STEMT DE K. V. P.
r
De beteekenis van het
GEMEENTEBESTUUR
GEEN GOUDEN BERGEN
STEMT de lijst van de K.V.P.
Klachten van aalmoezeniers
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
voor
Zelfbestuur geeft zelfstandigheid
en vrijheid
V_
OPBOUW IN GERECHTIGHEID
Onze doopnaam
PAUSELIJK SCHRIJVEN
Aan de St. Vincenfius-
vereersiging
DIENSTWEIGEREN!
NIEUWE FEESTDAG
TER EERE VAN DE
H. MAAGD
Onbevl. Hart van Maria
op 22 Augustus
Benoemingen bij
openbare werken
DONDERDAG 25 JULI 1946
In ons artikel van Zaterdag j.L
wezen wij er op, dat bestaande
verordeningen, in wier onderwerp
door een regeling van een orgaan
van een hoogere corporatie wordt
voorzien, van rechtswege ophou
den te gelden en dat, aangezien
geen omschrijving van de grenzen
van de gemeentelijke autonomie is
gegeven, het van hooger gezag af
hangt of de door de Grondwet ge
schapen en in de Gemeentewet
uitgewerkte autonomie in feite zal
bestaan.
Ten aanzien van de verordenin
gen, die na de regeling van hoo
ger gezag tot stand komen, is be-
paa'd dat deze met treden in het
geen van algemeen Rvis-'cf pro
vinciaal belang is. Bij twijfel, of
een verordening die deed, is zij
verbindend totdat zij door de
Kroon is vernietigd op grond van
strijd met de wetten of het alge
meen belang. Dat dit. vernieti
gingsrecht zeer'zuinig moet wer
den toegepast, wil men ook op
deze manier de gemeentelijke
autonomie niet in de kern aan
tasten, spreekt vanzelf.
Behalve de Kroon oefent ook de
Rechter controle uit op den om
vang van de gemeenteree auto
nomie. In tegenstelling met de
wetten, die door de Grondwet on
schendbaar zijn verklaard, is dit
met de gemeentelijke verordenin
gen niet het geval. En de Hooge
Raad heeft zich dan ook steeds op
het standpunt gesteld, dat hij de
bevoegdheid heeft de gemeente
lijke verordeningen te toetsen aan
de wet. Toetsen aan de wet, dus
niet aan het algemeen belang.
Want in het laatste geval gaat het
om de doelmatigheid van de ver
ordening en deze staat ter beoor
deeling van de Kroon. De rechter'
heeft alleen te letten op strijd met
de wet
Met betrekking tot de vernie
tiging door de Kroon op grond
van strijd met de wet, heeft men
er dikwijls op gewezen, dat hier
in wezen rechtspraak plaats heeft.
Want het gaat hierbij om een
geschil tusschen Kroon en ge
meentebestuur over de grenzen
der bevoegdheid.
Men wil nu die vernietiging
op grond van strijd met de
wet veelal niet laten aan de
Kroon, maar men is van mee
ning, dat er een onafhankelijk
college gevormd dient te
worden, dat de geschillen zal
beslissen tusschen de lagere
corporaties en het op hen toe
zicht uitoefenend hooger ge
zag, voortvloeiende uit dat
toezicht.
Dit is administratieve recht
spraak. Waar de Troonrede van
Dinsdag j.i. toezegde, dat het
vraagstuk der administratieve
rechtspraak door een Staatscom
missie opnieuw onder de oogen
zal worden gezien, bestaat de mo
gelijkheid, dat in de toekomst bij
de beslissing van rechtsgeschillen
de Centrale Overheid geen rech
ter meer zal zijn in eigen zaak
Het zelfbestuur
De tweede belangrijke taak van
het gemeentebestuur is het ver-
leenen van medewerking aan de
uitvoering van wetten, algemee-
ne maatregelen van bestuur en
provinciale verordeningen Deze
taak noemt men zelfbestuur.
