KATHOLIEKE VOLKSPARTIJ
Wogeningen slaaf Go Ahead
R.K. Staatspartij wordt
Nieuw Noordhollandsch Dagblod
7
Ook niet-katholieken zullen als lid
worden toegelaten
DE VIERDE KARDINAAL
W.-Frisia blijft in de running
Alcmaria stelt teleur.
H.R.C. wint in Zandvoort
^Croniek
Maandag 24 December 1945
HE PARTIJRAAD VAN DE R.K. STAATSPARTIJ heeft in zijn
Zaterdag te Utrecht gehouden vergadering een belangrijke beslis
sing genomen, de belangrijkste sinds haar stichting: op voorstel van
het Partijbestuur is besloten, dat het lidmaatschap van de Partij ook
voor niet-Katholieken behoort te worden opengesteld! Deze uitspraak
is gedaan in een resolutie, die in het Partijbestuur met algemeene
stemmen is aangenomen. Voorts is uitgesproken dat de candidaten der
Partij voor de Staten-Generaal het program der Partij moeten onder
schrijven en de doorvoering daarvan voorwerp van overleg moet zijn
tusschen partij en fracties. Ten derde is uitgesproken, dat reeds vóór
de verkiezingen dient te worden gestreefd naar een gemeenschappelijk
urgentieprogram tusschen de daarvoor in aanmerking komende par
tijen, en eindelijk, dat de naam der Partij gewijzigd dient te worden
in Katholieke Volkspartij. Aan het Partijbestuur is opgedragen, voor
de verwezenlijking dezer uitspraak op korten termijn alle noodige
maategelen te nemen.
De toelichting tot deze resolu
tie geschiedde door pater mag. dr.
Stokman, die opmerkte, dat de
naaste aanleiding tot dit voorstel
van het P.B. gelegen was in een
resolutie van den Kring den
Bosch der Partij, die ook, op vér
strekkende motieven, den naam
Sociale Volkspartij voorstelde. De
dieper liggende oorzaak is echter
de discussie der laatste maanden
over N.V.B., nieuwe Partij, enz.
Aan deze discussie dient in onzen
kring noodig een einde te komen.
Wij moeten weten wat wij willen.
Er moet een duidelijke lijn zijn
ten aanzien van de politieke
koers. Het gaat niet alleen om
den naam. maar meer om de po
litieke doelstelling.
De resolutie
spreekt uit, dat "in de huidige om
standigheden" noodzakelijk is een
partij, welke uitdrukkelijk de zede
lijke normen, verankerd in de door
God geschapen wereldorde en de
Christelijke Openbaring, tot grond
slag en richtsnoer neemt. Op grond
van deze normen is noodzakelijk in
het bijzonder op sociaal-economisch
terrein, een vooruitstrevende poli
tiek te voeren, die omwille van haar
innerlijke redelijkheid niet alleen
door het katholieke volksdeel aan
vaard zal worden, maar ook voor
niet-katholieken aanvaardbaar is.
Er moeten, zoo gaat de resolutie
verder, waarborgen zijn om een zoo
ver mogelijke doorvoering van het
partijprogram door middel van de
vertegenwoordigende lichamen te be
reiken. Het welzijn van het vader
land en het voortbouwen op de beste
tradities van het verzet vordert een
krachtige samenwerking tusschen die
partijen, wier houding en program
voldoende waarborgen bevatten voor
het welslagen daarvan. Onze partij
is geen kerkelijke partij, maar men
behoort tot haar toe te treden op
grond van de aanvaarding van haar
program, zoodat ook voor niet-
katholieken toetreding mogelijk moet
zijn.
Verder werd het in de resolutie
wensehelijk geacht, in een nieuwen,
duidelijken naam tot uitdrukking te
brengen het vooruitstrevende karak
ter van de Partij op den grondslag
van haar zedelijke normen De naam
In de rijke geschiedenis van de
kerkelijke hiërarchie in de Neder
landen kan nu God zij ge
dankt een nieuwe luisterrijke
naam worden bijgeschreven van
den vierden kardinaal, de aarts
bisschop van Utrecht. Johannes,
kardinaal de Jong. Bij het hooren
hiervan voelen wij ons groot
worden en tegelijk stil. Hij, die
als eerste bisschop stond midden
in onze bange zorgen van een
ongeloovigen tijd, die als een ver
heten vader vocht voor al zijn
Nederlandsche kinderen,zal meer
nog onze groote Herder zijn.
