NIEUW
Desolate financieele toestand
Oorlogsmisdadigers op Java
VRIJDAG 14 DECEMBER 1945
DE NOTA
NA DE NOTA
wordt door actieve financieele
politiek bestreden
Belastingplannen
Liefhebbers genoeg!
JEHOVA'S GETUIGEN
IN SCHAGEN
VERBODEN
Krachtige houding van
den burgemeester
UIT INDIE THUIS
MINISTER VOS
OF DE BRUG
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
41e JAARGANG NUMMER 18807
BUREAUX
Buiten God ia 't nergens veilig (Vondel)
Abonnementsprijs f 1.10 per maand; f 3.30 per kwartaal
ALKMAAR.
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
HOORN
Draafsingel 59
Telefoon 4712
DEN HELDER
Loudsgracht 69
Telefoon 2383
SCHAGEN
Molenstraat 52
Telefoon 459
WIJ KUNNEN er ook niets aan
doen, maar het moet van
daag weer over een nota gaan.
Dit is de nota na de Nota De
laatste, die wij gisteren op extra
papier, dat daarvoor beschikbaar
kwam, gemeend hebben uitvoe
rig te moeten weergeven, sprak
niet over de financiën. Dit komt
nu: onder in den zak ligt de re
kening.
De millioenen-niota schemert
uiteraard meer dan ooit van de
millioenen. Er worden, 'lezen wij,
eenige belangrijke plannen aan
gekondigd, waarvan de meeste
echter al bekend zijn De Minis
ter wil de publieke financiën in_
de toekomst meer als een inte-'
greerend bestanddeel van de
vo'likshuishoudnig beschouwen.
Daartoe zal de begrooting wor
den geplaatst in het kader van
een te ontwerpen nationaal bud-
Daar zijn we echter nog niet
aan toe. Voorloopig hebben we
nog te maken met noodmaatrege
len. waarbij de Minister op de
meest charmante wijze de hand
licht met de Grondwet De Minis
ter schrijft doodleuk, dat hij de
normale en grondwettelijk voor
geschreven behandeling (van de
ontwerpbegrooting voor het twee
de halfjaar 1945) niet wel moge
lijk acht; daarom legt hij haar
alleen ter informatie aan de Sta-
ten-Generaal voor! Daar zal de
Kamer nog wel 'n hartig woordje
over zeggen. Wij nemen aan. dat
in dezen tijd sommige dingen on
vermijdelijk zijn, maar het is,
ook tegenover de Grondwet, nog
altijd de toon, die de muziek
maakt
EEN GROOT TEKORT grijnst
ons uit de begrooting aan.
Maar de Minister zal met inspan
ning van alle krachten pogen,'Tlit
tekort binnen verantwoorde gren
zen te houden Wij vragen nu
niet, hoe de Minister zich die
grenzen denkt, want wij willen
het déze Excellentie niet lastig
maken. Prof Lieftinck is, ook
blijkens zijn nota, overtuigd van
het bijzondere gevaar van be
grotingstekorten op dit oogen-
blik: het inflatiegevaar. Dit wordt
inderdaad tegengegaan door de-
flatie-krachten, welke „een ge
volg zijn van den verkoop tegen'
contante betaling van goederen,
welke in het buitenland op cre-
diet worden gekocht"
Maar daar zal eens wij ho
pen spoedig een einde aan
moeten komen en dan moge het
pogen van de Regeering, om de
tekorten te remmen, succes heb
ben!
Voor een groot deel, hoewel
natuurlijk niet geheel, zal dit een
gevolg zijn van een efficiënte be
steding van overheidsgelden
De millioenennota gaat, dieper
dan de Regeeringsnota dat deed,
in op de oorzaken van de uit
breiding van het overheidsbud
get en spreekt frank en vrij over
„het vaak inefficient1 functionee.
ren van het bestuursapparaat".
Om daaraan en aan de overdre
ven bureaucratie een eind te ma
ken, zal de Regeering nu aan elk
departement een thesaurier-in
specteur detacheeren! Dat wordt
dus, als we dit onvriendelijke
beeld mogen gebruiken, den dui
vel uitdrijven met Beëlzebub,
naar het recept van „dieven van
gen met dieven"
WIJ HOPEN er het beste van.
