IETS OVER HET KARAKTER
VAN DEN OOSTERLING
VAN DEN HELD JAN TROMPETTER
Het land der wachtende torens
v1J
RADIO
Nieuw NoordhollandscH Dagblad
5
BERNHARD SHAW
Zoeker, die de Waarheid
niet vond
HOE EEN MISSIONARIS
HET ZIET
Zweedsche gezant
aangekomen
Trambotsing te
Amerongen
DE REPATRIEERING
UIT INDIë
BRIEF UIT FRANKRIJK
(Door Jan van 't Noorden)
't Zal geen „loftuiting" wezeiï,
wat ik te zeggen heb.
Maar ik wountöch dat 't klonk,
luid en ver, als de stem van de
zwaarste torenklok op Zondag
morgen, die heel de wijde om
trek völdreunt met echo's, die
doorgaan van dorp tot dorp, om
overal op te roepen tot 'n groot,
eendrachtig gebed.
't Is Zondagmorgen, iedere
week opnieuw.
Maar in dit 'mooie land luiden
de klokken aan doovemans' oor,
blijven de kerken ontstellend
leeg op Zondag
„Wachters" dat zijn hier de
taliooze torens, plomp of slank,
eeuwen-oud of nieuw weer op
gerezen na voorbije oorlogsram-
pen.
In ieder dorp, hoe klein 't ook
wezen mag, daar staat zoo'n
wachter: opgeheven teeken, zwij
gend vingergebaar!
Rondom, wat afzichtelijke hui
zen uit verren tijd; wat leven-
looze straten. En verderop, in uit
gestrekte velden, wat mannen en
vrouwen in eenzaamheid gebogen
naar den zwaren, lastigen grond.
Mannen en vrouwen met harde
trekken; die nooit zingen, omdat
ze er geen lust toe hebben; die
mooit bidden, omdat ze niet meer
maar boven kijken, maar altijd
naar de plek. waar ze ploeterend
staan en gaan.
De stille vrouw van over de
tachtig, zij weet nog van andere
tijden, toen op Zondag ook man
nen naar de kerk gangen, die
hun pijp bij den ingang uitklop
ten. Maar dat is erg lang ge
leden. Nu hebben ze daar geen
tijd meer voor, of zijn te bang
zich belachelijk te maken..... En
voor de vrouw is Zondagmorgen
de tijd van opruimen wasschen,
koken, boodschappen doen. De
kerk. daar hebben alleen nog wat
kinderen en oude vrouwtjes tijd
voor.
De klok kan roepen, met al z'n
stemgeluid. De toren mag -wijzen; met
eeuwen.oud gebaar. 't Is wachten
op hen, die 't niet meer begrijpenI
Waar 't volk geen tijd meer heeft
voor hoogere dingen, daar wijzen en
wachten de torens vergeefs.
Want daar zijn de menschen ver_
steend als hun torens, vergroeid met
hun grond, gedachtenloos als hun.
kudde.
Daar heerscht de onbewuste stilte
Van 'n stervend geslacht!
Zie je die slecht onderhouden
straatjes, met strooken brandnetels
afgezoomd? Die huizen vol vuilnis en
spinnewebben? Die altijd gesloten
vensterluiken aan de straatkant? Die
stugge eentonigheid?!
Ja toch! Ze hébben nog afwisseling,
haast iederen Zondag.
Een banale, tjokvolle danstent waar
'n stroeve hoop jonge menschen, op
wat afgelaaierde harmonikamoppen,
door. en tegen.elkaar hotst.
Maar dat is al hun wijze van feest
vieren. Geen grijntje verstand of cul
tuur komt daar nog bij te pas. 't Is
'n nachtelijke roezemoes in stikkende
lucht, waar iedereen dorst krijgt....
en 'n zwaar hoofd!
Zóó wordt 'n volk, dat geen idea
len meer heeft, dat niet beseft wat
het leven waard is, dat geen benul
meer heeft van vroegere grootheid,
toen z'n land de beschaving diende.
En naar dat land gaat de trekzin
van menig jongeman in ons vader
land! Ons vaderland zwa-ar be
proefd maar sprankelend van nieuw
leven, met z'n straten vol lachende
kinderen, z'n jongelui, die zingen bij
't zwaarste werk. Ons land met z'n
keur van bloemen, z'n snoezig,
frissche huizen, z'n drukbezochte
sportvelden en verbluffende tooneel.
clubs in ieder dorp en achter dit
alles; z'n volle kerken!
Werkelijk, er is reuzen moed voor
noodig, om dit alles op te offeren
voor een nieuwe, onbekende toe
komst.
