GROOTE PLECHTIGHEID
in Bredasche Kathedraal
Nieuw NoordhollandscH Dagblacl
3
Mgr. J. W. M. Baeten tot Bisschop gewijd
Prijzen van landbouw
producten
RADIO-PROGRAMMA
Het eiland der grijze
monniken
Gevallenen herdacht
Vrijdag 28 December 194S
^4 ET PLECHTIGEN LUISTER en onder overweldigende
belangstelling heelt Donderdag in de Kathedraal te Breda
de plechtige Bisschopswijding plaats gevonden van Z H E.
Mgr. JoSeph Wilhelmus Maria Baeten, coadjutor met recht
van opvolging van Mgr. Hopmans, bisschop van Breda, tot
titulair bisschop van Doryla. Aan deze plechtigheid waren twee
bijzondere bijkomstigheden. Op de eerste plaats het feit, dat
de pasbenoemde Nederlandsche Kardinaal, Mgr. de Jong de
treffende gebeurtenissen voor een deel bijwoonde en op de
tweede plaats, dat de reeds 80-jarige herder van het Bredasche
diocees de bisschopsmacht overdroeg aan den priester die in
de toekomst zijn diocees zal besturen. Spijtig was het zeer
zeker, dat Kardinaal de Jong slechts het laatste deel van de
plechtigheid kon bijwonen. Door autopech had hij n.l. niet op 't
oorspronkelijk vastgestelde uur uit Utrecht kunnen vertrekken.
kathedraal, de assistenten en de
Scola Cantorum van geestelijken.
En terwijl het vierstemmige Ecce
Sacerdos Magnus van Vittoria
prachtig en helder door de kerk
ruimte klonk, schreed de stoet
door de kathedraal. Het was een
treffend schouwspel daar vrijwel
het geheele Nederlandsche Episco
paat bijeen te zien. Aan het hoofd
van den stoet gingen de ceremo-
niarissen prof. Oomen van het
groot-seminarie te Hoeven, kape
laan de Beer van de kathedrale
kerk en kapelaan Roes, secretaris
van Mgr. Hopmans. Daarachter
volgden de wijdeling. Mgr. Bae
ten, met den consecrator, Mgr. P.
Hopmans en vervolgens de assis-
tent-Bischoppen Mgr. Huibers
en Mgr. Lemmens. Hierachter
volgden Mgr. Giobbe, de Pause
lijke Internuntius en Mgr. Mut-
saerts, de Bisschop van den Bosch
De in Neo-Gothische stijl van
Cuypers opgetrokken kathedraal
bleek veel te klein om alle be
langstellenden te kunnen bevat-
ten. Zeer velen moesten dan ook
tevreden zijn met een plaatsje
buiten de kerk, of op de trottoirs
van de bevlagde straten, waar
langs de hoogste geestelijke ge
zagsdragers van ons land van het
bisschoppelijk paleis aan de Vee
markt naar de kathedraal aan de
Haven reden.
Reeds lang voor het begin der
plechtigheid stroomden
de genoodigden
de kathedraal binnen en dra wa
ren alle plaatsen bezet. In het
middenschip hadden de afgevaar
digden plaats genomen van de
verschillende Zuster- en Broeder-
congregaties uit het Bisdom, w.o.
de Zusterorde van Etten, waartoe
twee zusters van Mgr. Baeten be-
hooren, voorts vertegenwoordigers
van alle kloosterorden uit het bis
dom en eenige honderden geeste
lijken. Onder de wereldlijke ge
noodigden waren o.a. het lid van
Ged. Staten Asselbergs, als ver
tegenwoordiger van den wnd.
Commissaris der Koningin in de
provincie Noord-Brabant, ver
schillende burgemeesters, o.a. de
burgemeester van Alphen, de ge
boorteplaats van Mgr. Baeten, ba
ron van Oldenneel tot Oldenzeel,
als vertegenwoordiger van de
Souvereine Orde der Malthezers;
vertegenwoordigers uit onderwijs-
en kustenaarskringen; leden van
de militaire en rechterlijke macht
en deputaties van de hoofdbestu
ren van diverse stal dsorganisaties
en vele anderen.
