Rochdale" modelkamp
Hoe de Paus zich tegen Hitier
verzette
Nieuw Noordhollaridsch Dagblad
EEN BRUIDSPAAR IN
DE LUCHT
tfan bruidsuikers eiv een
cnellende huwelijksband
WEER EEN EERVOL
ONTSLAG
Bedrijfswinst ca. f 25.000.- per maand
JEUGD HELPT INDIë
Avontuur
Eindelijk een woord voor
vergeten Nederlanders
DONDERDAG 23 MEI 194G
|L QUOTID1ANO", het orgaan van de Katholieke Actie in
Rome, publiceert bijzonderheden uit de documenten, die
de betrekkingen tusschen het Duitsche Episcopaat en het
Derde Rijk inhouden en deel uitmaken van het dossier van
den Amerikaanschen procureur-generaal te Neurenberg. Daar
in komt o.m. voor de brief, welken de Duitsche bisschoppen,
tijdens de conferentie te Fulda op 24 Juni 1941 tot Paus Pius
XII richtten, en waarin gezegd wordt: „Wij zullen onze dioce-
sanen voorhouden, om zelfs in de diepste duisternis trouw te
blijven aan de Kerk, als het moest zijn zonder priesters en
zonder Sacramenten en daarin te volharden totdat de vredes-
zon weer boven ons land schijnt."
Op 8 September d.a.v. kwam
het antwoord van Z. H. den
Paus, dat een aansporing tot
levendig verzet bevatte, op het
oogenblik, dat. de zegevierende
nazi-legers naar de grenzen
van de wereld schenen op te
rukken.
De Duitsche regeering, be
neveld door de successen, liet
op 29 Augustus 1941 een mon
delinge boodschap aan het Va-
ticaan overbrengen, waarin zij
eischte, om te worden geraad
pleegd bii de benoeming van
bisschoppen, prelaat-nuntius,
apostolische administrateurs en
zelfs van de vicarissen capitu-
laris in alle gebieden, zoowel
binnen als buiten het Reich.
Berlijn verwachtte, dat de H.
Stoel onder den druk van de
militaire successen zou toege
ven. Paus Pius XII wees deze
eischen van de hand, als ziinde
in striid niet alleen met het
geldende Concordaat en de be
palingen van het internatio
nale recht, zooals die in de
tweede Haagsche conferentie
waren vervat, doch ook met
de grondslagen van de godde
lijke, zoowel als de natuurlij
ke en menschelijke rechten.
Met betrekking tot de bezet
te landen wees het schrijven
op de zedelijke en wettelijke
verplichtingen van het Vati-
caan, om ongeacht de eischen
van den bezetter, geenerlei
veranderingen te zullen aan
brengen, voordat de bevoegde
internationale organen na den
oorlog de vredesverdragen
zouden hebben erkend. Hierop
kwam een levendige reactie
van het Reich, dat den toen-
maligen nuntius in Duitsch-
land, mgr, Cesare Orsenigo
mededeelde, dat het geen en
kel verzoek van het Vaticaan
met betrekking tot de bezette
landen zou inwilligen en in-
tusschen zette men de vervol
gingen tegen de christenen,
speciaal in Polen, voort. Hier
tegen protesteerde de staats
secretaris van den Paus op 8
October 1942 en er werd ge
dreigd, dat, indien de vervol
gingen niet ophielden tegen het
Episcopaat, de geestelijkheid en
de geloovlgen, een plechtig
protest hiervan het geVolg zou
zijn.
Het blad,besluit met te zeg
gen, dat men thans maar al te
gemakkelijk geneigd is te ver
geten, hoe de Kerk en de Ka
tholieken aan het Hitlerregiem
weerstand hebben geboden en
de macht van het recht tegen
over het recht van de macht
hebben gesteld.
LIET BRUIDSPAAR Boes-
n man waagde het j.l. Za
terdagmorgen vanaf het
Malieveld in Den Haag hun
huwelijksreis per ballon te
maken, ondanks het zeer on
gunstige weer.
