Nieuuu
BUYEN IN CHAMONIX
Pro en contra DE ZUSVERING
Voor Alkmaar en omgeving
Bureaux:
HET COMPROMIS
IN DEN OMROEP
Beter op dreef dan in Warmenhuizen!
LICHTING 1945
Niet voor Duitschlond,
moor voor India
Ds verbindingen in de
Zaanstreek
Nog steeds onrust in
p China
lang-ademige debatten
in de Tweede Kamer
DE AMERIKA-TRIP
Van de Nederlandsche
journalisten
tfootdreclacteur: R N
Smits: rayon-redacteur
P Siffon
Abonnementsprijs t 3.40
oer kwartaal; t 1.20 per
maand. Inclusief Incasso-
Tosten
Prijs der advertenties
13 ct per mm. regel.
40 m.m. breed: in tekst
26 ct per m.m regel. 50
m m breed Contract oc
N o ordh ollands ch DatfLlad
Buiten God u
nergens veilig
'Von del)
ZATERDAG 19 JANUARI 1945
41e JAARGANG - NUMMER 10835
ALKMAARLangestraat
42Ar tel. 4330 (K 2200)
HOORN: Draaf singel 59
tel. 4712 (K 2290)
DEN HELDER: Loods,
gracht 69. tel. 2383 K 2230
SCHAGENMolenstraat
52 tel 459 (K2240).
Bankrelatie:
Noorderbank
VOOR DE RADIO, in de weke-
lijksche regeeringscauserie.
sprekend over „Radio Nederland
in den overgangstijd.", onder den
titel: het compromis in den om
roep, heeft minister v. d. Leeuw
er Vrijdagavond op gewezen, dat
de radio-uitzendingen met ingang
van morgen, Zondag, niet langer
verzorgd zullen worden door
Herrijzend Nederland, maar door
de Stichting Radio Nederland in
overgangstijd, waaraan de om-
roepvereenigingen haar medewer
king verleenen. De Minister
bracht in de eerste plaats een
woord van dank aan Herrijzend
Nederland, waarmee wij instem
men, al waren de uitzendingen in
meer dan één opzicht niet cri-
tiekloos.
De Minister heeft vervolgens
een en ander verteld over de
nieuwe regeling, wat hoofdzake
lijk wel bekend is. Het valt ons
echter op, en wij willen dat met
een maar, in het kader van een
samenvatting van zijn woorden,
zeggen, dat hij de zaak veel te
veel als een politieke, en niet
voldoende als een ideologische
„aangelegenheid", dit is dus als
een zaak yan wereldbeschouwe-
lijken aard, heeft behandeld.
Excellentie v. d. Leeuw heeft
meer een excuus tot den nieuwen
toestand, dan een objectieve toe
lichting daarop gegeven, een ex
cuus, dat in meer dan één op
zicht niet van polemische trek
ken vrij te pleiten was. Een defi
nitieve oplossing van het radio-
vraagstuk, zoo bracht de Minis
ter in herinnering, kan eerst tot
stand komen, wanneer een vrij
gekozen volksvertegenwoordiging
zich daarover kan uitspreken, In
zooverre is dit dus inderdaad een
politieke, staatkundige, zaak,
maar als ooit blijkt, dat staat
kunde, en politiek, met de levens-
en wereldbeschouwing te makeni
hebben, dan is het wel mede op
dit terrein!
Immers, de Minister gaat na,
hoe zeer de opvattingen over
het „radiobestel", vergeleken Dij
den voor-oorlogschen toestand,
veranderd zijn en noemt dan de
merkwaardige uitspraak van de
Synode der Hervormde Kerk die
zich, evenals de Vrijzinnig Pro-
testantsche Omroep, vóór een
Nationale Omroep verklaarde.
Manr de Minister had er. jt» zhn
zachtst gezegd, volledigheidshalve
ook op moeten wijzen, dat o.a.
het Doorluchtig Episcopaat van
Nederland zich uitdrukkelijk uit
gesproken heeft voor een zelf
standige Katholieke R'dio-om-
roep. Dit was geen politieke uit
spraak.- maar wel een uitspraak,
waar de staatkunde rekening mee
moet houden.
