LIJST 6
UW OPINIE
LIJST
O
K.V.P.
LUST 6
Knellend antwoord
op verlossende vragen!
De functie en samenstelling
van het Provinciaal Bestuur
29 MEI 1946
de lijst van de W» I*.
KATHOLIEK EN
COMMUNIST
Voldoende
klaarheid
Nieuw Noordhollandsch Dogblad
Het belang van de komende verkiezingen
-n
HET GEDRAG VAN
HET ZUIDEN
RONDOM DE ZAAK-
MEIJER-VORRINK
pge-
K.-ers
DONDERDAG 23 MEI 194G
11/OENSDAG 29 MEI zal dan wederom het Nederlandsehe kiezers-
corps naar de stembus gaani voor de verkiezing van de Provin
ciale Staten. -Het grootste deel der kiezers ziet deze verkiezingen
echter niet als middel tot het vormen van provinciale organen ter
behartiging van provinciale belangen, maar heeft alleen belang
stelling voor deze verkiezingen, met het oog op de samenstelling
van de Eerste Kamer, waarvan sinds 1848 de Prov. Staten het kies
college vormen. -«
Hierom is het noodzakelijk
om ook in het kort de functie
van d'e Eerste Kamer na te gaan
Wetsontwerpen, die door de
Tweede Kamer zijn behandeld
en aangenomen, gaan vervolgens
ter goedkeuring naar haar def
tige zuster, de Eerste Kamer, die
echter niet de bevoegdheid heeft
wijzigingen in het wetsontwerp
te brengen. Zij bezit niet het
recht van amendement maar zij
kan het wetsontwerp, zooals het
door de Tweede Kamer is aan
genomen, verwerpen of goedkeu
ren.
Het is duidelijk, waarom de
samenstelling van Prov. Staten
als kiescollege voor de 4 Eerste
Kamer zoo belangrijk is. Immers
het is toet belang van iedere, in
de Tweede Kamer vertegenwoor
digende politieke partij, dat haar
invloed in de Eerste Kamer min
stens even groot is. Daarom doet
iedere partij haar best om ook
in de Prov. Staten zooveel moge
lijk zetels te behalen.
De Prov. Staten kiezen uiter
aard hun eigen partijgenooten tot
lid van de Eerste Kanjer, zoodat
wanneer de uitslag van de ver
kiezingen voor de ProvStaten
bekend is, men tegelijk weet'
hoeveel zetels iedere partij in de
Eerste Kamer zal bezetten. Ver
kiezingen voor de Prov. Staten
zijn dus ook indirêcte verkiezin
gen voor de eerste Kamer.
Door echter voornamelijk te,
letten op de samenstelling van de
Eerste Kamer -is het gevaar groot
dat de eigenlijke provinciale be
langen naar achteren worden
gedrongen. Elke Staat van eenige
beteekenis is verdeeld in provin
ciën, gemeenten, en. waar noo-
dig ook in Waterschappen, met
het doel om bij wetgeving en be
stuur rekening te houden met
de lopale behoeften. Onze Grond
wet bepaalt dan ook uitdrukke
lijk. dat aan de Staten de rege
ling en het bestuur van de huis
houding der provincie wordt
overgelaten (autonomie).
Voor den gemeenteraad bestaat
eenzelfde bepaling.
De vraag doet zich hier voor:
Wat behoort tot het algemeen
Rijksbelang en wat valt onder de
huishouding van de provincie en
gemeente? Waar liggen de gren
zen tussohen de huishouding van
den Staat en die van de lagere
organen? Het antwoord heeft men
gevonden door toepassing van
den regel dat 'steeds het mindere
moetmniken voor het meerdere.
Al datgene wat het Rijk zich
ter regeling heeft aangetrokken
is daarmee aan de regeling van
Provinciale Staten onttrokken,
zooals alles, dat Rijk en -provin
cie zich hebben aangetrokken,
daarmee aan d'e huishouding van
de gemeente onttrokken is.
Naast het kiezen van leden
van de Eerste *Kamer en de re
geling en het bestuur van het
provinciaal huishouden."moet het
provinciaal bestuur zijn mede
werking verleenen tot de uitvoe
ring van .wetten en algemeene
maatregelen van bestuur (zelf
bestuur). In den regel wordt hier
toe het college van Ged. Staten
gei oer en
Zeer belangrijk is de taak van
het -Provinciaal bestuur -bij het
oprichten van waterschappen,
veenschappen en veenpolders en
het vaststellen van.de reglemen
ten voor die instellingen. Volgens
de Grondwet 1 ebben de Staten
der Provinciën het toezicht op
De Katholieke Volks
partij vervolgt haar
politieke successen!
