2
Stad en Omtrek
Gemeentepolitie
NIJVERHEIDS
ONDERWIJS
MOET VERNIEUWD
Voor het te laat is
(2aatste nieuws
Sjahrir en de Britten
MEISJE DOOD
GESTOKEN
MAANDAG 28 JANUARI 1946
Bij Kon. Besluit is bepaald,
dat in de volgende gemeenten
in Noordholland de politie zal
bestaan uit gemeentepolitie:
Alkmaar, Amsterdam, Bever
wijk, Bloemendaal, Bussum,
Haarlem, Heemstede, Den
Helder, Hilversum, Nieuwer
Amstel, Velzen, Zaandam en
Zandvoort.
ALKMAAR
Zaterdagmiddag had de afdee.
ling Alkmaar van den Bond van
leeraren en leeraressen bij het
Nijverheidsonderwijs een verga
dering belegd, waarop de heer
Meurs, voorzitter van den bond,
het woord voerde.
In zijn openingswoord stelde
de voorzitter van de afd. Alk
maar reeds aanstonds vast waar
om het ging. Nu er zooveel ge
sproken wordt van vernieuwing,
rijst bij de docenten van het
nijverheidsonderwijs langzamer
hand de vraag,of ook thans weer
deze tak van onderwijs verwaar
loosd zal worden. Spr. betoogde,
dat, wil men een betere maat
schappij opbouwen, men zal
moeten beginnen bij het kind.
Naar aanleiding van het feit,
dat juist deze maand 25 jaar ge
leden de wet op het Nijverheids
onderwijs tot stand kwam, gaf
de heer Meurs een overzicht van
de voorgeschiedenis
van dit onderwijs.
Het is aan de energieke hou
ding van den heer H. J. de Groot,
Inspecteur van het Vakonder
wijs, te danken geweest, dat in
1861 te Amsterdam de eerste
Ambachtsschool kon worden ge
opend, zij het dan met een be
perkt aantal leervakken. Dat er
inderdaad een ernstige behoefte
aan vakonderwijs bestond, blijkt
wel uit het feit, dat in 1900 reeds
21 ambachtsscholen waren opge
richt, terwijl thans 120 dagscho
len voor de vakopleiding werken.
In 1940 bedroeg het aantal leer
lingen bij het nijverheidsonder
was 75.000. Geleidelijk kwam er
van regeeringszijde eenige sub
sidie, al was die aanvankelijk
gering.
Het theoretisch onderwijs, dat
aanvankelijk in de avonduren
werd gegeven, moest tenslotte
ook in het programma van de
dagschool worden opgenomen,
hetgeen het onderwijs kostbaar
der maakte. Deze factor, tezamen
met de steeds grootere vraag
naar geordend nijverheidsonder
wijs, eischte een wettelijke rege
ling, die dan ook in 1919 tot stand
kwam en de kroon zette op het
werk van het particulier initia
tief. Subsidie was van dit tijdstip
af verzekerd.
Bezuiniging
Uitvoerig behandelde spr. het te
rugbrengen van den opleidingsduur
van 3 op 2 jaar. De Nederlandsche
grootindustrie vestigde de aandacht
van de Regeering op het feit dat de
Ambachtsschool een te uitgebreide
opleiding gaf. Over het algemeen
bleven de werklieden die hun oplei
ding' hadden genoten aan een Am
bachtsschool niet langer dan enkele
jaren in de werkplaats; zij waren
door hun opleiding in staat na eeni
ge jaren op te klimmen tot machinist
of constructief teekenaar hetgeen
een tekort aan handarbeiders veroor
zaakte. De regeering heeft toen de
wenschelijkheid geuit; den duur der
opleiding' te verkorten van 3 tot 2
jaar.