Als de minister dan ook over
„symptomatische" uitspraken
spreekt, daarbij doelend op de
motie van de Herv. Svnode en de
beslissing van den VPRO., dan
had hij de uitspraak der Bis-
srhopnep niet mogen -"-erzwijgen.
En als hij zegt, dat die „symp
tomatische" uitspraken ook gel
den voor breedere lagen van ons
vólk, doch dat de verkiezingen
eerst zullen leeren, hoe breed die
lagen zijn, dan trekt de minister
deze zaak ten, principale veel
meer in een politieke sfeer, dan
met de werkelijkheid overeen
komt. Het katholieke standpunt
bijv. is niet allereerst afhankelijk
van een politieke uitspraak," maar
van een uitspraak van het Ker
kelijk Gezag, dat in deze aange
legenheid van cultureel-moree-
len aard allereerst tot oordeelen
bevoegd is en een leiding geeft,
die beslissende richting geeft voor
alle Katholieken. Het is om meer
dan één reden goed, dit nog eens
vast te stellen!
Uit de rede van minister v. d.
Leepw stippen wij verder aan,
dat hij de ..rechten'' van de om-
roepvereenigingen o.i. te eng be
kijkt. Ook is het ons niet duide
lijk, wat de bewindsman bedoelt,
als hij spreekt over twee dingen
in de regeling, waarbij de Regee
ring zich niet kan neerleggen, nl.
ten eerste, dat de eischen waar
aan moet worden voldaan voor
de uit te zenden programmastof,
EERSTE DAG van de inernationale wedstrijden in het
hardrijden op de schaats te Chamonix, waar een winter-
sportweek wordt gehouden, is voor de Nederlandsche deelne
mers een groot succes geworden. Zooals hekend nemen aan deze
wedstrijden van Nederlandsche zijde deel de nationale kam
pioen Herman Buy en, Jan Roos en Siem van Hoorn, 's Morgens
werd begonnen met de 500 meter en des middags volgde de
3000 meter. Op beide nummers wisten Buyen en Roos met
flinken voorsprong resp. de eerste en tweede plaats te bezetten,
terwijl van Hoorn resp. als zevende en vierde werd geklas
seerd. Niemand zal wel vermoed hebben, dat het eerste optre
den van de Nederlandsche rijders in het buitenland een der
gelijk eclatant succes zou worden.
Van Buyen toch was bekend
en dit bleek onlangs bij de wed.
strijden in Warmenhuizen
dat hij nog niet prima in
vorm was, daar zijn lichamelijke
conditie te wenschen overliet. In
Warmenhuizen werd onze natio.
nale kampioen op de 500 M. zelfs
zesde met een tijd van 50,7 en
thans in Chamonix reed hij er
precies 47 sec. over en Roos liet
47,3 sec. noteeren.
Nu zijn er drie vragen: heeft
Buyen zich in Warmenhuizen
gespaard, is zijn physieke condi
tie de laatste weken zoo zeer
verbeterd of hebben de dagen
van training vóór de wedstrijden
te Chamonix hem ineens in top.
vorm gebracht? De oplossing zal
ook hier wel in het midden lig
gen. waarbij natuurlijk de vaste
wil van de rijders heeft voorgeze.
ten om nu eens te toonen, dat de
Nederlanders, ondanks de oor.
logsjaren, wel degelijk in de in.
ternationale schaatsen wereld 'n
woordje .kunnen meespreken.
te strak zijn en dat een enkele
omroepvereeniging het recht van
veto zou hebben in de program-
ma-coördinatie-commissie. Ten
tweede meent de Regeering. dat
billijk is 't verlangen' van het in
terkerkelijk overleg in radio-aan
gelegenheden, om de kerken ook
buiten de eigenlijke godsdienst
oefeningen aanspraak te doen
maken op zendgelegenheid. Het
is duidelijk, dat deze -zaak be
trekking heeft op de meenings-
verschillen lm christelijken en
protestantsch-christelijken kring.
In beginsel schijnt het ons ech
ter niet de taak der kerk, om
maatschappelijke radio-uitzendin
gen te verzorgen. Maar wat deze
twee punten betreft, „waarbij de
Regeerimg zich niet kan neerleg
gen" vragen wij ons af, hoe da
nieuwe overgangsregeling, welke
immers' morgen begint, nu wer
ken kan. als zulk een voorname
partij, gelijk de Regeering is, dit
standpunt inneemt. Intusschem
heeft de minister aangekondigd,
dat hij binnenkort op deze aanr
gelegenheid zal terugkomen, in
gemeen overleg met de volksver
tegenwoordiging.