Tusschen de bedrijven door liet
de organist-directeur van de ka
thedraal, Jo Frijters, het machtige
Toccata, Fugue et Hymne sur Ave
Maris Stelle van Flor Peters, door
de bogenrijen der kathedraal
ruischen.
De plechtigheid
begon om ruim tien uur. De wij
deling kwam toen met de Pause
lijke Nuntius Mgr. Giobbe en de
andere Bisschoppen aan de ka
thedraal aan. De hooge kerkelijke
gezagsdragers werden daar ver
welkomd door het kapittel van de
QitóufadieJueuLU/
AANVULLING BONNENLIJST
Voor de eerste helft van de 1ste
periode 1946 (23 December 1945
tot en met 5 Januari 1946).
Elk der volgende geeft recht op
bonnen 't koopen van
Bonkaarten KA, KB, KC 601
522 250 gram bloem
523 200 gram zout
524 250 gram jam, stroop enz.
525 500 gram peulvruchten
526 2 kg. aardappelen
528 pl.m. 225 gr. huishoudzeep
529 2 doosjes lucifers
B 45 1 kg. aardappelen
A 46 1% liter melk
B 46 C 46 3 liter melk
Bonkaarten KD, KE 601
616 250 gram bloem-
617 200 gram zout
618 250 gram jam, stroop enz.
619 250 gram peulvruchten
620 1 kg. aardappelen
621 5 liter melk
622 pl.m. 225 gr. huishoudzeep
623 2 doosjes lucifers
Tabakskaarten enz.
T 06 2 rantsoenen tabaksartike
len (geen imp. cigaretten)
V 06 100 gram chocolade of
suikerwerken
X 06 100 gram chocolade of
suikerwerken
Bovengenoemde bonnen kunnen
reeds op Vrijdag 28 December a.s.
van des middags 12 uur af wor
den gebruikt met uitzondering
van de bonnen voor melk en aard
appelen, waarop eerst met ingang
van Maandag 31 December mag
worden afgeleverd.
Bij deelneming aan de maaltij
den van de centrale keukens moe
ten aldaar de bonnen 516 of 611
voor vleesch en 526 voor aardap
pelen worden ingeleverd.
Achter dezen kwamen de presbyter-
assistens, Mgr. L. van Gils, President
van het Seminarie van Hoeven de
twee Troondiakens, Mgr. Swèere,
Regent van het Klein-Seminane en
pastoor Asselbergs en vervolgens de
Diaken en Subdiaken van de Mis:
Pastoor Antonissen uit Breda en
Deken Dr. Th. v. d. Bom uit Etten.
Daarachter liepen de Kanunniken
Deken Rops en Pastoor Bouman, ter.
wijl de stoet gesloten werd door de
lagere assistenten, waarachter de
Scola Cantorum van geestelijken
o.l.v. Kapelaan van Mechelen van de
Kathedrale kerk volgde.
De
..indrukwekkende stoet
begaf zich het eerst naar het altaar
van het Allerheiligst Sacrament, waar
een korte aanbidding plaats vond en
terwijl de toonen van het "Ecce Sa
cerdos" door de kerkruimte klonken,
betraden de Bisschoppen en hun ge
volg het hoogaltaar, waar Mgr.
