Op de grens van twee wereldjes
De verdragen met Roemenië,Bulgarije, Hongarije en Finland
4
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
Brussel heeft huisarrestwant
de frankskes zijn zoo duur....
GEEN EIGEN RECHT
Z.-Westelijke inpoldering moest worden
stopgezet wegens gebrek aan materiaal
DE VOLTOOI ING VAN
HET PLAN-LELY
Varieerend prijzen
schema voor slachtvee
PRO EN CONTRA
De nieuwe spelling
ZATERDAG 3 AUGUSTUS 1946
De Parijsche conferentie. De Belgische gedelegeerde Paul
Spaak, die met 13 tegen 7 stemmen werd gekozen tot voor
zitter der commissie voor het reglement, wordt door den
Amerikaanschen gedelegeerde, James Byrnes (links) geluk-
gewenscht. (Ass. Press P.)
(Van onzen eigen redacteur)
Brussel, 29 Juli.
QP WEG naar de Vredescon-
rentie in Parijs, blijft er
in Brussel even tijd over vóór
dat de Sabena ons op het
vliegveld van Parijs „Le Bour-
get" zal neerplanten. Dat ver
loren uurtje, doorgebracht op
het terras van een brasserie
in de Rue de Chamard, is
echter waardevol geweest door
gesprekken mèt en over de
Brusselaars.
De grauwe lucht is blauw ge
worden en de zon maakt van de
koepel van het Palais de Justice
een kristallen stolp.
Wij hebben het getroffen; want
hier in deze brasserie zijn wij op
de grens van twee wereldjes neer
gestreken.
Links van ons draait de „foor",
de onmisbare Brusselsche kermis,
die van de kilometers-lange Bou
levard du Midi een permanente
heksenketel heeft gemaakt Daar
speelt de origineele Brusselsche
jolijt de eerste viool, daar tollen
de draaimolens en rupsbanen,
kortom, daar cfeint het leven, on
bezorgd, onbedacht, onberekend.
Daór vragen de Brusselaars zich
niet af, of zij zich dit festijn wel
kunnen permitteeren. Zij leven
hier op dezen kermis één, mis
schien twee dagen boven hun
stand. Morgen zullen zij het be-
zuuren als de groenteman voor
één pond tomaten rustig achttien
frankskes vraagt. Maar allee, mor
genis vandaag niet. Moeder
de vrouw kan toch de touwtjes al
niet aanéénknoopen.
IA, PRECIES, nu merken wij
waarom wij op de grens van
twee wereldjes zitten. Immers,
échter het Palais de Justice ligt
een wereld' waar alles te koop is.
Rondom de „Noorderstatie", direct
al te beginnen met de Place Ro
gier, puilen de winkels uit van
allerlei vooroor)ogsche heerlijk
heden én behoeften, zijn de eta
lages op elk gebied een streeling
voor het meest-critische oog. geu
ren de patisserie's even zoet-ver-
leidelijk als vóór den oorlog, ben
gelen de horloges in de „gift
shops" alsof je ze cadeau krijgt
op de boter en schreeuwen de
fruitventers even luid als vóór
1940: „des prunes, bien müres!"
(pruimen, lekker rijp).
Dat zijn de aspecten van de
wereld, waarnaar de Brusselaar
wél mag likkebaarden, maar die
toch onbereikbaar voor hem blij
ven. Dit quartier is kennelijk om
gebouwd tot 'n attractie voor den
vreemdeling en den Brusselschen
inboorling, die niet op tienduizend
francs hoeft te kijken.
BRUSSEL is wel veranderd.
Vóór den oorlog telde men,
vooral als Hollander, met héél
veel plezier vijftig, vijf en zeven
tig centimes neer voor een lekker
glas „export". Nu vraagt de „gar-
gon" voor hetzelfde merk met een
nonchalanten glimlach zeven
frank, terwijl het smaakt naar
slappe surrogaat-thee.
Maar de handelaars en zakenlui
van dit centrum weten maar veel
te goed, dat de buitenlander graag
„hapt", ook al ligt de prijs boven
de oorspronkelijke begrooting.