Terwijl de betere omstandighe.
denin een wintersportplaats ook
een hartig woordje meespreken.
Op de 500 M. volgde op de
beide Nederlanders de Fransche
kampioen van 1944, Pepin, die in
Chamonix woont, met een tijd
van 48,9 sec. De Franschman
Leon Quaglia, die ongeveer 20
jaar de nationale titelhouder is
geweest, reeds ondanks zijn 50
jaren mede en werd achtste met
51 sec. Van Hoorn noteerde 50.1
sec.
De Belg' Willems werd vijfde met
49.6 sec. hetgeen een nieuw Belgisch
record beteekende. Het oude was
50.4 sec.
Op de 3000 M. maakte Buyen een
uitstekenden tijd van 5 min. 16.2 sec.
(in Warmenhuizen deed hij er 5 min.
48.2 sec. overil); Roos volgde met
5 min. 28 sec. en de Franschman
Pepin op de derde plaats met 5 min.
28.7 sec., hetgeen tevens een nieuw
Fi'ansch record beteekende (bet oude
stond op naam van Paul Rovayez met
5 min. 33 sec.): van Hoorn kwam op
de eervolle vierde plaats met den-
zelfden tijd als de Franschman. Ook
de Beige., .stfg'ozn op dezen afstand
een nieuw record, want Huylbroeck
verkreeg de vijfde plaats In den tijd
van 5 min. 33.5 sec.
(Vervolg pag. 3, 4e kolom)
IN TEGENSPRAAK met ver-
schillende geruchten en onjuiste
krantenberichten verneemt het
A.N.P., dat er op het oogenblik
geen sprake is van een bezetting
van een deel van Duitschland
door Nederlandsche troepen. De
lichting 1945, welke thans ge
keurd wordt en yermoedelijk in
Mei a.s. in zijni geheel onder de
wapenen zal zijn, is volledig be
stemd voor den dienst in Indië.
Slechts een gering contingent zal
vermoedelijk in Nederland blij
ven.
Met ingang van Maandag 21
Januari zullen de Nederlandsche
Spoorwegen een busdienst openen
van Zaandam over Uitgeest naar
Beverwijk. De bussen staan bij
de spoorwegstations.
Zoowel de Kwo Min Tang als
de communistische leiders te
Tsjoengkimg verklaren verontrust
te zijn over de berichten, welke
melding maken van gewapende
botsingen in China met schending
van de wapenstilstandsoveceen-
komsten. Gevechten van vrij ern
stige afmetingen doen zich voor
in verschillende plaatsen, o.a. in
Jingkau in Mandsjoerije. Deze
betreurenswaardige incidenten
vermogen echter geen afbreuk te
doen aam de onderhandelingen te
Tsjoengking, waar de politieke
Volksraad blijft streven mar een
regeling van alle politieke ge
schillen tusschen de Kwo Min
Tang en de communisten, aldus
de correspondent van de Times.
2QUIVERINGEEN BRON VAN KWELLING en van onrust
in het vaderlandsche gemoed, een voortdurend gevaar van
splijting in het volk.Dat blijft de conclusie ook na drie
dagen van langademige debatten in de Tweede Kamer over de
zuivering, naar aanleiding van hetgeen daarover in de Regee-
ringsnota is medegedeeld. Verleden week. Vrijdag is de Kamer
er nog even mee begonnen, drie sprekers hebben zich toen laten
hooren, Donderdag en Vrijdag van deze week is de discussie
•.onendelijk" voortgezet. En het is er net mee als met de drank
bestrijding, voor en tegenstanders komen nooit tot elkaar
J"\E ZUIVERING betreft feitelijk
alles en iedereen, maar in het
bijzonder waren toch wel de kun
stenaars. de ambtenaren, de stu
denten en de pers in het parle
mentaire geding. Men spreekt van
een onbehagelijken en onzekeren
Japansche krijgsgevangenen, die op Java werden ontwapend,
aan het werk op het vliegveld te Batavia, waar ze onder
bewaking van Britsche soldaten nieuwe startbanen moeten
aanleggen. Anefo P.