Hoewel vooral van de zijde der
plattelandsscholen daartegen hevig
verzet werd geboden en zoowel het
NVV als het R.K. Werkliedenverbond
ernstig protesteerden is in 1935 be
sloten over te gaan tot het invoeren
van den 2 jarigen cursus. Tegelijk
ging' de groot soepelheid ten aan
zien van de indeeling der stof en
den duur der opleiding over in een
nauwgezet staatstoezicht.
Thans is het programma van het
Nijverheidsonderwijs dermate belast
dat niemand er voor durft in te
staan dat de behandelde leerstof ook
werkelijk eigendom is geworden van
de leerlingen. Bij het Ambachtson-
derwijs is niet het derde jaar weg'-
genomen maar practisch het eerste
waardoor het fundament van de
verdere opleiding ontbreekt. Voor
uitbreiding van den stof en het doen
uitvoeren van grootere werkstukken
bestaat geen gelegenheid meer. Et
moet iets gebeuren voor het te laat
is.
Algemeen vormend onderwijs.
Men moet niet vergeten welke
taak voor de leerlingen in de toe
komst is weggelegd welke plaats zij
in d# samenleving moeten innemen.
Het Nijverheidsonderwijs nu geeft
alleen technisch onderricht.
Concreet komen onze verlangens
neer op het heelen van de oude
wonde van 1935; dus den terugkeer
tot den 3 jarigen cursus. Aanpassing
van het onderwijs aan de eischen die
de voortschrijdende ontwikkeling
van de techniek stelt en weder
invoering van het "leerling" stelsel.
De afwijzende houding die aan
vankelijk ook van oriderwijszijde te
gen dit stelsel werd ing'enomen heeft
zich gewijzigd.
Als overgangsperiode van de
schoolopleiding tot de volslagen me
dewerking' in het productieproces is
een tijd' noodig waarin de leerling
onder voortdurend toezicht staat ter
wijl hij zijn vakbekwaamheid moet
uitbreiden door het volgen van aan
vullende lessen.
De heer Meurs besloot zijn be
langwekkende rede met het uitspre
ken van den wensch dat er een groo-
ter contact zou worden gelegd tus-
schen het Gezag en de leerkrachten
tusschen de leerkrachten en de
leerlingen en hun ouders maar te
vens tusschen het onderwijzend per-
sdfteel onderling.
SPIJBELAARS!
Door de politie werd proces
verbaal opgemaakt terzake
van overtreding van de leer
plichtwet, in casu ongeoor
loofd schoolverzuim. Van de
zijde der onderwijsinspectie
wijst men de ouders op het
feit, dat zij verantwoordelijk
zijn voor het naleven der be
palingen in deze.
VERDWAAL»?
De jeugdige J. K., wonende
alhier, vertelde Zaterdagmorgen
aan zijn ouders, dat hij in de Ber
ger Duinen ging trach en zich te
oriënteeren met behulp van een
kompas, dat hij zoo juist in zijn
bezit had gekregen. Toen de ion
gen. echter 's avonds op het afge
sproken uur niet thuis kwam,
maakten zijn ouders zich begrij
pelijkerwijze ongerust en stelden
zich in verbinding met de Politie.
Zondagmorgen was K. nog
steeds niet opgedoken. Op voor
stel van den vader van K., zelf
oübaas van de Verkenners, rukte
om half elf een troep Voortrekkers
uit, die met haar leider een on
derzoek zou instellen in de dui
nen. Nadat de Marechausseé te
Bergen om een opgave van de
mijnenvelden was gevraagd,
speurde de troep tot .laat in den
middag het duinterrein tot den
Franschman af. echter zonder re
sultaat.
In den loop van Zondagmiddag
is de globetrotter gevonden. De
plaats van on: dekking doet bij
ons twijfel rijzen aan de precisie
van 's jongemans kompas. De
Politie wist nl. de hand op hem te
leggen bij Haaksbergen, aan de
Duitsche grens!
