Vrijlating politieke gevangenen Persvrijheid heeft grenzen Eén stem Nieuw Noordhollandsch Dagblad 3 Heeft de minister 'n rekenfout gemaakt? Vacantie? Best! Doe mee stemt K.V.P. CONSTITUTIE De nieuwe spelling Bonnen in pensions SOBRIëTAS HERLEEFT Vastrecht bij de Ned. Spoorwegen doorslag geven 1949 heilig jaar RAKt WOORDEN VAN KARDINAAL GRIFFIN Woorden van den Paus tot de Amerikaansche pers ROMME DE REACTIONAIR Een oordeel over minister Jonkman DONDERDAG L8 JULI 1946 Zware problemen van „lichte gevallen" Veel beroering is teweeg gebracht door minister Heel's verklaring, dat van de nog resteerende 70.000 politieke gevangenen, circa 45.000 „lichte gevallen" voorwaar delijk in vrijheid gesteld zul len worden; beroering bij voor- en tegenstanders. Buiten de kampen denkt men aan de gevolgen van dezen maatregel; in de kam pen domineert de mensche- lil'ke vraag: ben IK een licht geval? Daarin ligt. n.l. de sleutel van het probleem. Want wat is eigen, lijk een „licht geval". Wie op dit thema doorborduurt, komt tot de conclusie, dat de sleutel zooals de minister die door zijn maatregel heeft laten aanmaken heelemaal niet past. Men is geneigd zich af te vra gen of bij den minister heeft voorgezeten de „lichte gevallen" vrij te laten, dan wel ae inter neringskampen te ontlasten met d'e vrijlating van 45.000 delinqu enten. In het eerste geval is 's mi. nisters schatting, dat daardoor 45.000 man vrij zouden komen, een zwaai in de lucht; in het tweede geval zijn de aangelegde normen voor de vrijlating veel te stroef. Een en twintig vragen. De P.R.A.'s in den lande heb ben hans instructie gekregen, lange lijsten van welgeteld een en twintig vragen in te vullen, vragen over de in den bezet tingstijd door den delinquent vervulde functies en door hem gepleegde wandaden. Valt hij niet onder die een en twintig „zware" gevallen, dan zal voor den betrokkene zeer bin- kort de deur naar de vrijheid worden geopend. Maar juist d'ie een en twintig vragen dreigen het struikelblok te worden. In ons P.R.A.-district in den kop van Noordholland b.v. bevinden zich thans nog circa 1500 geïnterneerden. Past men op hen het systeem der een en twintig vragen toe, clan zal blijken zoo is het oor deel van insiders dat daarvan slechts hoogstens twintig tot vijf en twintig in vrijheid gesteld zullen kunnen worden omdat zij een „licht geval" zijn. Dit is een percentage vain anderhalf pro cent. Minister Beel denkt echter met zijn 45.000 van de 70.000 ge- interneerden te komen tot een percentage vrijlatingen van Vijf en zestig procent. Nu weten wij wel, dat ons P.R.A.-district geen maatsjaf is voor geheel Ne. derand'. Alkmaar is immers ver rassend snel door honderden dossiers heen geschoten. In de groote centra, als het district Amsterdam en niet te vergeten Utrecht, liggen de cijfers zeer zeker ongunstiger. Daar zijn nog vele lichte gevallen. Maar de P. R.A.-rechercheurs die dagelijks in tientallen dossiers snuffelen, zien geen kans om aan 's minis ters berekening van 45.000 vrij latingen te komen. Volgens hun serieuze schattingen, zal men het door de zeef der een en twintig vragen hoogstens tot een vijf. tot tienduizend man kunnen bren gen. Dat lijkt dus heelemaal niet op de rekensom van den minis ter. Gaat men zóó door, dan is een fiasco verzekerd. Wil men succes hebben, dan zullen er dus andere maatstaven moeten ko men voor het begrip „licht ge val". Wat is een „licht geval*'? Op die befaamde lijst der een en twintig vragen, schijnt o.m. voor te komen: „Was geïnter- Maar ook stemplicht Laat geen stem verloren gaan op 26 Juli Dan is er weer verkiezing voor den gemeenteraad neerde N.S.B.