BALANS
1945
DE ALKMAARSCHE POLITIE
IN 1945
BEKEI
NIEUW NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
MAANDAG 31 DECEMBER 1945
VAN
IN
Jaar van contrasten, hongertochten en leed - Lawaai van blijheid
W'
MAANDA
Mm
(IJ RITSEN EEN BLAADJE AF van den getrouwen scheur
kalender, in den tred van alledag. Het is het allerlaatste
van dit jaarWij zien nu tegen het kale front en willen dit
laatste blad in snippers scheuren. Wij kunnen er niet toe ko
men ditmaal; er is zooveel gebeurd. Nooit was er een jaar
zoo vol van contrasten, een grabbeltont met voorzoover de
eerste vijf maanden betreft ontelbare verrassingen, die
even zoovele verschrikkingen bleken te zijn, een litanie van
lijden, onpeilbaar leed, van honger, fusillad» en razzia zonder
eind. Ook over onze stad hing de verschrikking.
VIJF MEI, DE BEVRIJDING! Wij hebben nog geen
voedsel. Wij zijn slap van den honger, maar de Canadeezen
stroomen het land binnen. De honger is gestild, omdat wij hem
vergeten. De vrijheid is er, waarvoor wij vijf jaren geleden en
gestreden hebben. Onze bevrijders zullen ons redden, voorzoo
ver wij nog niet gevallen zijn door gebrek aan voedsel. Wij
leven nog en leven opDe magere jaren zijn voorbij, er
zullen vette komen. Er is nog geen schoeisel, maar de vreugde
brandt, er is geen brood, maar de vrijheidshonger is gestild.
Vandaag nog is er verduistering, doch het licht straalt door.
Wij'liebben nog kou, maar het laaiend vuur van dat oogenblik
doet ons geen kou voelen. Nederland is vrij Je maintiendrai
is bewaarheid geworden. Nog spoelt het water over het eens
vruchtbare land. nog stort zich de zilte zee over de eens aoud-
golvende Zeeuwsche akkers, nog zijn de huizen zonder ven
sters. Maar Luctor et Èmergo, ik worstel en ontzwem, is de
spreuk, die hernieuwde historie maakt. De ketens der ver
drukking zijn gesprongen. Wij gaan vopruit, langzaam maar
zeker, langzaamen toch zoo' hard.
De Nieuwjaarsdag van '45 gaf
een droef beeld van den chaos.
Waar anders dezen dag in hui-
selijken kring werd doorge
bracht, was men nu slechts in
gedachten vereend. Onze sterk
ste landgenooten kreunden on
der de knoet m de concentratie
kampen of dachten in een ver
geten hoek van Duitschland aan
familie en vrienden, die zij wel
licht nimmer zouden weerzien.
Familie in Holland, die in plaats
van de traditioneele oliebollen,
zich moeizaam sleepten naar die
plaatsen, waar misschien nog
iets eetbaars te verwachten viel.
Een handvol bloembollen of ge
telde aardappelen konden dezen
dag nog tot een feest maken.
Hongertochten!
Het is glad langs de wegen,
glad als een spiegel. De kou is
snerpend, feller dan wanneer
ook. Misschien ook voelen» wij
het erger dan anders, want er is
geen weerstand meer, dén slechts
in den geesst. Kleeding en
schoeisel is onvoldoende.
Jonge kinderen wordlh er op
uitgestuurd door hun ouders;
oude, vaak heel oude menschen
gaan er op uit, missen de kracht
om den handkar voort te duwen.
Alles maakt een pelgrimstocht
voor den hap eten, om den ze
keren hongerdood te ontloopen,
gedreven door het laatste
vleugje levenskracht. Het is de
doodenmarsch van een tot den
dood gedreven volk.
Hongertochten doodenmarsch!
Eindelooze processie van uitge
mergelde en uitgeteerde, krach-
tenlooze getuigen a charge tegen
vijf jaren naziterreur.
Hoeveel duizenden zijn er niet
op hun tocht naar het Noorden
in onze stad gelaafd zooveel het
mogelijk was en hebben in een
of ander schoolgebouw enkele
uren van warme rust gekend.
Alkmaar werd een doorgangs
huis van een eindelooze lijdens
karavaan. En meerderen bleven
voorgoed hier achter. Hen was
de tocht te zwaar geweest. De
watersoep van de centrale keu
ken werd eiken dag dunner en
de toeloop grooter. In de maand
April werd eiken dag rond 17.000
porties uitgereikt en voor velen
waren deze 295 calorieën de
eenige voeding Gretig accep
teerde men de vaak ongeschilde
aardappelen en de smakelooze
koolsoep, maar wat deert het.
Wanneer het naakte leven op 't
spel staat, stelt men geen eischen
En hoevelen uit de hongerdi-
stricten zullen zich bij de jaar-
wisselling niet de warme kop
koffie, het licht en de warmte
herinneren, die zij op hun jacht
naar voedsel op de pleisterplaats
de St. Adelbertusschool
kregen aangeboden. Desondanks
had de politie druk werk. Men
schen van allerlei rang en stand
en eiken leeftijd werden uitge
put binnengebracht op het poli
tiebureau. .Een oude politiebran-
card die 20 jaar lang in de kelder
van het bureau had gestaan en
museumstuk was, moest worden
ingeschakeld voor ziekenvervoer,
want auto's waren gevorderd en
benzine was er slechts voor de
expeditie van „Volk en Vader
land".