LINKS GEREDEN
Vrijdagmiddag te omstreeks 12
uur kwam een auto met aanhang
wagen. die zich via de Laurens-
straat naar de Nieuwesloot begaf,
in botsing met een motorrijtuig,
dat vanaf de Nieuwesloot de Lau-
rensstraat in wilde slaan. Beide
wagens reden eenigszins links ran
den weg. Daar de rem van den
aanhangwagen niet functionneer-
de, schoof deze op de auto, die
werd beschadigd. Persoonlijke on
gevallen kwamen niet voor. Tegen
beide bestuurders werd proces
verbaal opgemaakt.
OOK „ROXY" AAN DEN SLAG
Het oude aantal Alkmaarsche
bioscopen zal binnen enkele dagen
weer compleet zijn. Het Alk-
maarsch Bioscooptheater, voor den
oorlog beter bekend onder oen
naam van „Roxy" zou Vrijdag
avond jl. al begonnen zijn, indien
niet op het laatste moment geble
ken was, dat de geluidsversterker
tijdens zijn zwerftochten na Dol
len Dinsdag belangrijke averij had
opgeloopen. Intusschen zijn de
reparaties zoover gevorderd, dat
de exploitant hoopt heden- of
morgenavond weer te kunnen
draaien. Op het programma staat
o.a. „De zwarte kamer" met Boris
Karloff in de hoofdrol. De zaal
opening zal aan het theater wor
den bekend gemaakt.
SCHAATSWEDSTRIJDEN
VOOR VOETBALLERS
Nu de voetbal toch rust heeft.
zij het dan gedwongen was
het een goede gedachte van het
bestuur van de Ijsbaan Heiloo
voor de voetballers wedstrijden
op de schaats te organiseeren.
Zondag kwamen op de mooi ge
legen Ijsbaan Heiloo vier der
beste hardrijders van Alc. Victrix.
Alkm. Boys, AFC en HSV aan
start om elkaar te bekampen op
de 500, 1500 en 3000 M.
Behalve een beker ais vereeni-
gingsprijs, waren er nog vier in-
dividueele prijzen voor de vier
rijders, die de beste prestaties le
verden, beschikbaar gesteld.
Er was veel belangstelling en de
talrijke supporters van de diverse
vereenigingen hebben 't heusch
niet aan aanmoediging laten ont
breken.
Er werd dikwijls fel gestreden
en na vele spannende wedstrij
den het waren tijdraces
werden in het eind-klassement
winaars:
1. T. Kaal (Alc. V.) op alle 3
afstanden eerste.
2 H. Toepoel (Alc. V.) op alle 3
afstanden tweede.
3 Schipper (Alkm. Boys).
4 H. v/d Wille (HSV).
Alc. Victrix won den vereeni-
gingsprijs en kwam dus dit jaar
in 't bezit van den wisselbeker.
Na afloop reikte de heer v/d
Vall met eenige hartelijke en toe
passelijke woorden de prijzen uit.
De voorzitter van Alc. Victrix,
de heer T. Bonsema, dankte voor
het initiatief tot het houden van
deze wedstrijden. Hij hoopte niet,
dat het de laatste maal was dat
deze wedstrijden werden gehou
den.
WAARHEEN DEZE WEEK?
Maandag 8 uur: „Voetbaltech
niek en tactiek" door ir. van Em.
menes, Centrumhotel, Kraanbuurt.
8 uur: Ver. „Oud Alkmaar", Hotel
Irene. 8 uur: „De schamele straat
zanger", Gulden Vlies.
Donderdag 8 uur: ,Joop ter
heul", copgevoerd door „Jong le
ven", Wapen van Heemskerk.
Vrijdag 8 uur: „Spanje", lezing
door H. F. Barth, Murmelhus-
gymnasium. 8 uur: „Prof. Kle-
now". abonnem. voorstelling. Gul
den Vlies.
