NIEUW
VAN MOOK TERUG
met constructief plan
Geheime documenten van
Seyss Inquart overgelegd
CHRISTISON
ontbindt Indonesische politie!
ZATERDAG 29 DECEMBER 1945
BUREAUX
c DEN HELDER
Loodsgracht 69
Telefoon 2383
Besprekingen te Londen
hadden bevredigend verloop
Rantsoenkaartjes voor
bijzondere voorzieningen
PAUSELIJKE
BOODSCHAP
Aan Kardinaal Faulhaber
NIEUWE GRONDWET
VOOR INDONESIË
IRAN ZOEKT HEIL Bij
MOSKOU
Prinselijk bezoek aan
den Kardinaal
Saaiste
nieuws
.1
AMERIKA IS NIET
TEVREDEN
Truman achter Byrnes
41e JAARGANG NUMMER 10818
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
Buiten God is 't nergens veilig (Vondel)
Abonnementsprijs f 1.10 per maand: f 3.30 per kwartaal
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
HOORN
Draafsingel 59
Telefoon 4712
SCHAGEN
Molenstraat 52
Telefoon 459
QRIE BELANGRIJKE gevolg-
trekkingen kunnen worden
gemaakt na de besprekingen
op Chequers, die, volgens al
len die tfaarbij betrokken wa
ren, over het algemeen een
bevredigend verloop hebben
gehad.
In de eerste plaats kan wor
den geconstateerd, dat de En-
gelsche zoowel als de Neder-*
landsche regeering erkentdat
een toestand van veiligheid in
Nederlandsch Indië een drin
gende ngodzaak is. De aanwe
zigheid van den chef van den
imperialen generalen staf, lord
Allanbrooke, bij de besprekin
gen is een duidelijk bewijs
voor het belang, dat men hecht
aan de maatregelen tot het
herstel van wet en orde.
In de tweede plaats blijkt er
een wederzijdsch begrip te be
staan voor elkanders positie
en moeilijkheden en voor de
besprekingen en reserves, wel
ke daarvan een mogelijk ge
volg zijn.
In de derde plaats is, als
gevolg van deze groote mate
van gelijkheid van inzicht,
waarmede beide regeeringen
de Indonesische vraagstukken
benaderen, de mogelijkheid
van overeenstemming met de
Indonesiërs aanzienlijk toege
nomen. De Indonesiërs zullen
nu moeten toonen, of zij bereid
en in staat zijn tot een con
structieve samenwerking.
De onderhandelingen met de
Indonesiërs zullen, zoo meldt
A.N.P.-Aneta uit Londen, na
den terugkeer van dr. v. Mook
naar Batavia weldra in een
niéuwe faze komen, doch sen-
sationeele ontwikkelingen kun
nen daarbij nauwelijks ver
wacht worden. Niettemin be
staat het rustige vertrouwen,
dat er Hn de naaste toekomst
voorwaarden zullen worden
geschapen, die een basis op-%
leveren, waarop een construc
tieve politiek kan worcjen ge
bouwd, welke van Mook op
zijn persconferentie een poli
tiek van verzoening en over
eenstemming" noemde en die
den nationalisten werkelijk
bevrediging kan schenken.
In dit 'stadium zou het zui
ver speculatief zijn, gedetail
leerde voorspellingen te doen
omtrent het plan dat bij de
komende besprekingen te Ba
tavia waarschijnlijk ter tafel
zal worden gebracht. Tijdens
van Mook's bezoek aan Den
Haag js een plan voor constv
tutioneele hervormingen be
sproken, dat de verklaring van
Koningin Wilhelmina van 6
December 1942 nader uitwerkt
en een loyale interpretatie van
de beloften der Koningin
vormt. Wanneer van Mook
naar Batavia terugkeert, weet
hij, volgpns welke richtlijnen
hij met de Indonesische leiders
moet spreken.
Zoo is bevestigd, dat de Ne
derlandsche regeering de groo
te lijnen van haar toekomstige
politiek ten aanzien van Indië
duidelijk heeft omschreven. Uit
de bewoordingen van het uit
gegeven communiqué schijnt
men te mogen opmaken, dat
deze politiek een sympathieke
ontvangst van de zijde der En-
gelsche regeering heeft geno
ten.
De Amerikaansche nieuws
dienst in Duitschland meldt, dat
de Paus een apostolische bood
schap heeft gericht tot kardinaal
Faulhaber, aartsbisschop van
Munchen, waarin hij ,de Duitschë',
geestelijkheid waarschuwt tegen
net deelnemen aan de politiek.
De Paus voegde hier echter aan
toe, dat de geestelijkheid moet
helpen in het herstellen van de
orde en veiligheid. Duitschland,
zoo zeide hij, moet de hoop niet
verliezen. De geschiedenis 4eert,
dat een christelijk volk, dat in
wanhoop en lijden het vertrou
wen in de woorden van God be
houdt, weer kan bloeien. De
boodschap sprak de hoop uit, dat
de Duitsche kerken, welke door
bombardementen waren ver
nield, weer zouden worden op
gebouwd en dat de kerkelijke
bladen weer zouden worden ge
publiceerd. De Paus besloot met
te zeggen, dat hij voortdurend
•voor het Duitsche volk bad, -spe
ciaal voor de bewoners van Ber
lijn en West-Duitschland.