EENSGEZIND
op nummer
GESTEMD
1
van
alle waterstaatwerken, water
schappen, veenschappen en veen-
polders en zij zijn bevoegd, met
goedkeuring van de Kroon, in d'e
bestaande inrichtingen en regle
menten dezer corporaties veran
deringen te maken, alsmede
nieuwe op te richten.
Ook is .van zeer groote beteeke
nis het toezicht op de gemeenten.
Hiermede is het College van Ged.
Staten belast
Het ledental van de Prov. Sta
ten houdt verband met het aantal
inwoners in iedere provincie en
is daarom in iedere provincie on
gelijk. Jaarlijks worden door de
Prov Staten twee gewone zittin
gen gehouden, de eerste is de z.g.
zomerzitting, terwijl de tweede
met winterzitting wordt aange
duid u
De wetgevende taak van de
Prov, Staten is binnen eenige
grenzen gebleven.
De provinciale regelingen heb
ben zich in het algemeen beperkt
tot het Waterschapsrecht, het We-
genrecht, de Volksgezondheid en
de electriciteitsvoorziening
Het voorzitterschap van de
Prov. Staten wordt uitgeoefend
doer den Commissaris der Ko
ningin, die geen lid van de Staten
mag zijn en daarom slechts een
raadgevende stem heeft De Com
missaris der Koningin heeft in de
eerste plaats te waken voor het
Rijksbelang, doch is tegelijk ook
zeer nauw verbonden met het pro
vinciaal belang. Hij oefent ook
den grootsten invloed tut bij de
benoeming van burgemeesters.
Als dagelijksch bestuur bestaat
er in iedere provincie een College
van Ged Staten, dat door en uit
de Prov. Staten wordt gekozen.
Ook hiervan is de Commissaris
der Koningin voorzitter, die ech
ter hierin, ondanks dat hij geen
lid kan zijn van dit College, toch
een werkelijke stem heeft
Behalve dat de medewerking
van Ged. Staten bij de uitvoering
van tal van wetten en algemeene
maatregelen van bestuur is ver-
eischt. is aan Ged. Staten het toe
zicht opgedragen op de handelin
gen dergemeentebesturen en op
Waterstaatsaangelegenheden Gea.
Staten hebben hun goedkeuring
te verleenen op de gemeente-
begrooting Ook de besluiten der
gemeentebesturen betreffende de
beschikking over gemeente-eigen
dommen en andere burgerlijke
rechtshandelingen, als b.v het
aangaan van geldleeningen, zijn
aan hun goedkeuring onderwor
pen. -
Belangrijk is de functie van
Gel Staten vooral waar dit Col
lege belast is met rechtspraak in
geschillen van bestuur. Door ver
schillende wetten, zooals de Wet
op de Grondbelasting, de Lager-
en Middelbaar Onderwijswet is
aan Ged. Staten de beslissing op
gedragen in geschillen over de
uitvoering dier wetten, gerezen
tusschen de Overheid en de bur
gers
Het bovenstaande, dat de be
doeling had in korte trekken een
omschrijving te geven van de
functie-en samenstelling van het
•provinciaal bestuur, moge bij ieder
duidelijk gemaakt hebben, dat bij
de verkiezing van de Prov. Sta
ten niet alleen het partijbelang een
groote rol speelt, maar dat het ge
meente- en waterschapsbetang
eischt, dat ook aan deskundigheid
aandacht wordt geschonken.
M P. JANSSEN
is wellicht bij het z.g. opinie-onderzoek niet gevraagd.
Dan zou het wel anders uitgevallen zijn. Met opinie
onderzoeken kan men net zooveel schutteren als met
statistieken e.d. Opinie-onderzoeken, die niet volkomen
objectief geschieden hebben veel weg van intellectueele
sabotage. De veiligste manier om uw opinie op' politiek
gebied tot uitdrukking te 'brengen, is een goed gebruik
van uw stembiljet op 29 Mei, als de nieuwe Provinciale
Staten van ons gewest gekozen moeten worden.
En als ge leiding wilt hebben bij het vormen van uw
opinie, laat ons u dan zeggen, dat het algemeen belang
het best gediend is, als ge stemt op
V,.
JEE DE BROUWER schrijft in
„Oost-Brabant" over het ge
drag van het Zuiden bij „de
jongste stembus; men kan er,
meent hij, moeilijk van langs, om
d'e winst van de Partij van den
Arbeid en de Communisten in
P 17 Mei besliste
het Nederland
sehe Volk, dat 't
vast wil houden
aan de princi
pieels organisa
ties op politiek
gebied.