Zaterdag 7.30 uur: „Halterpara
de 1946", Gulden Vlies.
t/m Donderdag: Victoria-thea
ter: „De man in het grijs';, ^Har
monie: „Vrouwengevangenis Ci
nema Americain: ..'n Reuze-type
„EEN MOEDER"
Bijna vlekkelooze vertolking
Zoowel de titel als de inhoud
van dit „diep aangrijpend too-
neelspel in drie bedrijven heb
ben ons eenigszins doen denken
aan de bekende volksstukken
van Heijermans, die thans wel
een weinig uit den tijd raken.
Ook „Een Moeder" is een spel,
waarin de sentimenten hevig
botsen en minder goede spelers
dan die van het Amsterdamsch
Tooneel zouden er waarschijnlijk
een melodrama van hebben ge
maakt. Dit was hier zeker niet
het geval Wanneer er van sen
timentaliteit sprake was, dan lag
dit aan het stuk zelf en niet aan
de wijze waarop het werd ver
tolkt.
Na een beslist zwak eerste be.
drijf, kregen wij in de tweede en
derde acte mooi bezield spel te
zien, dat ons boeiend wist mee
te voeren in de steeds stijgende
spanningen. Hier werd het spel
waarlijk dramatisch, en het speet
ons eigenlijk, dat de ontknooping
ietwat prozaïsch kwam.
Wij hebben kunnen genieten
van goed tooneelspel, waarin alle
acteurs, uitgezonderd Julius
Brongers, een vrijwel vlekke
looze vertolking gaven. Cor Her-
mus zouden wij in' overweging
geven in het vervolg de vroom
heid er niet zoo dik bovenop te
leggen, terwijl wij de open-doek
jes na de afzonderlijke bedrijven
liever niet meer zouden zien. Het
deed afbreuk aan de sfeer,
iemand, die na een sterk bewogen
scène in zwijm was gevallen,
anderhalve seconde later weer
frisch en fleurig voor het applaus
te zien buigen. R.
BERGEN
„OP GOED GELUK"
door „De Maskerspelers"
„De Maskerspelers" brachten in
de Rustende Jager het blijspel
„Op goed geluk", door Frank
Vosper. Een verloofd paartje
(zeer goed vertolkt door de debu
tanten Rie Koster-Ruis en Joop
Uitentuis) maakt van de gelegen,
heid. dat de ouders afwezig zijn,
gebruik een diner te geven. Men
vergist zich echter in den datum
en dat brengt allerlei verwikke
lingen. Zoo verschijnt een onge.
noode gast, Mrs. Camëron (mevr.
G. Beeldman-Rensink), die in de
veronderstelling verkeert haar
man te hebben vermoord. Nadat
de politie reeds in het geval is
gemengd, blijkt dat de moord
niet is geschied, doch slechts een
inbeelding blijkt tengevolge' van
een rol, welke Mrs. Cameron in
studeerde. De vertolking van
vlugge Hans was in goede han
den bij Jaap Beeldman. Het spel
van de debutante mej. H. v. Gu.
lik was uitmuntend. Gaarne zou
den wij van deze vereeniging, die
ongetwijfeld over goede krachten
beschikt, eens een ernstig stuk
zien.
„PETER"
Op Dinsdag 5 en Woensdag 6
Febr. komt de R.K. Gemengde
Tooneelve>-eeni-ing „St. Jan" in
de Rustende Jager met het gees
tige blijspel „Peper", van Henri
*t Sas, een pracht.blijspel in 3
bedrijven. Kaartverkoop bij de
boekhandelaren J. M. Thomas,
Anthoniusstraat en P. de Haan,
Stationsstraat.
SCHOORL
JAN MUSCH
voor de R.K. Ontwikke
lingsclub
Dinsdag 5 Februari zal de be
kende tooneelspeler Jan Musch
voor bovengenoemde vereeniging
een voordrachtavond houden. De
leden zullen daarbij vrij toegang
hebben, indien zii vooraf hun
plaats bespreken. Ieder lid mag
een introducé medebrengen,
waarvoor een toegangsbewijs
verstrekt wordt a 1.Ook
andere niet-leden kunnen dezen
avond bijwonen, voor zoover nog
plaatsen beschikbaar zijn. maar
men zal er goed aan doen, zich
tijdig van een toegangsbewijs te
voorzien. De voordrachtavond
zal worden gehouden in de zaal
van den heer Nic. Schuyt.
