De Gedeputeerden crisis
in Noordholland
4
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
HET HERSTEL VAN DE
WIERINGERMEER
De West-Indiërs
vertrekken
De Nederlandsche
vertegenwoordigers
op de Vredesconferentie
KLOMPEN
Derde soorf vrij
Het a/gemeen
welzijn
KATHOLIEKE
VOLKSPARTIJ
VJ
DE ZOMERTIJD
LANDWACHTERS
VEROORDEELD
WETENSCHAPPELIJKE
HULP
DER GEALLIEERDEN
De Nationale.Omroep
Prof. Schrieke krijgt
20 jaar
f 40.000 geëischt van
„Ochtendpost"
Examens koopvaardij
DE KAAGWEEK TREFT
MOOI ZEILWEER
DONDERDAG 25 JULI 1946
In het openluchttheater „De Zandkuil" te Lochem werd het
tooneelspel „Maria van Ampsen" door ruim 200 medewer
kenden opgevoerd. Een der scènes, de dans om den Pinkster-
kroon. (Hartgerink P.)
DE TIJD wijdt Iwee artikelen
aan de crisis der Gedepu
teerde Staten van Noord-Holland
waarover wij reeds verschillen
de malen het onze hebben ge
zegd. Dit blad spreekt over de
„oude liefde" van socialistische
partijgangers voor communis
ten, die uit de gebeurtenissen in
Noord-Holland blijkt en noemt de
heele geschiedenis van de zijde
van de Partij van den Arbeid
een lesje, dat wij niet mogen
vergeten. Weinig democratisch
immers maakte de Parlij van den
Arbeid misbruik van haar macht
om wel een communist te helpen
verkiezen, maar te weigeren het
college van Ged. Staten zóó sa
men te stellen, dat het een af
spiegeling is van de samenstel
ling der Provinciale Staten. Bo
vendien geeft het blad dit motief
van de PvdA weer: in een voor
uitstrevend college, dat wij wen1-
schen, hoort de AR-partij, die niet
vooruitstrevend is, niet thuis. De
KVP zei daartegenover ook: met
één A.R. en dan een man als
Mr. Bruch verliest 't college
van G.S. zijn vooruitstrevend ka
rakter nog niet, wanneer er
verder 2 PvdA, 2 KVP en 1
Communist in dit college zit. Het
zwakke punt in de houding van
den PvdA blijft, dat zij voor
zich zelf drie zetels opeischte,
terwijl men persé een communist
wilde, tegen de meening van de
Partijleiding in. Verder maakt
ook de „Tijd" melding van het
gerucht, dat de PvdA haar twee
katholieke leden in de Staten tot
Gedeputeerden zou willen kie
zen, htegeen weinig democratisch,
vlakweg „katholieke camouflage"
zou zijn; het blad noemt het een
„trucje" dat de verhouding in de
Staten zeer zou verscherpen.
Overigens is „de Tijd" van oor
deel dat de Kath. Statenfractie
haar meening nu voldoende dui
delijk heeft doen blijken en thans
wel kan overgaan tot het aan
vaarden van één of twee zetels,
omdat het niet in het algemeen
belang van de Provincie is, dat
er een college van Ged. Staten
regeert, samengesteld uit 4
PvdA en 2 communisten. Dit zou
zijn: „een aanfluiting van de fei
telijke verhoudingen in de Sta
ten „die den weerzin van de
Provinciale bevolking zou op
wekken". Dit is inderdaad „een
ander oogpunt" waaruil men de
zaak zou kunnen bezien. Wij
kunnen er nog niet toe besluiten,
cit advies van „de Tijd" te vol
gen. De bezwaren, aan de een
zijdige samenstelling van hel
college verbonden, willen wij
niet onderschatten. Maar deze
waren beide keeren, dat de ge
kozen Katholieke Gedeputeerden
bedankten, ook aanwezig en be
kend en in het volle bewustzijn
van die bezwaren, hebben de
Ihr. Witteman en Bouman be
dankt. Wat is er in de situatie
feitelijk veranderd? Wij gelooven
graag, dat de heeren van de
PvdA zich in het college van
G. S.,. alleen met de communis
ten, onprettig zouden gevoelen en
dat de dan ontstane situatie in
de provincie weerzin zal wekken,
maar de veranwoordelijkheid
daarvoor moet gedragen worden
waar zij ligt: bij de PvdA. Wij
gevoelen voor samenwerking
met de Parlij v. d. Arbeid, maar
als deze wederzijds zoo slecht be
antwoord wordt, dat met de
wenschen van de KVP, in dit ge
val in de Provinciale Staten, doo
weinig rekening wordt gehouden,
dan voelen wij er niets voor, om
de PvdA uit de impasse te red
den, waarin zij zichzelf gebracht
heeft. Men kan wel een beroep
doen op de gouvernementeele
instincten van de KVP om het
algemeen welzijn van het gewest
te redden, waar de PvdA dit uit
eigen belang met voeten trad,
maar dit zal op den duur toch
niet worden gewaardeerd. Wij
zijn vooralsnog van oordeel, dat
de PvdA zich in dit gewest in
de positie bevindt van den man,
die zeker lichaamsdeel brandt,
en op de blaren moet zitten....