Op 29 Mei zal
hel die uitspraak
bevestigen bij de
verkiezingen voor
de Provinciale
stembus.
het Zuiden aan de Katholieken
toe te schrijven. Een groot aan
tal onder hen. met name bij de
Partij van den Arbeid, moet niet
gezocht worden onder dë zwak-,
kelingen of de zoogenaamde
„rand"-katholieken. Met in-acht-
neming van een verschuiving
uit de>vroegere SDAP naar de
CPN moet ener toch onder de
Communisten ook nogal wat ka
tholieken «zitten. Dit geldt den
kelijk speciaal voor Zuid-Lim
burg. Daar is, meent Jef - de
Brouwer, de toestand in z'n ge
varen niet te onderschatten; in
Heerlen haalden de Communis
ten meer dan 10 en in Kerkra-
de zelfs meer dan 15 pet.®
Samenvattend: Het Zuiden
(Brabant wat beter dan Lim
burg) heeft zich prima gedragen!
Theoretisch en praktisch had het
nog -iets beter gekund en voor
de toekomst houde men vooral
uiterst links goed in dë gaten.
CTEEDS DUIDELIJKER tee-
kent het front zich af.
Katholicisme legen Commu
nisme. De communisten namen
een sprong en kwamen ver,
zéér ver.
De Katholieken gingen voor-'
uit. maar sprongen niet. zij
kropen slechts één zetel verder.
Verschillende bladen erken
nen het nu ook: wie de cijfers
Toen het kamerlid v. d.
Goes van Naters geruimen
tijd geleden kort vóór de be
faamde onthullingen inzake de
jacht op Arnold Mgijer een
aantal vragen stelde aan de mi
nisters van Algemeene Oorlog
voering en van Justitie, dacht
menigeen, dat het antwoord op
deze vragen wel eens averechts
kon uitvallen. De vragen schènen
.knellend, de antwoorden 'zouden
een verlossing zijn, maar na de
onthullingen moest de bom wel
verkeerd barsten. Het is nu in
derdaad een knellend antwoord
op verlossende vragen 'gewor-,
den. vooral sinds het ontslag van
den heer Vorrink als regeerings-
gemachtigde ontspanning heeft
gebracht
Het antwoord" van minister
Schermerhorn en minister Kolf
schoten bevestigt heel wat ver
moedens en als kwade geruchten
gehoonde feiten: de jacht op Ar
nold Meijer was allerzonderlingst,
ue Amsterdamsche rechercheurs
hebben gehandeld zonder op
dracht van hun bevoegde chefs,
geen enkele bevoegde instantie
wès op de hoogte, zij worden
met name genoemd, de naam van
de Regeeringsgemachtigd'e wordt
echte rniet genoemd: hij was wel
op de hoogte, maar geen bevoeg
de instantie! Verder zijn de ge
arresteerden ten onrechte van
hun vrijheid beroofd en op de
vraag, of er van een „bende" kon
worden gesproken, met betrek
king tot hetgeen op den tocht
door Brabant is geschied, beves-"
tigen de ministers indirect het
ongeordende optreden der be
trokkenen, door te verklaren,
dat, wat er zii van die gebezigde
kwalificatie, der hierbedoelde
opsporingsambtenaren, van hen
niet met recht kan worden ge
zegd, dat -zi1 bevoegdelijk een
.onderzoek -instelden naar de ge-j
dragingen van den Tilburgschen
heer Jansen". Een mededeeling
in het antwoord van de ministers
treft ons bijzonder. Dat is die,
waar «staat. dat de eigenmaohtig
optredende ambtenaren die
iemand uit Eindhoven meesleep
ten naar Amsterdam en daar
gedwongen onderdak verschaften
ten huize van den journalist van
het Vr. V. zich met voorbij
gaan van hun chefs en van 'den
minister van Justitie tot mi
nister Schermerhorn wendden
wien zij verzochten om een ver
gunning tot het betreden van
militaire kampementen ten be
hoeve van de opsporing van Ar-
nold'Meijer. Nu zou men meenen,
dat de minister-president, orden
telijk en minst-genomen colle-
galiteitshalve, tot die heeren zou
gezegd hebben: je moet bij mij
niet zün. ga naarden minister
van Justitie. Maar nee,"#le mi
nister-president verwees de hee
ren naar.den minister van
Oorlog en deze, al even argeloos
wij mogen immers niet veron
derstellen: «arglistig gaf deze
revolutionaire rechtstaatherstel
lers dit bewijs! Zoo zijn onze ma
nieren Iff de naar rechtsherstel
zwoegenden Nederl. Staat, bij
ministers onder elkaar!
