke verklaring,
die hij af moest leggen voor hij
froeps-administrateur werd. Verd.
ie een zeer deemoedige houding
aannam erkende ook het politieke
uniform gedragen te hebben, om
dat dit voorschrift was van den
Commissaris der Provincie.
(Vervolg pag\ 3, 2e kolom)
De Nica (Netherlands Indies Civil Administration) verricht in
Indonesië prachtig werk. Hier wordt medische hulp verleend
aan een Javaansche jongen, wiens gezondheidstoestand, ten
gevolge van ondervoeding, tijdens de Japansche bezetting zeer
heeft geleden. (Foto: Anefo-P.)
ALS een belachelijke apotheose in een mislukt tooneelspel, is Hess
plotseling tot de werkelijkheid teruggekomen tijdens het proces
te Neurenberg. En alsof hij de wereld eens lekker in het zonnetje
wilde zetten, stond hij bijna op het einde van de zitting kalm op en
sprak door de microfoon, dat vanaf dit oogenblik zijn geheugen weer
tot zijn beschikking stond en dat hij het geheugenverlies om tactische
redenen had voorgewend. Hij wil nu tezamen met zijn kameraden
aan het proces deelnemen en draagt de volle verantwoordelijkheid
van alles, wat hij heeft gedaan, onderteekend of mede-onderteekend.
De sensatie, waarop alle jour
nalisten wachtten is dan toch ein
delijk gekomen, maar zoo bespot
telijk, dat men zich wel eens af
vraagt, waar het naar toe moet.
Terwijl eerst een der meest gru
welijke films vertoond is, die nau
welijks indruk maakte op de be-
Bij haar bezoek aan Groningen wordt H. M. de Koningin door
den Commissaris der provincie Groningen, de heer Ebbels, aan
de grens van de gemeente verwelkomd. (Foto: Hooghuis-P.)
Deze gezinnen verkeeren, door de
bijzondere na-oorlogsche omstan
digheden, in „een noodtoestand"
de uitdrukking is van de nota
van de Stichting. Deze noodtoe
stand wil men leenigen door sub
sidie van overheidswege voor den
aankoop van levensmiddelen. Op
zichzelf is zulk een oplossing ze
ker „abnormaal en ongewenscht".
Maar het zal een tijdelijke rege
ling moeten zijn. En met dit alles
zijn wij er nog niet. Over de ge-
heele linie is er behoefte aan klee-
Het kernprobleem heeft de vol
le aandacht van de bevoegde in
stanties. Wij bidden om wijsheid
voor een spoedige en doelmatige
regeling!
klaagden, is nu dit voorval te
voorschijn gekomen. En de wereld
haalt zijn schouders op en denkt
er het zijne van.
Generaal Lahausen. de eerste
getuige decharge, legde zeer be
zwarende getuigenissen af voor
v. Ribbentrop. Deze had n.l.. spre
kende over Polen gezegd: „De
huizen van Polen dienen in vlam
men op te gaan". Hierop werd v.
Ribbentrop zeer opgewonden en
schudde heftig met zijn hoofd van
neen. Ook kwam de geheimzinni
ge figuur van generaal Canaris
ter sprake, die als hoofd van den
Duitschen Inlichtingendienst, die
„een der geheimzinnigste mannen
van Duitschland", een groot te
genstander was van Himmler,
doch die nu zelf spoorloos ver
dwenen is, naar men aanneemt
gefusilleerd.
De Londensche havenarbeiders
handhaven hun looneisch. In
Brussel is de Nederiandsch-Bei-
giscbe spellingscommissies geïn
stalleerd. De minimumloonen
in het banketbakkersbedrijf zijn,
ingaande 1 October, verhoogd.
De uitlevering van 157 Baltische
militaire vluchtelingen aan Rus
land is uitgesteld Truman is
niet te spreken over het buiten
sluiten van Frankrijk inzake het
bestuur over Duitschland. In
gaande Maandag 3 December
treedt bij de Ned. Spoorwegen 'a
nieuwe uitgebreide dienstregeling
in werking. Met ingang van 9
December a.s. wordt het melk-
rantsoen van personen boven de
29 jaar verlaagd van 2 liter op
1(4 liter, dat van de kinderen en
jeugdige personen van 520 jaar
van 314 liter op 3 liter en het
rantsoen van de kleine kinderen
van 01 en van 24 jaar op 5 1.
De Bijzondere Raad van Cas
satie heeft de behandeling van
de zaak tegen mr. van Genech-
ten, die door het Bijzonder Ge
rechtshof te 's Gravenhage ter
dood veroordeeld is, bepaald op
Maandag 24 December des och
tends te tien uur.
IN ZIJN RADIOREDE, heeft de Minister van Verkeer en
Energie, Ir. Th. S. G. J. M. van Schaik, gisteravond ver
klaard, dat een kolenproductie per dag van 26.000 ton, die kort
geleden werd behaald, weliswaar tot vreugde stemt, maar nog
niet de verwachting wettigt, dat in de paaste toekomst op een
verdergaande productie mag worden gerekend. De minister gaf
een opsomming van de geestelijke en materieele moeilijkheden,
waarmee men op de mijnen te kampen had en kwam op voor
den mijnwerkersstand, die vaak ten onrechte als minderwaar
dig wordt beschouwd. Geruststellend was zijn verklaring, die
voor de meeste luisteraars ongetwijfeld het hoogtepunt was,
dat toch zonder al te groot risico gezegd kan worden, dat de
zeven eenheden zeker, een achtste eenheid hoogst waarschijn
lijk, ter beschikking gesteld zullen worden. De bedoeling is,
dat voor het einde van dit jaar nog twee bonnen zullen wor
den aangewezen, waarmee men dan tot eind Februari moet
toekomen. Voor Maart en April zullen dan nog twee bonnen
worden aangewezen. Voor één enkele bon is bijna een volle
week productie van de mijnen noodig.