Nadat vcoraf eenige proefopla-
tingen aan een kabel, gemaakt
waren, steeg om acht uur de
groote grauwe bal al ras tot het
vereischte minimum van 300 me
ter Met een, voor onze huidige
begrippen, slakkengangetje van
twintig! kilometer per uur, werd
Z.-Westwaarts gekoerst.
De ballast moest daartoe wor
den uitgeworpen. Dat merkten al
ras eenige honderden belangstel
lenden op wier hoofden een en
ander terecht kwam, dat zeker
niet leek op bruidsuikers
De dienst van Ned. Volksherstel,
ter wier bate aan deze ballontocht
een prijsvraag was verbonden,
volgde met een auto het lucht
vaartuig en Wist dit om kwart
over negen bij Wateringen in te
halen.
Toen bevond het bruidspaar zich
nog slechts op een hoogte van. ca.
tachtig meter en wist men door
middel van luidsprekers vanaf den
grond contact te krijgen met de
ballonvaarders Daardoor kon men
voorkomen dat het bruidspaar „in
de bloemetjes" vap een kassen
complex terecht kwam en kon rus
tig worden geland op een onberis
pelijk grasveldje. Reeds toen be
gon de huwelijksband te knellen,
want de ballon, die inmiddels al
het gas had afgestaan aan de bui
tenlucht, zeeg in elkaar en een
berg van zeil en touwen dreigde
het bruidspaar te verstikken
Spoedig waren zij uit de klu
wen bevrijd. In Wateringen werd
toen een borrel gedronken op de
geslaagde vlucht en om tien uur
was het bruidspaar Boesman weer
langs den beganen grond terug in
Den Haag.
De minister van binnenland-
sche zaken heeft de ambtsver
vulling van den burgemeester
van Barneveld, den heer J
.Westrik, op diens verzoek be
ëindigd. De minister heeft, na
dat de staking van den heer
Westrik was opgeheven,advies
ingewonnen van de commissie-
Scholten. Deze commissie rap
porteerde, dat, hoewel eenige
gedragingen van den hr. Wes
trik sterke afkeuring verdien
den, er geen reden is om aan
zijn goede trouw te twijfelen
en dat hij bovendien vele goe
de daden heeft verricht. De
commissie is tot de conclusie
gekomen, dat den heer Westrik
gelegenheid dient te worden
gegeven, eervol ontslag aan te
vragen.
Een kijkje in een kinderkliniek te Serajewo, Bosnië, Yoego-
Slavië, welke door de UNRRA is ingericht en geleid wordt
door een Engelschen dokter. Vele vrouwen in Serajewo dra
gen nog de sluier voor het gelaat volgens het gebruik, dat
stamt uit den tijd der Turksche overheersching, 500 j. geleden.
JCHRIJVER DEZES kwam uit hoofde van zijn werkkring in
den loop van het voorbije jaar in meerdere interneerings-
kampen; in dat aan den Westerweg, dat te Schoorl, Castricum
en het groote kamp aan de Levantkade. Evenmin als het een
pretje is in een kamp te zitten of er een werkkring te hebben,
evenmin is het ook voor den joirrnalist-op-jacht-naar-copie een
verkwikking eenige uren in zoo'n inrichting te vertoeven. Na
zoo'n bezoek komt men tot de conclusie, dat er nog heel wat
water door den Rijn moet stroomen, voor we ons weer in een
samenleving, waar rechtvaardigheid en naastenliefde heer-
schen, mogen verheugen.
ging willen geven eens eenige
kampen te bezoeken. Mis
schien dat ze daarna tot de
conclusie komen, dat het hoog
tiid wordt, dat althans de lich
tere gevallen behandeld wor
den.
Wij zijn voor een rechtvaar
dige berechting van allen, die
daarvoor in aanmerking komen,
maar vmden het onjuist, dat
personen langer geïnterneerd
worden dan noodig is.
Nu is het in het eene kamp
beter uit te houden dan in het
andere, maar voor hen, die tot
de lichte gevallen gerekend
kunnen worden is elke dag in
een kamp, al" is het nog zoo best,
een geestelijke kwelling.