LANGEDIJK
„BEDRÏJFORGANISATIE EN
MEDEZEGGINGSCHAP"
Voor R.K. Volksbond
De pl. afd van den R.K. Volks
bond hield Woensdagavond 'n
ledenvergadering in de Burg,
waarin de heer F. Spil, Hoofdbe
stuurder van den Bond van
Overheidspersoneel heeft ge
sproken over „Bedrijfsorganisa
tie en medezeggenschap".
Na opening door den voorz.
werd het woord gegeven aan den
heer Spil, die in 'n gloedvolle
rede 'n overzicht gaf over dat
gene. wat thans op het gebied
van bedrijfsorganisatie gaande
is. De arbeid is de voornaam
ste factor in het productieproces.
Het land is leeggeroofd door 'n
nietsontzienden bezetter. Alleen
de arbeid kan de welvaart voor
land en volk doen terugkeeren.
In Nederland heeft men de
verticale organisatie gekozen
voor de bedrijfschappen, n.l. den
opbouw van ondef on in tegen
stelling met de horizontale or
ganisatie- welke den opbouw al
leen in de breedte ziet.
We zullen in Nederland 16 be
drijfschappen krijgen.
Spr. besprak het voorontwerp
van wet op de bedrijfschappen
van minister Vos. Hoe komt in
deze wet de medezeggenschan tot
uitdrukking? In art. 20 wordt de
medezeggenschap geregeld. Er
zijn twee soorten van medezeg
genschap. nl. in den top, waar
naast den werkgever ook de
werknemer zitting heeft in het
bestuur van het bedrijfschap en
die aan den voet van het bedrijf,
die door de arbeiders zelf wordt
uitgeoefend in onmiddellijk con.
tact met den werkgever. Hier
door dragen de arbeiders rhede
de verantwoordelijkheid voor het
geheele bedrijf.
Spr. wees er op, dat door de
bedrijfsorganisatie een program
punt na twintig jaren van strijd
tot stand komt. De arbeiders
moeten thans de verantwoorde
lijkheid durven en kunnen dra
gen. Spr spoorde allen aan door
ontwikkeling er naar te streven
om klaar te zijn en de verant
woorde! iikheid te kunnen dragen
opdat dit mooie maatschappelijk
en sociale werk zal slagen.
Betreffend» het voorontwei^i
van wet op de bedrijfsorganisatie
besprak spr. noe een punt waar
mede de arbeidersbeweging niet
aceoórd kon gaan, nl dat de
macht volgens dit ontwerp te
veel in handen werd gelegd van
den door de regeering te benoe
men commissaris. De commissa
ris (voorzitter in. het bes+uur)
moet ziin de verbindingsman tus
schen het bestuur en de regee
ring, maar niet een persoon die
alies te zeven heeft.
Na een vlotte gedachtenwisse.
ling sloot de voorzitter de ver
gadering onder dank aan den
spreker voor diens gloedvolle in
leiding.
KAMPTDENSriHAPPEN VAN
WARMENHUIZEN
De uitslagen van de gisteren
te Warenhuizen gehouden kam
pioenschappen zijnf
Klasse 1 (jongens van 1417
jaar). 500 meter: 1. F. de Boer,
62 sec.
1000 meter: 1. C. Vader, 2 min.
09 4 sec.
In het totaalklassement werd
de Boer eerste met 127 punten.
Klasse 2 (17 jaar en ouder),
500 meter: 1. P. Zevenhuizen,
56.1 sec.
1500 meter: 1. M. de Groot, 3
min. 03.2 sec.
Kampioen van Warmenhuizen
werd P. Zevenhuizen met 117.43
sec.