-groepsleider, bur gemeester, etc.? Wanneer het antwoord beves tigend luidt is het voor den ge- interneerde al fout. Dan is hij een „zwaar geval" en zal hij nog moeten wachten wie weet hoe lang. Er schuilt groot gevaar in de ze eenheidslijst. Het kaïn toch zijn, dat een groepsleider van Lutjekolhorn een heel onbetee- kenend mannetje was, die geen kip heeft kwaad gedaan en de groepsleider van Amsterdam misschien een „zware 'jongen" van den politieken misdaad. „Lichte gevallen". Misschien is er geen begrip, dat moeilijker te begrenzen is. Het is ook een be grip, dat slijt met den tijd. Wat onmiddellijk na de bevrijding aangezien werd voor een zwaar geval, wordt nu vaak als licht gekwalificeerd. Een brood-N.S. B.-ertje was na de bevrijding wegens zijn lidmaatschap van de partij een zwaar geval. N u veertien maanden later, haalt men er de schouders voor op en zegt; „Och hij deed geen kwaad, onbeteekenend geval".... Zoo is, in den loop der na-oor- logsche maanden het begrip „zwaar geval'* steeds meer ver legd naar het „lichte" genre. Thans is een NSKK-er nog een „zwaar geval". Hoe zal men over een half jaar dit beoordeelen? „Zwaar" wordt „licht", gelou terd door den lijd. Intusschen zit men danig in de maag met deze onverkwikke lijke liquidatie van bijltjesdag. In de kampen is men door 's ministers uitlating hoopvol ge stemd. Immers 45.000 van de 70.000 wil zeggen de vrijheid voor zeven van elke tien geïnterneer den. En heel begrijpelijk is het, dat de weinige vrije uurtjes ge vuld worden door de kansbere keningen. Wij zijn benieuwd hoe de minister het touw der bijzon dere rechtspleging uit den knoop zal halen. Lichte gevallen scheppen wél zware problemen. P. S. il In verband met de protesten teil opzichte van de petitie, welke doo-r de West_Indische delegatie aan H. M. de Konningin werd aangeboden, werd dezer dagen in het Rif stadion op Curacao een massavergadering ge_ houden. Op deze bijeenkomst werd een resoluüie aangenomen, waarin o.m. tot uitdrukking werd gebracht dat de wenschen; vervat in de petitie; ook de wenschen zijn van duizenden inwoners van Curacao ui alle lagen; groepen en kringen der bevolking. ANP. Van officieele zijde vernemen, wij betreffende de nieuwe spel-' ling het volgende: De officieele schrijfwijze van de Nederland- sche taal zal, indien het desbe treffende wetsvoorstel wordt aan genomen. de spelling volgens De Vries en Te Winkel zijn met in achtneming van eenige verschil len waarvan dé voornaamste zijn: 1. De e wordt in open lettergre pen niet verdubbeld. De ee blijft echter aan het eind van een woord en in samenstellingen met en afleidingen van woorden op ee. 2. De o wordt in open lettergre pen niet verdubbeld. De oo'blij ft in goochelen, goochem, looche nen en samenstellingen en aflei dingen daarvan. 3. Sch wordt alleen geschreven waar de ch gesproken wordt. Sch blijft in het achtervoegsel isch. 4. De uitgangen e en en van het lidwoord een, van geen en van de bijv, bezittelijke voornaamwoor den alsmede de naamvalsuitgang van lidwoorden voornaamwoor den, bijv. naamwoorden of daar mede gelijkstaande woorden mag, behalve in staande uitdrukkin gen worden weggelaten. In de overgangsbepalingen is vastgesteld, dat deze regels niet gelden voor de aardrijkskundige namen tctdat voor deze namen een officieele spelling is vastge steld. De schrijfwijze der bas- aardwoorden zal nog nader wor den geregeld. Er wordt nogmaals op gewe zen, dat vacantiegangers ver plicht zijn in pensions hun bon nen voor levensmiddelen af te geven. Pensions ontvangen na melijk geen toeslagen voor le vensmiddelen en zijn geheel aan gewezen op de bonnen van hun gasten. Hoewel Sobriëtas, de R.K. Ver- eeniging tot besrijding van drankmisbruik, niet zoo van den oorlog heeft geled'en als het mee. readeel der kath. vereeniginigen zijn de afgeloopen jaren niet zonder meer aan haar voorbij gegaan. Met energie wordt echter het herstel ter hand genomen. Er is een nieuwe adviseur benoemd en van verschillende zijden gaan nu het drankmisbruik weer toeneemt stemmen op om meer actie. Ook hoopt men op een spoedig verschijnen van het orgaan „De Kruisbanier". Op 11 Aug. zal een Ariënsherdenking te Maarssen worden gehouden met een plechtige Hoogmis, too- neelvoorstelling „Kinderen van ons Volk'' van Antoon Coolen en