Nieuuu
Pauselijke waarschuwing tegen
nationalisatie
Vereen. Staten van Indonesië
Op den ijzeren weg van Brabant
naar Holland
Bolivia's president vermoord
JULI 1946
Iers
Mig:
:ers
elen
Wit
7 uur
ifrale
1946
Voor Alkmaar en omgeving
Bureaux
EN TEGEN CONTACT
MET DE DWALINC
COMMUNISTISCH
OFFENSIEF IN
CHINA
Verkiezingen
in Turkije
Democraten winnen te
Istanboel
JavaSumatra, Borneo en de Groote Oost
De Moerdijkbrug naar oude glorie
Revolutie maakt nog
meer slachtoffers
Gedoopt
ien
20"
rises
wij
ïgen
234S
215
lien zal
Hoofdredacteur: H. N.
Smits; rayon-redacteur
Fr. Otten: binnenland
P. Sigon.
Abonnementsprijs t 3.40
per kwartaal; 1.20 per
maand; inclusief incasso.
Advertentie-prijs; per
editie 13 ct. p. m.m.;
minimum I 2.50; in alle
edities '26 ct p. m-m.;
minimum 1 4.
Fam. ber. 20 ct p. m.m.;
in alle edities 30 ct
Noordhollandsch Dagblad
Buiten God is 't
nergens veilig
(Vondel)
MAANDAG 22 JULI 194S
41e JAARGANG - NUMMER 10984
Bh
ALKMAAR: Langestraat
42A tel 2046 (adm.):
2047 (redactie) K 2200
HOORN: Draafsingel 59
tel. 4243 (K 2290) 2 lijnen
DEN HELDER: West
straat 80; tel. K2230
SCHAGENMolenstraat
52 tel. 459 (K 2240)
Bankrelatie:
Noorderbank
Nederland herstelt zijn bruggen. Een boag van de voetbrug over den
Moerdijk, welke afkomstig was van de spoorbrugis weer op zijn oude
plaatt; teruggebracht1. Tegelijkertijd werd een nieuwe overspanning, wel_
ke door de fa. Penn en Bauduin ver vaardigd was, in de verkeersbrug
ingevaren. A.N P. P.
Z.H. Paus Pius XII heeft in
'n brief aan de Fransche
Kath. Studieconferentie wel
ke te Straatsburg gehouden
zal worden, geschreven, dat
de christelijke sociale idealen
bedreigd worden door „tota
litaire strekkingen'' op alle
gebieden.
Een christen moet er voor
waken, wanneer hij contact on
derhoudt met hen, die in dwa
ling verkeeren, daardoor niet in
gevaar te worden gebracht. Dat
contact zal er van zelf komen,
wanneer zij, die het voorrecht
hebben de waarheid te kennen,
daarvan een eerlijk en beschei
den gebruik maken, tegenover
hen die de waarheid zoeken. Op
deze wijze alleen zullen de be
ginselen van vrijheid, gelijkheid
en broederschap, door de moder
ne democratie aangeprezen, ver
wezenlijkt worden.
Z.H. keerde zich ook tegen elk
totalitair systeem, dat door de
kerk, die de persoonlijke rech
ten van den mensch verdedigt,
wordt afgewezen.
De Paus behandelt vervolgens
de kwestie van nationalisatie
van economische ondernemingen
en zegt daarover: „Zelfs daar,
waar nationalisatie gerechtvaar
digd is, bestaat het risico, dat
daardoor de nadruk gelegd wordt
op het mechanische aspect van
het leven en daarom is het voor
deel er van voor de gemeenschap
zeer twijfelachtig. Naar onze
meening zal het systeem van
associaties of coöperatieve groe-
peeringen op alle gebied van de
nationale economie veel meer
Volgens verklaringen van de
Chineesche regeering hebben
communistische troepen ter
sterkte van 120.000 man een
grootscheepsch offensief ingezet
in Kiangsoe ten noorden van
Nanking. Hun doel zou zijn ter
rein te winnen teneinde met
succes een aanval op Nanking
en Shanghai in te kunnen zetten.