Voedselregen uit den
hemel. De verlossing
is nabij.
Luttele dagen voor de bevrij
ding strooien anders verderf-
zaaiende bommenwerpers het
manna uit den strakken hemel.
Het volk ziet de vrijheid gloren
en leeft op uit de grauwte van
de hongermaanden; de verlossing
schijnt nabij. Maar er vergaan
nog vele dagen voor de paket-
ten verdeeld zijn. Nu is het
wachten een ware Tantaluskwel
ling.
De stoere werkers uit de ille
galiteit zien de bekroning van
hun werk, waarbij de inzet vaak
het leven was, in het nabije ver
schiet. Volhouden, nog luttelé
dagen
Emotioneele invasie der
Canadeezen.
Dan komt die dag in Mei, waar
naar negen milllioen Nederlan
ders jarenlang met smachtend
verlangen hebben uitgezien, de
dag der bevrijding. De Canadians
trekken ook onze stad binnen en
de bevolking van hoog tot laag
is uitbundig als nimmer. Jeeps
en trucks worden bestormd, ja
belegerd en er is in de Lange-
straat voor de bevrijders geen
doorkomen aan. Hoe kan het an
ders. De vreugde is losgebarsten.
Stuiten is onmogelijk. Een la
wine van uitgelaten blijheid
neemt bezit van stad en volk.
Vijf jaren van opgekropte ellen
de moeten hun compensatie
vinden in weinige feestdagen. De
bevrijders worden omhelsd in
een spontane uitmg van opreeh-
te dankbaarheid. Canada is fa
voriet in deze dagen. Langzaam
aan moet de orde worden her
steld. Hatelijke bepalingen van
den bezetter vervallen. Het M.G.
begint zijn taak. Zuiveringscom
missies confereeren. Het leven,
bijna uitgeblazen, komt weer op
gang.
Drie stapels kaas na
drie jaren rust.
De 18e Mei brengt feest op 't
Waagplein. De kaasmarkt heeft
weer haar eerste drie stapels
aangevoerd. Voor het eerst na
jaren, heeft het Waagplein weer
kleur gekregen. Een luid hoera
blijft niet uit als de heer G.
Grondsma met een toepasselijke
speech den Burgemeester kaas
jes aanbied voor H.M. de Konin
gin, den Koning van Engeland en
den Engelschen Commandant.
En elke dag brengt nieuwe,
kleine of groote verrassingen.
Vijf dagen latër, 23 Mei, is er
weer stroom voor vitale bedrij
ven. Ook ons dagblad behoort
tot de gelukkigen. Met ingang
van dienzelfden dag verschijnt
het Nieuw Noordhollandsch Dag
blad als de eenige representant
van de katholieke pers in den
kop van'Noordholland. Wij kun
nen weer in vrijheid de pen han-
teeren, want de zwakke elemen
ten in ons volk en onze stad, die
het verzet door hun houding on
dermijnden, zijn voorloopig vei
lig opgeborgen in de kampen, o.
m. aan den Westprweg, en het
Dr. Schaepmanplein. Zij kwamen
achter prikkeldraad; anderen
kwamen terug, in vrijheid, na
maanden in de concentratiekam
pen te hebben vertoefd. Dit ge
luk viel o.m. ook ten deel aan
den heer R. van Helden, ambte
naar aan het gerechtsgebouw, die
destijds was opgepikt wegens het
verstrekken van valsche Aus-
weisen.
Reveil der katholieke
Jeugdbeweging.
Alle jeugdleiders en leidsters
van het geheele katholieke
jeugdwerk kwamen Dinsdag
avond 5 Juni bijeen, om de be
zielende woorden van ka'p de
Wit en pater Meijer te aanhooren
die beiden een lans braken voor
de eenheid onder de katholieke
jeugd. De opkomst was bewon
derenswaardig groot, een bewijs
dat de jeugd van plan was de
zaken energiek aan te pakken.
Aanmeldingsbureau voor
Oorlogsvrijwilligers
wordt bestormd.
Nauwelijks had op 18 Juni het
Bureau voor Oorlogsvrijwilligers
in Alkmaar zijn poorten geopend
of de „bestorming" begon. Hon
derden jongelui njeldden zich,
om zich in te zetten voor de be
vrijding van ons Indonesië. De
jeugd blijkt geenszins dood te
zijn. Dit werd eens te meer be
wezen ook door de indrukwek
kende massa demonstratie van de
geheele Alkmaarsche jeugd op
dienzelfden dag. Duizenden jon
gens en meisjes marcheerden
met vlaggén, vaandels en muziek
door Alkmaar's straten en legden
getuigenis af van hun bewustzijn
mede te werken aan de grootsche
taak die voor de toekomst be
schoren zal zijn.