Er wordt, naar wij uit de
millioenennota verder kunnen
opmaken, niet alleen „snelle li
quidatie van alle overtollige per
soneelsformaties" beoogd, maar
ook „reorganisatie van alle on
misbare personeelsformaties". Een
en ander, zoo wordt uitdrukke
lijk toegezegd, „zal zich zeker in
de komende begrootingen weer
spiegelen"
De Minister verklaart verder,
dat hij „doelbewust" aanstuurt op
een lagen rentestand voor over
heidsschuld. De rente vormt op
de begrooting ra.1, een enorme
post. Met lage rente is hier ech-
^E REGEERING wenscht een actieve financieele politiek te
voeren ten einde den wederopbouw van Ons zoo zwaar ge
troffen land, binnen de technisch daaraan gestelde grenzen,
zooveel mogelijk te stimuleeren. Daartoe zal vooreerst de fis
cale politiek dienstbaar worden gemaakt. Maar ook in haar
beleid op het stuk der overheidsuitgaven zal zij de opvoering
van het nationaal inkomen zich voor oogen stellen. Deze op
voering maakt het mogelijk een belangrijk deel van dat inko
men als besparingen te reserveeren, welke zullen moeten
worden gebezigd ter aanvulling van het aanvankelijk nog
bestaand budgetaire deficit
Millioenennota mede.
DE MILLIOENEN-NOTA geeft
een uiteenzetting van de uit.
komsten der dienstjaren 1940 tot
en met 1944, zoowel wat betreft
het geldelijk beheer in Neder
land als in Londen. Vervolgens
een schets van den desolaten fi-
nancieelen toestand aan het eind
van het eerste half jaar van 1945.
Daarna de normale autorisatie-
begrooting van uitgaven en in
komsten voor het tweede half
jaar 1945.
Alleen over 1940 zijn defini
tieve rekeningeijfers bekend,
over 1941 en 1942 slechts voor-
loopige of vermoedelijke gege
vens, over 1943 en 1944 moeten
begrootingcijfers worden gege
ven. Bij oppervlakkige kennis
neming geven deze cijfers een
betrekkelijk gunstigen indruk,
daar de gewone dienst in enkele
gevallen een overschot laat. Deze
indruk is echter onjuist, daar het
overgroote deel der uitgaven van
den kapitaaldiénst daarop niet
thuis behoort.
Van gewonen dienst en kapi-
taaldienst tezamen was het na-
deelig saldo in 1940 715 mil-
lioen; in 1941 1715 millioen; in
1942 1807 millioen; in 1943
1918 millioen; in 1944 2187
millioen!
Wat het financieele beheer der
Regeering te Londen betreft zijn
de cijfers der nadeelige saldi on.
derscheidelijk 4.6 millioen; 1941
13 millioen; 1942 7.5 millioen;
1943 18.8 millioen; 1944 53.9 mil
lioen.
Het nadeelig saldo over deze
dienstjaren heeft in totaal (voor
den gewonen dienst en den ka-
pitaaldienst in Nederland en
Londen samen) ongeveer 11 mil
liard gulden bedragen.
Recente berekeningen leeren,
dat bij het uitbreken van den
oorlog er ongeveer evenwicht
bestond tusschen het bedrag der
totale staatsschuld en de waarde
van hetTiijksbezit. Dit evenwicht
is gedurende den oorlog uiteraard
verstoord. In hoevere en tot welk
bedrag de Rijksbezittingen thans
beneden het bedrag der zichtbare
staatsschuld blijven is op dit
oogenblik niet te zeggen. De mi
nister van Financiën heeft ech
ter maatregelen in voorberei
ding en ten deele reeds in uit
voering welke ook in dit op-
zich het vereischte inzicht zullen
verschaffen.
Tegenover het bedrag van
722 millioen credieten, welke
dit deelt de Regeering in de
in het buitenland werden opge
nomen voor aankoopen van al
lerlei aard en welke op 30 Juni
(nog een dispositieruimte van
'272 millioen lieten, staan nog
vorderingen en voorraden
Tegenover de waarde van het
nog resteerende goudbezit ad
1090 millioen blijkt een uit de
overneming van het goud ont
stane schuld aan de Nederland-
sche Bank van 1337 millioen te
staan. Het verschil ad ruim 247
millioen vertegenwoordigt da
waarde van het goud, dat gedu
rende den oorlog voor oorlog
voering en bestuur in Engeland
werd. verbruikt tot gedeeltelijke
dekking van het daar optredende
exploitatietekort.