Als voordeel van het zelfbestuur
noemt men, dat bij de uitvoering
van de wetten door niet van het
staatsgezag afhankelijke burgers,
met de plaatselijke omstandighe
den rekening kan worden gehou
den. Het belangrijkste voordeel
van het zelfbestuur ziet men ech
ter in het feit, dat zelfbestuur een
gevoel van zelfstandigheid en vrij
heid geeft onverbrekelijk verbon
den met verantwoordelijkheid.
Het is vooral ook Thorbecke ge
weest, die altijd de vereeniging
van regeeren en geregeerd worden
op den voorgrond heeft gesteld.
Het door de Gemeentewet aan
gewezen orgaan voor het zelfbe
stuur is het college van B. en W.
Doch er zijn meer wetten, die den
Burgemeester dan B. en W aan
wijzen als uitvoeringsorgaan. Men
heeft dan ook den Burgemeester
wel als „Rijkskruier" betiteld.
Ook zijn er wetten, die voor haar
uitvoering de medewerking van
den Raad vorderen
Handhaving der openbare
orde
Naast de zelfwetgeving en het
zelfbestuur omvat de taak van het
gemeentebestuur de handhaving
van de openbare orde. Deze Taak
komt geheel voor rekening van
den burgemeester.
De reden, waarom het hand
haven van de openbare orde
alleen aan den Burgemeester
is opgedragen, dat waar de
behoeften aan snel besluiten
en handelen groot is bij ver
storing van de orde en rust,
deze functie beter door een
persoon dan door meerderen
wordt uitgeoefend.
De Burgemeester is evenals de
Raad en het College van B. en W.
gemeente-orgaan. Verder is hij
uitvoerend orgaan en bereid hij
de behandeling der gemeenteza
ken voor. Toch heeft de Burge
meester ook te waken tegen aan
tasting van de regelingen van den
centralen wetgever en van de be
langen van het Rijk. Hij mag een
besluit, dat naar zijn gevoelen als
strijdig met de wet of bet alge
meen belang door de Kroon kan
worden geschorst of vernietigd,
niet ten uitvoer brengen. Doordat
de Burgemeester dus de belangen
van de gemeente moet behartigen
maar ook het Rijksbelang niet uit
het oog mag verliezen, heeft zijn
ambt dus een dualistisch karakter.
Waar wij in ons vorig artikel
een rede hebben aangehaald van
Prof. van Poelje, waarin deze met
voorbeelden aantoonde hoever de
beknotting van de autonomie al
is gegaan, willen wij besluiten
met het vertrouwen uit te spre
ken, dat zij, die Vrijdag a.s tot
lid van den Raad zullen worden
benoemd, door een prachtig en
principieel gemeentebeleid de
autonomie zullen verdedigen te
gen alle aanslagen op haar ge
pleegd. M. P. JANSSEN
kan de K.V.P. u beloven. Zij houdt zich
consequent aan de verplichting, die
de samenwerking in de nieuwe lands-
regeering meebrengt. Daar zegt de
socialisiische minister van Financiën,
die de verantwoordelijkheid te dragen
heeft, dat de gemeentebesturen het
bestuur en beheer moeten voeren met
het voortdurend besef van onze ver
arming. Geen ij dele beloften, maar
reëele politiek - dat is de koers van de
K.V.P., ook voor den gemeenteraad.
Een rechtvaardige sociale politiek
binnen dat kader.
MINISTER BEEL is de man, die
de grootste verantwoordelijk
heid draagt voor de Troonrede.
Met dit staatsstuk zijn wij in Neder
land van het stadium der bespiege
lende programma's overgegaan in het
stadium van de daad. Krachtige daden
zijn door het nieuwe kabinet aange
kondigd, dankzij het feit, dat de Ka
tholieke Volkspartij door haar minis
ters de theorie van haar verkiezings
propaganda in de practijk kan om
zetten. Gij hebt het in uw hand te
zorgen, dat het in de gemeenten straks
ook zoo gaat.
en ook de gemeenten gaan een vasten koers van
N IEDERE MIS, in het bij
zonder op Paschen en op alle
Zondagen van het jaar vieren'
wij gemeenschappelijk de ver
nieuwing van ons Doopsel.
