Nieuut
De Grondwetsherziening
in de Tweede Kamer
Morgen verklaring over Indië
r.and
)rou-
Voor Alkmaar en omgeving
Bureaux:
OM HET PERSOON-
LIJK BEZIT
Dienstplichtigen
naar Indië?
Kardinaal de Jong
naar Rome
BLOEMENWEELDE OP
HET PALEIS SOESTDIJK
Churchill komt per
vliegtuig
Geldcirculatie blijft
stijgen
Ons versch kadetje
MEDEDEELING
Advertenties
V_J
SJAHRIR DOET ZIJN
BEST
Zuid-Tirool blijft
Italiaansch
„Dag, Moeder!"
RIL 1946
ODGE
net de pers
wman, im.
auto's, die
ijf in Ame.
kele mede.
de Ame.
elindustrie.
j hard ge.
iaienpositie
Wanneer
dollars be.
stellen,
neer vracht
ümporteerd
s is een 80.
Dodge.mo.
7-persoons
oor het Hot
*in, onder,
agproductie
bedraagt
terwijl de
rxe wagens
45000 be.
wee maan.
rden opge.
[ge. wagens,
Eoto, zullen
>oper voor
de heer P.
eelde, voor
den handel
k aan eer.
JLPEN
gen zeer
2rug te be.,
tu van dit
er.
aagd
loop
ing.
3EN en
gondel-
rSEN en
lEDING
ist in een
[een ande-
I werk-
aling van
|5 Mei a.s.
lorziening
de enve.
lens".
.t van 28
('uitgereikt
,837 (Am.
I l boter 843;
I 849, 350
fcscbwareii
Jrantsoen-
laagt voor
]pr suiker;
wijzingen
l, d'e toe.
|e toewij-
'igen voor
Intsoenen,
pappelen;
j grossiers
en aard.
fa 838 zijn
I reductie-
•ossiers1 in
1 of G 65
jnts oenen;
Hoofdredacteur; H. N.
Smits; rayon-redacteur
Fr. Otten; binnenland
P. Sigon.
Abonnementsprijs 1 3.40
per kwartaal; 1.20 per
maand; inclusief incasso.
Advertentie-prijs: per
editie 13 ct. p. m.m.;
minimum 2,50; in alle
edities 26 ct. p. m.m.;
minimum 4.
Fam. ber. 20 ct. p. m.m.;
in alle edities 30 ct.
No ordhollandsch Dagblad
\J Buiten God is '1
nergens veilig
(Vondel)
WOENSDAG 1 MEI 1946
42e JAARGANG - NUMMER 10919
ALKMAAR: Langestraat
42A tel. 2046 (adm.);
2047 (redactie) K 2200
HOORN: Draafsingel 59
tel. 4243 (K 2290 2 lijnen
DEN HELDER: West
straat 80; tel. K 2230 2182
SCHAGEN: Molenstraat
52 tel 459 (K 2240)
Bankrelatie:
Noorderbank
^IT IS ZEKER in deze dagen
een der meest-dringende
problemen, welke oak met me
dewerking van de staatkunde
moeten worden opgelost: de
bezitloosheid van de massa des
volks.
Prof. Romme noemde het in
zijn rede dezer dagen „de
schandvlek van onze zoo ge-
heeten christelijke samenle
ving". Het Urgentieprogram
van de Katholieke Volkspartij
laat in deze kwestie een dui
delijk geluid hooren. Wij wil
len niet de richting van socia
lisatie als stelsel, maar sociali
satie alleen beperkt tot die ge
vallen, waarin dat voor het al
gemeen welzijn noodzakelijk is
In dit opzicht scheiden ons de
opvattingen van de Partij van
den Arbeid (Over andere par
tijen behoeft in dit verband
niet te worden gesproken.)
Wat ons vooial van de Partij
van den Arbeid onderscheidt
dat is, dat wb mplaats van so
cialisatie willen: uitbreiding
van het privaatbezit van de
massa des volks, met name ook
door hun deelneming aan den
eigendom der productiemidde
len. Om dit te ondersteunen
behoeven wij ons niet te be
roepen op uitspraken van den
Paus in „Quadragesimo Anno'
hoe kras die uitspraken ook
zijn!
Voor ons ligt de vertaling van
een rede, door Paus Pius XII ge
houden op 1 September 1944.