Maar, op ditzelfde café-terras,
aan den rechtschen kant van mijn
glaasje „slootwater" grauw.t de
tweede wereld, vooral in de arbei
derswijken, een stukje achter het
„gare du Midi", de „middensta
tie".
Daar bijten in de aanééngerijde
brasseries, de kellners op een
houtje en staan in verveling tegen
de post van de deur. Daar ligt het
kerkhof van de vooroorlogsche
Brusselsche plesanterie die toege
dekt is met de heel dure frankskes,
waarvoor de Belgische arbeider
veel te hard moet sappelen, om er
mee te kunnen knikkeren als vóór
den oorlog.
Dat is de reden, en de eenige,
waarom het Belgische leven van
uit de brasserie, waar zich voor
heen a 11 e s afspeelde, is terugge
drongen naar de huiskamer.
De Brusselsche arbeider voelt
zich gevangen in een kooitje, voelt
zich als een vogel met lamgescho-
ten wieken, moet, omwille van
het gemis aan franskes wel thuis
blijven. N u, zit hij achter de ver
geelde gordijnen van zijn onge
zellige vierde étage zijn zwaarste
straf uit. HuisarrestEn van
avond als op de „foor" de lichtjes
zullen branden en het draaiorgel
het op de straten dansende volk
zal meesleuren in de melodie van
„zet je zorgen aan den kant", zul
len honderden huisvaders hun
kinderen vertellen, hoe zij, vroe
ger, toen alles nog mooi en goed
was, óók dansten op de „foor";
vroeger, ja, toen zij met tien
vrienden voor twintig frank in
uitbundige kermisslemming kon
den zijn. En honderden moeders
zullen bitter zeggen: Doe het licht
maar uit, want.... de franskes
zijn zoo duur.
Brussel, zooals je vroeger was,
met je jolijt en je ernst, met je
zon en schaduw, wanneer kom je
terug? P- S.
De Politierechter te Middel
burg heeft in een spoedzitting 5
personen, die met nog 500 mede
burgers te Stavenisse hadden
deelgenomen aan relletjes bij den
terugkeer van een „boerenlei
der", veroordeeld tot een maand
gevangenisstraf. De Officier van
Justitie zeide, dat men zich bij
de beslissingen van de overheid
heeft neer te leggen en er niet
op los mag trekken als een bende
wilde honden
„|Uj ET DE UITVOERING
IVI van eerste werk
zaamheden van den polder,
die tegen Noord-Holland
komt aan te liggen, is in het
begin van den oorlog een be
gin gemaakt, maar het werk
moest worden stopgezet, we
gens gebrek aan materialen.
Nog kon niet worden be
gonnen met de voltooiing van
net plan van Lely, maar alles
wordt er op gezet om het
daarheen te leiden", aldus ir.
Bazleu voor de radio in een
praatje over het plan-Lely tot
inpoldering van de voormalige
Zuiderzee.
Toen, zoo zei hij verder,^.a. in
Nederland de oorlog uitbrak, was
reeds een belangrijk gedeelte van
de drooglegging van de voormalige
Zuiderzee, waaraan men in 1923'
was begonnen, gereed. Zoo strekte
de afsluitdijk zich uit van Wie-
ringen tot de westelijke kust van
Friesland, de Wieringermeerpol-
der was in cultuur gebracht en de
bedijking van het nieuwe Urker-
land vorderde goed. Gedurende
den bezettingstijd is veel schade
toegebracht aan de Zuiderzeewer
ken, doch thans is men zoo ver,
dat wrakken zijn geruimd, sluis
deuren en heftorens hersteld en
nieuwe bewegings-installaties aan
gebracht.
De scheepvaartverbinding van
het IJsselmeer met de Noordzee
is weer mogelijk en vóór de win
ter zal invallen is de toestand van
alle kunstwerken in den afsluit
dijk weer als vroeger. Ook de
tijdelijke Baileybrug, waarvan 't
landverkeer gebruik moest maken
is vervangen door een nieuwe
De aanvoer van slachtvee is in
de huidige omstandigheden onder
hevig aan groote schommelingen,
welke grooter zijn naarmate de
voederpositie ongunstiger is.