Giobbe en Mg'r, Mutsaerts op tus
schen de koorbanken geplaatste bid.
stoelen plaats namen. In de koor
banken hadden reeds plaats genomen
de Abten van Zundert en Oosterhout,
Mgr. Verhoeven van het Bisdom
Haarlem, Mgr. Prof. Dr. Mulders van
de Universiteit te Nijmegen, Plebaan
v. d. Made, Kanunniken, Dekens van
het Bisdom em de Secretarissen van
de Bisschoppeiu
Na de aanbidding bij het hoogaltaar
volgden de voorbereidende ceremo
niën. Allereerst de Meeding' der Bis.
schoppen. De Wijdeling werd daartoe
naar zijn altaar, het St. Joseph-altaar
geleid. De assistent-Bisschoppen
droegen vervolgens den Wijdeling
voor aan den Consecrator, waarna de
secretaris van Mgr. Hopmans voor
lezing deed van den Pauselfiken last
brief. De Assistent-Bisschoppen leid
den den Wijdeling vervolgens naar
den Consecrator wiens ring hij, eer
biedig geknield, kuste.
Daarna begonnen de gebeden van
de H. Mis,
die door den Consecrator pontificaal
werden gezongen aan het hoogaltaar
en door den Wijdeling aan zijn eigen
altaar werden gebeden. Tijdens de
H. Mis voerde het Kathedraal-koor
de vierstemmige Missa Secundo van
Hans Leo Hassler uit, terwijl de wis.
selende gezangen werden uitg'evoerd
door de Scola Cantorum. Het geheel
was uitermate plechtig en indruk
wekkend.
De eigenlijke wijdingsceremoniën
geschiedden na het Epistel. Ze "werden
ingeleid met de Litanie van Alle
Heiligen, waarbij de Wijdeling ter
linkerzijde van den voor zijn armstoel
geknielden Consecrator plat ter aarde
ging liggen. De ceremoniën die hier.
na plaats vonden, waren de meest
plechtige deelen van bet wijdings-
Sebeuren, namelijk de oplegging van
e handen dobr de 3 Bisschoppen.
De handoplegging is volgens het al
gemeen gevoelen der Godgeleerden
het voornaamste uitwendig' teeken
van de Inwendige genade, welke aan
den Bisschop in zijn wijding wordt
gegeven de zalving van het hoofd
en de handen, de overreiking van den
door den Consecrator met gewijd
water besproeiden staf, het aan den
rechterhand van den nieuwgewöde
steken van zijn bisschopsring en het
overreiken van het Evangelieboek.
Dit gedeelte van het plechtig cere,
monieel werd besloten met het geven
van den vredeskus aan den nieuw-
gewijden Bisschop door den Conse.
erator en de twee assistent-Bisschop,
pen.
De assistent-Bisschoppen leidden
den nieuwgewijde
hierna naar zijn altaar, waar hij de
H. Mis voortzette. Ook de Consecra
tor zette de H. Mis voort aan zijn
eigen altaar. Evenals het Veni Creator
(bij de zalving' van het hoofd) werd
ook het Credo in samenzang door alle
geloovigen uitgevoerd.
Bij het derde deel der grootsche
plechtigheid het Heilig Offer
werd de nieuwgewijde door de
twee Assistent-Bisschoppen naar
den troon van den Consecrator
geleid, waar hij aan den Conse
crator de offergaven aanbood be
staande uit twee brandende kaar
sen, twee brooden en twee vaatjes
wijn. Vervolgens zette de Conse
crator tezamen met den nieuwen
Bisschop, die tusschen de Assis
tent-Bisschoppen aan de Epistel
zijde van het altaar stond, de H.
Mis voort. Na de Communie volg-
,de de voltooiing der wijdings
plechtigheden. Eerst werden mij
ter en handschoenen gewijd en
overgereikt, gevolgd door de in-
tronisatie. Roerend was het daar
na den nieuwen Bisschop met den
mijter op het hoofd en den Bis
schopsstaf in de linkerhand be
geleid door de Assistent-Bisschop
pen de geloovigen zegenend,
door de kerk te zien treden, ter
wijl de majestueuze klanken van
het Te Deum, meegezongen door
alle geloovigen, de kathedraal
vuldert.
De historische plechtigheid vond
haar voltooiing in een plechtigen
zegen vanaf het altaar door den
nieuwen Bisschop en het uitgelei
de van alle geestelijke hoogwaar-
digheidsbekleeders onder de
juichtooinen van het „Laudate
Pueri."