Maar weet het wél jongeman, nog
méér moed is er noodig, om te mid
den van ondergaande beschaving fier
en blij z'n Geloof te blijven vasthou
den, te blijven beleven, in al z'n
verheven vormen. Wat hier ver.
eischt wordt, is de geest van den
leeken_apostel.
Zonder dien geest lijdt ieder on
feilbaar schipbreuk', de feiten bewij
zen 't bitter duidelijk!
Kom, meen nou niet, dat schrijver
dezes wat zwaar op de hand is, of
dat hij maar vluchtige indrukken zou
hebben opgedaan. Wie 'n tiental jaren
een volk in merg en been kon kijken;
heeft recht van spreken. Wie z'n
optimisme in stukken zou loopen
tegen harde werkelijkheid is daarom
nog geen zwartkijker. En wie de
waarheid liefheeft verdoezelt ze niet.
„Maar is 't dan overal zoo
erg?" vroeg iemand me laatst,
toen ik thuis was.
Welnee, man! Er zi.in gelukkig
veel betere slreken. Maar daar is
geen plaats voor den vreemde
ling. Want 't is er beter, doordat
er meer geloof is. Waar gods
dienst heerscht. daar is de be
volking bestendig en kinderrijk;
daar blijft het land dus bevolkt.
De vreemdeling vindt gewoon
lijk maar plaats in de slechtê
Een speciaal woord tot
jonge boeren, die van
plan zijn naar Frankrijk
te emigreeren
.deelen van een land en is ook
daar de „onwelkome gast", die
niet op hulp of bescherming mag
rekenen; die vreemdeling blijft,
en z'n levenlang niet meetelt!
Daarom, jongeman, met al m'n
respect voor je ondernemingslust
(deugd' onzer Vaderen!) weet
wat ie doet! Eer je besluit tot dit
en diep al 't lieve gn groote iru
het kleine land van je vader!
En besef het wel voor eigen
bij thans wegs'erft, zoo besloot de
Paus.
toekomst en die van je kinders
ontzaggelijk sterk moeten de
beenen zijn van hem die trekt
naar Ihet land' van wachtende
torens!
George Bernhard Shaw, de
beroemde Engelsche literator,
die op 26 Juli zijn negentigsten
verjaardag viert. De „grand
old man" spreidt nog een bui
tengewone werklust ten toon.
(A.B.C. P.)
Een der merkwaardigste
schrijvers van onzen fel-he.
wogen tijd, Bernhard Shaw
wordt a.s. Vrijdag 90 jaar en
het is naar aanleiding daar
van alleszins de moeite
waard aan deze groote figuur
even onze aandacht te
schenken.
Shaw is met Chesterton onge
twijfeld een der grootste Engel
sche schrijvers en hij bezit dan
ook als zoodanig niet alleen in
zijn land, maar ook ver daarbui
ten groot gezag. Velen noemen
hem een cynische spotter, zoo
moeten wij hem echter tooh niet
zien. In tegenstelling tot zijn
minstens even beroemde tijdge
noot Chesterton die na veel zoe
ken tot het geloof en de waar
heid kwam, is Shaw ondanks al
zijn studie en onvermoeid' pogen
nooit tot de waarheid kunnen*
komen; hij eindigde met atheïst
te worden.
In zijn oordeel over de groote
gebeurtenissen van zijn tijd was
hij onverbiddelijk en vaak te
sceptisch. Shaw's verdienste als
auteur en vooral als tooneel-
schrijver ligt voornamelijk hier
in dat hij het publiek opmerk
zaam maakte op de problemen
des tijds.
Tot zijn meest bekende werken
behooren het hier te lande wel
bekende stuk Pygmalion, voorts
Candida en het destijds veel om
streden Saint Joan, het leven van
Jeanne d'Arc waarin hij aan het
slot de vraag stelt of de wereld
ooit waardig zal worden Gods
heiligen te ontvangen.
Moge het den, zoo verdienste
lijken schrijver, die nog steeds
een groote vitaliteit bezit, gege
ven zijn op hef eind1 zijner dagen
toch nog het Licht en de Waar
heid te zien. L. S.
„Ike" interesseert zich voor dien „knaap", die verspeeld werd.
Generaal Dwight Eisenhower, chef van den generalen staf
van het Amerikaansche leger, die thans, voor het eerst sedert
het uitbreken van den oorlog, te Wisconsin een „echte"
vacantie geniet, luistert naar het relaas van een van zijn
broers over een visschersavontuur, tijdens de voorbereiding
van een vischtochtje op het groote meer. De vijf gebroeders
Eisenhower zijn voor het eerst bijeen sinds 1926. V.l.n.r.:
Arthur, Milton, Bill, Ike en Edward. (I.N.P. P.)
