DE PELGRIMSTOCHT
DER DRIE KLOKKEN
EEN SCHILDER VAN NATURE
r
7)
4
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
r
EGBERT DIERTEN
J
Dirk Oudes
Boebi Trep en Jippie Jee in Nederland
Oorlogsgraven
Belangrijke mededeelirtg
voor lichting 1945
Raalsle nieuw»
EEN HANGBRUG OVER
DE MAAS?
DE BOSSCHE SINT JAN
Restauratie nadert haar
voltooiing
BOTSING MET
TERRORISTEN
ZATERDAG 27 APRIL 194B
EEN OUD SPROOKJE, OP PASCHEN
NAVERTELD door Ton v. d. Houten
LIET IS een oud sprookje,
waar ieder misschien zijn
nut mee kan doen en waar,
tusschen de regels door, voor
ieder een beetje waarheid te
vinden is
Boven in de groote toren van
de oude kathedraal hingen de
aWe klokken onbewogen in hun
zware steunen.
Vele eeuwen terug waren ze
gedoopt met godvruchtige namen:
Maria. Petrus en Johannes en de
klokkengieter had er als vrome
intentie van zichzelf en zijn zo
nen schoone spreuken in ge
smolten. Het was toen nog de
tijd, dat men met den naam van
God op de lippen en een ernstig
gebed diep in het harte een werk
begon en opdroeg aan den Ma
ker en Schepper van alle werk
op aarde.
Maar goed.... de klokken hin
gen onbewogen en luisterden.
Beneden in de kerk had een
Pater dagenlang gesproken over
het Lijden van onzen Heer. over
de angsten en de martelingen,
maar vooral over de eenzaam
heid. waarin Hij was. juist toen
een mensch met medelijden Hem
een weinig had kunnen opbeu
ren. En dat alles hadden die
klokken gehoord en diep in hun
geluid was een toon van mede
leven gaan groeien, die de men-
schen verbaasde.
„De klokken worden oud", zei
den ze tegen elkaar, hun geluid
wordt zachter en vandaag of
morgen zal het afgeloopen zijn
met hun gebeier''. De menschen
waren nog steeds dom en onbe
grijpelijk. Het zou ook niet te
verwonderen zijn als op een
goeden dag het sonore geluid
niet meer klonk over huizen en
velden, want. zooals gezegd, wa
ren ze vele eeuwen terug al ge
goten, dus hun ouderdom was
bijna niet meer te schatten. Met
hun zegezang hadden ze heel
vroeger de edellieden begroet,
die met groot gevolg de kathe
draal kwamen binnenschrijden,
om den ridderslag te ontvangen
en jonkvrouwen met lange slui
ers hadden op hun droef geluid
zich opgemaakt om te bidden
voor allen, die in heilige oorlo
gen waren gevallen. Later trok
ken rijke koopieden onder den
klokkentoren door, om zegen te
vragen voor de vele en trotsche
schepen die uittrokken, de zeeën
op naar onbekende gebieden en
Joffers met hun pronkgewaden
kwamen hier schuchter hun ja
woord geven aam de hooggeboor-
de jonkers.
En steeds zagen de drie klok
ken. Maria, Petrus en Johannes,
dat de menschen niets veranderd
waren, maar dat egoisme en
naastenliefde telkens weer den
zwaren strijd streden, om het be
houd van zichzelf. En steeds
moesten ze erkennen, dat de
schijn vaini ridderschao en kooplie-
denpraal. van joffergrootheid en
technischen vooruitgang den
mensch niet beter maakten
Maar ondanks dat zong de
reine, hemelsche stem van Maria
over de hoofden der vele dui
zenden ver het land in en Petrus
en Johannes begeleidden haar
met hun fier mannelijk geluid,
totdat de menschen wakker ge
worden uit hun zware droom van
macht en roem, het gevoel kre
gen of er een brok uit den hemel
was komen vallen. Nu was het
weer de groote Vasten en het Lij
den van onzen Heer dat de ge-
loovigen had aangegrepen, zooals
het dat alti.io' weer doet de
eeuwen door, zoolang er men
schen zijn, die weten te luisteren
en te begrijpen.