Ook de ouderen blijken niet
stil te zitten. Er is merkbaar veel
blijven hangen van de eenheids
geest die vogels van allerlei
pluimage in het verzet samen
bond. Allerwegen werkt men aan
het herstel op elk terrein. Daar
van was de inzameling "op 30
Juni en 7 Juli voor de H.A.R.K.
een levend bewijs. Er was hard
gewerkt voor de inzamelings
actie. Het resultaat was venbluf-
fend. Met milde hand werd door
de Alkmaarsche ingezetenen ge
offerd.
Na vijf jaren lang door den
bezetter verboden te zijn ge
weest, kon katholiek Alkmaar
op Zondag 15 Juti weer haar
„Stille Omgang" doen, als een
uiting tevens van oprechte dank
baarheid voor het ongeschonden
behoud van volk, stad en land.
De plechtige H. Mis, opgedragen
door den Hoogeerw. heer Deken
in den Muziektuin, was het
plechtige en ontroerende hoogte
punt van den dag.
Oorlogsvrijwilligers treden
aan. Herstel allerwegen.
Onder groote belangstelling
vertrok in de tweede week van
Juli het eerste contingent oor
logsvrijwilligers uit onze stad
naar de legerplaats Mill, vanwaar
zij een maand later ter verdere
opleiding naar Engeland werden
doorgezonden.
Als overkoepelend orgaan van
meerdere organisaties trad het
Volksherstel meer en meer met
haar acties naar buiten op. Ook
het moreele volksherstel heeft
alle aandacht van deze organisa
tie, om zoo spoedig mogelijk
weer te komen tot normale ver
houdingen.
Voor onze stad was er ook in
dit opzicht buitenlandsche hulp
komen opdagen in den vorm vein
het Engelsche stadje Bath, dat
zich verbond Alkmaar te adop»
teeren. En burgemeester van
Kinschot, die eenige dagen gast
was van het Adoption appeal
Committee in Bath kon met zeer
Opwekkend nieuws wat betreft
de plannen der hulpverleening de
terugreis naar Alkmaar aanvaar
den. Er was toen naast de vele
goederen in natura dpor de in
woners van Bath reeds 6000 pond
sterling (ca. 60.000 gld.) bijeen
gebracht.
Anderzijds had ©nze stad weer
verplichtingen aangegaan, Heus-
den te adopteeren en dit geteis
terde plaatsje zooveel mogelijk
uit zijn ellende'"op te beqren.
Er zit schot in.
Maandag 13 Augustus was de
dag voor de huisvrouwen. Er was
weer gas zij het in beperkte mate.
Er kon weer gekookt worden.
Het gemartel met opgekalefater
de kacheltjes ljehoorde weer tot
het verleden. Spoorhekken en
moffenpalen hoefden niet meer
te worden gesloopt Een eeresa-
luut aan dejiuisvrouw, die zich
dag in, dag uit moest kwellen,
om den huisgenooten toch nog
iets warms te kunnen voorzet
ten. Zij hebben zich kranig door
de moeilijkheden heengeslagen.
Als tastbaar bewijs van vooruit
gang diene ook, dat op denzelf-
den dag de Centrale Keuken
werd gesloten. Gelukkig maar;
te lang reeds was zij noodzake
lijk kwaad geweest.
Ook voor treinreizigers was er
dien dag verheugend nieuvps. De
dienstregeling werd vrij belang
rijk uitgebreid, vooral de ver
binding van Alkmaar naar Am
sterdam.
Het Schouwburgvraagstuk
opgelost
Het schouwburgvraagstuk in
onze stad schijnt voorloopig te
zijn opgelost, nu de plannen van
de initiatiefnemers om de Koren
beurs, met goedkeuring van B. en
W., als zoodanig te gaan benutten
vaste vormen hebben aangeno
men. De heer Menno Grondsma
vooral blijkt er gang achter te-
willen zetten.
Steeds meer herneemt hét nor
male leven zijn vooroorlogschen
gang. De katholieke arbeiders
beginnen zich ook weer te roe
ren want na vier laren stilstand
kwam de pl. afd. van den R. K.'
Volksbond op 23 Aug.j.L weer
bijeen, om plannen te beramen
voor de toekomst
Het feest der bevrijding.
Reeds in den avond van Don
derdag 30 Augustus werd de of-
ficieele viering ingezet Van de
bevrijdingsfeesten, samenvallend
met den verjaardag van onze
Koningin, met een muzikalen
rondgang van onze plaatselijke
luziekcorpsen. Vrijdag daarop
iracht 'n wervelwind van feest-
reugde. De geheele bevolking
as op de been om toch vooral
iiet^ te missen. Sinds jaren was
fcr een welverzorgde optocht en
éen openluchtspel „Plant den
Meiboom" in het Sportpark. Alk
maar had zelfs buitenlandsche
gasten uit het ons zoo dierbaar
geworden Engelsche stadje Bath
op bezoek. Ook vertegenwoordi
gers uit Heusden en Vlijmen, ge
meenten, die door Alkmaar in
bescherming zijn genomen, na
men deel aan de feestvreugde.
Maandag 3 September bracht
het afscheid van majoor Bok
horst als districts militair com
missaris. Dit afscheid bracht voor
den majoor een dubbele promo
tie in den vorm van rangsbevor
dering tot Overste en benoeming
tot provinciaal commissaris, een
bewijs van het vertrouwen dat
in hem werd gesteld.