In verband met de groote
vraagstukken welke in ons
Indië om een oplossing
vragen en ook in Br.
Indië bijv.! hebben we
een missionaris, die eeni-
ge jaren in het Verre Oos
ten heeft vertoefd, zijn
oordeel gevraagd over het
karakter van den Ooster
ling, hetgeen slechts tot
een beter begrip van de
moeilijke toestanden en
verhoudingen kan bijdra
gen. De weleerw. father
Hoogland van de St. Jo-
sephscongregatie van Mill
Hill schrijft het volgende:
Het is voor een Europeaan,
zelfs na jaren van intiemen om
gang. zeer moeilijk, ja, bijna on
mogelijk een oosterling volledig
te begrijpen Zijn levenswijze en
zijn gedachtengang verscnillen
zooveel van de onzen, dat ze bij
na niet te vergelijken zijn. Hou
den wij ons vast aan het streng
iogiscne realisme, en de berede
neerde werkelijkheid, gebaseerd
op Thomistische logica en de
christeijke leer, met als grond
slag de 10 geboden en het gebod
der liefde een Indiër voelt zich
los van alle christelijke beginse
len, zweeft meer in gedachten,
in het rijk der legenden en voelt
zich door geboorte' dus zonder
te weten het waarom gebon
den aan zekere sociale gebruiken
en gewoonten. De tropische na
tuur, altijd zon en warmte, zijn
gewoonten en gebruiken voortko
mend uit het kaste-systeem; zijn
cultuur en godsdienst, van vele
eeuwen voor Christus, beïnvloe
den 'hem en bepalen zijn le
venswijze. Hij is van nature ge
makkelijk en geduldig, .beleefd
en gastvrij, godsdienstig en ge
willig en naast al die goede
eigenschappen is hij van den an
deren kant trots, partijzuchtig en
materialistisch en zijn begrippen
van eerlijkheid erf rechtvaardig
heid. laten volgens onze christe
lijke beginselen, veel te wenschen
over. Veel van die minder goe
de eigenschappen hebben hun
oorzaak in de geschiedenis en de
sociale toestanden van het land.
Zoo Rebben de binnenJandsche
oorlogen' van 't verleden, 't des
potisch karakter van bun vors
ten, de groote strijd voor het da-
gelijksch bestaan en het groote
standsverschil, ongetwijfeld een
grooten invloed uitgeoefend en
het karakter van het volk. Veel
critiek is er de laatste jaren ge
leverd over zekere gebruiken en
toestanden in Indië, Men leze het
boek „Moeder India" of „Oordeel
over Indië". Het zijn beschou
wingen van enkele maanden ob
servatie met het gevolg dat intel
ligente Indiërs deze critiek be
antwoorden en de sluier lichten
van enkele sociale en zedelijke
toestanden in Engeland en Ame
rika! Zulke boeken wekken sen
satie maar doen weinig om de
toestanden te verbeteren, inte
gendeel ze verscherpen den ras-
senstrijd. Het is het werk van
den missionaris het goede in den
mensch te zien en te waardee-
ren. de sociale toestanden te ver
beteren. de liefde van Christus te
verkondigen, want alleen de na
volging van Christus veredelt
den mensch in willen, denken en
voelen.
8746. Rev. C. Hoogland
De nieuwe Zweedsche gezant
heeft gisterenmiddag in het pa
leis aan het Lange Voorhout te
's-Gravenhage aan H.M. de Ko
ningin zijn geloofsbrieven over
handigd.
Hier maken we kennis met
Jan Trompetter. Een goede
honderd jaar geleden, dus
nog vóór grootvaders tijd,
was Jan bij iedereen be
kend. Een klein mannetje
met een kuifje dat recht
overeind stond en met een
paar voeten die voor zijn
lengte eigenlijk veel te
gröot waren.
Een hoed droeg Jan Trom
petter niet. Wel had hij er
eens een gehad, maar toen
het op een keer geweldig
hard waaide, werd zijn hoed
door den stormwind gegre
pen en Jan heeft hem nooit
meer teruggezien.
Meer dan eens bleef hij voor
een etalage staan, waar de
moiste hoeden lagen uitge
stald. Dolgraag zou hij er
een willen koo pen, maar
Jan was maar een doodarm
schoenmakertje en hij kon
voor een kostbaar artikel als
een hoed nu eenmaal is,
geen geld uitgeven.