Bovendien moesten wij per
soonlijk ons Doopsel op bij
zondere wijze herdenken op
of daags na onzen verjaardag!
De verjaardag van onze we
dergeboorte in Christus is
toch zeker niet minder vie-
renswaardig dan die van onze
geboorte naar het vleesch?
Doch eveneens een dag voor
persoonlijke Doop-her denking
is onze naamdag. Onze naam
is immers: doopnaam. Of
schoon het ontvangen van een
voornaam een bijkomstigheid
van het Doopsel is, is het
geenszins iets onbelangrijks.
Als ge Koos of Kobus zijt,
viert ge vandaag Uw naamdag,
want vandaag is het feest van
Sint Jacobus, wiens naam gij
ter herinnering aan Uw Doop
sel ontving. Ben je Annie, Ans,
Anneke of Annetje? Dan is het
morgen uw- dag, het feest van
De president van de St. Vin-
eentius vereeniging ontving bij
het eeuwfeest een schrijven op
last van de H. Vader door Mgr.
Montini, de Staatssecretaris ge
schreven.
Hie.rin uitte de Paus zijn
vreugde dat de St. Vincentius-
conferenties in voorspoed hun
eeuwfeest ikunnen gedenken. Dit
werk is een der voornaamste
uitingen van de godsvrucht en
liefdadigheid der Nederlandsche
katholieken. De H. Vader prijst
in het schrijven het werk der
Vincentianen en hun helpers en
zeide dat de naastenliefde de
voornaamste christelijke deugd is
waardoor anderen ons kunnen
herkennen. De armen zijn de
voornaamsie burgers in Christus
rijk en daarom zullen zii, die zich
voor hen inspannen m.et zooveel
liefde, rijkelijk beloond worden.
de grootmoeder van Jesus,
wier naam gij bij uw herge
boorte ontving. Onze doop
naam is herinnering en ver
maan, een titel die wij met
eere moeten dragen.
MARCUS
DE MINISTER VAN OORLOG
is niet geffikkig, want het
schijnt hier en daar m het leger
een moreel pesthuis te zijn. Wie
een aalmoezenier spreektver
neemt uit deze gesprekken ten
eerste, dat het meerendeel van
onze jongens werkelijk wel goed
wil, maar dat zii blootgesteld zijn
aan de meest funeste invloeden
van lieden, die hun taak niet be
grijpen en die alle verantwoor
delijkheidsgevoel missen Er zijn
er zeer zeker onder de legerlei
ding, die alles op alles zetten om
het moreel omnoog te brengen
Maar zij kunnen blijkbaar niet
tegen den stroom opkomen. Het
„Lichtbaken" van Zaterdagavond
heeft aangaande de toestanden
feiten onthuld, waarbij van te
voren moest worden gezegd', dat
de kinderen de huiskamer maar
moesten uitgaan.
Er is een heel dossier brieven,
waaruit het misdadig gebrek aan
moreele opvoeding blijkt, terwijl
er zelfs rondloopen als instruc
teur, die bij wijze van spreken
les geven in ontucht. Nog eens,
wie met aalmoezeniers spreekt,
staat versteld over de treurige
gevolgen, die het in-d'ienst-zijn
op taflooze jonge en zelfs oudere
menschen heeft.
Het is dan ook volkomen be
grijpelijk, dat menige vader en
moeder zich afvraagt, en menige
jonge kerel ook: zal ik het maar
niet vertikken om onder dienst
te gaan? Ik wil wel mijn vader
land dienen, maar wensch niet
verpe^f te worden En laat men
dan met schijnheilig aankomen
met <ïe bewering: „dat zal aan
jezelf liggen", want <ïe omgeving
schijnt op sommige plaafsen van
zulk een aard te zijn en de lei
ding zoo zonder begrip voor ver
antwoordelijkheid, dat hel men-
schelijkerwxjze gesproken onmo
gelijk is om niet kt dén vloed
onder te gaan
Als er niet op korten termijn
een ernstige verbetering kamt en
als niet op zeer radicale wijze
verpestende elementen uit het
leger worden verwijderd, of ze
gouden kragen of geen gouden
kragen dragen, dan zullen wij
-inderdaad dienstweigering gaan
propageeren, schrijven nu zelfs
katholieke bladen als de Leid-
sche Crt.