een plechtig Lof. Ten gerieve van reizigers, voor wie een algemeen abonnement te kostbaar is en die vaak per spoor moeten reizen worden door dé Ned Spoorwegen vastrechttarief kaarten uitgegeven van f35 p. m voor de 2de en f24 per maand voor de 3de klasse. Op vertoon dezer kaarten kan men plaats bewijzen tegen het halve tarief bekomen. kan den als op 26 Juli de gemeenteraads verkiezing plaats heeft. Stelt u voor, dat een ze tel voor de K.V.P. verlo ren gaat omdat u om een ongeldige reden niet gestemd heeft! Gij zoudt als staatsburger rust noch duur hebben Ten einde op waardige wij ze het gouden priesterjubi leum van Z. H. Pius XII le kunnen herdenken, zal in 1949 het Heilig Jaar niet in December, doch in April van dat jaar worden geopenS. De tegenwoordige Opperherder werd op 2 April 1899 in de huiskapel van mgr. Frances co di Paola Gassitto tot pries ter gewijd, waarna hij in de basiliek van St. Maria Major te Rome zijn eerste plechtige Mis opdroeg. De geloovigen uit de geheele wereld, die ter gelegenheid van het Heilig Jaar naar Rome zullen komen, am den aflaat te verdienen, zijn in de gelegenheid om te gelijkertijd het gouden pries terfeest van den Paus mede te vieren. Z. Eminentie Kardinaal Griffin heefl te Londen in een toespraak op de installatie-bijeenkomst van den Katholieken Raad voor de welvaart van Polen gezegd, dat men zou wenschen, dat de gede mobiliseerde leden van de Pool- sche strijdkrachten naar hun eigen land, hun vrouw en gezin, konden terugkeeren. „Dit kan op het oogenblik nog niet geschie den. zeide de Kardinaal, daar Polen geen regeering heeft, wel ke vrijelijk door het Poolsche volk zelf is gekozen en mannen, die door Sovjetrusland verraders worden genoemd, kunnen niet gemakkelijk er toe gebracht wor den om terug te keeren naar een land, dat nog steeds onder Sov- jetrussisohe overheersching staat". Men moest daaropi. zeide de Kardinaal, ten eerste deze kra nige mannen helpen, totdat d'e stand van zaken in hun eigen land hun terugkeer mogelijk zou maken en ten tweede pogen, zoowel in het belang van die mannen als van het geheale Poolsche volk. een „vrijelijk ge kozen Poolsche regeering over eenkomstig de te Jalta en Pots dam gedane beloften" te verze keren. „Allen, die tezamen met de Polen voor de vrijheid van Polen hebben gevochten, ver langen een nieuw Polen te zien verrijzen, opgetrokken op de hechte fundamenten van de be ginselen der natuurwet en van 't Atlantisch Handvest", voegd'e de kardinaal er aan toe. DE PAUS ontving een aantal directeuren en redacteuren van de voornaamste Amerikaansche bladen en persagentschappen, d)e momenteel een bezoek brengen aan Geallieerde organisaties in Europa. Tegenover de journalisten verklaarde de Paus, dat hij pers vrijheid noodzakelijk achtte, maar zoo vervolgde Pius XII, zooals elke andere vrijheid, die van han delen, spreken en denken, heelt ook de pers haar grenzen. Men kan haar niet toestaan om te pu- bliceeren wat slecht is of hetgeen verkeerd geacht wordt en datgene wat uitgedacht wordt teneinde het moreele en godsdienstige gevoel afbreuk te doen ofwel te vernie tigen en daarmede ook de eens gezindheid en de vrede onder de volken. Eerder moet zij den mensch behoeden voor het gei aar om door materieele en egoistische belangen geketend te worden en daarbij het lofwaardige doel na streven, de waarheid uit te dra gen en recht en gerechtigheid te verdedigen. De ondervinding heeft reeds vaak bewezen, dat het algemeen belang niet wórdt ge diend door verdraaiing der feiten. Zoolang verdachtmaking, wan trouwen en het streven naar schaamteloosheid de waarheid verbergen voor hen, die er cecht op hebben haar in het algemeen belang te kennen, zal de wereld niet uit den poel van onmensche- lijk lijden en ongerechtigheid kunnen getrokken worden waarin zij verzouken ligt. Wie geen regeeringsven twoor- delijkheid draagt zooals de Communisten kan gemakkelijk allerlei fraaie of fraai-schijnende wenschen bepleiten. Vooruitstre