Wie nu nog twijfelt aan het
feit, dat Vorrink een actieve rol
in deze rel gespeeld heeft, zul
len de oogen wel geopend wor
den, indien men voorts in de ant
woorden van de ministers leest,
dat de betrokken ambtenaren
weigerden, van hun illegale
verrichtingen mededeeling te
doen aan hun bevoegden chef,
bij welke weigering zij zich be
riepen os een hooggeplaatst re-'
•geeringspersoon, wiens naam zij
weigerden te noemen. Sinds ze
kere'publicaties en sinds zekere
kundgebung in dë Apollo-hal,
begrijpt iedereen, dat hier de
heer Vorrink 'is bedoeld, die
sindsdien geëclipseerd is als R.G.
I.A.D. Legt men nu de antwoor
den van twee ministers naast de
onthullingen van dë „Gelderlan-'
der" ennaast de uitbundige
verklaringen van den heer Vor
rink in de Apollohal, dan is voor
iederen gewonen Nederlander,
die Hollandsch kan lezen, deze
conclusie-onafwendbaar, dat het
niet de „Gelderlander" is. die er
met de meeste kleerscheuren af
komt.
Voor het overige doen wij maar
toet beste, af te wachten, wat het
proces van Vorrink tegen den
Gelderlander-hoofdredacteur zal
opleveren. Deze heeft al ver
klaard, dat hij haakt naar het
oogenblik, waarop de zaak voor
den bevoegden rechter uit de
doekjes kan worden gedaan, zon
der politieke tam-tam. Alleen is
het jammer, dat het antwoord
van de beide ministers maar niet
vóór de verkiezingen verschenen
is. Sommigen propagandisten van
de .Partij van den Arbeid zou d'an
wellicht de moed. om de metho
de van den heer Vorrink zoo zéér
de hand1 boven het hoofd te hou
den, in de schoenen gezonken
zijn!
bijv. ziet van het stemmental
in Tilburg, Eindhoven, Heer
len, Kerkrade, ontkomt niet
aan den indruk, dat ook wij,
Katholieken, aan de commu
nisten hebben verloren.
De winst der communistep
alleen toe te schrijven aan de
oude leden der S.D.A.P.. is dan
ook zich zelf een blinddoek
voorbinden.
Daarom: het communisme
moet steeds duidelijker en
directer worden ontmaskerd!
Dit klemt temeer, daar blijkt,
dat duizenden 'en duizenden
nóg niet dóór hebben, dat de
N.S.B.-partij met haar dicta
tuur nu wel verdwenen is,
maar dat de communistische
partij niet alleen die 'openge-
komen plaats met graagte heeft
ingepalmd, maar ook de dicta
toriale manieren overneemt.
Katholiek en comumnist.
Tusschen deze twee zal het
uiteindelijk gaan!
Het is noodig, dat ieder zich
dat goed bewust,, is. Dan is hl]
niet tevreden over den uitslag,
maar zal hij zich ernstig be
zinnen op wat hij doen kan
om den rooden vloed in tó
dammen.
UET VRIJE VOLK bespreekt
den uitslag van de verkie-
zingen in Amsterdam. Ons
treft in die beschouwing een
enkele "zinsnede. Hoewel v. d.
Goes van Naters een dag later
zijn geloof in de nieuwe Partij
van den Arbeid beleed, betoogt
het Vrije Volk dat welbe
wust van een sociaal-democra
tisch, een democratisch-socia-
listisch dagblad was geworden
dat de uitslag van deze ver
kiezingen aan „ons" een dure
plicht oplegt: het sociaal
democratisch woord met qroo-
ter ijver en toewijding te spre
ken dan ooit. 'Dat is noodig en
mogelijk en zal zijn uitwerking
niet missen, „als het met vol
doende klaarl\e\d geschiedt".
Het is ons nog niet vol
doende klaar, of de Partij van
den Arbeid, die eerst al het
personalistisch-socialisme heeft
losgelaten, nu ook democra-
tisch-socialisme laat'varen, om
terug te keeren tot de^ociaal-
democfatie, en „met *grooter
ijver en toewijding" voldoende
klaar, het sociaal-democratisch
woord te spreken!
Beteekent dit, dat men in de
socialistische kringen van de
Partij nog weer meer tot de
oude sociaal-democratie wil
terugkeeren, gezien de erva
ringen, bij deze stembus opge
daan. (De groei der communis
ten en .de stichting van de
nieuwe oude S.D.A.P.?) Nieu
we spanningen zullen er mee
in de Partij van den Arbeid
worden opgeroepen dat is
in elk geval zoo klaar als een
klontje.