De communisten zouden voorts
een beroep hebben gedaan op
generaal Marshall, den Ameri-
kaanschen gezant voor China om
het offensief teigen te houden en
bemiddelend op te treden. Vol
gens de communisten staan 14
legers der Kwominlang met
tanks en vliegtuigen gereed den
strijd met hen in de van Japan-
neezen bevrijde gebieden aan te
binden.
ten voordeel strekken van het
doel, waarop ge uw streven richt
en van de welvaart der onder
nemingen zelve.
De Paus zegt ten laatste, dat
de corporatieve organisatie van
het economisch leven gunstig
schijnt voor de christelijke leer
stellingen betreffende de per
soonlijkheid van den mtnsch, de
arbeidsgemeenschap en den par
ticulieren eigendom.
VOOR DE EERSTE MAAL
in de geschiedenis van
Turkije is het Turksche volk
Zondag ter stembus getogen
om bij algemeen kiesrecht
en geheime stemming een
nationale vergadering te kie
zen. Tot "u toe was de Re-
publikeinsche Volkspartij in
Turkije de eenige wettige
partij. Thans zijn er vijf op
positiepartijen in het veld,
waarvan de Democratische
partij verreweg de sterkste
is. Leider van deze partij is
de vroegere premier jelal
Bayar, die voor de 465 te
vervullen zetels 273 Candida-
ten heeft gesteld.
Alle Turksche burgers boven
de 22 jaar zijn stemgerechtigd.
Het kan als zeker worden
aangenomen, dat de Republi-
keinsche Volkspartij, opgericht
door Kemal Ataturk, den stich
ter van het moderne Turkije, met
een flinke meerderheid haar po
sitie zal handhaven. Men gelooft,
dat de oppositie 125 tot 150 zetels
zal behalen, ofschoon het moei
lijk is voorspellingen te doen,
aangezien de situatie een geheel
nieuwe is.
De eerste officieele resultaten
toonen te Istanboel een succes
voor de democraten.
TIJDENS de bijeenkomst te
Malino van Zondag heeft
dr. van Mook een samenvat
ting gegeven van het stand
punt, dat door het meerendeel
der afgevaardigden wordt ge
huldigd. Hij stelde voor om
Indonesië voortaan „de Ver-
eenigde Staten van Indonesië"
te noemen, terwijl de samen
stellende deelen zouden wor
den aangeduid als „staten",
die weer zouden bestaan uit
„autonome gebieden".
Dr. van Mook legde er den
nadruk op. dat de meerder
heid zich eens had verklaard
met de verdeeling van het ge
heel in 4 staten, t.w. Java,
Sumatra, Borneo en de Groote
Oost, waarvan de laatste twee
op de conferentie zijn verte
genwoordigd.
Uit Turksche oppositiekringen
wordt gemeld, (Jat te Adana een
lid van de Democratische Partij
(oppositie) is doodgestoken. De
zelfde kringen te Ankara bewe
ren, dat eenige leden van de De
mocratische Partij in enkele
districien van Anatolië tijdens de
verkiezingen zijn „geterrori
seerd".
OPNIEUW is Zaterdag j.l.
een reuzenstap gedaan op
den weg naar herstel van de
zoo belangrijke verbinding
Noord-Zuid. Nog slechts vier
weken, om juister te zijn op
24 Augustus, zal het verkeer
weer de Moerdijkbrug benut
ten als ware er nimmer iets
gebeurd.
Het grauwe water van het Hol-
landsch Diep klotst om de mas
sieve pijlers van den Moerdijk
brug, de brug, die de roem der
Delftsche ingenieurs tot in alle
hoeken der aarde uitdroeg De
inktzwarte nacht, die ons slaperig
heeft gemaakt in een schokkende
autobus door het sluimerende
Brabantsche land, heeft plaats ge
maakt voor de ijzig-kille ochtend
nevel.
Op den drempel van nacht en
morgen is het reeds bedrijvig tus-
schen de pijlers, zoeken de sleep-
booten eikaars warmte. Elevator-
bakken drukken de zuidelijke
spoorbrugboog op hun bonkige
schouders en geven bij opkomend
getij de zware last een zetje ne-
melwaarts.