Te Amerongen botste gisteren
morgen een tram met 150 school
kinderen uit Utrecht in volle
vaart op een uit Rhenen komen
de tram met het gevolg dat dë
beide eerste wagens vrijwel vol
ledig werden vernield. Negen
zwaargewonden, waaronder de
heide bestuurders die uit de ver
pletterde balcons moesten wor
den' gezaagd, werden naar het
Johannieter-ziekenhuis te Zeist
overgebracht. Een veertigtal licht
gewonden, waaronder eenige
schoolkinderen konden na door
ijlings toegeschoten artsen en
verpleegsters te zijn verbonden,
huiswaarts keeren. Het was een
geluk dat er zoo spoedig in rui
me mate medische hulp aanwe
zig was.
Het werk van den repatriee-
ringsdienst o.l.v. den overste S.
C. F. Maas gaat nog steeds voort.
Zoo zijn in het afgeloopen week
einde niet minder dan 4 schepen
gedebarkeerd en wel Vrijdag de
Ophir en de Oranje te Amster
dam, Zondag, de Sommelsdijk te
Rotterdam en Maandagmiddag de
Tabinta wederom te Amsterdam.
In 4 dagen werden op deze wijze
door den dienst der repatrieering
ongeveer 2600 landgenooten uit
Nederl. Indië op vaderlandschen
bodem aan wal gezet.
Men verwacht, dat de 75000 Ne
derlanders, die in totaal uit Indië
zullen repatrieeren, ongeveer me
dio October allen in Nederland
zullen zijn teruggekeerd
PROGRAMMA
HILVERSUM I <301.5 M.): KRO
7.00 Nieuws en ochtendgymn.; 7.30
Morgengebed; 8.00 Nieuw*; 8.20
Gram.; 9.50 Voor* de ouders; 10.10
Zangfrecital; 10.45 Declamatie; 11.00
Gram.; 11.30 Toespr. Kapelaan Ko.
ning; il.45 Fam-berichten uit Indië;
12.05 Altviool en piano; 12.30 "Van
man tot man"; 12.45 Lunchconcert;
13.00 Nieuws; 13.20 Vervolg lunch
concert; 13.45 Vraaggesprek m. Pater
J. Scharff OSC; 14.00 Orgelmuziek;
15.00 Voor de vrouw; 16.00 Gram.;
16.30 Pianomuziek (gram.); 17.00
Voor de studeerende jeugd; 17.15
Cello en pianomuziek; 18.00 The
Blue Serenaders; 18.15 Litteraire eau.
serie; 18.30 Voor de Ned. Strijdkr.;
19.00 Nieuws; 19.30 Vervolg Blue
Serenaders; 19.45 Fuzzlerubriek;
20.00 Nieuwe- gram. en verkiezings.
uitslagen; 21.00 Op de brug; 21.15
H'et eeuwfeest der Vincentius. vereen.
21.40 Voor de ouders; 22.00 Nieuws;
22.15 Avondgebed; 20.40 Klaas van
Beeck; 23.00 Nieuws; 23.15 Verkie.
zingsuitslagen.
HILVERSUM II (415.5 M.): VARA
7.00 Niemvs, ochtendgymn. en gr am.;
8,50 Voor de huisvrouw; 900 Gram.;
10.00 VPRO Morgenwijding; 10.20
VARA Ziekenuurtje; 10.45 Piano,
recital; 11.15 Voor de vrouw; 11.30
Zangrecital; AVRO 12.00 Vrool. ork._
klanken; 12.35 Bandi Balogh; 13.00
Nieuws; 13.15 Pierre Palla; 1400
Kookpraatje; 14.20 GTamofoon en
voordracht; 15.20 Hoorspel; 15.45
Vierdaagsche reportagte; VARA 16.05
Eddy Walis; 16.30 Vooir de jeugd;
17.00 Orgelspel Joh. Jong; 17.30 The
Ramblers; 18.00 Nieuws; 18.15 Jan
Corduwener; i8.35 Muzikaal babbel,
tje; 15.00 Denk om de bocht!; 19.15
Departementale uitiz.; VPRO 19.30
Causerie Dr. K. Edersema; 2000
Nieuws; 20.05 Ned. Kamerkoor; 20.30
VPRO Lezing van Ds. M. Wabeke;
21.00 Op de brug; 21.15 VARA Ver.
kiezingsuitsl. en gram.;' 22.40 VPRO
Avondwijding; 23.00 Nieuws; 23.15
Verkiezingsuitsl. en gram.