Teneinde een beter verdeelden
aanvoer te verkrijgen wordt voor
het aanstaande najaar met ingang
van 5 Augustus een varieerend
prijzenschema ingevoerd voor de
runderen en graskalveren, welke
op de overnamemarkten worden
geleverd, waardoor het tijdstip
van levering mede van invloed
zal zijn op de opbrengst van de
te leveren runderen. Op deze wij
ze wordt het initiatief van den
veehouder ingeschakeld om een
betere verdeeling van den aan
voer te verkrijgen.
Het Bedrijfschap voor Vee en
Vleesch behoudt zich echter het
recht voor. om indien dit noodza
kelijk blijkt te zijn, ook nog ad
ministratieve maatregelen te tref
fen voor het regelen van den
aanvoer.
draaibrug. De werkzaamheden
aan den Noord-Oost Polder, die
in Mei 1940 tijdelijk moeten wor
den stilgelegd, konden kort na
dien worden hervat en het bleek
mogelijk het nieuwe Urkerland in
1942 grootendeels vrij van water
te krijgen.
Ruim een derde gedeelte van de
uitgestrekte vlakte is nu in cul
tuur gebracht, waterwegen zijn
gereed en het ontwateringsnet
zal voor het einde van het jaar
voltooid zijn. De landwegen zijn
voor ruim de helft aangelegd.
In 1947 kan in het Urkerland
worden begonnen met de uitgifte
van pachtgrond aan particulieren.
De Tweede Kamer werkt on
verpoosd. Thans is het de spelling
diede gemoederen aldaar bezig
houdt. Zeer vele leden juichten
blijkens het voorloopig verslag
het toe, dat de Regeering loor
een wettelijke regeling wil trach
ten eenheid te scheppen in den
chaos op het gebied van de spel
ling der Nederlandsche taal. Men
verheugde zich over de overeen
stemming met de Belgen en sprak
de hoop uit, dat de nieuwe spel
ling nog met ingang van 1 Sep
tember a.s. officieel zal worden
ingevoerd.
Anderen waren echter minder
enthousiast. Men betreurde, dat,
nu in België de voorstellen der
voorbereidende commissie reeds
zijn bekrachtigd, Nederland voor
een fait accompli is gesteld. Ook
was men van meening, dat de
nieuwe spelling ingrijpt in de
taal zelf. Deze leden voelden het
facultatief stellen van de naam-
vals-n als een verarming van de
Nederlandsche Taal.
Het is mogelijk, dat deze leden
gelijk hebben. Men zou echter
kunnen betwijfelen of het ver
plicht-stellen van een n, die door
zeer velen nooit wordt uitgespro
ken, een verrijking van de Taal
zou be teekenen.
Bezwaren van meer principiee-
len kant hadden zij, die opmerk
ten, dat in dit geval aan de Re
geering de groote bevoegdheid zal
worden toegekend bij eenvoudigen
maatregel van bestuur, dus zonder
medewerking van de Volksverte
genwoordiging, de officieele spel
ling vast te stellen, welke "dan
door alle ambtelijke- en onder
wijsinstellingen zal moeten wor
den gevolgd.
Het is voor de jeugd onbe
kend als zij is met de gerechten,
die voor haar in 's lands Kamer
klaargestoofd worden niet te
hopen, dat acht geslagen zal wor
den op de voorstellen van Kamer
leden, die meteen ook maar regels
wilden vaststellen omtrent het ge
bruik van hoofdletters, pumen.
komma's en wat dies meer zij.
GEDAANTE VERWISSELING VAN ROEMENIE.
grens 19*8
grens vóór i9ie
ajud tot 1918 hongaar sch.
vóór 19181
m cn van p hongaar5ch. e
1940-46 i
39 tot 1918 oostcnr'jksch
gtsl van 1919-1940 roemee.nsch.
VAN 1918-40 ROÈMEENSCH
VAN/940-4/ RUSSISCH
VAN 1941-45 ROEMEENSCH,
VAN 1945 vRUSSISCH
BULGARUE 'S WISSELVALLIG LOT.
DOBROEDSJA 1946
weder
bulgaar so*
GRENS VOOR (918
GRENS VOOR.19A8
3 <919 AAN Z SLAVIC
- I9IS.AI Z SLAVISCH
a J9AI-A6 BULGAARSCH.
fTTm I9I9-AO ROEMEEN SCH
i. pelt|ab7i
PELT
HONGAR'JE 191B-1946.