Langzaam stijgt in weinige uren
het stalen geraamte, komt los van
zijn steunpunten. Ongeloofelijk
handig manoeuvreert men met het
gevaarte, dat niet minder dan 721
ton weegt, alsof hei de speelgoed
constructie van een mecarodoos
betreft.
Ingenieurs van Waterstaat en
Spoorwegen houden toezicht, we
ten dat het goed zal gaan. „Het
heeft niets te beteekencn", zeg
gen zij.
Rustig-zelfverzekerd zien zij
toe als Europa's sterkste bok, de
„Ajax", met de imposante last in
de richting van de spoorbrug
drijft Straks zal de overspanning
weer haar oude en /er'rouwde
plaats innemen. Tegelijker'ij d
schuift een even groot gevaarte
naar de ontstane leemte. Het is
de nieuwe boog voor de verkeers
brug.
Het is alles zoo simpel, speelsch
bijna Maar als wij in een bootje
verschillende malen onder de brug
doordraaien en opzien naar het
langwerpige metalen vischnet bo
ven ons, dan eerst ondergaan wij
de imposante impressie van een
gigantisch stuk ingenieurswerk;
dan eerst begrijpt men, dat de
blokkendoos toch niet zo kinder
lijk-eenvoudig is als op den eer
sten aanblik.
NOG GEEN vijf volle uren heef^
dit stuivertje wisselen ge
duurd. Klokslag tien uur loeien
de sirenes om het hardst in meer
dere toonaarden. De verbinding
Noord-Zuid 4s weer hersteld
Het slapende land aan beide
oevers heeft er weinig van ge
merkt. Eerst bij het ontwaken zag
men, dat de beide bruggen wéér
een beetje dichter waren bij hun
uiterlijk aanzien van vóór de ca
tastrophe.
Een K.L.M.-vliegtuig cirkelde
boven het kunstwerk en legde de
gebeurtenis vast op de gevoelige
plaat. Het was alsof het de taaie
werkers op de constructies toe
riep: „Goed zoo! Jullie doen het
net zoo best als wij in de lucht!"
Nóg twee van zulke manoeuvres
zullen in de komende weken vol
gen. En op 24 Augustus a.s. zal de
spoorbrug zijn als vroeger. Noord
en Zuid zullen dan weer dicht bij
elkaar liggen
Er is moed, energie en volhar
ding noodig voor dit herstelwerk.
Wie deze stunt- der techniek
heeft aanschouwd, moet in blijheid
erkennen, dat Nederland on
danks het feit, dat de schijn vaak
tegen is van deze drie eigen
schappen een groote voorraad
heeft.
Op deze wijze is herstel een
kwestie van heel korten tijd.
P S.
Volgens berichten van de
Amerikaansche radio is de
Boliviaansche regeering omver
geworpen door een revolutio
naire volksbeweging en presi
dent Villaroel gedood.
Andere berichten uit New York
zeggen, dat de president niet is
gedood, maar met zijn echtgenoote
naar Buenos Aires is gevlucht.
Sommige berichten zijn met dit
alles in strijd en luiden, dat de
opstandige beweging onderdrukt
is en aan honderd personen het
leven gekost heeft.
Dr. José Antonil Arze, hoofd
van de Boliviaansche revolutio
naire partij, verklaarde, dat er
een volksbeweging bestaat welke
niet onderdrukt kan worden en
die zich richt tegen hetgeen hij de
nazi-regeering van president Vil
laroel noemt. Arze bevindt zich in
ballingschap in Chili.
Radio La Paz meldt, dat als
voorloopig opvolger van president
Villaroel optreedt luitenant-kolo
nel Georges Chavez.
Nader wordt nog gemeld, dat
een nieuw Boliviaansch kabinet,
bestaande uit jonge legerofficie
ren, is beëedigd, nadat de studen
tenopstand werd onderdrukt De
spoorwegarbeiers hadden met sta
king gedreigd en geëischt, dat alle
leden van de nationalistische par
tij uit de regeering werden ver
wijderd.