Katholiek leven.
Zondag 16 Sept. was voor de
St. Josephparochie een heuge-
f r'4.:
„Zoo stonden ze \.angs den weg, vrouwen, meisjes, kinderen;
verkleumd en uitgeput, nauwelijks in staat het weinige voed
sel, dat zij zich met ontzaggelijke moeite bij boeren hadden
weten te verwerven, te vervoeren.
lijke dag. De parochie kreeg er
weer een priesterzoon bij. De
Weleerw. Pater Joannes P Hof
O.S.B. droeg zijn eerste plech
tige H. Mis op.
De gidsen van de St Lauren-
tiusparochie hebben hun gebouw
aan de Nieuwstraat weer in ge
bruik kunnen nemen. Bijna 208
aangesloten meisjes namen dien
dag deel aan de algemeene H.
Communie, onder de H. Mis die
door den aalmoezenier, kapelaan
D. ét Wit werd opgedragen, 's
Avonds heeft de Hoogeerw. Heer
Deken de hervatting van dit
jeugdwerk met een toespraak
ingeleid.
300 Spoorwegmannen
den muziektuin.
in
Driehonderd spoorwegmannen
met hun familieleden bevolkten
Maandag 18 Sept. den muziek
tuin, om de spoorwegstaking van
het afgeloopen jaar te herdenken.
Burgemeester v. Kinschot sprak
de dappere stakers toe.
Woensdag 26 September begon
ook voor onze stad de geldinle-
vering. De banken werkten on
der hoogspanning om de men-
schenrijen in koortsachtig tempo
te verwerken. De zwarte dag der
zwarte Pieten, want met eigen
oogen zagen wij in een café, hoe
tientallén briefjes van honderd
aan snippers werden gescheurd.
De laatste dag van de Sep
tembermaand bracht een wijzi
ging in de leiding van de redac
tie van onze Alkmaar-editie.
Frans Otten, die vanaf de bevrij
ding zijn pen hanteerde voor ons
Nieuw Noordhollandsch dagblad
trok naar Amsterdam om daar
voor „De Maasbode" de plaatse
lijke redactie waar te nemen.
Zijn plaats werd ingenomen door
den heer P. J. Sigon.
8-October-viering in vrij
heid.
Spontaan als nooit was ditmaal
de viering van Alkmaar Ontzet
De waarde der vrijheid was wel
licht nooit zoo hoog geschat als
op dezen 8 Octoberdag, na vijf
jaren onderdrukking. De ochtend
uren hadden een bijzonder offi
cieel tintje door de toespraak
van onzen oud-stadgenoot minis
ter Ringers bij het Vrijheidsbeeld
§>n het Victoriapark. Een grootsch
vuurwerk besloot den avond
Maandag 19 October bracht
een slag voor de parochie van St.
Laurentius. De alom graagge-
ziene, sympathieke en actieve
kapelaan de Wit kreeg een ander
arbeidsveld toegewezen en ver
trok naar Loosduinen.
Tientallen van vereenigingen zouden
hrem voortaan als G. A. moeten mis
sen. Ook het woonwagenkamp, de
speciale "parochie" van kapelaan de
Wit, was in down-stemming.
De R.K. Vrouwenbond is na Yijf ja
ren rust weer voor het voetlicht ge
treden in een zeer druk bezochte bij
eenkomst in het Gulden Vlies. Ons
katholieke kamp geeft dus van alle
zijden weer teekenen van leven.
Begin November brengt ln onze ge
meente nogal wat beroering door de
arrestatie van eenige ambtenaren van
den voormaligen Evacuatiedienst. Een
fraude van gïooten omvang blijkt
door eenigen van hen te zijn gepleegd
Dag en nacht werkt de wnd. Comm.
van politie de heer Rijpma, persoon
lijk aan de ontrafeling der feiten.
Eeresaluut aan gevallen ille
gale strijders.
Zaterdag 17 November kon men aan
de Wilhelminalaan een indrukwek
kende plechtigheid aanschouwen. Vijf
ondergrondsche strijders van ons volk
vielen ten offer aan den bloeddorst
der bezetters dien dag juist een jaar
geleden. Sober doch indrukwekkend
werd dezen helden een eeresaluut
gebracht, die het grootsche verzet
van ons' volk en onze stadgenooten
belichaamden. Nooit zal men. hen
kunnen vergeten.
'■rmr
EENIGE REGELS SCHRIJVEN over het werken der Alkrpaar-
sche politie over het afgeloopen jaar, wil eigenlijk zeggen
een beschrijving geven van een groot deel van het lief en leed,
het laatste niet het minst, van de Alkmaarsche bevolking. Daar
uiteraard slechts een bepaalde ruimte van deze kolommen ter
beschikking kan worden gesteld;-ipoet ik mij Zeer beperken in
mijn relaas en enkele feiten uiterst beknopt weergeven. Er is
stof te over om kolommen te vullen. De geschiedenis over het
afgeloopen jaar laat zich zeer duidelijk verdeelen in twee tijd
perken, de politie onder Duitsche bezetting en het corps na de
bevrijding van ons Vaderland. Het aaneenrijgen der gebeurte
nissen in dit korte bestek moet i. v. m. hei zeer afwisselend
politieleven een caleidoscopisch beeld opleveren. Ik behoef U
niet meer uiteen te zetten hoe moeilijk het voor een politieman
kon zijn onder de bezetting, wanneer hij zijn taak hoog opvatte
en een dienend ambtenaar der bevolking wilde blijven.