Bij het verlaten van de kathe
draal hadden de nieuwe Bisschop,
Kardinaal de Jong en de andere
Bisschoppen een ware ovatie in
ontvangst te nemen. Ook op de
route naar het paleis en voor het
paleis weerklonk telkens een
krachtig huldebetoon.
De afdeeling' "Voorlichting" van
het ministerie van Landbouw, Vis-
scherjj en Voedselvoorziening deelt
mede:
Het is begrijpelijk, dat alom in
landbouwkringen vragen opkomen
omtrent de consequenties der on
langs ingevoerde loonsverhooging in
den landbouw voor de prijzen van
de producten.
ZATERDAG 29 DECEMBER
HILVERSUM I:
8.00 Nieuws; 12.00 Continental
Kwintet; 12.35 Gramofoonmuziek;
13.00 Nieuws; 13.20 Sextet Harry de
Groot; 14.00 Wereldprogramma; 15.30
Engelsehe les; 16.00 Residentie Ka
mer orkest; 16.45 Boekbespreking;
17.00 Musette programma; 18.00 En
semble Nina Dolce; 18.30 Het rijk
overzee; 19.00 Nieuws en Reportage;
19.30 Soiistenconcert; 20.30 Het
Aether Restaurant; 21.30 Hoorspel;
22.30 De componist van de week;
23.00 Nieuws; 23.15 Avondwijding;
23.30 Gramofoonmuziek.
HILVERSUM II:
13.00 Voor de Ned. Strijdkrachten*
13.40 Gramofoonmuziek; 14.20 Sexter
van Harry de Groot; 14.45 Beeldende
kunsten; 15.00 Gramofoonmuziek;
16.00 De Engelsehe cosmopoliet; i7.00
Kinderhoorspel; 17.30 Kinderkoor;
18.00 Nieuws; 18.30 GCSttaagde platen
19.30 Voor de Ned. örijdkrachten;
20.00 Eddy Walis spewF 20.30 Sport-
praatje; 20.45 Het Omroeporkest;
21.45 Avondwtjding; 22.00 Nieuws;
22.20 Gramofoonmuziek.
Gedurende den oorlog
zijn er in Noord- en
Zd.-Amerika ruim 1500
spionnen e.d. gearres
teerd. In Vatieaan-
sche kringen heerscht
de meening, dat Kar
dinaal Masella, Nun
tius te Brazilië en een
groot vriend van den
Paus, zal benoemd
worden tot Staatssecre
taris. Bjj het terug
trekken van de Brit-
sche troepen uit Noor
wegen zijn 43.000 Duit.
sche krijgsgevangenen
onder Noorsehe bewa
king g»esteld. Uit
Azerbeidsjan wordt
rust gemeld volgens
radio Moskou, doch het
iregeeringsgarnjfcoen in
Rezajeh Houdt nog
s+eeds den strijd vol.
Het bericht als zouden
Engelschen "De Tele
graaf" hebben opge
kocht wordt nu formeel
tegengesproken. Er
gaan geruchten dat,
daar de Oostenrijksche
regeering de betrek
kingen met de H. Stoel
zou willen herstellen,
in dat verband ex-kan
selier Scbusehnigg tot
gezant wordt benoemd.
In Irak zijn 35 dood
vonnissen uitgesproken
wegens opstand tegen
de regeering.
De minister-president prof. W. Schermerhorn bracht een bezoek
aan den nieuw benoemden Kardinaal, Z. H. Exc. Mgr. Dr.
Johannes de Jong, Aartsbisschop van Utrecht. De minister
president wenscht Z. Em. geluk met diens hooge benoeming.
(Anefo, 't Sticht P.)