KARPATENLAND
GRENS VOORI9II
GRENS VOOR 1910-00
TEVENS ISA6
--j gebied5 uitbreiding i9ao
ten koste van roemenie
■ran gebieds uitbreiding i9ai
ten koste van j slavie
1vpelt|a669
VOORWAARDEN, die Roe
menië betreffen:
De grenzen van het land
zullen die van 1 Januari 1941
zijn met dien verstande, dat
de Hengaarsch-Roemeensche
grens die van 1 Jan. 1938 zal
zijn. Wat de grens met de
Sowjet-Unie aangaat: hier
gelden de verdragen tusschen
de USSR en Roemenië (194(1!
en tusschen de USSR en Tsje-
cho-Slowakjje (1945).
Roemenië mag 120.000 man
troepen hebben; verder lucht
afweer en-een luchtvloot alsmede
een vloot, in overeenstemming
hiermee. Geen bommenwerpers.
Negentig dagen na het in wer
king treden van het verdrag zul
len vreemde strijdkrachten Roe
menië hebben verlaten, maar de
Sowjet-Unie mag haar verbindin
gen met het roode leger in Oos
tenrijk onderhouden via Roe-
meensch gebied.
Roemenië moet 300 millioen
dollar herstelbetalingen aan de
Sowjet-Unie vergoeden wegens
schade door Roemenen aan Sow-
jet-gebieden toegebracht.
Roemenië zal in den vorm van
producten en machines betalen
Bulgarije.
De voorwaarden ten aanzien
•van Bulgarije: grenzen van 1 Jan.
1941. Ook aan Bulgarije worden
leger, vloot en luchtmacht toege
staan; geen bommenwerpers De
landmacht mag maximaal 55.000
man sterk zijn.
Bulgarije moet herstelbetalin
gen doen aan Joego-Slavië en
Griekenland, maar daar het oor
log gevoerd heeft tegen Duitsch-
land, zal niet het volle pond ge-
eischt worden Ben bedrag is nog
niet vastgesteld.
Hongarije.
De voorwaarden ten aanzien
van Hongarije: de grenzen met
Oostenrijk en Joego-Slavië wor
den die van 1 Jan. 1938. (De in
1940 te Weenen genomen beslis
singen vervallen.) Over enkele
punten zullen Hongarije en Tsje-
cho-Slowakije echter nog gehoord
worden. Hongarije zal eveneens
strijdkrachten mogen hebben, in
totaal 60.000 man; geen bommen
werpers.
Wat de herstelbetalingen aan
gaat: deze bedragen 300.000.000
dollar, waarvan tweederde aan de
Sowjet-Unie komt. De betalingen
zullen in den vorm van producten
en uitrustingsstukken geschieden.
De regeering der Vereen. Staten
behoudt zich het recht voor deze
zaak ter Vredesconferentie op
nieuw ter sprake te brengen.
Finland.
Grenzen: Die van 1 Jan. 1941,
afgezien van de provincie Petsa-
mo, die aan de Sowjet-Unie komt.
Rusland doet afstand van
het recht op het pachten van
het schiereiland Hangö, maar
krijgt het recht cm tegen
vergoeding van 5.000.000 Fin-
sche marken wateren en ter
ritorium van het gebied Pork-
kala te pachten ter stichting
van een Marinebasis.
Finland verleent voorts de
Sowjet-Unie een reeks facilitei
ten, opdat laatstgenoemd land de
verbindingen met Porkkala kan
onderhouden. De Aalandseilanden
worden gedemilitariseerd
Finland mag ruim 34.000 man
landmachtpersoneel hebben; ver
der vloot- en luchtstrijdkrachten;
geen bommenwerpers. De herstel
betalingen ten behoeve van de
Sowjet-Unie zullen slechts ten
deele gedaan behoeven te worden,
daar Finland zicfi ten laatste te
gen Duitschland gekeerd heeft.
Finland zal over een periode van
acht jaar 300.000.000 dollar heb
ben te voldoen.