als hij tenminste zitten wil. Wij
zien nergens een titel voor de
KVP, om in dit geval voor de
PvdA de kastanjes uit het vuur
Ie halen. Wij zijn benieuwd wat
de Statenfractie van de KVP be
slissen zal.
"S
Aan J. Bakker, aannemer te
Zaandam werd door de commis
sie Wederopbouw Wieringer-
meer gegund de gedeeltelijke
heropbouw van 19 boerderijen
voor f 130.954,als laagste in
schrijver bij de vorige week ge
houden openbare aanbesteding.
De op cenzelfden dag aanbe-
steede betimmering voor rieten
daken op acht boerderijen werd
eveneens gegund aan, den laag-
sten inschrijver, aannemer Moes
te Niekerk voor f21.933,
Vooruitzichten der Mid
denstanders.
De oogst, in de Wieringermeer
belooft goed te worden. Met ver
trouwen in de toekomst keerden
en keeren de pachters terug naar
hun bedrijven, waarvan de kos
ten dit jaar door Landbouwher-
stel worden gedragen en naar
hun huizen die als staatseigen
dom door het rijk zullen worden
herbouwd.
De arbeiders krijgen nog in
1946 de hun toegezegde 316 wo
ningen en totdat deze klaar zijn
genieten zij gratis vervoer naar
hun werk.
De middenstand daarentegen,
die destijds op eigen initiatief het
risico van een zakenleven in een
gebied, dat nog in het stadium
van kolonisatie verkeerde, op
zich nam kan slechts een scha
deregeling tegemoetzien, die ge
lijk is aan die voor het heele
land en als onbevredigend be
schouwd wordt. Ook de huidige
voorschotregeling maakt even-
tueelen opbouw tot een z.eer on-
gewissen stap.
Hoewel deze ondernemende
zakenlieden den moed niet laten
zakken en op alle manieren hun
afzetgebied trachten te behou.
den, wordt de polder thans be
stormd door winkeliers en on
dernemers uit de randgemeen
ten, die zonder schade door den
oorlog heengekomen zijn en met
betere outillage en grootere cre-
dielwaardigheid den concurren
tiestrijd wel moeten winnen.
De uitgifte van erfpachtsgron.
den is weliswaar beperkt tot de
oude middenstanders maar het
ontbreekt hen aan dé noodige
middelen tot wederopbouw hun
ner panden.
De beide West-Indische dele
gaties zullen Maandag a.s. per
KLM-vliegtuig naar de West ver
trekken. De reis .gaat via Schot
land, New Foundland en New-
York.
De Nederlandsche delegatie,
die Nederland op de Vredescon
ferentie te Parijs zal vertegen
woordigen zal onder meer uit de
volgende personen bestaan:
De minister van buitenlandsche
zaken. mr. W. Baron Van Boet-
zelaer van Oosterhout; jhr. mr.
A. Tjarda van Starkenborgh Sta-
chouwer, ambassadeur te Parijs;
mr. E. Star Bussmann, buitenge
woon gezant en gevolmachtigd
minister te Parijs; Prof. mr. dr.
J. Francois, raadsadviseur aan
het ministerie van buitenland
sche zaken; mr. A. van Troos.
tenburg de Bruyn, buitengewoon
gezant en gevolmachtigd minis
ter, hoofd der afdeeling econo
mische zaken van het ministerie
van buitenlandsche zaken; Kolo
nel A. van der Kroon, militair
attaché te Parijs; mr. E. Lief-
tinck, hoofd van de afdeeling
buitenlandsch betalingsverkeer
van hef ministerie van financiën
en mr. M. Voorbeytel, persatta
ché van de Nederlandsche am-
basade te ParVs.
De leden der Nederlandsche
delegatie zullen deels Zaterdag,
deels Zondag a.s. naar Parijs
vertrekken.