Daarin zegt de Paus. dat als on
aanvaardbaar moet worden afge
wezen door het christelijk gewe
ten elk sociaal stelsel, dat het na
tuurlijk eigendomsrecht op ge
bruiksgoederen en productiemid
delen ontkent of feitelijk zinloos
en onmogelijk maakt.
Maar: „evenmin kunnen wij ons
vereenigen met een ander systeem
dat wel den privaat-eigendom
aanvaardt, maar daaromtrent een
verkeerde opvatting huldigt en
daarom in strijd is met een eer
lijke sociale orde. Steeds heeft de
Kerk als in strijd met het natuur
recht veroordeeld het kapitalisme,
dat van valsche grondbeginselen
uitgaat en zich een onbeperkt be
zit toeeigent zonder rekening te
houden met het algemeen welzijn"
zei de H. Vader in deze radiorede,
vlak voor het einde van den oor
log. En hij vervolgde:
„Ontneem den arbeider de hoop
van eenig persoonlijk bezit te ver
werven welke andere prikkel
kunt gé hem dan bieden om hem
aan te sporen tot hard werken,
tot spaarzaamheid, tot matigheid,
terwijl zooveel menschen en vol
ken tegenwoordig over geen an
dere hulpbron beschikken dan hun
kracht om te werken?
Of zou men het economisch stel
sel willen handhaven, waarbij in
sommige landen de openbare
macht alle productiemiddelen in
eigen beheer neemt en zich belast
met de taak allen van alles te
voorzien; en nog wel met de zweep
van ijzeren tucht? Of ook, zou
men zich liever bukken onder de
dictatuur van een politieke kliek,
die oppermachtig beslag legt op
alle productiemiddelen, dus ook
op het dagelijksch brood en feite
lijk ook op de werklust der bur
gers?"
Tot zoover de Paus in zijn radio
rede van September 1944. Het is
deze gedachte, die men terugvindt
in de richtlijnen, waardoor het
Urgentieprogram van de Katho
lieke Volkspartij zich laat leiden.
En dan heeft de Paus nog meer
gezegd, over den invloed van de
techniek op de sociale en econo
mische verhoudingen, waarop wij
nader zullen ingaan.
Dit is zeker: de vooruitgang der
techniek beslist niet over het
economisch leven als een nood
zakelijke wet, maar moet aan het
algemeen welzijn dienstbaar ge
maakt worden en daaraan onder
geschikt zijnl
DE VERGADERING van de
Tweede Kamer stond gisteren
in het teeken van het ontwerp tot
de grondwetsherziening, waarbij,
dit ontwerp, eenmaal aangeno
men, de beteekenis der komende
verkiezingen meer dan ooit zal
accentueeren.
De heer Maarsseveen (R.K.)
deelt mede, zich het rechf voor te
behouden in het ontwerp een
amendement in te dienen tot
schrapping van art. 19a der
Grondwet, nl. het artikel dat be
paalt, dat dienstplichtigen te land
alleen met hun instemming naar
de overzeesche gebiedsdeelen uit
gezonden mogen worden.
De heer Tilanus (C.H.) sym
pathiseert niet met deze grond
wetsherziening. Achter het voor
stel staan de moeilijke problemen,
van Indië. Zooals het ontwerp nu
gewijzigd is. is spr. er niet van
overtuigd, dat het nieuwe slot op
de Grondwet beter is dan het
oude. Wanneer de regeering meent
dat ze nu met partieele wijzigin
gen gemakkelijk kan komen, dan
acht spr. deze gedachte ook on-
gewenscht.
Spr. gelooft niet, dat hij zijn
stem aan het voorstel zal kunnen
geven. Met belangstelling wacht
hij af, wat. de minister zal zeggen
over de kwestie van schrapping
van art. 192.
De heer Bierema (Lib.)
meent, dat incidenteele wijzigin
gen toch wel bezwaren met zich
brengen.
Zoo zal de regeering straks voor
de noodzakelijkheid staan de Ka
mers bijeen te roepen, terwiil de
Eerste Kamer dan nog haar oude
samenstelling heeft. De urgentie
yan het voorstel kan spr. niet in
zien en komt de Bijzondere Kamer
voor de Grondwetsherziening niet
wat in de lucht te hangen?
Ook spr. wenscht af te wachten
wat de regeering zal zeggen t.a v.
art. 192.