Ook die zijn er gelukkig nog.
En toen de Prediker om mede
leven vroeg en begrip voor ai
het vreeselijke. dat zich voltrok
over de wereld, was er een stout
plan opgekomen bij de drie een
zame klokken hoog in den ka
thedraal-toren. Drie klokken met
reine en heilige namen beraam
de,n een plan. dat God welgeval
lig zou moeten zijn en dat de
redding moest worden van So-
dommah en Gomorha van dezen
tijd.
„Laten wij," zoo sprak de klei
ne klok Maria, „een pelgrims
tocht gaan maken, en God om
vergeving bidden voor dat wat
de mönschen misdoen en waar
voor ze zelf geen uitweg meer
weten. Wij hebben al zoolang
voor God mijn Heer (en hier
zweeg ze even in ontroering) ge
zongen en gejubeld, dat Hij ons
niets kan weigeren. Wij zullen
alle ontbering van den verren
tocht dulden en verdragen. Mis
schien dat dan de menschen hun
weg zullen terugvinden."
En Petrus en Johannes?
„Maria, wat Gij zegt. is goed
gesproken. Uw wenschen waren
op aarde al goed en nimmer werd
U iets geweigerd, zoodat ook wij
moeten toestemmen in dit heilig
plan."
„Wij zullen dan in den komen
den nacht stil verdwijnen en op_
gaaira naar de Eeuwige Stad, waar
vele graven zijn van heilige man
nen en vrouwen en waar de ze
gen van God over alles zweeft."
Zij zwegen nu in ernstig be
raad over dat, wat komen ging
en de wind. die door de venster
openingen in den toren blies,
hoorde een zacht gefluister als
van biddende monniken.
In stilte peinsde Maria, dat aan
haar reine Voorgangster nooit
iets was geweigerd en met blijd
schap dach de kleine klok aan
den verren, zwaren tocht, die ko
men ging.
Tot behoud der menschheid..
In den donkeren nacht zweef
den drie klokken naast elkaar
voort :Maria met aan haar zij
den Petrus en Johannes. Diep on
der hen lagen de menschen in
slaap en wanneer er soms één
wakker werd, meende hij ver
weg klokken zacht te hooren lui
den en glimlachend om dien kin
derlijken droom sliep hij verder.
Het wonder van dezen pel
grimstocht was nog voor ieder
verborgen. Maar daarboven ba
den de pelgrims den heiligen
groet van Maria en telkens als de
middelste der drie inzette, so-
noorden de anderen mee: „Wees
gegroet MariaEn het was
of in de donkere sterrenlucht
heiligen baden. Boven ieder ge
zegend oord van Maria of van
een Heilige bleven ze even zwe
ven en dan was het of d'e lucht
vervuld was van biddende en
smeekende stemmen: „Ontferm
u over ons. o Heer. ontferm u
over ons."
Zoo zweefden ze eenige nach
ten door, totdat de Eeuwige Stad
in zicht kwam en dus het einde
van hun pelgrimstocht beteeken-
de. Hier zouden ze vuriger nog
bidden en smeeken, want hier
was Gods zegen tastbaar in de
kerken en catacomben en iin de
vele woningen der gepurperde
kerkvorsten.
In den grooten St. Pieter wa
ren drommen menschen bijeen
voor de boete-processie en toen
deze was afgeioopen vereerde
Gods Plaatsbekleeder het Kruis
en velen na Hem. Dan in de
groote stilte, die volgde op deze
indrukwekkende plechtigheid
baden de drie klokken inniger
dan ooit. tot Gods stem tot hen
droordrong en zij in groote vree-
ze luisterden.