Ten slotte blijkt de situatie op
30 Juni 1945 uit de kasbegroo-
ting voor het tweede halfjaar
1945, welke wel moet worden
onderscheiden van de nog te be
handelen autorisatie-begrooting
over die periode. De kasbegroo-
ting houdt slechts rekening met
de werkelijke betalingen en ont
vangsten en vermeldt daarom
b.v. alleen de uitgaven voor zoo
ver deze ook naar alle waar
schijnlijkheid in feite zullen
plaats vinden zij het ook dat
deze uitgaven veelal hun oor
sprong vinden in verplichtingen
in vroegere dienstjaren aange
gaan.
Op deze kasbegrooting staat
tegenover een totaal aan uitga
ven van 2994.millioen een
totaal aan ontvangsten van
3038 millioen.
DRIE MAATREGELEN inzake
belasting worden in de Mil
lioenennota aangekondigd
1. Van de speciale heffingen
voor de oorlogsschade en de
staatsschuld is de eerste en be
langrijkste de vermogensaanwas-
belasting Het ontwerp is in stu
die bij de belastingadviescommis
sie. De voorbereiding van de hef
fing ineens is ter hand genomen-,
2. Overwinstbelasting en winst-
gerechtigde-belasting (als voor
heffing op de inkomstenbelasting)
zullen de vennootschapsbelasting
en de vermogensbelasting op li
chamen1 vervangen
3. Herziening van de alge-
meene omzetbelasting, met ver
mindering of vrijstelling op nood
zakelijke levensbehoeften; invoe
ring van een weeldebelasting, ver
hooging van de successierechten
en van de schenkingsrechten
CR IS VEEL liefhebberij
voor den zetel van de
organisatie der Vereenigde
Volken. Een officieele lijst
bevat de namen van veertig
Amerikaansche steden, twee
Canadeesche steden, drie
plaatsen op de grens tus
schen Canada en de Ver
stoten, de Bermuda Eilan
den, zeven Europeesche ste
den hebben zich candidaat
gesteld, waaronder Antwer
pen, een gebied bij Geneve,
Weenen, Danzig, Bourne
mouth en een Schotsche
plaats, waarvan de «naam
niet wordt medegedeeld,
Cairo en Tanger in Afrika,
Jeruzalem en een plaats op
de Phïlippijnen komen als
Aziatische plaatsen voor.
Het meest origineele voor
stel is ongetwijfeld dat,
waarin de suggestie wordt
gedaan de keus te laten val
len op een schip ergens op
zeel
ter niet alles te bereiken. Veel
schuld zal door bijzondere hef
fingen ineens kunnen worden af
gelost. Verder zal de aflossing
der schuld zich „over een zeer
lange periode dienen uit te strek
ken". Het is niet prettig, maar
het zal onvermijdelijk zijn. De
charmante en sympathieke minis
ter verdient in het algemeen
steun en waardeering bij zijn-
streven, om de geldsaneering door
gezondmaking van het budget te
voltooien. Hij werkt-krachtig in
die richting en is zeldzaam
verschijnsel voor een minister
van financiën in een verarmd
land! ten aanzien van de ver
hoopte resultaten stevig optimist!
DE GEALLIEERDE COMMISSIE voor oorlogsminsdaden op Java
heeft 204 oorlogsmisdadigers op haar lijst staan. Hiervan zijn 43
gearresteerd, onder wien eeuige Indonesiërs en 15 worden op het
oogenblik verhoord. Onder de gearresteerden bevinen zich Imanura,
de eerste commandant op Java na het vertrek der Nederlanders, die
er van beschuldigd wordt 300 geallieerde krijgsgevangenen te hebben
doen vermoorden; colonel Anac Anani, die den dood veroorzaakt
heeft van 1500 Engelsche, Nederlandsche en Australische gevange
nen, die onder onmenschelijke omstandigheden naar Ambon werden
gezonden; majoor Sho, die verantwoordelijk is voor den dood van
Britsche piloten en marteling tot den dood van vier Javaansche
soldaten uit het Nederlandsch-Indische leger en kapitein Sonai, com
mandant van het „kamp der verschrikking" bij Batavia.
Het Britsche rapport over de
oorlogsmisdaden, waarbij per
soneel van de Japansche gevan
genissen, colaboreerende Indone
siërs en politiefunctionarissen be
trokken waren, is vrijwel gereed
In dit rapport wordt vermeld, dat
vele dezer misdadigers getraind
waren in bepaalde soorten van
martelinginen. welke zij op vrou
wen, kinderen en krijgsgevange
nen toepasten. De Australische
inlichtingendienst neemt actief
aan de onderzoekingen deel
VAN DER PLAS
NEEMT ONTSLAG
De heer C. O. van der Plas,
lid van den Raad van Indië,
heeft officieel ontslag ge
vraagd uit zjjn functie.