HOEWEL de ineenstorting van
Duitschland na Dollen
Dinsdag, September 1944, een feit
werd, was het gevaar van maat
regelen tegen bepaalde politie
mannen in den aanvang van 1945
nog geenszins verminderd. De
eenige winst, welke voor de be
volking te boeken viel, was, dat
de houding van de Germaansehe
helden onder het politiepersoneel,
de leden van de N.S.B. en S.S.
enz. geheel gewijzifd was na
Dollen Dinsdag en betoonden zij
zich meermalen als ware liefde
zusters der Nederlandsche maat
schappij. Ik mocht dit ook uit den
mond van den thans gedetineer
den S.D. man Viebahn vernemen.
In Januari 1945 werden herhaal
delijk razzia's gehouden voor den
„arbeidsinzet". Hierbij werd he
iaas het slachtoffer van den Duit-
schen kogel de 22-jarige ingeze
tene R. Breed, die na aanhouding
trachtte te vluchten. Nog wel be
kend zal zijn, dat verscheidene
malen in de gemeente pamfletten
werden aangeplakt, onaerteekend
door „de Vereenigde Verzetsor
ganisaties". waarin werd aange
spoord geen gevolg te geven aan
een oproep voor den „arbeids
inzet".
Veel succes hadden de valsche bil
jetten z.g. uitgevaardigd door den
"Algemeen gemachtigde voor de
totale oorlogsinspanning Liese",
waarin werd kennis gegeven dat het
vertrek van personen, aangewezen
voor den "arbeidsinzet", was uitge
steld i v.mv transportmoeilijkheden.
Er is dan ook van tret vertrekken in
derdaad niets terecht gekomen. Het
politiebureau werd op last van den
S.D. de kluis, waarin de bevolkings
registers van 38 gemeenten werden
geborgen. De toegangsdeuren moesten
dag en nacht gesloten blijven en
slechts één persoon tegelijk moctrt
naar binnen treden. Op 8 Februari
werd een ovèrval gepleegd op het
Stadhuis, waarbij de overvallers' on
der bedreiging met vuurwapenen in
het bezit kwamen v^p een paar hon.
derd blanco persoonsbewijzen. (On
geveer een jaar van tevoren, nl. op
15 Februari 1944, werd "de" overval
op het Stadhuis gepleegd, waarvan
de 19-jarige patriot Jan Hoberg het
slachtoffer is geworden, die op laag
hartige wijze aan het bureau van
politie door gezamenlijke "Germaan,
sche" lafheid is mishandeld.) In den
avond,van dienzelfden dafe, dus 8
Februari, vond nog een overval
plaats bij schoenlrandelaar Netten in
de Langestraat, alwaar een groote
partij schoenen werd ontvreemd,
doch die helaas het leven kostte van
één der overvallers.
Op 15 Februari weer een overval,
hans bij een kleermaker in de
Sehoutenstraat. waar een aantal in
reparatie zijnde Duitsche uniformen
verd meegenomen. Dien dag werd
er ook een aanslag gepleegd op den
owezen hoofdwachtmeester Staats,
lie door een kogel in de linkerarm
werd getroffen. Voorts op 18 Febr.
een aanslag op een bewaker van den
z.g. "wachtdienst tegen sabotage" en
op 13 Maart een pqging tot aanslag
op een aannemer. De laatste overval
vóór de bevrijding vond plaats op"
een manufacturenzaak tot het buit
maken van overalls. Onvergetelijk
lit de periode van oorlogsellende
blijven de z.g. groote hongertochten
lit de groote steden. Des avonds
cwamen de trekkers bij honderdtal-
en om nachtverblijf bij de politie,
lie dan deed wat ze kon doen om
le menschen te helpen. Uit de bur
gerij werd i.v. hiermede een comité
gevormd, dat uitstekend werk heeft
verricht voor dezè door honger ge
dreven menschen. Enkele lokalen
van de St. Adelbertusschool werden
voor hen ingericht.
Men kan zich wellicht nog her
inneren hoe de Londensche radio
Alkmaar heeft geprezen vanwege
het falen der pogingen van de
Duitschers om de Alkmaarders
voor den „arbeidsinzet" weg te
sleepen en hoe ook hier voor de
Alkmaarders „de Victorie" begon.
De beruchte Landwacht wist on
danks het weinig succes, dat zij
voor hun grooten meester onder
de Alkmaarders wist te verove
ren, andere lauweren te oogsten
en ontzag zich niet prooien te be
machtigen voor den arbeidsinzet
onder de doortrekkende en hier
overnachtende door honger gedre
ven Nederlandsche burgers. Een
onvergetelijke minachting moge
hen deelachtig blijven! Plantsoen
dienst zal met leedwezen moeten
getuigen van de omgekaptg^»boo-
men. welke voor brandstof moes
ten dienen. Dreigementen van
den Ortskommandant hierover
bleven vruchteloos. Ook hier weer
het ellendige schouwspel van in
nige samenwerking. Feldgendar-
merie en Landwacht maakten
jacht op „zagers", die naar
Duitschland werden gedeporteerd.