TIJDENS EEN KORT VERBLIJF inJNederland heeft Mr. A.
M. Baron pan TuyR van Serooskerken, vertegenwoordiger
van de Nederlandsche regeering bij het proces tegen dé oor
logsmisdadigers te Neurenberg een en ander medegedeeld over
hetgeen binnenkort door den Franschen aanklager over het
Nederlandsche aandeel in de processtukken ter sprake zal
worden gebracht.
Begin Januari zal de Fransche
aanklager Menthon aan het woord
komen, om de misdaden der Duit-
schers in Nederland «tijdens den
oorlog bedreven, in het proces te
Neurenberg ter sprake te brengen.
De belangen der West-Europee-
sche landen worden door Frank
rijk waargenomen, terwijl de inte
ressen der Oost-Ëuropeesche sta
ten door Sovjet Rusland zullen'
worden behartigd. Op deze wijze
kan een veel beter'harmonisch ge
heel van de gezamenlijke aan
klachten worden verkregen.
Door de Nederlandsche delegatie
wordt naast tal van andere docu
menten een „vertrouwelijk rapport
van Seyss Inquart aan Hitier"
overgelegd, waarin Seyss Inquart
den toestand in Nederland be
schrijft gedurende de periode van
<29 Mei tot 19 Juli 1940. Zeer be
langwekkend is de passage, waarin
het aandeel van de N.S.B.'ers in
den strijd tegen Duitschland wordt
beschreven. Seyss Inquart schreef
hierover woordelijk het volgende:
„Er liegen konkrete anhaltspurik-
ten dafur for, dass N.S.B. leute der
uniform Niederlandische soldaten
zu gunsten der einmarchierenden
Reichtruppen eingegriffen haben".
(Er zijn concrete bewijzen aanwe
zig, dat N.S.B.'ers in de uniform
van Nederlandsche soldaten ten
gunste van de binnenrukkende
Duitsche troepen hebben ingegre-
peii.)
Interessant is verder het oordeel
van Seyss Inquart over Mussert.
Na eerst te hebben geconstateerd,
dat Mussert bang was voor het
Groot-Duitsche Rijk, vervolgde
Seyss Inquart: „Seine politische
schqualiteiten durften die eines
Durchschnittllchen Gauleiter im
Reiche nicht erreichen." (Zijn po
litieke capaciteiten staan ten ach
ter bij die van den gemiddelden
Duitschen gouwleider.)
In en te Londen gehouden
persconferentie .heeft Dr. van
Mook verklaard, dat er een
nieuwe grondwet voor Indo
nesië zal worden voorgesteld,
die betrekking heeft op geheel
Indië dat een soort gemeene-
best zal worden met plaatse
lijke besturen, aangepast aan
den aard en de bijzondere om
standigheden van het betref
fende gebied.
Een voorbereidende confe
rentie zou de uiteindelijke'
conferentie, waarop de nieuwe,
regeeringsvorm uitgewerkt zal1
worden, kunnen voorafgaan.
Dr. van Mook keert op 5 Ja
nuari naar Ned. Indië terug.
Sommige waarnemers te Te
heran voorspellen, naar Reu
ter meldt, de volgende resul
taten van de conferentie van
Moskou, waarbij 't Iraansche
probleem wel ter sprake
kwam, doch niet geregeld
werd, voor Iran: een zwen
king naar links van de regee
ring, erkenning 'van de noor
delijke provincie Azerbeid
zjan, olieconcessies aan Rus
land, mutaties onder de hoo-
gere militairen en personeel
van den veiligheidsdienst,
gevolgd door directe onder
handelingen met de Sovjet
unie, samenwerking met de
Tuden (arbeiders) partij, een
verdrag met Rusland in de
plaats van het Engelsch-Rus-
sisch-Iraansche verdrag!
's-GRAVENHAGE, 28 Dec. H. K.
H, Prinses Juliana en Z #K. H.
Prins Bernhard hebben een be
zoek gebracht aan den nieuw be
noemden kardinaal Mgr. de Jon®,
om hem geluk te wenschen met
zijm benoeming.
De eerste permanente oever
verbinding over den IJssel is
te Kampen tot stand gebracht.
Het plaatsen van de laatste
overspanning, waarbij ver
schillende autoriteiten aanwe
zig waren. Het ligt in de be
doeling, de brug op 3 Januari
1946 woor het verkeer open te
stellen. (Henneke P.)
DE GEHEELE INDONESISCHE burgerlijke politie te Batavia is
door generaal Christison ontbonden, meldt A.N.P.-Aneta heden
uit Batavia. Alle leden van de por»ie, officieren en manschappen
beide, zijn ontwapend en in hun hoofdkwartieren opgesloten. "Het
dragen van uniformen is verboden. Een grootscheepsche overval door
de Britsche militaire politie op de Indonesische poiitie-hoofdkwartle-
ren had geen volledig succes, daar vele Indonesische politiemanschap
pen niet aanwezig waren. De aanwijzingen zijn, dat zij een „tip"
hadden gekregen omtrent de Britsche voornemens.
