NIEUW
KARDINAALSHOED VOOR
ONZEN AARTSBISSCHOP
EEN NIEUWE
NEDERLANDSCHE
KARDINAAL
Mgr. Dr. J. de Jong in het
wereldbestuur der Kerk
opgenomen
MAANDAG 24 DECEMBER 1945
BUREAUX
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
41a JAARGANG NUMMER 10815
Buiten God ia 't nergens veilig (Vondel)
Abonnementsprijs f 1.10 per maand; f 3.30 per kwartaal
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
HOORN
Draafsingel 59
Telefoon 4713
DEN HELDER
Loodsgracht 69
Telefoon 2383
SCHAGEN
Molenstraat 52
Telefoon 459
MET GROOTE VREUGDE nam Katholiek
Nederland, en met alle Katholieken, heel
ons vaderland, kennis van hei groote bericht,
dat Nederland weer een Kardinaal bezit van
de Heilige Roomsche Kerk in de waardige
persoon van Z. H. Exc. m-gr dr. Joannes de
Jong. Aartsbisschop van Utrecht.
Vele jaren is een Nederlandsche zetel in
het Heilig College van Kardinalen vervuld
door de onvergetelijke figuur van Zijne Emi
nentie Kardinaal Willem Marinus van Ros-
sum, ook geboortig uit het Utrechtsche aarts-
diocees, maar door zijn karakter en werk
zaamheid te Rome wereldfiguur geworden,
wiens beteekenis in de congregatie van de
Propaganda Fide vooral van wijde vermaard
heid was.
Met twee en dertig nieuwe Kardinalen heeft
de Paus het College van het Kerkbestuur nu
aangevuld en weer is een Nederlander er in
opgenomen Een hulde aan 'de persoon van
den Aartsbisschop op de eeiste plaats, een
erkenning vervolgens van de plaats, die Ne
derland in de Kerk inneemt, een hulde ook
aan het werk van de Bisschoppen, die onder
aanvoering van mgr. de Jong in de jaren van
het verzet tegen de Duitsche overweldiging
en toenemende terreur voor het recht en de
waarheid hebben pal gestaan en daarbij niet
alleen aan de Nederlandsche Katholieken lei
ding en voorbeeld geven. Heel de Nederland
sche volksgemeenschap is door het stoutmoe
dig verzet en het krachtig volharden tegen
onrechtmatige aantijgingen, van de zijde van
het Doorluchtig Episcopaat, gesterkt en ge
stuwd.
Het spreekt van zelf, dat dit aan Rome niet
onbekend is gebleven en dit kwam reeds tot
uiting in den even belangrijken als hartelij-'
iken brief, dien Z H. de Paus onmiddellijk na
de bevrijding in Mei j.l. aan het Doorluchtig
Episcopaat deed toekomen.
Thans is ook op andere wijze de erkenning
en waardeering van deze waarlijk sterke
CEN MERKWAARDIGE CARRIERE mag zeker de levensloop
van Zijne Eminentie mgr. dr. J. de Jong, den tot kardinaal
benoemden Aartsbisschop van Utrecht genoemd worden. Zoon
van eenvoudige ouders op Ameland, priester gewijd, te Rome
gedoctoreerd, professor in de Kerkgeschiedenis, president van
het Groot Seminarie, coadjutor, aartsbisschop, en thans Kar
dinaal, kort na het bereiken van den zestigjarigen leeftijd in
September j.l.