In het thans gevolgde stelsel van
het collectief overeenkomen der
loouen en arbeidsvoorwaarden eener
zij ds en het vaststellen der prijzen
van de producten anderzijds op basis
van den kostprijs, zal een loonsver
hooging, indien de verhooging van
het loon niet kan worden betaald
uit de ondernemerswinst, tenslote
tot uitdrukking moeten komen inden
prijs van het product. Aan de Stich
ting voor den Landbouw was dan
ook van overheidszijde medegedeeld
dat een verhooging' van het gemid
delde uurloon voor de landarbeiders
van 56 op 60 cents na het afsluiten
der collectieve contracten, in de
prijzen der agrarische producten zou
worden verrekend. Onmiddellijk na
de goedkeuring op 5 November j.l.
door het college van rijksbemidde-
laars van het basisuurloon' van 60 ct.
heeft het ministerie van Landbouw,
Vïsscherij en Voedselvoorziening be
sprekingen gevoerd met de Stichting'
voor den Landbouw over de prac-
tische uitvoering van het principiee-
le besluit.
Overeenstemming toestond daarbij
over het standpunt, dat alleen re
kening behoeft te worden gehouden
met den invloed van de loonsver
hooging, voor zoover deze in de pe
riode na 12 November j.l., den datum
van ing*ang der loonsverhooging, in
vloed doet gelden op den kostprijs
der producten.
De veehouderijbedrijven, welker
uitgaven regelmatig doorgaan, zijn
dan ook tegemoetgekomen met een
melkprijsverhoog'ing en een verhoo
ging van den prijs van de varkens.
Omtrent den prijs van het rund-
vleesch zijn de besprekingen nog
gaande.
Voor wat den akkerbouw betreft,
kan de na 12 November verrichte en
te verrichten arbeid voor het groot
ste deel worden beschouwd als voor
bereiding voor het oogstjaar 1946. Op
dezen g'rond is het logisch te noe
men, dat bij de berekening van de
prijzen der producten voor 1946 de
factor, dat het loon reeds op 12 No
vember is ingegaan, wordt medege-
rekend. Men mag verwachen dat de
prijzen voor het oogstjaar 1946 bin
nenkort bekend gemaakt kunnen
worden.
De Amerikaansche le-
gerautoriteiten hebben
voor de automobiel- en
garagebedrijven in ons
land 30 ton gereed
schappen beschikbaar
gesteld. Van het dis
tributiekantoor te St.
Oedenrode zijn 'n aan
tal vrouwelijke en
mannelijke ambtenaren
verdacht van fraude in
arrest gesteld. Vol
gens mededeelingen van
de KNAC zal de Moer-
dijkbrug zeer binnen
kort worden openge
steld, zij het dan op
eenige gedeelten voor
eenrichtingsverkeer.
Een verheugend feit, waarop na
de bevrijding nog weinig de aan
dacht is gevallen, is de terugkeer
in Nederlandschen eigendom van
het eiland Schiesmonnikoog, het
eiland» der Grijze Monniken, zoo
als het eertijds werd genoemd.
Het eiland was Duitsch bezit. Tot
ongeveer het midden der zestien
de eeuw had het eiland toebe
hoord aan 't klooster Claerkamp.
De bewoners van dit klooster, de
Claerkampster monniken, grijze
of schiere monniken, zijn de oud
ste eigenaars, die bekend zijn. Zij
gaven aan het eiland zijn naam
en wij zien in het wapen van
Schiermonnikoog nog altijd haar
beeltenis. Toen in 1580 de Frie-
sche kloostergoederen in beslag
genomen werden werd het eiland
provinciaal domein. De staten van
Friesland kregen echter in 1638
geldgebrek en verkochten een
deel? der domeinen, waaronder ook
het geheel eiland, dat later van
hand tot hand ging, toen het in
1858 voor f 98.000 gekocht werd
door mr. E. J. Banck te 's Gra-
venhage, die het eiland in 1892
overdeed aan een Duitschen graaf
in 1903 opgevolgd door zijn zoon,
G. E. A. Graf von Bernstorff.
Krachtens artikel 3 van het
besluit vijandelijk vermogen, is
Schiermonnikoog nu weder Ne-
lerlandsch bezit geworden.