Een bezoek aan hét kamp
Rochdale gaf ons de overtuiging,
dat we dit kamp gerust een mo
del-kamp mogen noemen. Het
/iet er niet onvriendelijk uit door
den plantsoen-aanleg; de barak
ken vallen op door groote zinde
lijkheid.. De ontspanningszaal is
zelfs gezellig en smaakvol, de
ziekenzaal mag er ook zijn, ter
wijl in de kapel zelfs een welda
dige sfeer uitgaat door artistieke
beschildering van glas en wan
den
Van de plm. 550 bewoners was
de helft geen N.S.B.-er; hiervan
kan slechts 'n heel klein percen
tage als „nogrniet-genezen" wor
den beschouwd-. Overigens
heerscht er een goéden geest on
der de geïnterneerden, al snak
ken allen naar den dag, waarop
ook voor hen de bevrijding zal
komen
Dezer dagen was juist Melchert
Schuurman in „Rochdale" gearri
veerd: hij zat steenen te bikken
en mét en gracieus gebaar sta
pelde hij de afgebikte steenen op
'n hoop Wij kregen den indruk
dat ook hij nog niet genezen is;
hij stond dan ook op de nominatie
En vooral na een bezoek aan
een interneeringskamp kan
men zich niet aan den indruk
van ergernis onttrekken, dat
de berechting van politieke
delinquenten zoo uiterst traag
in haar werk gaat. Is, het niet
treurig, dat het Tribunaal in
ons gewest, dat bijna 10 maan
den op zich liet wachten, twee
maanden na zijn samenstel
ling nog niet aan het werk is?
Hebben degenen, in wier hand
het lot van gedetineerden ge
legd is, dan heelemaal geen
gevoel voor rechtvaardigheid?
Wij zouden ze dan in overwe-
Nederlanders, die te Michigan wonen, vieren het jaarlijksche
tulpenfeest, waarbij de deelneemsters gekleed zijn in de
nationale costuums.
om naar elders, waar hem een
strengere afzondering wacht, te
worden overgebracht.
Er wordt gewerkt.
Reeds in Juni 1945 werden de
menschen direct aan het werk
eerst bij de boeren en in
en Het grootste
gedeelte, 4 a 5 honderd man,
werkt dagelijks in de Wieringer-
meer aan opruimingswerkzaam
heden tegen een loon van f 4.-
a 5.per dag. Dit levert het
kamp ongeveer f 48.000.per
maand op; de uitgaven van de
geheele kamp-huishouding beloo-
pen 20.000.— a f 25.000—, zoo
dat het kamp gemiddeld een
winst per maand maakt van plm.
25.000.—
De prestaties in de Wieringer-
meer zijn behoorlijk en als men
bedenkt, dat van de vrije arbei
ders daar 95 pet. aangesloten is
bij de E.V.C. en daardoor in he
vige mate met stakings-bacillen
besmet zijn, zal men begrijpen,
dat de dienst van den weder
opbouw over de niet-stakende
kamp-werkers beter tevreden is.
De arbeidsprestatie werd nog
verhoogd, toen, sedert 1 April,
bij wijze van proef 10 pet. van
het loon in een z.g. uïtgaanskas
der geïnterneerden komt, die zij
uitgekeerd krijgen bij ontslag;
van deze 10 .pet. wordt echter
direct 1/3 beschikbaar gesteld ais
cantinegeld, voor aankoop van
bon-vrije artikelen, zooals radijs,
wortelen, koek, karnemelk, cider
e.d. Dat dit den geest in het
kamp ten goede komt, moge o.m.
blijken uit het vrijwillig be
schikbaar stellen van een ge
deelte van het cantinegeld voor
het maken van een vijver met
fontein, waarin straks eenige
goudvisschen de geïnterneerden
gezelschap komen houden. Voor
d"e ontspannings- en ontwikke
lingsavonden bestaat steeds
groote belangstelling en de kapel
is bij de godsdienstoefeningen
bijna steeds vol.