Christison had aan Sjahrir
voorgesteld, de T.K.R. (Indische
militaire politie) te gebruiken
voor het regelen en handhaven
van de orde, daar 5e generaal 'in
elk geval actiever wil optreden.
Men verwacht, volgens de tot nu
toe ontvangen berichten, dat het
Het Centraal Distributiekan
toor deelt mede, dat thans im om
loop gebracht zijn rantsoenkaar
tjes voor bijzonderen arbeid en
voor a.s. en jonge moeders. De
bonnen op deze kaartjes zijn
raratsoenbonnen, doch van een
model, dat afwijkt van de gewone
rantsoenbonnen. De bonnen der
rantsoenkaartjes zijn, vierkant; de
kleur is groen met in bruinen
druk het artikelnummer, vooraf
gegaan door de letter N. de hoe
veelheid en den naam van het
artikel
De door de Duitschers op grondige wijze vernielde Wïlhelmina-
brug te Maastricht is gedeeltelijk uit beton weer opgetrokken
en voor 't verkeer opengesteld. Een kijkje op de herstelde brug.
(H. v. Els P.)
Indonesische nationalistische ka
binet met dit verzoek van den
Engelschen bevelhebber accoord
zal gaan. In principe is Sjahrir er
voor te vinden. De persoonlijke'
verstandhouding tusschen de
Engelsche en de Indonesische
leiders is zoo goed, dat Christison
bij een Indonesische parade is
geweest en daar hartelijk door
Soekarno werd ontvangen! Sjah
rir verklaarde nog met trotsch,
dat hem thans officieel om samen
werking gevraagd was. Een van
de voorwaarden voor de samen
werking zal zijn. dat niet meer
Nederlandsche troepen mogen
landen!
Hij maakte ook duidelijk dat
op de aanstaande besprekingen
de juiste positie van 3ie T.K.R.-
eenheden, die onder generaal
Christisons bevel komen te staan,
bepaald zal moeten worden en
in het bijzonder welke dienst zij
zouden moeten verrichten, deze
T.K.R.-eenheden, aldus Sjahrir,
zouden op iedereen schieten, die
zich aan de wet of de openbare
orde onttrok, ongeacht hun na
tionaliteit.
Sjahrir verklaarde tenslotte
dat hij het volkomen eens
was met de ontwapening
van iedereen, die geen recht
had, wapens te dragen,
De onrust in Medan neemt toe.
Engeland neemt strengere maat
regelen tegen de terreur in Pa
lestina. Oud-minister Decker,
stelt zich niet herkiesbaar voor de
Tweede Kamer. Truman zal 4
Januari een radio-rede houden.
Hongarije is tevreden over de re
sultaten der conferentie van Mos
kou.
Reuters correspondent in Was
hington, Hardcastle, schrijft:
Men verwacht, dat Byrnes door
de rechtsche oppositie hevig -be-
critiseerd zal worden omdat hij
bij de conferentie van Moskou
„terugkrabbelde" van zijn oor
spronkelijke houding tijdens de
conferentie te .Londen.
Amerikaansche diplomatieke
kringen verhelen hun meening
niet, dat Byrnes „groote conces
sies" gedaan heeft en dat het
zelfde in mindere mate van Bevin
kan worden gezegd. De voor
naamste reactie in verantwoorde
lijke kringen te Washington is
echter opluchting wegens het
verbreken van de impasse. De
grootste concessie is naar tiun
meenina .vervat in het besluit be
treffende het bestuur van "Japan.
Vermoedelijk zullen de recht-
schen er op wijzen, dat zoowel
Truman als Byrnes herhaalde
malen verklaard hebben, dat de
if. S. in de kwestie van de bezet
ting van Japan, wat er ook ge-
beure, den boventoon zouden voe
ren. Reeds nu zijn er aanwij
zingen dat de critici het nieuwe
systeem als ondeugdelijk brand
merken.
Men verwacht, dat kleine af-
deelingen Britsche, Chineesche en
Sovjet-Russische troepen binnen
kort naar Japan zullen worden
gezonden. Zij zullen slechts een
symbolische waarde hebben, daar
de Amerikaansche troepen de
voornaamste bezettingstroepen zul
len blijven.
Verder is men ten zeerste op-
felucht door het besluit om ver-
er te gaan met de formuleering
van de Europeesche vredesver
dragen en het verbreken van de
impasse in den Balkan.
Naar men verwacht zal Tru
man in zijn radiorede over den
toestand van het land zich volle
dig met Byrnes accoord verkla
ren. Dit zou het bericht, dat Byr
nes met bijna weergalooze vol
machten naar Moskou vertrok om
een overeenkomst met de Sovjet
Unie te bereiken en met de ver
zekering van volledigen presiden-
tieelen steun, nog meer in waar
de doen toenemen.