Welk een zonnige late lentebode
beteekende toen als contrast na al
deze sombere tijden de komst van de
voedselpakketten werpende Ameri-
kaansche en Engelsche bommenwer
pers in de eerste Meidagen, die Alk-
maar ook niet vergaten. Het moet
voor den "zwaren" Ortskommandant,
die af en toe het eten in de Centrale
Keuken temidden van de in rijen
wachtende hongerende bevolking
kwam keuren, een onvergetelijken
COMMISSARIS W. RIJPMA.
treurigen dag' zijn geweest! T}e Be
vrijding naderde. De "onzichtbare"
radio's kondigden op Vrijdagavond
4 Mei de Duitsche capitulatie aam
De enthousiaste bevolking van Alk
maar kende geen spertijd meer en
verzamelde zich symbolisch bij het
huis van haar gehate Landwacht,
waar de politie groote moeite had
haar in bedwang te houden. Nog was
er echter geen totale vrede. Op 5 Mei
behaagde het den van zijn troon ge-
stooten Ortskommandant de bevol
king toe te staan de vlaggen uit te
steken, echter niet van officieel© ge
bouwen. Het was zoo waar de politie
die zich nu eens niet ergens aan
stoorde en wapperde de Nederland
sche driekleur des morgens om 10
uur vanaf het Politiebureau, wat een
uitbundig gejuich bij het publiek
veroorzaakte. Onmiddellijk daarop
was de stad één vlaggenzee. Het ging
echter zoo maar niet en de vrijheid
was nog neit geheel gewonnen, want
weer lieten de Duitsche bezetters
door de macht van hun wapenen hun
kanonnentaal spreken. Ieder feest-
vertoon werd des avonds verboden
en wedden er patrouilles met veel
machtsvertoon in de stad geloopen.
Deze nacht kostte nog aan twee
Vaderlanders, leden van de B.S., den
- dood
De bevrijding was de volgende
dagen een totale werkelijkheid.
Op 7 Mei kwamen onze bevrij
ders, de Canadeezen, de stad bin
nen rollen in hun zoo populair
geworden jeeps. Hieraan vooraf
ging de intocht van den Burge
meester, die ik vergezelde. Mijn
eerste taak was het overnemen
van het commando over het po
litiecorps van Kapitein Sauer.
De zuivering volgde en bedroeg
het officieele aantal gezpiverden:
16 man. Hieronder bevonden zich
ook de reeds gevluchte vaandrig
Balkenende en de slechts enkele
weken uit Leeuwarden te Alk
maar bij het corps gedetacheerde
S.S. opperluitenant Huiskes, die
met de Landwacht was vertrok
ken. Als tweede taak volgde toen
onmiddellijk mijn optreden als
Districts en Plaatselijk Arrestatie
Commandant. Ik smaakte het ge
noegen de manschappen der ar-
restatieploegeii te mogen toespre
ken en instrueefen en was het
bijbrengen van bezieling een
overbodige taak. Nog versch ligt
in ons geheugen het enthousiaste
medeleven der bevolking bij de
arrestatie der landverraderlijke
elementen. Het Kerkplein bevatte
'n ontelbare menigte van dicht op
elkaar staande menschen. Men
gevoelde zich bevrijd van zijn
spionnen en handlangers van den
vijand. De samenwerking tus-
schen politie en illegaliteit was
uitstekend en is dit gebleven. De
bres, welke door de zuivering in
het corps was geslagen bracht
enorme moeilijkheden met zich
mede. Daarbij kwam, dat er een
groot aantal leden van het corps
practisch werd uitgeschakeld voor
P.O.D. werk. De politioneele
werkzaamheden verdubbelden
zich en moest alles als het ware
tegelijk worden aangepakt. We
zijn er doorheen geslagen en is er
de eerste maanden door het per
soneel zeer hard gewerkt.
De ge-uniformeerde politie deed
12-urigen dienst. De bijzondere af-
deelingen werken nog steeds onder
hoogspanning en er wordt alle dagen
veel overwerk verricht. Eén regel
van deze Oude jaarsoverpeinzing zou
ik gaarne wijden om hier openlijk
dank uit te spreken aan alle leden
van het corps voor het door hen
speciaal in de eerste maandengele
verde werk. Het verlichtte mijn taak.
De samenwerking met den Militairen
Commissaris is goed geweest. Er be
stond een sfeer van onderling be
grijpen der moeilijkheden. Hooger
kader ontbrak de eerste maanden
geheel en er traden op 15 Augustus
3 Inspecteurs in dienst. Geleidelijk
aan kon aan den Ppbouw van het
corps worden gewerkt. De dagelij k-
sche werkzaamheden namen alles
in beslag; het uitzoeken der sollici
tanten, die zeer vele waren voor
hulpagenten, kostten uren en uren.