Hij is de vierde Nederlander,
die in purper wordt getooid.
Wij herinneren ons zijn grooten
voorganger Kardinaal v. Rossum,
die deze hooge eer in 1911 ont
ving en dien wij nog vóór ons
zien op feet-Eucharistisch Congres
van 1924 in Amsterdam en wiens
reis in 1932 naar Nederland zijn
laatste reis was.
Dan moeten wij ver terug gaan
in de geschiedenis en wel naar
1517, toen Adriaan Fl.zn. Boeijens
tot kardinaal werd gewijd en
hoogste eer voor Nederland in
1522 gekozen tot Paus. De eenig-
ste Nederlander, Paus Adrianus.
Op zijn geboorteplaats te Utrecht
staat nu de Paus Adriaanschool.
Deze Paus heeft nog een Ne
derlander tot kardinaal gewijd en
wel zijn leerling uit Leuven, den
lateren Bisschop van Utrecht,
Willem van Enckevoirt, wien
eenige dagen vóór den dood van
den Nederlandschen Paus deze
eer te beurt viel.
Nu zal wederom een Utrecht-
schen bisschop den kardinaals
hoed dragen en wij, zijn geloo-
vigen, buigen eerbiedig onzen
knie voor Johannes, Kardinaal de
Jong.
Christelijke Volkspartij zou dus wel
passend zijn, maar verdient voorals
nog op practlsche gronden ter ver
mijding van verwarring geen aan
beveling.
Wij worden dus. zoo betoogde pater
Stokman o.m.
een program-partij
en al stellen wij ons niet voor, dat
een groote groep niet-Katholieken
zal toetreden, de mogelijkheid daar
toe is in zich juist. Die toelating
onderstreept het programmatische
karakter van de Partij. Overigens,
zoo liet pater Stokman zichont.
vallen, "zijn de consequenties van
dit besluit nog niet te overzien"! En
verder stelde hij vast, dat de katho
lieke sfeer in de Partij niet rnag
worden opgeofferd. Maar de Partij
zal een sterk-vooruitstrevende so
ciale politiek moeten voeren. Hij
verdedigde ten slotte, onder instem
ming van de vergadering; de nood
zakelijkheid om de aanduiding
Katholiek in den naam te houden,
tot de conclusie komend, dat deze
koersmarkeering teruggrijpt naar de
beste tradities van de Partij, in
welk verband dr. Stokman verwees
naar de "Proeve van een Program"
van dr. Schaepman.
Uitvoerige discussies
zijn over deze resolutie gevoerd,
waarbij zich vele tegenstanders
lieten hooren, die niet alleen be
zwaar hadden tegen de naams
wijziging. maar vooral tegen den
radicalen ingreep in het karakter
van de Partij. Verschillende spre
kers maakten o.i. terecht bezwaar
teigen de wijze, waarop deze zaak
behandeld werd. Zonder eenige
voorbereiding werden de afge
vaardigden voor de behandeling
van en beslissing over deze in
grijpende resolutie gesteld.
Het werd bovendien door
verschillende sprekers, o.a. de
heer Andriessen van het
R.K. Werkliedenverbond, on
juist geacht, dat deze belang
rijke zaak moest worden uit
gemaakt, zonder dat ze eerst
in de lagere partijinstanties
was behandeld.
De voorzitter voerde hiertegen
aan, dat het slechts een uitspraak
bij resolutie gold. en dat. de for-
meele reglementswijzigingsvoor
stellen terzake later aan de orde
komen, dan kan de partij in al
haar geledingen beslissen. (Maar
is de partij dan niet aan de geval
len principieele uitspraak gebon
den? Red.)
Van andere arbeid er szij de werd
betoogd, dat de Partij tot deze ver
andering pas behoort over te gaan,
als zij eerst een betere politiek voert.