„Uw gebed en uw heilig plan
hebben genade gevonden in Mijn
oogen. Gij zult terugkeeren en
met uw gejubel aan allen ver
kondigen. dat de menschen de
vrede ontvangen, wanneer ze
zich weer met Mij verzoenen. En
als teeken voor hen. dat het Mijn
boodschap is. zult gij met Pa-
schen voor het laatst luiden; dan
zal Uw stem zwijgen voor altijd."
Na deze woorden viel een
EGBERT DIERTEN, Alkmaar's dichter
Uit de tijden van 't Beleg,
Kwam door zielsverhuizing
Op de aarde. Hij had pech!
Maar zijn dichterlijke gave
Bracht hij mee uit hemelland;
Af en toe maakt hij een rijmpje
En dat komt dan in de krant.
Over allerhande feiten
En de dingen van den dag
Maakt hij nu en dan een versje
Zooals een dichter alleen mag.
Als een razenden reporter
Zwerft hij door land en stad,
Zoekt naar actueele feiten;
'n Krantenman vindt altijd wat.
Hebt gij, lezer, een ideetje,
Dat zich leent voor krant-gedicht,
Laat hem dat per briefje weten,
Dan weet hij ook wel zijn plicht.
EGBERT DIERTEN
ontroerd en verbijsterd zweef
den zij door de heilige ruimte.
Maar dan zong Maria zacht voor
zich heen: „Mij geschiede naar
Uw woord." En de twee anderen
stemden daskend in....
Zoo geschiedde, dat de klokken
in hun eigen klokkentoren jube
lend de Paaschklanken uitgoten
over hef wijde, zonnige land en
hun tonen juichten door de blau
we lucht in blije accoorden. De
menschen keken verrast, want
zoo hadden zij nog nimmer dien
zegezang gehoord.
Na afloop van de plechtighe
den zwegen de klokken, niemand
had de afscheidsklank gehoord,
toen ze alle drie doods hingen en
stil. Groot£ scheuren vertoonden
zich in het gietsel.
Later ontdekten de menschen
het einde van de eeuwenoude
zangers van God en toen gingen
hun oogen open.
„Wij zullen nieuwe klokken
laten gieten," zeiden ze tot el
kaar, ,met dezelfde namen ge
doopt en met dezelfde heilige
spreuken er op. Een vierde klok
zal er bli komen en wij zullen
dezen Magdalena noemen de
boetvaardige zondares. Want wij
hebben de les begrepen."
Er zullen er zijn, die onge-
loovig hun schouders ophalen
over dit sprookje, maar diep
in hun hart zullen ze de klank
hooren van de klok, die boet
vaardige zondares genoemd
wordt en aan de kracht van
deze klank zal niemand ontko
men. T. v. d. HOUTEN
EVENALS JAN PLAS, die hem
ontdekte is de Alkmaarder
Dirk Oudes een schilder van na
ture.
Van professie is hij klokken
maker en toen hij eens op een
ouden stoelklok een figuurtje ge
schilderd had en Jan Plas dat
zag. zei deze hem: „Kerel, jij
kunt schilderen!"
Maar Dirk Oudes geloofde er
eerst niéts van, doch nadat hij
JanPlas eenige keren op zijn
schilderstochten vergezeld had.
stond ook bij hem vast, dat nij
schilderen kon. Dat was 15 jaar
geleden en thans kan de 50-jari-
ge Dirk Oudes, met een exposi
tie voor den dag komen, die hem
een plaats geeft in den kring
van schilders van naam en die
voor kunstminnaars niet minder
dan een openbaring beteekent.
Dirk Oudes is een Alkmaarder en
kent het platteland door en door.
Toch is zijn werk niet het minst
verwant aan dat van zijn eersten
leermeester Jan Plas of een anderen
erkenden Alkmaarschen schilder
Koos Stikvoort, voor wier beider
werk hij groote bewondering heeft.
Het werk van Dirk Oudes is van
een geheel eigen stijl; onbewust en
onverklaarbaar is liet sterk verwant
aan dat van Fransche schilders van
zijn leeftijd. W!