Er zijn thans 30 hulpagenten in dienst
getreden die allen echter nog aan
een grondige opleiding zijn onder
worpen alvorens als allround politie,
man naar de eischen des tijds zich
van hun taak te kunnen-kwijten. Er
man naar de eischen des
zich
zal zeker nog een geruimen tijd moe
ten marcheeren alvorens ik tevreden
ben en mijn idee van een up to date
corps verwerkelijkt zal zijn.
Vele. af deelingen Ec. Dienst, Vreem
delingendienst, de. volledige Recher
che, Verkeersdienst, Kinderpolitie
enz. snakken naar deskundig perso
neel. De geheele afdeeling Recherche
(w.o. ook de politieke) alsook de
afdeeling "Bijzondere Opdrachten"
verdienen een bijzonder woord van
lof voor het uitnemende politiewerk
door hen in de afgeloopen maanden
verricht. Dag en nacht hebben zij op
bun post gestaan zonder op tijd te
letten, waardoor vele misdrijven tot
klaarheid zijn gebracht. Alkmaar
heeft' verschillende malen van zich
doen spreken en zeer zeker zal de
strafzaak Van der Pluijm een bij
zondere plaats in haar annalen in
nemen.
In ons aller eeheuffen ligt de
reeks van bevrijdings- en buurt
feesten, die alle bijzonder wel zijn
geslaagd. Naar mijn meening is
het ontbreken van alcoholhouden
de dranken hierop sterk van in
vloed geweest. Als een teeken des
tijds demonstreerde zich eep wa
re danswoede onder de bevolking.
Het was als een bloemknop die
plotseling onder de bevrijaings-
warmte openbarstte. Een kalmee
ring is reeds kenbaar. Als slot van
dit relaas wil ik hier ook tegen
over de burgerij memoreeren het
vele belangrijke werk, dat nog
dagelijks door het „hart" van de
politie, de afdeeling Administratie
in onbaatzuchtige toewijding
wordt gepresteerd. Ook deze af
deeling is steeds overbelast, maar
zij slaan zich er goed doorheen.
Met een sterk vertrouwen, dat het
geheele politiecorps met haar her
nieuwde geestkracht de gemeente
zal dienen, zie ik het jaar 1946
tegemoet.
"St Cin sliver.
Op het feest van Silcaecilia vier
de enze befaamde hat0nie van die
naam haar zilveren be|ansfeest Het
populaire muziekcorps mocht van
heinde en ver op dienig felicitaties
in ontvangst nemen. 1
Op 1 December slootLt m.G. van
Huize Voorhout voorgo|haar deu
ren een zeer verheugentigebeurtpiiit
Het beteekende weer eeL^ap v«der
op den weg naar herstelen het nor.
male leven.
De stormaanval van JolLa*s getui
gen in den muziektuin «gehouden,
bracht heel wat storm on% de ver
schillende bevolkingsgroep* van on
ze stad. De KA. diende bfo. echter
van repliek. Jehova's getuig zullen
het een tweede maal niet
probeeren.
licht
De noodgemeenter% voor
het eerst bijeen.
Onze noodgemeenteraad kwk den
laatsten dag van November vol het
eerst bijeen, met meer nieuwl dan
oude gezichten De eerste zittir|had
niet veel meer om het lijf da|het
verkiezen van wethouders en hef
noemen van commissies, waarva^
tuschen -de uitlag nog niet beïi
schijnt te zijn.
De gemeentepolitie In mcj
lijken tijd. -g Wnd. Comn
saris W. Rijlmia aan 'twoo|
Er zullen weinig organisaties of i|
stellingen zijn die zoo den heelen
zettingstij d door direct betrokk^
waren met allerlei maatregelen val
den bezetter. Dit was voor ons oe|
reden den wnd. Commissaris van Po
litie den heer W. Rijpma te vcrzoej
ken voor deze speciale gfelegènhei<|
een overzicht te willen geven van he
wel en wee van het politiecorps iri
onzé gemeente gedurende het af ge-!
loopen jaar. De taak van den wnd.;
Commissaris vanaf na de bevrijding.
was ook zeker niet Hcht. Zijn wij j
goed ingelicht dan zal als bekroning
voor zijn werken binnen zeer afzien- j
baren tijd zijn benoeming tot defini
tief commissa.ris afkomen, Waarmee
men de gemeente zeer zeker zou kun
nen fellclteeren. Wij laten de heer W.
Rijpma hieronder zelf aan het woord.
Op den drempel van 1943.
Zoo stappen wij morgen met fris-
schen moed het nieuwe jaar binnen.
Om twaalf uur vannacht zetten wfl
een royale streep onder 1945. Dat is
voorbij. De Wik dient voorwaarts ge
richt, met vertrouwen dat voor heel
de wereld, voor ons landje en niet in
het minst voor ons dierbaar Alcmaria,
1946 de stevige basis zal baren voor
een vredige toekomst In welvaart
voor land en volk. Dat is de meest
elementaire voorwaarde op den In
geslagen weg naar herstel op elk ter
rein. Le magere jaren zijn voorbij;
of de vette al zullen aanvangen is een
"brandende" kwestie. Doch wanneer
de goede wil er Is, zal met Gods hulp
het nieuwe jaar den inzet vormen
van een schoone toekomst in vrede.