Betoogd werd, dat het niet alleen
de vraag is of toetredenden de zede
lijke normen eerbiedigen, maar of
zij ze beleven. Bestaat er merkbare
behoefte onder niet-katholieken, om
tot onze partij toe te treden, vroeg
een andere spreker. Verliezen wij
niet te veel ons karakter als begin
selpartij?
Mr. v. d. ©ever uit Den Haag be
toogde, dat aanneming van de reso
lutie beteekent opheffing van de
R.K. Staatspartij. Een kerkelijke
pax?tij, betoogde nog de heer An
driessen, zijn wij nooit geweest. Het
gaat nu niet alleen om een naams
verandering maar ook om een ver
andering* van de zaak, die wij niet
moeten onderschatten. Deze spreker
vond dat wij ons minder druk moes
ten maken om wijsgeerige dingen,
maar meer rekening moeten houden
met den vat te behouden op het een
voudige kiezersvolk.
Tot zoover, zoo kort en objectief
mogelijk, het voornaamste uit de
meening der tegenstanders; natuur
lijk waren er ook
vele voorstanders
en uit de stemming bleek wel, dat
zij ten slotte overtuigend in de
meerderheid waren, maar zij behoef
den zich in het debat minder te
roeren waar het over een eenstemmig
bestuursvoorstel ging, dat door man
nen als pater Stokman, prof. Romme
en prof. de Quay duidelijk werd ver
dedigd.
Dr. Sehuure uit Maastricht zou nog
verder willen gaan en vond het niet
consequent dat 'de naam katholiek
behouden werd.
Mr. Sassen uit Den Bosch meende
dat onze tijd van emancipatieparty
voorbij was.
Wij zijn niet meer, zooals in
den tijd van Schaepman, een
nlet-volk.
Wij moeten een duidelijk
antwoord geven tegenover de
partijgroepeering waarin een
vervlakkend humanisme -over
wegende invloed krijgt.
In prot.-chritelijken kring is
van een vooruitstrevende sociale
stuwing nauwelijks iets te bemer
ken. Wij moeten samengaan met
hen, die met ons deelen de ge
meenschapsliefde en de vooruit
strevendheid. Dr. Jos. de B oer
uit Den Haag meende, dat men
ons nog te veel als een staat in
den staat beschouwt. Wij moeten
uit ons isolement. Beter de niet-
katholieken bij ons, dan wij bij
hen, meende deze spreker. Ons
katholiek waardigheidsgevoel
moet ons zeggen, dat ons goede
ook goed is voor anderen. Wij.
aldus vervolgens o.a. dr. F r.
W ij f f e 1 s uit Den Bosch, moe
ten nog beter begrijpen, dat wij
een goed woord hebben te spre
ken tot de anderen. De heer Van
Gent, uit Den Bosch, zei, dat
wij ook verantwoordelijk zijn
voor de katholieken, die van ons
afziidig bin ven
Pater dr. Stokman
zei in zijn nadere vesdediginig o.a.
dat men geen tegenstelling moet
construeeren tusschen beginsel
partij en programpartij Wat te
genover beginselpartij staat, is
belangenpartij, dat zijn we en
worden we niet. Wij zijn een pro
grampartij op den grondslag van
staatkundige beginselen. Er is
verschil tusschen principe en
norm. Het gaat nu om den norm
Geen kerkelijke partij zijn wij,
maar dan moet men ook niet
meer zeggen, dat men lid moet
zijn op grond van zijn katholiek-
zijn. In Augustus hebben de Bis
schoppen, aldus zei pater Stok
man, verklaard, dat zij geen uit
spraak zullen doen inzake de
staatkundige organisatie voor ka
tholieken. In 1934 hebben zij dat
wel gedaan, toen zij de staatkun
dige eenheid van de katholieken
wenschten tegenover de groote
gevaren van het nationaal-socia-
lisme. De nieuwste verklaring
van de Bisschoppen houdt na
tuurlijk niet in, dat er geen ka
tholieke staatkundige partij moet
zijn. maar ze zal toch ook wel iets
beteekenen. Het is natuurlijk ook
mogelijk, dat de toestanden zoo
veranderen, dat de Bisschoppen
wel weer een uitspraak doen. De
verklaring van pater Stokman,
dat wij niet moeten meenen, dat
wij niet kunnen leven als we niet
als katholiekèn onder elkaar zijn.
veroorzaakte nogal wat gemompel
in de vergadering.