Zou het verwant zijn b.v. aan
de Bergensche School, hetgeen het
in 't geheel niet is men zou het
kunnen begrijpen. Maar merkwaardig
groote stilte om de klokken heen; is, dat zijn werk een frappeerende
AJAKKES", schreeuwde Boebi Trep, „je laat me schrik-
ken. Ik wist niet, dat er hier onder de garage een mol-
lengang loopt". „Vort", beval de hooge Hun, „Schiet op. Wij
willen naar Germania". „Ja, ja, niet zoo'n drukte, we gaan
bald". Eenige oogenblikken later konden de twee Hunnen in
stappen
overeenkomst heeft met dat van groote
Franschen, die hij nooit gekend1 heeft
en wier werk hij nimmer zag.
Ondanks den uitgesproken Fran
schen inslag, vertoont het toch ook
een Hollandschen kaaraktertrek; het
is behalve fantastisch ook humoris
tisch en bewijst dat Oudes bij het
observeeren van het leven op het
land zijn oogen goed de kost heeft
gegeven.
De Fransche schilder Beauchant;
die werk van Oudes in Parijs zag
hangen, werd daardoor zoo getroffen;
dat een persoonlijke kennismaking,
die volgde; uitgroeide tot een hechte
kunstbroederschap.
Dezer dagen exposeert Oudes in
den Kunsthandel van Gebr. Hopman.
Men ziet, zijn palet is licht als dat
van de moderne Fransche primitie
ven, Al schilderend fantaseert hij en
zonder dat hij het weet toovert hij
een stadsgezicht op zijn paneel, dat
een hoekje van een Parijsche buiten
wijk zou kunnen zijn.
In zijn boerenfiguren zweemt hij
naar het caricaturale, zooals ook in
zijn paneel van den Wandelenden
Jood op 'n Amsterd'amsche brug.
Het werk van Dirk Oudes trekt bij
zondere aandacht, niet alleen in Alk
maar maar zal ook daarbuiten onge
twijfeld de waar deer ing vinden die 't
verdient.
Sinds eenige jaren legt Oudes zich
ook toe op de beeldhouwkunst, men
ziet hier b.v. eenige kunstwerken in
Italiaansch sirene, een zachte natuur
steen, waarvan men moet erkennen;
dat Dirk Oudes ook op dit punt over
bekwame talenten beschikt.
Tevens exposeert hier de schilder
Stenneberg, ook een man die schildert
omdat hij het niet laten kan. Hij heeft
het echter nog niet zoover gebracht
als zijn kunstbroeder Oudes. Men ziet
hier 'n havengezicht in St. Malo, 'n
bloemstuk en enkele stillevens, waar
uit blijkt dat Stenneberg zoowel in
onderwerpen als in schilderstrant, van
variatie houdt. Hij schildert wel is
waar met veel bravour, doch wij
missen in zijn werk nog het leven en
den esprit; waarvan b.v. het werk
van Oudes getuigt. Het mist ook nog
een eigen karakter; al helt hij ook
over naar de Fransche neo-impres-
sionisten, waaronder hij eenige maan
den verkeerde. Fr. O.
De minister van oorlog, mr. J.
Mei.inen heeft het comité van Ne-
dertano'sche oorlogsgraven ge
ïnstalleerd dat tot doel heeft gra_
ven van gealieerde militairen in
Nederland te adopteeren
De opgeroepen dienstplichtigen
lichting 1945. die op 2, 7 en 8
Mei naar hun garnizoenen zullen
vertrekken woro'en verzocht op
Maandag 29 April te luisteren
naar het radio-programma van
de Nederlandsche strijdkrachten
te 19.30 uur over Hilversum I. In
deze uitzending zullen belangrij
ke medec'eelingen worden gedaan
over het vervoer.