Uit bevoegde bron te Den
Haag werd een bevestiging
van dit bericht gegeven.
Indonesische verklaringen
Sjahrir heeft op een perscon
ferentie te Batavia verklaard het
meest heil te zien in de onmid
dellijke erkenning van zijn re
geering door de groote mogend
heden In dat geval zouden de
Indonesiërs zelf de overgebleven
Japanners ontwapenen en de ge-
interneerden en vluchtelingen
aan de geallieerden uitleveren.
Sjarifoedin, de republikeinsche
minister van voorlichting, heeft
verklaard, dat hij niet verwacht,
dat er besprekingen zouden plaats
vinden tusschen den heer van
Mook en de Indonesiërs voor het
vertrek van den heer van Mook
naar Nederland.
Uit betrouwbare bron wordt
vernomen, dat 1700 ex-krijgsge-
vanigenen en mannen, vrouwen
en kinderen geïnterneerden uit
Medan te Singapore zijn aange
komen, waar zij wachten om per
s.s. Noordam gerepatrieerd te
worden. Het s.s Noordam ver
trekt waarschijnnlijk op den 20en
December uit Belawan, de haven
van Medan
Naar men ons mededeelde, is
de demonstratie en vergadering
van Jehova's Getuigen te Scha-
gen verboden, met het oog op
mogelijke ongewenschte gevolgen.
De afgezanten hadden den Bur
gemeester verzocht om toestem
ming voor straatdemonstraties en
een „godsdienstige bijeenkomst"
in zaal Schenk De elders gesig
naleerde gevolgen van deze de
monstraties deden den burgemees
ter besluiten, deze niet toe te
staan, al had hij tegen de gods-
niet zooveel bezwaar Van hui-
nniet zooveel bezwaar. Van hui
ze „Irene" trokken de afgezan
ten toen naar het Raadhuis, waar
zij den dienstdoenden ambtenaar
doodleuk mededeelden: De bur
gemeester keurt alles goed, geeft
u ons de vergunningen a.u.b met
een. Met vergunningen in de
tasch zoowel voor demonstraties
als voor de bijeenkomst, verlie
ten de hgeren het Raadhuis
Nadiem werd de burgemeester
van 'kerkelijke zoowel als buiten
kerkelijke zijde gewezen op het
ongewenschte van deze demon
straties, zoowel via een onder
houd met geestelijken en leeken,
alsook door petitionnementen
van talrijke vereenigingen en or
ganisaties
Toen bleek den burgemeester,
na onderzoek ten Raadhuize,
dat de heeren door valsche be
weringen de vergunningen had
den losgekregen, en trok hij zoo
wel de eens „wederrechtelijke"'
als de andere vergunning prompt
in. Hierdoor is dus ieder optre
den van Jehova's Getuigen niet
toegestaan. Deze krachtige hou
ding van Schagen's burgemeester
is een navolgenswaardig voor
beeld voor zijn collega's
Eerste repatrieerenden
aangekomen
EEN DRUKTE van belang
heerschte Donderdagmor
gen op de terreinen van de
firma Mueller Co aan de
jachthaven te Rotterdam,
want drie groote passagiers
schepen waren tegelijk uit
Londen aangekomen In de
eerste plaats de Batavier II,
die de eerste groote groep van
repatrieerenden uit Indië. n.l.
81 personen, op vaderland-
schen bodem terugbracht, zy
hadden deel uitgemaakt van
eenige honderden personen,
die met de „Orantes" uit de
Oost waren teruggekeerd
Het ministerie van Verkeer en
Energie, de rijksverkeersinspec
tie, het Nederlandsche Roode
Kruis en de Repatrieeringsdienst
te Rotterdam hadden uitgebreide
maatregelen getroffen. Er ston
den vier autobussen en een tien
tal taxi's gereed om de menschen
naar hun resp families in het
land te vervoeren. Voor hen, die
nog geen onderkomen hadden,
werd hotelruimte gereserveerd
Voorts was nog binnengeko
men de ..Mecklenburg" met 250
Nederlandsche kinderen aan
boord, benevens een groot aantal
Nederlandsche militairen,en de
„Oranje Nassau" met Nederland
sche marinemannen, die allen
hun Kerstverlof in Nederland
zullen doorbrengen.
Hedenavond om 21 uur zal
de minister van Handel en
Nijverheid, ir. H. Vos, over
de zenders Hilversum I en 8
in de radio-uitzending „Op
de brug" spreken over „do
organisatie van het bedrijfs
leven"