Nadat tenslotte ook prof Rom
me nog een en ander in het mid
den had gebracht, nogmaals vast
stellend. dat de partij nooit een
kerkelijke partij is geweest en
dat de bepaling, om ook niet-ka
tholieken toe te laten, geen ge
baar alleen is, werd de resolutie
aangenomen met 78 tegen 26 st.
VOETBALUITSLAGEN N.V.B.
Eerste klasse
District 1: RFC—Hermes DVS 2—4;
XerxesDe Volewijckers 34; Ajax-
EDO 71; 't GooiEmma 13; DOS
VSV 4—2.
District II: DFCBlauw Wit 02;
HaarlemDHC 51; HBSNeptunus
22; DWSFeijenoord 11.
District III; EnschedeEnsch. Boys
02: HeraclesQuick 22; Tubantia-
AGOW 31; Wagenineen-Go Ahead
2—0; NEC—Be Quick 2—2.
District IV: EindhovenDe Baronie
DNL 0: NAC—RKTVV 2—1; RBC-
BVV 02; Willem IILonga 02.
District V: VelocitasBe Quick
20; HSCVeendam 22; Heeren
veenSneek 30.
Disrict VI: BrabantiaSportclub
Emma 02; Limburgïa-PSV 20;
RoermondMVV 04; MauritsDe
Spechten 03; WVJuliana 41.
Tweede klasse
A: ZFC—West-Frisia 2—5; KFC
Vol en dam 8—1; DWV—WFC 2—1;
OSV-ZW 3—2; AFC—Ale. V. 6—2.
B: De KennemersWatergraafs
meer 21; RCH—De Spartaan 51;
UVS—TOG 2—1; VIOS—HBC 3—2;
Quick (HlVel sen 7-0
Derde klasse
B: HelderZaandijk 23; Purmer-
steijn—De Meteoor 24; QSCGVO
16; ZaanlandiaWZ 02; Hollan-
dia—RKWA 2—3.
C: BlnemendaalDEM 14; Bever
wijkHFC 60; Terras vogelsADO
'20 2—0; TYBBDTS 3-2; Zandvoort-
meeuwenHRO 23.
D: Jan HanzenkwartierDe Germ.
32; SchotenHalfweg 40; SDW—
DEC 2—2: Succes—WA 3—4; Swift-
Schagen 62.
Vierde klasse
A: VroneSchoorl 43; Texel
Watervogels 33: OudesluisBKC
10; Atlas—Wieringerwaard 14; LS
W '26Nieuwe Niedorp 32.
B: MFCForward af gek.; Sijbe-
karspelWW 44; Grasshoppers
West-Friezen 2—1; Andijk—SEW 1-2;
St. GeorgeSporters afgek.
C: BergenVitesse 1922 04; US
VUWB 05; AlkmaarZeevogels
4—1; IEV—Uitgeest 2—2; CSV—WE
2—1.
E: PurmerendDRC 22: EVC
Schelling wou de 4—1; CNFMonni
kendam 02; TVVSandow 51.
F: Meerv.Westzaan 31; WSV
'30—RCZ 8—2; Assendeltf—ODIZ 5-0.
De Rijp—OFC 3—1.
OVERZICHT
We kunnen niet roemen over het
weer waaronder de laatste Zondagen
gespeeld is moeten worden. Ook gis
teren was 't weer een echte sofdag.
Toch valt het aantal gespeelde wed
strijden telkens weer mee.
In afdeeling I wisten#Ajax en De
Volewijckers weer te winnen al is de
zege van de laatste dan ook op het
kantje af enonder protest van
Xerxes.
Emma wist in 't Gooi te winnen,
terwijl DOS tegen VSV baas in eigen
"mis bleef.