AMELAND, het kleine Friesche
eiland, waar kardinaal de
Jong het levenslicht aanschouw
de, heeft zijn Aartsbisschop nooit
vergeten zooals mgr. de Jong zijn
geboortegrond nooit vergat en
meermalen bezocht. Hij werd er
op 10 September 1885 te Nes ge
boren als zoon van Jan de Jong
en Catharina Mosterman. Hij
voelde reeds vroeg de roeping tot
het priesterschap en was een
kranige leerling van de seminaries
te Culemborg en -Rijssenburg, zoo
dat hij nauwelijks 23 jaar was,
toed hij reeds de priesterwijding
ontving! Dit geschiedde op 15
Augustus 1908, eenige weken voor
hij den 23-jarigen leeftijd be
reikte!
houding van Rome gekomen Wij
mogen herhalen, wat prof. Nolet
gisteravond in een kort feestelijk
woord voor de radio zeide: Wij
danken den Heiligen Vader voor
deze benoeming van onzen Aarts
bisschop tot Kardinaal. Het doet
ons goed, het verheugt ons, het is
in het licht van de voorbije ge
beurtenissen eeni uitverkiezing
van groote. diepe, veelomvattende
beteekenis. Een erkenning en ver
antwoordingsvolle eerbewijzing
aan den kloeken, stoeren, onver-
zettelijken Fries op den zetel van
Sint Willibrord, van welke eer
volle verheffing de glans op Ne
derland in het algemeen, op Ka
tholiek Nederland in het bijzon
der afstraalt
De beteekenis van deze benoe
ming is niet alleen een erkenning
en eervolle uitverkiezing, zij is
ook van groote waarde door het
feit, dat thans weer, na zoovele
jaren, een Nederlander deelneemt
aan het wereldbestuur der Kerk
en dat de stem van Nederland
zich zal doen hooren bij de Paus
keuze in het conclaaf, al is deze
niet aan de orde, zoolgng Onze
Lieve Heer het gezegende leven
van Pius XII voor Kerk en we
reld spaart, wat wij bidden dat
nog lang het geval zal zijn.
Wij maken ons tot tolk van
Katholiek Nooordholland, wan
neer wij Zijne Eminentie mgr. dr.
de Jong eerbiedig gelukwenschen
met deze hooge uitverkiezing. Wij
laten heel het Doorluchtig Epis
copaat in dezen eerbiedigen ge-
lukwensch deelen en voegen er de
oprechte gelukwenschen voor
heel Katholiek Nederland, ja voor
heel ons Vaderland bij.
Een groot Nederlander is tot
een hoogen post geroepen Dat is
een gebeurtenis van groot natio
naal formaat. De Aartsbisschop
immers was in de jaren van het
verzet de verpersoonlijking van
de Vaderlandsliefde. Zijn arbeid
was een steun voor de Kerk en
een steun voor het geliefde land.
Moge dat in het nieuwe hooge
ambt vara Kardinaal de Jong
eveneens het geval zijn en rijke
zegen rusten op den arbeid, dien
Zijne Eminentie in zijn nieuwe
functie zal verrichten, tot eer van
God en tot heil der Kerk.
Het was dan ook geen wonder,
dat hij door mgr. van de Wete
ring tot het voortzetten van zijn
studies te Rome werd uitgekozen.
Hij maakte daar zijn theologi
sche en philosophische studies en
promoveerde reeds drie jaar later
tot doctor. De Eeuwige Stad, waar
andere groote Utrechtenaren hem
waren voorgegaan, toen zij door
het behalen van het doctoraat al
daar een schitterende carriere
begonnen!
Aanvankelijk werd hij, na zijn
terugkomst uit Rome in ons land,
belast met de functie van assistent
aan de parochie van St. Francis-
cus Xaverius te Amersfoort. Kort
daarop werd hij conrector aan het
Moederhuis van Onze Lieve Vr.
aldaar. Hij had volop gelegenheid
zijn stuaietalenten te ontplooien
waar «Katholiek Nederland later
zoo ruim van profiteeren zou.
Nauwelijks twee jaar later werd
hij professor in de Kerkgeschie
denis aan Ket Groot-Seminarie
Rijssenburg, waar hij prof. Knuif
opvolgde. Hier legde hij den(
grondslag voor het groote stan
daardwerk over de Kerkgeschie
denis, het vierdeelig handboek,
dat de stof van zijn belangrijke
lessen aan de opgroeiende pries
terschap van het Aartsdiocees be
vatte, en waarvan later heel Ka
tholiek Nederland de vruchten
smaken zou.