toestand, zooals mej. Tendeloo, die
de houding der eereraden en der
bedrijfscommissies wel eens on
zuiver noemde in verband met
concurrentie-motieven. Er zit ze
ker in de zuivering nog geen
schot. Er loopen nog vele gestaak
te burgemeesters rond. En wat de
studenten betreft, was de alge-
meene klacht deze, dat de z.g. on
derteekenaars van de beruchte
verklaring veel zwaarder gestraft
worden dan de hoogleeraren, die
tot de houding der onderteeke
naars hebben bijgedragen. Trou
wens, ook hoorde men sferk de
klacht, dat, als zoo vaak. de klein
tjes gemakkelijker slachtoffer
worden dan de grooten....
Waar blijft het wetsontwerp
inzake de zuivering der kun
stenaars, vroeg o.a. de heer
v. d. Goes van Naters, die
toen nog niet wist, dat onge
veer op hetzelfde oogenblik
dit wetsontwerp bij de Kamer
werd ingediend. Het ontwerp
regelt de normen, - eindelijk!
waarnaar de kunstenaars
ten aanzien van hun houding
tijdens den bezettingstijd be
oordeeld zullen worden en
geeft de maatregelen aan, die
tegen hen genomen moeten
worden.
Fout op fout is met de amb
telijke zuivering gemaakt, be
toogde de heer Sweens, R.K., het
geen o.a te wijten is geweest aan
de ondeskundigheid van het M.G.,
(Vervolg pag. 3, 4e kolom)
Voor de w eerberichtendienst
maakt men den laatsten tijd
op het K.N.M.I. te De Bilt
dagelijks gebruik van de Radio-
somne. Deze is aan een para
chute bevestigd en beiden wor
den door een ballon omhoog-
gebracht. Zoodra de ballon de
aarde verlaat zendt de Radio-
somne een fluittoon uit, welke
op den grond geregistreerd
wordt. De leider van den weer-
dienst rechtsmet de ballon>
even voordat deze omhoog ge
laten wordt. Anefo/'t Sticht P.
Een speciale verslaggever seint
ons uit New York:
De zes Nederlandsche journa.
listen, die thans op uitnoodiging
van de Amerikaansche regeering
een rondreis door de Vereenigde
Staten maken, waren Vrijdag
avond de eere-gasten aan een
diner, gegeven door de Neder
landsche Club te New York. De
Nederlandsche kolonie was sterk
vertegenwoordigd. Onder de aan.
wezigen bevopd zich ook de wnd.
consul-generaal de heer v. Swin.
deren.
Verscheidene sprekers verweL
komden 't Nederlandsche gezel,
schap. Prof. J. H. Hellema sprak
namens de Nederlandsche jour
nalisten zijn dank uit voor de
hartelijke ontvangst en gaf een
beschrijving van het snelle her
stel, dat Nederland de afgeloo.
pen acht maanden op velerlei
gebied heeft beleefd. Hij ver
zuimde niet de aandacht te ves
tigen op Nederland's veelvuldige
behoeften op economisch terrein.
Prof. Hellema zeide vervolgens,
dat het gezelschap Nederlandsche
journalisten zich had afgevraagd,
op welke wijze het aan het Ne
derlandsche publiek een getrouw
beeld van de Ver. Staten zou
kunnen geven. Hoewel in betrek
kelijk korten tijd een uitgestrekt
gebied moet worden afgelegd, zei-
de prof. Hellema niettemin te
vertrouwen dat de reis haar doel
niet zou missen, n.l. Nederland 'n
beter begrip bij te brengen van.
Amerika en omgekeerd.
Het gezelschap zal een week in
New York blijven en daarna een
bezoek brengen aan Boston, De
troit, Holland (Michigan), Chica
go. San Francisco, Hollywood,
Santafe, New Orleans, Washing
ton en andere plaatsen
Op de Donderdagochtend ge
houden persconferentie, waar ca.
30 Amerikaansche verslaggevers
aanwezig waren die den Neder-
landschen journalisten allerlei
vragen stelden over den weder
opbouw, de annexatie en Indone
sië, bleek, dat r.ien in de Ver.
Staten over het ratste onderwerp
slecht is ingelich De Nederlan
ders konden heel vat misverstan
den wegwerken!