De stand is nu:
5
3
2
0
8
15—5
6
3
2
1
8
14—12
5
3
1
1
7
24—11
5
3
0
2
6
10—8
6
2
2
2
6
11—9
6
1
3
2
5
10—11
4
2
0
2
4
9—9
4
2
0
2
4
10—16
5
1
1
3
3
13—18
5
1
1
3
3
12—21
5
0
2
3
2
5—13
De Volew. 6
5
1
0
11
27—16
Aiax
5
4
1
0
9
25—10
>-W)VJ3
5
3
0
2
6
19—12
DOS
5
3
0
2
6
15—13
RFC
5
3
0
2
6
10—11
\DO
5
3
0
2
6
16—16
Emma
6
3
0
3
6
17—14
Gooi
5
2
0
3
4
13—13
EDO
6
1
0
5
2
1023
VSV
6
1
0
5
2
9—23
Xerxes
4
00
0
4
0
11—17
In afdeeling II hebben
de Amster-
damsche
clubs
zich
dit
keer
uitste-
kend gehouden.
DWS speelde tegen Feijenoord ge-
club van Kick Smit ook een woordje
naar den eeretitel gaat meespreken.
De stand is hier:
Feiienoord
DHC
Haarlem
Sparta
B7auw Wit
DWS
VUC
Stormv.
HBS
DFC
Neptunus
De groote verrassing in het Oosten
is de nederlaag van Go Ahead m
Wageningen, doch daar Be Quick
het in Nijmegen niet verder dan
een gelijk spel bracht, kost het dê
Deventenaren slechts één winstpunt.
Inmiddels is Go Ahead haar ongesla
gen record kwijt.
De derby in Enschede werd voor
de Boys.
In Brabant zegevierde NAC maar
net aan over RKTW.
De derby in Tilburg werd voor
Don-ga, waarmede ze BW dat van
RBC won op de voet lbijft volgen.
In het hoope Noorden werd de
Groninger derby
VelocitasBe Quick
voor de thuisclub Veendam snoepte
HSC een puntje af.
De groote strijd in Heerenveen
waar Sneek op bezoek kwam werd
een goede zege voor de club van
Abe Lenstra.
In de Limburgsche afdeeling blijft
Sportclub Emma op het goede pad
voortgaan. Ook MVV won weer.
PSV stelde geducht teleur door de
beide winstpunten bij Limburgia te
'aten
2e klasse
We haden gehoopt dat de Alcma-
-ianen uiteindelijk hun goede vorm
pevonden hadden doch het kwam
anders uit. Met maar even 62 wer
den de punten bij AFC achter gela
ten. Het werden hier verder alle
'huisclub overwinningen behalve in
ZFCWest-Frisia
waar de Enkhuizers met een 52
zege ebslag op de punten legde.
3e klasse
In afd. B heeft Helder uitstekend
partij gegeven tegen de leiders in
haar afdeeling. Toch gingen de pun
ten verloten, want met 32 zege
vierde de club uit Zaandijk uitein
delijk. GVO won zoo maar even
met 61 van QSC; terwijl WZ stug
volhield en de leiders op de voet
blijft volgenHollandia stelde teleur
met van RKWA te verliezen.
In afd. C deed HRC uitstekend
werk met uit van Zand voortmeeu
wen te winnen. DTS kon het bij T
YBB niet to een gelijk spel brengen.
In afd. D deden onze vertegen
woordigers uit ht hooge Noorden
het beide niet besfr
Succes moest beide punten aan V
VA afstaan; al is het dan ook slechts
met de old goal; terwijl Schagen
maar even met 62 in Swift haar
meerder moest erkennen.
4e klasse
Bravo LSW'ers nu kunnen we
jullie weer. 't Was heel bescheiden
de zeg'e doch beide punten kwamen
binnen en de onderste plaats is aan
een andere? liefhebber overgelaten.
Texel deed uitstekend werk met
Watervogels een gelijk spel af te
dwingen en daar Oudesluis won
staan beide Tivalen weer gelijk.
In afd. B gingen MFCForward en
St. GeorgeSporters niet dor.
De groote strijd DESV^DV werd
een gelijk spel: terwijl SEW met
beide punten uit Andiik kwam.
GrasshoppersWest-Friezen werd
een k'eiue voor de thuisclub.