Met ingang van 15 Juli is het
afleveren en in ontvangst nemen
van derde soort klompen vrij.
van de gemeente
omvat de zedelijke,
sociale, economi
sche en financieele
belangen van de
burgerij. UW BE
LANGEN zijn er ten
nauwste bij betrok
ken. ZORGT voor
goede afgevaardig
den. Stemt de lijst
van de
In het verslag over het wets
ontwerp „afwijking van de wet
van 23 Juli 1908 (Staatsblad no.
236) tot invoering van een wet-
telijken lijd" werd er vrij alge
meen voldoening over uitgespro
ken, dat de oude zomertijd niet
terugkeert. Men zag hierin een
verbetering voor het platteland,
omdat in het verleden in vele
landelijke gemeenten de oude tijd
werd gehandhaafd, en daardoor
het verschil met den officieelen
tijd tot. allerlei moeilijkheden
aanleiding gaf. Gevraagd werd
of er geen industrieele belangen
zijn, die een terugkeer tot de
oude regeling wenschelijk zouden
maken?
Opgemerkt werd, dat het aan.
beveling zou verdienen deze
materie internationaal te rege
len, zoodat ook in andere West-
Europeesche landen des winters
en des zomers denzelfden tijd
zou gelden.
Het Bijzonder Gerechtshof te Am
sterdam heeft 7 landwachters tot
rijkswerkinrichtingstraffen veroor
deeld. Zes van hen hebben destijds
deelgenomen aan een huiszoekin® die
bij de familie Knook te Purmer werd
verricht.
De 54-jarige landwachter E. van
Zanten uit Purmerend kreeg 3 jaar;
de 34_jarige H. Mey uit Monnikendam
3 jaar; de 25_jarige D. Stevens uit
Monnikendam 4 jaar en de 42-jari.ge
C. de Boer uit Edam 3 jaar; allen
met aftrek van voorarrest. De 24_
jarige landwachter P. Blakborn uit
Broek in Waterland werd tot 2 jaar
en 8 maanden veroordeeld, de 48_
jarige R. Zijp uit Edam tot 3 jaar.
Tegen den landwachter J. Slegt uit
Landsmeer, die bewakingsdiensten
had verricht bij de spoorlijn Amers
foortZwolle,, luidde het vonnis 3
jaar met aftrek van voorarrest.
Alle veroordeelden werden ontzet
uit de beide kiesrechten en alle open
bare ambten voor den tijd van het
leven.
Tijdens de bezetting zijn vele
bibliotheken of van hun kostbaar
ste werken beroofd of door oor
logsgeweld zoo geteisterd, dal
praciisch het geheele boekenbezit
verloren is geraakt Tot de eerste
groep behoorden de bibliotheek
van de Rijks-Universiteit van Lei
den en de openbare Bibliotheken
van Amsterdam, Rotterdam, Gro
ningen, Utrecht en Eindhoven.
Onder de zwaar geteisterde be-
hooren de boekerijen van Roer
mond, Apeldoorn, Tiel en Venlo.
Na de bevrijding werden pogin
gen in het werk gesteld in de be
hoefte aan boeken te voorzien,
hetgeen niet gemakkelijk was
door de deviezen-bepalingen en
het feit dat men niet van de uit
gaven in andere landen op de
hoogte was. Dr. Brummel, de di
recteur van de Koninklijke Bi
bliotheek, bracht toen met eenige
medewerkers bezoeken aan Ame
rika. Engeland en andere landen
en mocht zich verheugen in een
spontaan aangeboden hulp. Leiden
ontving 6000 boeken uit Zwitser
land en de in Engeland opge
richte Help Holland Council
stuurde 14000 populaire werken
naar ons land die over verschil
lende leeszalen werden verdeeld.
Ook wetenschappelijke werken,
waaronder vele van zeer groote
waarde, werden naar ons land af
gezonden. Reeds werden resp.
1500 en 4200 werken ontvangen.
In Amerika werd door de
Rockefeller foundation een groot
bedrag geschonken voor den aan
koop van tijdschriften voor Neder
land en later nog eens een bedrag
voor boeken. Ook daarvan zijn er
reeds vele gearriveerd en door
gezonden naar de geteisterde boe
kerijen.