De vier ministers te Parijs zijn
het in principe eens over wijziging
van de wapenstilstandsvoorwaar.
den voor Italië. Rusland heeft
geantwoord op de nota's van Ame
rika en 'Engeland inzake het weg
halen van machines e.d. uit Mand.
sjoerüe; 'Amerika acht het onbe
vredigend. Honderd millioen
van een Amerikaansch dollarcre-
diet van 200 millioen zal beschik
baar komen voor den Nederland-
schen particulieren handel. En.
kele honderden ondervoede Neder
landsche kinderen zullen in Bel
gisch-Limburg worden uitbesteed.
Het Britsche Hoofdkwartier in
Duitschland is door brand ver
nield; een onderzoek wordt Inge
steld. Er worden twee servies-
punten beschikbaar gesteld voor
personen geboren in 1926 of later.
Volgens de spoorwegplannen
waarover nu overeenstemming is
verkregen tusschen rijk en ge
meente en de spoorwegen, ver
valt het Maasstation. De verbin
ding met Utrecht zal met een
nieuwe lijn via Nieuwerkerk en
over een nieuw deel viaduct c'oor
de stad naar het station D. P.
worden geleid. Het goederenver
voer heeft zijn verbinding met de
havens gehouden, terwijl er
voorts nog een goederentèrreitl
is ontworpen in de f.tauonspoider.
Het centraal station zal dan vrij
wel geheel alleen voor het rei-
zigersvervoer worden bestemd.
Er is een nieuw goederensta
tion gedacht in Hillegersberg.
ontworpen voor personenvervoer.
Verder is er een station Noord
De totale kosten voor Rotterdam
worden geraamd op 82 millioen
zigersvervoerw orden bestemd,
is er een nieuw plan van dr.
Emmen. dat de grootsohe gedach
te van een hangbrug over de
Maas inhoudt, waardoor de pei
lers komen te vervallen. Het
vraagstuk van een hangbrug
brengt echter technische moeilijk
heden mede, die eerst een oplos
sing zullen moet envinden en er
zijn ook belangrijk hoogere kos
ten aan verbonden.
Toen de bezetter op 12 Juni 1942
een bouwverbod uitvaardigde, trof
dit. ook de restauratiewerkzaam
heden aan de St. Jan te 's Herto
genbosch. die al in I860 begonnen
was. In de werkplaatsen van de
beeldhouwers werd naarstig door
gewerkt.
De gestage arbeid resulteerde in
het gereed komen van nagenoeg
alle beelden en ornamenten, die
voor de voltooiing der restauratie
nog noodig zijn. Zoo kwam o.a. de
serie groote beelden van 28 Bra-
bantsche Hertogen met hun trou
badours. lansknechten en wat dies
meer zij, geheel gereed. De 5 pro
fetenfiguren, die nog ontbraken
in de nissen der straalkapellen
kwamen onder v. Dongens vaar
dige handen klaar en werden
reeds geplaatst.
Naar de meening van den op
zichter, Frans van Dongen, zal
men nog ongeveer drie jaar werk
hebben aan de straalkapellen en
dan is de ring der uitwendige
restauratie die in 1860 begon ge
sloten. Dan echter zal men moe
ten overgaan tot restauratie van...
de restauratie. D.w.z. dat men in
de gevallen waar men slecht ma
teriaal gebruikte, dat nu al weer
verweerd is, de gelegenheid zal
aangrijpen enkele correcties aan
te brengen. Dit zal ook nog wel
eenigen tijd aanhouden, maar toch
'zal binnen afzienbaren tijd de
laatste steiger zijn verdwenen.
Kunstlievend Nederland kan
zich dan met Den Bosch verheu
gen om de voltooiing van een be
langrijken cultureelen arbeid
Op 25 April heeft bij de kam
pong Tjakoeng ten Oosten van
Klenderen 'n hevige botsing plaats
gehad tusschen een Nederland
sche patrouille en terroristen. Na
een hevig gevecht werden de
terroristen verspreid. Zij lieten 27
dooden achter, terwijl er acht ge
vangen werden genomen. Aan
Neo'erlandsche zijde telde men
alleen één gewonde.