O
Er verschijnt ook een kamp
krant „Contact", waarin kamp
leden schrijven en het voornaam
ste nieuws uit ons blad en enkele'
landelijke bladen wordt overge
nomen.
Ontsnappingen komen den
laatsten tijd niet voor. Eenigen
tijd geleden was de kampleiding
ter oore gekomen, dat zekere
Pauw vluchtplannen had; men
liet hem ontsnappen met zekeren
Mesman als spion, om deze twee
verder te schaduwen, hetgeen
tot gevolg had, dat in Amsterdam
nog enkele ontsnapten weer ge
grepen konden worden en met
de twee genoemden weer in het
kamp werden opgesloten.
Kamp „Rochdale" is een van
de weinige kampen in 't land,/
dat geld in het laatje brengt van
het Directoraat-Generaal voor
Bijz Rechtspleging en staat ook
als herdpvoedings-mstituut aan
de spits. Wij kregen den indruk,
dat de leiding bij Majoor De Rie
in goede handen is.
Toch hopen wij, dat dit winst
gevend „bedrijf" zoo gauw mo
gelijk zal worden opgeheven.
Fr. O.
De Nederlandsche schooljeugd
werd verzocht iedere week een
cent te storten ten behoeve van
de kinderen overzee. Op deze
wijze is hans na enkele maanden
f 100.000.bij elkaar gebracht.
UET zijn niet de slechtste
menschen, die het verlan
gen naar het avontuur in zich
voelen, epenmin als het de
besten zijn die het innerlijk
verzet tegen sleur en' alïe-
daagschheid niet kennen. Men
bespeurt in zich den drang
naar een vollediger en intenser
leven dan dat in het gareel der
alledaagschheid en men zoekt
dat in verandering van uiter
lijke levensomstandigheden:
een andere werkkring, een
nieuw, meer „afwisselend" be
roep, verhuizing naar het bui-
tenland. Maar na eenige maan
den komt men tot de treurige
ontdekking, dat het nieuwe op
zijn beurt „gewoon" en sleur
geworden isHet groote
avontuur is niet in de verte te
vinden, doch in de diepte; in
ons eigen hart, waar onze
geest zich in het Onze Vader
met den H. Geest vereenigt.
In die ver-eeniging wordt ons
het geheim onthuld,^dat wij, al
stof-afnemend, aardappelen-
rooiend, brieven-tikkend of
wat dan ook, aan het groote
Avontuur van God-in-de-we-
reld kunnen deelnemen. Dan
krijgt het „gewone" een zeer
buitengewone inhoud en is de
sleur overwonnen.
MARCUS
De" luitenant-gouverneur-gene
raal, dr. van Mook, op doorreis
van Amsterdam naar Batavia,
was niet in de gelegenheid langen
tijd in Bangkok te verblijven doch
heeft thans het navolgende aan de
zevenduizend Nederlanders, die
thans nog in Siam vertoeven, be
kend gemaakt.
„Het spijt mij, dat het tijdsche
ma van den vlfegdienst der Neth.
Gov Air Transport mij niet heeft
vergund u op te zoeken tijdens
mijn kort verblijf in Bangkok.
Intusschen heb ik toch de gelegen
heid gehad met uw commandant
te overleggen omtrent uw meest
dringende nooden en behoeften.
Het is mijn bedoeling, dat alles
in het werk zal worden gesteld
om zoo spoedig mogelijk transport
gelegenheid voor de achtergeble
venen te verschaffen naar Neder
land en naar Indië, om intusschen
te trachten u het leven zooveel
mogelijk te veraangenamen en
het contact met Indië' en het moe
derland te verbeteren.
Ik hoop er in te slagen, tegen
het midden van dit jaar een einde
te maken aan den toestand, die
door de ongunstige omstandighe
den reeds veel te lang heeft ge
duurd, al is daarvan de lichtzijde,
dat rust en ruime voeding hier tot
uw herstel hebben kunnen bij
dragen Ik roep u vanuit ons ge
bied een hartelijk tot wederziens
toe."