P. S.
LANGE VINGERS
Ten nadeele van een inwoner van
onze gemeente werd dezer dagen een
hoeveelheid schapenwol, die hing te
drogen ln de achterkamer, ont
vreemd.
Uit een winkel aan den Westerwefl
werd een doos met rollen pepermunt
gestolen.
Een winkelier in de Hoogstraat
deed aangifte bij de politie, dat uit
zijn winkel een doos met vet was
gestolen.
gevaarlijk kinderspel
Door een inwoner dezer gemeente
werden eenige houders met patronen
ontnomen aan kinderen, die hiermede
op het Stationsplein aan het spelen
waren. e
Het gevaarlijke goedje ligt thans
veilig opgeborgen in 't politiebureau.
REPATRIEERENDEN
De familieleden, di^ bereids bericht
hebben ontvangen van C.B.V.O. dat
zij hun familieleden kunnen ver
wachten, kunnen er op rekenen dat
zij op 2 of 4 Januari worden thuis
gebracht.
NUTS SPAARBANK TE ALKMAAR
Vergelijkend jaaroverzicht
1944—1945.
Bij de Nutsspaarbank te Alkmaar
werd in 1945 aan spaargelden ontvan
gen 5.097.393.39 (v.j. 2.261.534.54)
en terugbetaald f 1.754.327.60 (v. j.
1.328.889.62), zopdat meer werd in
gelegd dan terugbetaald 3.343.065.79
(V. j. 932.644.92).
Voorts wgjrd ovm 1945 aan rente
op de spaarrekeningen bijgeschreven
totaal 198.370.23 (v.j. 148.124.01);
Het spaarderskanitaal. by den aan
vang van 1945 groot 7.121.008.35,
bedroeg aan het einde van het jaar
10.662.444.37, waaronder 51.204.73
verschuldigd aan op school sparende
kinderen.
In 1945 bedroeg het aantal posten
van inleg 3.6.877 (v.j. 29165), dat van
terugbetaling 13.369 (v.j, 10.130) te
zamen 50.246 (v.j. 39.295).
In 1945 werden uitgereikt 3869
nieuwe boekjes (v.j. 2150), waar
onder 20 aan schoolspaarders (v. J.
320), terwijl 637 boekjes (v.j. 487)
werden ingetrokken.
BSj den aanvang van i945 Indroeg
het aantal in omloop zijnde boekjes
18..956. Dit aantal vermeerderde -dn
1945 met 3232 tot 22.188; waaronder
2334 van op school sparende kinde
ren.
Het gemiddeld tegoed per spaarder
(de schoolspaarders buiten beschou
wing gelaten) bedraagt thans 534.46
(v.j. 430.56).
Het aantal spaarbusses in omloop
is thans 3689 (,v.j. 3751). Het aantal
ledigingen bedroeg 3406 (v.j. 3962),
waarbij bleek, dat in de busjes ge
spaard was 54.993.53 (V.j. ƒ50.426.47)
Vleeschbonnen pas
Maandag geldig
Het Centraal Distributiekantoor
deelt mede, dat men met ingang
van de distributieperiode, welke
op 6 Januari a.s. begint op den
Vrijdag en Zaterdag voorafgaan,
de aan de periode vap geldigheid
op de nieuw aangewezen vleesch
bonnen geen vleesch mag koopen,
In den vervolge is het koopen op
de nieuwe vleeschbonnen eerst
toegestaan van den eersten
Maandag der periode van geldig
heid af, evenals'dit met melk en
aardappelen reeds het geval is.
Tweedehandsch!
De 50.000 tweedehandsch fiet
sen, welke in Enigeland zijn aan
gekocht, zijn voor het grootste
gedeelte bestemd voor de getrof
fen gebieden Behalve heerenrij
wielen zijn damesfietsen en een
aantal zware transportfietsen
aangekocht. De uniforme prijs
zal f 55.bedragen. Die rijwie
len. welke niet in de getroffen
gebieden in distributie gebracht
zullen worden, komen ter be
schikking van het personeel van
groote bedrijven, welke van vi
taal belang zijn voor de Neder
landsche volkshuishouding. Aan
vragen kunnen collectief worden
ingediend bij het Rijksbureau
voor Metalen te 's-Gravenhage.
In den linker bovenhoek van het
couvert plaatse men het woord
„rijwielen"
VIJF MEI
dag in onze
schiedenis en
deze dag vers
met een eJrtr:
Wij ademer
In deze ui
gedachten zon
van millioent
aarde zijn ve
verschrikking
genomen. En
dank de ged;
dere overhel
venal aan Go
over de moei
fermd en de
kans gegever
Opnieuw v
gen alles te
licht der eeu
van honderdi
bleekt, versi
Het is de on
een grooten
God verlorer
wankelt nie
menschen fa
geeft Hij hor
de eeuwighe:
wij o.m. in c
kei,, na het
treden, van
pers.
rentie
1945:
Inter
heid v
het* Ha
stap n;
gin, waar
worden,
de interr
te betrad
het zou
hen, die
ven zijn.