A. F. C. ALC; VICTRIX 6—2
Opnieuw een nederlaag
Na den goeden wedstrijd van
Alcmaria tegen ZW, waarin
voorel na de rust uitstekend door
Alcmaria gespeeld werd, zet deze
nieuwe groote nederlaag weer
de domper op de goede verwach
tingen, welke men koesterde.
Reeds met de rust leidde AFC
met 30 en eerst toen de Am
sterdammers na de hervatting
hun voorsprong tot 50 hadden
vergroot, kwamen de twee Alc
maria doelpunten. Tot slot maak
te AFC er 62 van.
De 6 doelpunten tegen laten
o.i. geen twijfel aan het zwakke
deel van het elftal.
Met dit al staat Alcmaria
steeds steviger op de onderste
plaats.
HELDER—ZAANDIJK 2—3
Zaandijk heeft hier, ofschoon
ze aan de spits van de ranglijst
gaat, nu niet zoo'n geweldige in
druk gemaakt.
Helder domineerde het eerste
half uur vrij geregeld en maakte
dan ook het eerste doelpunt door
Rottier (10). Verder ging de
strijd vrij gelijk op en kwam de
rust met 10 voor de thuisclub.
Na rust was Zaandijk wel iets
meer in den aanval. Eenmaal zag
de Helder-achterhoede een bui-
tenspelgeval, bleef staan, scheids
rechter liet echter doorspelen en
de gelijkmaker was een feit
(1—1).
Niet lang daarna nam Zaandijk
zelf de leiding. Een van haar
aanvallen nl. liep op een hoek
schop uit. Deze, keurig genomen,
kwam vlak voor doel, de Heider-
doelman kon de bal niet goed te
pakken krijgen en via zijn han
den kwam de bal in de touwen
terecht (12).
Helder zette alles op alles om
den achterstand in te halen en
inderdaad gelukte haar dit door
toedoen van De Leur (22).
Lang rïeizier heeft de Heider-
aanhang hiervan niet gehad,
want nauwelijks was afgetrapt of
Zaandiik glipt langs de Helder-
verdediging en de stand is 23,
waarmede spoedig hierop 't einde
kwam
ALKMAAR
A.F.C.-NIEUWS
De Randers IAFC I 62
AFC IIIGroot Sch. I 43
SVW IT —AFC IV
Vrone IIAFC V 10
AFC adsp. aSCV a 22
AFC adsp. bAlkm. Boys c 11
Het eerste moest in het Ooije-
vaarsnest de eer aan de Randers
laten. Jammer jongens, maar 2de
Kerstdag rekenen wij op een
overwinning. Laten wij het oude
taar met een overwinning sluiten.
Het tweede ging op den goeden
weg voort. Bravo!
AFC IV moest de punten bij
SVW laten. De beide adsp. speel
den gelijk. Volgende maal weer
winnen jongens.
QE CONFERENTIE te Mos
kou ontwikkelt zich in een
gunstige richting. Er hebben
niet alleen conferenties met
Stalin plaats gehad, maar er is
ook contact met Fransche di
plomaten, hetgeen in verband
met de verlangens van Frank
rijk natuurlijk van groot be
lang is. De conferentie gaat tot
na Kerstmis door. De confe-
rent viert het Kersfeest, en dat
in Moskou! Wel gaan nog niet
alle diplomaten naar de krib-
oe, en bepaalt het feest zich
tot den kerstboom, maar er zit
toch iets van de kerstgedachte
in, en dat is in deze omgeving
al heel wat! Mocht het zijn,
dat met het eerste Kerstfeest
in Vredestijd na zes jaar de
ware gedachte van den we
reldvrede veld won! Enge
land en Amerika hebben, on
danks hun bezwaren tegen den
nieuwen regeeringsvorm van
Tito, de republiek Joego-Slavië
erkend, mits de republiek de
bestaande overeenkomsten met
de twee landen handhaaft.
In een bijeenkomst zijn de le
den van het Fransche kabinet
het eens geworden over de de
valuatie van den franc. De
nieuwe wisselkoers zal, naar
men vermoedt, heden bij de
creet door den minister van
financiën worden bekend ge
maakt. Vervolgens zal een
korte wet betreffende de her
schatting van den goud-voor
raad van de Banque de France
aan de nationale vergadering
worden voorgelegd.