Nu in de Troonrede een duide
lijk geluid is gehoord over de
sociale en moreele zorg in het
leger, verwachten we, dat der
gelijke krasse standpunten niet
noodig zullen zijn.
Maar wij rekenen er dan ook
op, dat de klachten, waarvan
Henri de Greeve zich tot tolk
maakte, gehoor zullen vinden en
dat we de resultaten daarvan
binnen korten tijd zullen bemer
ken
Alle feesten welke in de Kerk
worden gevierd zijn voor hen, die
ze met de ware godsvrucht bijwo
nen, bronnen van genade, in het
bijzonder is dat het geval met de
feesten van Jezus en Zijn H, Moe
der.
In de geheele geschiedenis der
Kerk is het steeds de H. Maagd
geweest tot wie bedroefden en
verdrukten'hun toevlucht namen.
Ontelbaar zijn de genade-oorden
waar Zij haar zegen aan degenen
die de lasten van het leven niet
meer dragen konden, heeft ge
schonken en dagelijks nog
schenkt. Denken wij maar eens
aan Lourdes en aan het meer en
meer bekend geworden Fatima. In
heel het kerkelijk leven heeft Ma
ria steeds, na Haar Zoon, de voor
naamste plaats ingenomen en het
is dan ook met groote vreugde en
voldoening dat de gèheele katho
lieke wereld kennis heeft genomen
van de mededeelingen door de
Bisschoppen gedaan dat er een
nieuwe feestdag ter eere van de
H Maagd officieel is ingesteld.
Op 22 Augustus zal met groote
luister het feest van het Onbe
vlekte Hart van Maria gevierd
worden. Dit feest is eigenlijk al
betrekkelijk oud en reeds onder
Faus Pius VII werd het op ver
langen van eenige religieuze ge
zelschappen ingesteld doch alleen
voor sommige plaatsen. Paus Pius
IX liet in verband met het feit
dat het feest van Maria's Onbe
vlekt Hart meer en meer verspreid
werd, door de H. Congregatie der
Riten 'een apart Officie en Misge-
beden opstellen voor dezen dag.
De vereering van Maria in haar
Onbevlekt Hart vond eindelijk in
1942 haar bekroning toen Pius XII
de wereld toewijdde aan Haar.
Tevens vaardigde de Paus het
besluit uit aat voortaan op 22
Augustus het feest door de gehee
le Kerk moest worden gevierd.
St. Bernardus van Clairvaux,
een der grootste Mariavereerders
zeide: Er is niets dat mij meer
verheugd dan te spreken over de
heerlijkheid der H. Maagd
Het is voor het meerendeel on
zer nu eenmaal niet weggelegd
om in de voetsporen van den
grooten kerkleeraar en abt te tre
den maar wel kunnen wij, ieder
op onze wijze Maria eer brengen
door Haar nieuwe feestdag met
bijzondere aandacht te vieren en
laten wij er dan vooral aan den
ken dat dit feest speciaal door den
H. Vader is ingesteld om aan Ma
ria hulp en bijstand te vragen bij
den „opbouw en het herstel van
onze zoo vreeselijk geteisterde we
reld.
Want Maria is bovenal ook da
moeder van het Herstel.
L S.
Bij K.B. van 24 Juli zijn be
noemd: in de provincie Noordt-
Hollanc, tot dijkgraaf van het
Waterschap „de Beemster". J.
Stolp, te Beemster-, met ingang
van den eersten Donderdag in
October 1946, tot heemraad van
hel Waterschap „de Beemster",
S. Schagen, te Beemster; met
ingang van den eersten October
1946, tot heemraad van den pol
der „de Zeevang". D. Ubbels, te
Ooslhuizen.
Bovenstaand kaartje geeft weer welke gebieden wederom
onder Nederlandsch gezag staan (zwart). Op het kaartje van
Java zijn de bij het RooSe Kruis bekende interneeringskam-
pen aangegeven, alsmede de door de geallieerden bezette
deelen.