De heer J o e k e s (V.D.) meent,
dat er eenige goede redenen zijn
om hoofdstuk 8 der Grondvvc-t op
korten termijn te veranderen, ech
ter de tusschentijdsche ontbinding
der Kamers lijkt hem ongewenscht
Het denkbeeld van den heer v.
Maarsseveen, ten aanzien van
schrapping van art. 192, verdient
ernstige overweging.
Wij komen te staan voor moei
lijkheden, indien het artikel niet
uit de Grondwet gelicht wordt,
aldus spr.
De heer Wagenaar (C.P.N.)
verklaart dat zijn fractie zich van
stemmen zal onthouden.
De Minister van Binnenl. Zaken
de heer Beel, releveerde in zijn
antwoord de voorgeschiedenis van
voornoemd ontwerp. Hij liet het
aan de Kamer over of zij bij
amendement art. 192 wil schrap
pen. Voorts verdedigde de minis
ter nog zijn opvatting omtrent de
urgentieverklaring van het ont
werp en verzocht het ontwerp aan
te houden tot a.s. Donderdag m
verband met eventueele schrap
ping van art. 192.
De heer Wendelaar wilde meer
weten over de wijze, waarop het
voor de verkiezingen beschikbare
papier over de politieke partijen
is verdeeld en over de mate waar
in de regeering al dan niet de
hand doet houden dat. buiten den
toegewezen tijd geen zendtijd ge
bruikt wordt voor politieke pro
paganda.
De kardinaal-aartsbisschop
van Utrecht, Z. Em. Mgr. Dr
Johannes de Jong, Mgr. Jose
Marie Caro, aartsbisschop van
Santiago en mgr. Saliege. aarts
bisschop van Toulouse, worden
medio Mei te Rome verwacht,
alwaar Paus Pius XII, die hen
op 23 December tot de waar
digheid van het kardinalaat
verhief, in een speciaal consis
torie den kardinaalshoed zal
opzetten. Men zal zich herinne
ren, dat de kardinalen de Jong
en Saliege door ziekte verhin
derd waren in Februari j.l. het
consistorie bij te wonen, ter
wijl mgr. Caro, juist aan den
vooravond daarvan door een
ziekte werd overvallen.
Er is een comité van aanbe
veling voor een fonds noodge-
bieden in het leven geroepen.
QE MINISTER van Overzeesche Gebiedsdeelen zal morgen
Donderdag middag 1 uur in de Tweede Kamer, na
dat deze het interpellatieverzoek van den heer Wendelaar zal
hebben behandeld, in openbare zitting een verklaring afleggen
over het beleid der regeering ten aanzien van Indië en gege
vens verstrekken over de jongste besprekingen te Londen.
Het ligt in het voornemen, over deze verklaring in -het
openbaar een debat te doen houden op Maandag a.s., wellicht
ook in avondvergadering. Dit uitstel van het debat heeft
tweeërlei doel. in de eerste plaats verschaft het den leden der
Kamer de gelegenheid, de regeeringsverklaring rustig te be-
studeeren. In de tweede plaats zullen de leden dan kennis
hebben kunnen nemen van een voorloopig rapport, dat de
commissie-van Poll dezer dagen zal doen verschijnen.
Drieduizend schoolkinderen
marcheerden Donderdag bij het
Paleis Soestdijk met vlaggetjes en
bloemen getooid, het voorterrein
op, waar zij onder leiding van den
heer Dick Koops vaderlandsche
liederen zongen, beindigd met het
Wilhelmus en een driewerf „Hoe
ra". H.M. de Koningin, Prinses
Juliana. Prins Bernhard en de
prinsesjes Beatrix en Irene had
den op het terras plaats genomen,
terwijl Prinsesje Margriet, dat
nog niet hersteld is, uit het raam
toekeek. Nog tijdens den zang be
gonnen de kinderen bloemen te
leggen op de treden van het ter
ras. Prinses Beatrix voegde zorg-
De eerste verjaardag van H. K. H. Prinses Juliana in bevrijd Nederland
gaf de bevolking van Soestdijk de gelegenheid tot een enthousiast
huldebetoon. In onafzienbare rijen defileerde de bevolking veor de Ko
ninklijke Familie, die zch op het bordes van het paleis bevond. De
ontelbare bloemstukken die zich op de trappen van het bordes opstapel
den waren het bewijs van de groote aanhankelijkheid jegens ons vors
tenhuis. Stevens P.
zaam 'n terzijde gevallen bloemp
je bij de andere en een kleuter
ging gemoedereerd zitten bij het
bouquet, dat hij zoo juist op het
terras had neergelegd.