Volgens officieele berichten ver
wacht men, dat ook de staal-
staking in Amerika binnen on
geveer een' week zal eindigen.
Met ingang van 1 Maart a.s. is
benoemd tot inspecteur bjj het
Nijverheidsonderwijs Ir. A. G.
van' den Hoek w.i. te Rotterdam,
ter voorziening in de vacature-
Groote Haan. Lord Wavell, de
onderkoning van Britsch Indië,
heeft aan de centrale vergade
ring medegedeeld, dat de Brit-
sche regeering besloten heeft, een
nieuw uitvoerend orgaan, ge
vormd uit politieke leiders, en zoo
spoedig mogelijk een constitu-
eerend lichaam of conventie in
te stellen.
Naar aanleiding van de
Oekraïnsche nota over Indo
nesië heeft Sjahrir een verkla
ring afgelegd, waarin hij o.m.
naar voren brengt, dat ieder
verzoek tot terugtrekken van
Britsche troepen uit Indonesië,
vergezeld moet gaan van een
eisch, dat de ontwapening der
Japansche troepen in dit land
overgedragen moet worden
aan de T.K.R. - het Indonesi
sche leger.
Kolonel S. H. Spoor
Tot commandant van het
Ned.-Indische leger is nu offi
cieel benoemd kolonel S. H.
Spoor, die thans den rang
heeft van waarnemend luite
nant-generaal met den werke-
lijken rang van generaal-ma-
joor.
Gistermorgen om half twaalf
heeft zich in de Schietbaanstraat
9a te Rotterdam een liefdesdrama
afgespeeld. De 29-jarige bank
werker P. V. heeft ö-amelijk het
meisje, met wie hij ging, de 20-
jarige H. M, A. van G., op het
oogenblik, dat zij een eind aan
de relatie wilde maken, van het
leven beroofd door een messteek
in den rug. De dader is in wan
hoop naar buiten geloopen en
heeft zich op de Kruiskade aan
eenige politieagenten overgege
ven.
TUITJEHORN
PRIKKENDE DAMES
De IJsclub „Klein maar Dap
per" heeft ijswedstrijden georga
niseerd. En nu eens niet ijswed-
strijden-zonder-meer, maar hard"
prikken met hindernissen voor
gehuwde vrouwen.
De uitslagen luiden:
Gehuwde dames: 1ste prijs
uitslag: 1ste pr. Alie Hof; 2de
mevr. Kaandorp-Groot: 3de prijs
mevr. Goosen-Hof; 4de prijs
mevr. Glas.Roozendaal.
Voor de jonge dames was de
stand: 1ste prijs Alie Hof; 2de
prijs Bets Roozendaal; 3de prijs
Nel Roozendaal; 4de prijs Geerie
van Duin; 5de prijs Alie Broer.
sen.
IJS VEREENIGIN G
„KLEIN MAAR DAPPER"
Bij de gehouden wecfètrijden
hardrijden op de schaats werden
als de vier eerst aangekomenen
geplaatst:
Groep jongens van 15-18 jaar:
J. Pronk, P. Buter Jbzn., P. Blee-
ker Czn. en P. Duineveld.
Paren: P. Buter JbznAafje
Hoogeboom, M. Blokdijk-C. Tes_
selaar, H. Buter JbznNel Blok
dijk en J. van DuinenAlie Hof.
OUDORP
KEURING DIENSTPLICHT
De wnd. Burgemeester van
Oudorp deelt mede dat alle op
roepingen voor de keuring van
dienstplichtigen der lichting 1945
zijn verzonden.
Indien er in 1925 geboren man
nelijke personen zijn. die hier ter
olaaise wonen -of geacht worden te
wonen en die een dergelijke op
roeping of een bericht van niet-
inschrijving niet hebben ontvan
gen, dan moeten dezen zich vóór
10 Februari a.s. ter gemeente
secretarie aanmelden.