Niemand was er verwonderd
over, dat mgr. de Jong in 1931,
toen mgr. dr. Schaepman. neef
van den grooten anderen Schaep
man, stierf, tot president van het
Groot Seminarie gekozen werd.
Twee jaren daarna volgde zijn
benoeming, door Z. H. den Paus,
tot kanunnik-penitentiarius van
het Metropolitaan Kapittel van
het Aartsbisdom.
Intusschen was mgr. Jansen, de
Aartsbisschop, om gezondheids
redenen genoodzaakt, den steun
van een coadjutor te verkrijgen.
Bij breve van 3 Augustus 1935
werd mgr. de Jong daarvoor uit
gekozen, met recht van opvolging.
Hij werd titulair-aartsbisschop
van Rusio en op 12 September in
de Kathedraal van Utrecht ge
wijd tot bisschop door Z. D. H.
mgr. P Hopmans, den toenmaligen
Bisschop van Breda. Op 14 Fe
bruari 1936 werd hij plechtig als
aartsbisschop geïntroniseerd. In
September j.l. herdacht mgr. de
Jong vrijwel gelijk met zijn zes
tigste verjaardag zijn tienjarige
bisschopswijding.
Hij is o.a. officier in de Orde
van Oranje Nassau en Ridder in
de Orde van den Nederlandschen
Leeuw. Zijn aandeel in het verzet
der Kerk tegen den vijand is
overbekend en pas in 'n uitvoerig
werk van magister dr. Stokman
uitvoerig beschreven. Het is ook
door de Regeering te Londen en
door H. M. de Koningin persoon
lijk en door de nieuwe Regeermg
van ons land herhaaldelijk erkend
en geëerd. Geen duimbreed week
mgr. de Jong af van de lijn van-
recht en plicht, hoe ook de Duit-
schers dreigden. In den beginne
meenden zij nog dat de Aartsbis
schop voor geldboeten uit den weg
zou gaan en toen een der eerste
krachtige protestbrieven van de
kansels in de Katholieke kerken
klonk, kreeg de Aartsbisschop
een geldboete van vijfhonderd
gulden. Toen Seyss Inquart den
Aartsbisschop bij zich wilde ont
bieden, klonk het fiere antwoord:
Zeg aan mijnheer Seyss Inquart,
dat mijn adres is: Maliebaan,
Utrecht. Zoo heeft de Aartsbis
schop aan het hoofd van ons Door
luchtig Episcopaat pal gestaan
voor de rechten van de Kerk en
van de burgers, harmonieerend de
harmonie tusschen Godsliefde en
Vaderlandsliefde, tusschen natio
nale en godsdienstige, tusschen
kerkelijke en wereldlijke plichten!
Maar niet alleen toen de Kerk
in het defensief was en vervolgd
werd, was Mgr. de Jong in ons
land haar stut en steun, ook in
den bloeitijd en vreedzame ont
wikkeling gaf hij onverdroten en
gedegen leiding.
Met vaste hand heeft hij in
1936 het bestuur van het Aarts
bisdom in handen genomen, het
godsdienstig leven omhoog stu
wend en vooral in zijn innerlijke
kracht versterkend. Hij stond op
de bres voor 't katholieke open
bare leven en liet geen gelegen
heid onbenut in woord en ge
schrift leering en leiding te ge
ven. Zijni bezonken woord b.v. op
de algemeene Nederlandsche ka
tholiekendagen was een gebeur
tenis op zichzelf, waarnaar heel
Nederland luisterde.
Een sterk karakter dat stand hield
ondanks wankele lichamelijke ge
zondheid. dat is kardinaal de Jong,
de stoere zoon van Ameland de
stoere wachter op den troon van
Sint Willibrord, de eer van da
Nederlandsche Katholieke Kerk.