Van de Nijmeegsche Universiteit
Door de redactie wan de "Vox Ca
rolina" is uitgegeveiv een gedenkboek
ter herinnering aan de gevallenen
van de Nijmegensche Univers'teits-
gemeenschap gedurende den Oorlog.
In verschillende artikelen worden
herdacht de hoogleeraren Mgr. prof.
dr. J. Hoogveld. Prof. Dr. Titus
Brandsma en Dr. Robert Ragout S'.J.
In het rouwnummer, uitgegeven
door Dekker en Van der Vegt, wer
den o.a. schetsen gegeven van 36 da
mes- en heerenstudenten, die tus
schen de jaren 1940 en 1944 vielen als
slachtoffers van het oorlogsgeweld.
Van hen zijn verschillenden omgeko
men in de concentratiekampen zijn
gevallen op den Grebbeberg of zijn
gefusilleerd.
Onder hen die vielen zijn ook
Baron van Heuvel» tot Wezeveld en
Westervlier, die als praeses van het
Nijmeegsche studentencorps door de
Duitschers is weggevoerd en verder
J. van Hoof, redder van de Waalbrug.
kCroniek
fcjJOSKOU is een stap vooruit,
zei Bevin op een perscon
ferentie, hij vroeg verder ge
duld en vertrouwen. Dat- is een
oud lied op een bekende wijs.
Maar wij willen geduld hebben
en vertrouwen, al is ook uit
het elders gepubliceerde com
muniqué gebleken, dat Moskou
vooral belangrijk is, om wat er
niet besproken, althans niet in
het slot-communique genoemd
is! Wie denkt hier niet aan de
kwestie Iran. Uit een intus-
schen ontvangen mededeeling
van Bevin blijkt nu, dat Iran
wel degelijk besproken is, doch
men kon het er niet over eens
worden. De besprekingen wor
den langs diplomatieken weg
voortgezet. Italië is teleurge
steld over de regeling van het
vredesverdrag. Men beschouwt
het in Rome als een stap terug
vergeleken bij het besluit van
Potsdam, en vin-''
diensten van Italië niet vol
doen c; i_.i.
Frankrijk is erkentelijk voor
de wi*ze, waarop Bevin heeft
voorkomen, dat Duitsche pro
blemen te Moskou geregeld
werden, nu Frankrijk daar niet
bij tegenwoordig was. Er zijn
geen geheime clausules vast
gesteld. heeft Byrnes verze
kerd. Over het algemeen is de
reactie in Amerika nogal be
moedigend. Men spreekt van
een mooi kerstgeschenk. In elk
geval kan met voldoening ge
constateerd worden, dat de
„vredes-machinerie" welke
drie maanden geleden te Lon
den vastliep, weer op gang is
gebracht. Dit is ontegenzegge
lijk een belangrijk feit. Niet
alle kwesties zijn opgelost, op
gelost is er eigenlijk nog niet
een, want de oplossing van de
meeste is verwezen naar com
missies. Doch de apparatuur is
weer hersteld en hu is er weer
contact tusschen de Groote
Drie, die het toch voor het zeg
gen hebben. „Zij zullen", stelt
een Amerikaansch blad vast,
„in staat zijn, de verschillende
kwesties geleidelijk tot oplos
sing te brengen". Ja. wij zullen
geduld moeien hebben. Maar
het moet niet te lang op de
proef gesteld worden, want
telkens komen er weer buien
opzetten, die gevaarlijk kun
nen worden, als ze tijd krijgen
zich te ontwikkelen.Behal
ve aan Spanje, denken wij o.a.
aan Turkije; de meeningsver-
schillen met de Sovjet-Unie
bepalen zich voorloopig nog tot
de pers en de radio, maar via
deze instellingen zitten deze
landen elkaar niet zuinig in
het haar.