TOCH VERMOORD
Volgens hedenmorgen te
vArgentinië ontvangen bericht
werd president Villarroel bij
een aanval op het paleis van
den president gedood. Tijdens
den door een gewapende ben
de uitgevoerden aanval zouden
bijna alle bewoners van het
paleis zijn gedood. Volgens een
bericht uit Washington, dat
zich beroept op een uitlating
van officieele personen van
het Amerikaansche departe
ment van buitenlandsche za
ken, toonen van het departe
ment te La Paz ontvangen be
richten aan, dat de 37-jarige
president Villaroel is opgehan
gen en verschillende ministers
zijn gedood.
De Kleine Soenda-eilanden die
nog afzonderlijk overleg met dr.
van Mook hebben gepleegd, heb
ben er tenslotte in toegestemd,
hun voorstel, dat ieder hunner een
afzonderlijke staat zou worden, te
laten vallen en „autonome gebie
den" van den „Staat der Groo:e
Oost" te worden. Met dit land zijn
zijn zij thans economisch en oök
anderszins verbonden.
Op de conferentie werd verder
besloten een laatste gemeenschap
pelijke conferentie voor Borneo en
de Groote Oost bijeen te roepen
om voor die gebieden een consti
tutie te maken Zij zou zich te
vens bezighouden met verdere
verbeteringen in het kiesstelsel
van de afgevaardigden, die hoofd
zakelijk gericht zijn op eenvor
migheid van verkiezing in alle ge-
biedsdeelen. Deze verbeteringen
dienen zoo spoedig mogelijk te
worden voorbereid.
De vertegenwoordigers van den
Riouw-archipel. Banka en Billi-
ton verklaarden dat de band van
deze eilanden met Sumatra zoo
hecht is, dat zij er den voorkeur
aan geven, zich niet bij den „Staat
Borneo" aan te sluiten, doch in
een afzonderlijke organisatie te
blijven, totdat met Sumatra over
eenstemming is bereikt.
De vertegenwoordiger van Bali,
de heer Soekawati, verklaarde
voorkeur te hebben voor een zelf
standig Indonesië binnen het Ko
ninkrijk der Nederlanden, zooals
'n meerderheid voorstaat. Hij wees
er op, dat er ook t.a.v. de federa
tieve structuur van Indonesië
overeenstemming bestaat, terwijl
hij als derde punt van overeen
stemming noemde den wensch,
dat het verlangen naar zelfbes'uur
spoedig zou worden bevredigd In
dit verband verwees hij naar een
motie, die naar aanleiding van een
vroeger gedaan voorstel was aan
genomen.
In zijn antwoord verklaarde dr.
van Mook, dat hij het met den
laatsten spreker volkomen eens
was. doch wel was hij van mee
ning, dat, nu de vertegenwoo-di-
gingen der verschillende deelen
voor de huidige conferentie niet
op denzelfden grondslag waren
samengesteld en een aantal groe
pen thans nog niet vertegenwoor
digd was, hef raadzaam zou zijn
om de komende „uiteindelijke con-
stitueerende vergadering" een
„voorloopige vertegenwoordiging
van de bevolkingsgroepen" te noe
men.
In dit verband legde dr. van
Mook er dan nadruk op, dat voor
Java en Sumatra zetels dienden
te worden gereserveerd.
IN DE KRANT lees ik, dat er
een sehip gedoopt is. En
wel: met een flesch jenever.
Terwijl 't zeekasteel te water
gleed, werd de flesch ertegen
stuk geslagen, het "geestrijk"
vocht droop er langs en daar
mee had het schip officieel zijn
naam ontvangen. Dat is zoo
ongeveer het eenige wat den
modernen mensch van het
Doopsel is bijgebleven: dat er
vocht aan te pas komt en dat
er een naam uit overblijft. In
het oppervlakkig spraakge
bruik van vele moderne kran
tenschrijvers verliezen de hei
ligste begrippen hun inhoud.
Wie weet wat het Doopsel
werkelijk is: samengroei met
den verrezen Christus, dood
van den ouden en geboorte
van den nieuwen, heiligen,
mensch, (Epistel van gisteren
die zal er zich voor hoeden,
een tewaterlating met jenever-
penging daarmee te vergelij
ken.
MARCUS