Terwijl c'e muziekkorpsen hun
vroolijke tonen lieten hooren, de
fileerden na de zanghulde dui
zenden inwoners van Baarn,
Soestdijk, Soest en wijde omge
ving. Hanotenvol bloemen werden
aangedragen, zoodat de trappen
van het terras al spoedig met een
veelkleurig, natuurlijk tapijt wa
ren bedekt.
Er waren stapels felicitaties uit
alle deelen van de wereld, maar
vooral uit Canada en Amerika
ontvangen.
Churchill komt 8 Mei des na
middags 4 uur op Schiphol aan.
De tocht van Engeland zal hij
maken per K.L.M.-vliegtuig via
Walcheren. Op 13 Mei zal Chur
chill ons land weer verlaten,
eveneens per vliegtuig van het
viegveld Valkenburg,
Uit de wekelijksche balans van
de Ned. Bank blijkt, dat de
bankbiljettencirculatie de afge-
oopen week weer met 38 millioen
is gestegen ttt bijna twee en een
kwart milliard gulden.
In verband met den nationa-
len feestdag mag er op Vrijdag
3 Mei gewerkt worden voor de
volgende dagen, zoodat ook de
bakkers in de algemeene feest
vreugde kunnen deelen en Za
terdag den bakkersarbeid kan
stilstaan. Op Vrijadg 3 en
Maandag 6 Mei is de verkoop
van versch brood van 8 uur af
geoorloofd, zodat we ons be
treffende het versche kadetje
niet al te ongerust behoeven te
maken.
Zaterdag 4 Mei zal ons
blad wegens den Natio-
nalen Feestdag niet ver
schijnen.
voor dien dag opgege
ven, worden, voor zoo
ver er plaatsruimte be
schikbaar is, geplaatst
op 3 Mei.
DE DIRECTIE.
Soewandi, de leider van de In
donesische delegatie is inmiddels
alweer in Batavia teruggekeerd
en vertelt daar aan ieder die het
hooren wil dat de Nederlanders
in Nederland sympathieker staan
tegenover den Indonesischen strijd
voor onafhankelijkheid dan de
Nederlanders in Nederlandsch-
Indië.
Dat moet meer schijn zijn dan
werkelijkheid, al is het dan be
grijpelijk dat eenige Nedarland-
sche groepen in Indonesië ziih
moeilijk kunnen losmaken van het
vooroorlogsch koloniaal begrip.
Uit berichten van de laatste da
gen komt meer en meer tot uiting
dat de republikeinsche politie de
extremisten onder controle begint
te krijgen.
Dat blijkt vooral uit de recente
arrestaties door de republikeinsche
politie van communistenleiders,
van wie bekend was. dat zij olie
op het extremistische vuur gooien.
Intusschen wacht men én in
Indië én in Nederland met span
ning af, wat er de komende dagen
gebeuren zal. Het feit, dat Sjahrir
heel Java afreist, besprekingen
voert en adviezen inwint geeft
echter aanleiding tot de verwach
ting, dat er tóch nog een kiertje
gevonden zal worden in de deur
naar een bevredigende oplossing,
die een solieden gang van zaken
moet opleveren.
De conferentie van ministers
van buitenlandsche zaken heeft
de aanspraak van Oostenrijk
oo den terugkeer van Zuid-
Tirool afgewezen.
MU geuren ook in uw woon-
kamer de bloemen van de
nieuwe lente bij het beeld van
Onze Lieve Vrouw.
De vreugde om onzen Verre
zen Heiland vloeit nu samen
met de blijdschap om de feest
maand van Moeder Maria.
Wij zijn één met Maria in de
vreugde om haar Zoon: „Ver
heug U Koningin des Hemels,
Alleluia.' Want de Heer is
waarlijk verrezen! Alleluia!"
Misschien was dat Marfc-
beeld allengs voor ons een
stukje huisraad, een wandver
siering als andere geworden.
Dat het in in deze Meimaand
weer de levende herinnering
aan onze Moeder worde, die
wij op Goeden Vrijdag hebben
gekregen!
En als we er langs loopen,
met stoffer en blik of waterke
tel. of als we het, van kantoor
of werkplaats thuiskomend,
zien staan, dan kan een vluch
tig: „Ave Maria!" of .JDag,
Moeder!" soms tegen vele
woorden opwegen
MARCUS