Zoo worden met de hulp van
buiten onze zwaar getroffen bi
bliotheken weer hersteld, hetgeen
zeker zal bijdragen tot de geeste
lijke verheffing van ons volk
Het comité „Nationale Om
roep" te Amsterdam heeft een
telegrafisch request tot den mi
nister van. onderwijs, kunsten
en wetenschappen gericht, waar
in het comité „met meesten aan
drang" verzoekt een definitieve
of tijdelijke oplossing van het
radiovraagstuk te bevorderen,
waarbij aan het verlangen-, dat
in alle lagen van onze bevolking
naar een Nationalen Omroep
leeft, recht wordt gedaan. Het
request constateert „op grond
van onweerlegbare feiten", dat
de omroepvereenigingen ernstig
afbreuk hebben gedaan aan de,
zich op het Koninklijk Besluit
van 16 September 1944 basee-
rende overgangsregeling, „ken
nelijk ten einde den terugkeer
van een verouderde omroepcon-
stellatie in de hand te werken".
De Bijzondere Raad van Cas
satie heeft het vonnis van het
Bijzonder Gerechtshof te 's-Gra_
venhage, waarbij Frof. Schrie
ke, tijdens de bezetting secreta
ris generaal van justitie, vercor.
deeld- werd' tot den doodstraf,
veranderd in 20 jaar gevange
nisstraf.
Het hoofd der P.R.A. te Am
sterdam, Mr. Engels, heeft de
uitgevers en hoofdredacteur van
dé „Ochtendpost" voor de recht
bank gedaagd in verband met de
in genoemd blad gepubliceerde
beweringen omtrent zijn persoon.
In September a.s. zullen exa
mens worden gehouden voor
scheepsradiotelegraiisl en -radio
telefonist.
Verzoeken om tot die examens
te worden toegelaten moeten
voor 24 Aug. a.s. zijn ingediend
bij den voorzitter van de exa
mencommissie, Oude Seheve-
ningscheweg 6. te 's-Gravenhage.
Prachtig zeilweer heeft de
Kaagweek begunstigd op den
laatsten dag. Spanning was er
daarbij in vele klassen, omdat de
beslissing moest vallen voor de
hoofdprijzen. Helaas ontbrak die
factor in den strijd der Regen
bogen van Holland- en Friesland'.
Bergsma voerde het peleton aan.
maar op dezen Hollander volg
den al spoedig niet minder dan
vier Friezen: Vrolijk, Van der
Zijpp, Van der Wey en Couperns
(Hendriks raakte achterop door
het breken van een schoot) en
dat was ruim voldoende voor
een sprekende overwinning. De
eenzijdige kamp leverde de Frie
zen 33 punten tegen Holland1
slechts 22.1 punt, zgodat zij met
11.9 punt in ce meerderheid zijn
gebleven.
Van de 11 maal hebben de
Friezen nu 8 maal gewonnen in
den kampwedstrijd voor Regen
bogen.
Straks bij dé Sneek-week in
Augustus zullen de Hollanders
trachten revanche te nemen. Ook
de openrace der Regenbogen had
'n vrij tam verloop. Vrolijk had
al spoedig de leiding en hij won
onbedreigd. Na afloop werd hij
echter uitgesloten als gevolg van
een protest van Deichmann.
Tweede en uiteindelijk dus win
naar werd de Fries Van der
Zijpp. Hij heeft zich evenwel op
het laatste kruisvak tot het
uiterste moeten verdedigen te
gen den aanval van Bergsma, die
met weinig meer dan een
scheepslengte op de derde plaats
is geëindigd.
Als vijfde kwam Hendriks
binnen en zooals wij al voor
speld' hadden verwierf deze
stuurman van de Hennie, die
eenmaal le .tweemaal 2e en ten
slotte 5e is geworden den wissel,
prijs het zilveren regenboogjacht,
In de groote groep der Shar
pies verloor Nanta op onver
wachte wijze zijn prachtige kans
op den hoofdprijs, doordat zijn
Mustang op het eiland' in het
veld der voortstuivende draken
terecht kwam. Een aanraking
volgde, het zeil van dé Mustang
scheurde en Nanta, die in> deze
tweede ronde aan den kop lag,
zag zich gedwongen den strijd' te
staken. Dudok van Heel die
tweede lag, won nu onbedreigd
en sleepte daarmede tevens dén
wisselprijs in de wacht.
De Goedewind van Vollebregt
heeft zich onbetwist de beste der
Draken getoond, terwijl de over
winning van Van Buren in d'e
klasse der Valken een verras-
sing moest worden genoemd.
De wedstrijden voor de Kaagweek zijn begonnen. De „Regen
bogen" in den strijd. Winnaar werd de heer Hendriks, Sneek
v. d. Reyken P.