vende wenschen stonden er in het program van de KVP en niemand it an ontkennen, dat de Katholieke Partij, in bondgenooischap met de Partij van den Arbeid, er toe heeft medegewerkt, dat in het program van de nieuwe regeering een krachtig vooruitstrevend ge luid gehoord wordt Hier zien we. dat dank zij den steun, dien de KVP blijkens den verkiezingsuitslag in den lande bezit, van de theorie van het pro gram naar de werkelijkheid van het regeerbeleid kon worden over geschakeld. Het is nu niet meer een partij met een kleine fractie, maar een partij met een grooten aanhang, die de verantwoordelijkheid draagt, welke bepaalde belang wekkende dingen en hervor mingen concreet aan de orde stelt. Dat komt van de zijde van de partij van Romme, steeds uitge maakt voor reactionair en conser vatief. En nog mooier wordt het, als we erop letten, hoe Romme niet de man van de goedkoope kleine fractie, maar de man van de verantwoordelijke katholieke partij in de Tweede Kamer heeft gereageerd op het belang rijke punt in de regeeringsverkla- ring, waar gesproken wordt over de verdeeling van de stoffelijke goederen. De regeering gaat daar bij uit van de erkenning van de hooge waarde van den arbeiden den mensch en van het beginsel, dat aan iederen burger de moge lijkheid tot- arbeiden, alsmede een redelijke bestaanszekerheid toe komt. Dit ging Romme den reac tionair! nog niet ver genoeg. Hij vroeg nadere inlichtingen aan den Minister-President en liet een allerduidelijkst anti-kapitalistisch geluid hooren. Hij vroeg een radi cale afzwering van het kapita lisme en verwezenlijking van het katholieke programpunt, dat groo- tere spreiding van den eigendom over meerdere kleine bezitters verlangt. De regeering heeft aangegeven dat zij naar dat doel wil streven. Nu moet nog duidelijker komen vast te staan, met welke midde len dat zal geschieden. De reac tionaire Romme was niet tevre den met wat de regeering in uit zicht stelde. Hij verlangde meer positieve dingen, meer houvast. Want wij kennen ook uit zijn redevoeringen zijn ondubbelzin nige standpunt, dat aan iedereen zoo gelijk mogelijk toegang moet worden verschaft tot de stoffelijke goederen. Dit is niet alleen chris tenplicht, maar ook de eenige red ding van onze samenleving als gemeenschap van vrije menschen. Een progressief geluid, dat open lijk den strijd aanbindt tegen het kapitalisme, noemde vorige week de „Tijd" deze passage. Ook hiermede heeft Prof. Romme ten overvloede afgerekend met het fabeltje van zijn reac tionair karakter. En nu verwarren wij niet graag de zaken van de Tweede Kamer met die van den gemeenteraad, maar als anderen dat wel doen en volhouden tegen beter weten, althans tegen de feiten in dat er van de KVP in de politiek niets is te verwach ten, zoolang Romme de reactionair de leiding heeft, dan zeggen wij: houdt, ook bij de komende ge meenteraadsverkiezingen de Partij van Romme vast. want, wij weten nu ten overvloede nog eens aller duidelijkst, dat het die Partij juist onder leiding van Romme, waarachtig ernst is met de ver wezenlijking van een radicaal vooruitstrevend program op so ciaal en economisch gebied. In het „Laatste Nieuws" uit Indië Van de Stichting Indië in Nood" lezen wij in een beschou wing over minister Jonkman o.a.: „Van minister Jonkman is be kend1, dat hij, ofschoon zéér ver „links" staand, een open oog heeft voor het bereikbare, het practisch uitvoerbare. Men ver telt dat hij met beide beenen stevig op den grondstaat. Wij mogen en moeten derhalve aan nemen dat hij niet behept is met de „verbeeldingskracht"-ziekte van een Logemann en Schermer- horn, doch met gezond versland alleen datgene zal nastreven, dat het welzijn van allen beoogt. In dien deze veronderstelling juist is, kunnen wij ons met zi.in be leid volledig vereenigen ook wan neer hij daaruit prioriteit aan c'e moreel-, cultureel- en economisch zwakken geeft."

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1946 | | pagina 3