ONZE TAAK IN INDIE De zuivering van het Dagblad voor Noordholland 4 Nieuw Noordhollandsch Dagblad TWEEDE KAMER ACTIE VOOR ANNEXATIE KRASSE TWEELING Hitier-jacht wordt Churchill-hote! DIEFSTAL VAN LEGERCOEDEREN Reeds acht arrestaties. Oorlogsmisdadigers SCHAKERS NAAR GRONINGEN Vacantie bouwvak arbeiders TWEEDE KAMER OVER DEN DIENSTPLICHT Men is niet tevreden Capitulanten naar beroepspersoneel Buitengewesten zenden geen vertegenwoordigers DINSDAG 6 AUGUSTUS 1946 x 11 Dat de heer F. Butter de func tie van hoofddirecteur ambieerde, poogde hij voor de Zuiveringscom missie te ontkennen; maar uitzijn correspondentie met de nazi machthebbers en uit getuigenver klaringen bleek wel anders. „Ik ben een van de meest-wel- willende directeuren" had Butter geschreven, waarmee hij wilde zeggen: Ik kom het. meest aan jullie verlangens tegemoet en één telefoontje van den beruchten Marinus, den politieken NSB-re dacteur van het blad, die o.m. wegens majesteitsschennis werd gearresteerd, één telefoontje met den pers-dictator Eggerth was voldoende; Butter werd opperdi recteur. „Wie mijn blad leest, moet toch wel tot de conclusie komen zoo schreef hij ook eens aan de heeren in Den Haag da(*ik be reid ben om mede te werken aan de nieuwe orde; als ik het erger maakte, zouden de abonnees be danken", waaruit, de voorzitter van de Zuiveringscommissie, Mr. Vonckenberg, concludeerde, dat hij zoover mogelijk ging met het opnemen van de nazi-lectuur Hij ontzag zich ook niet ande re bladen, die een meer posi tieve houding aannamen te gen den bezetter, aan te bren gen. „Onze Courant" in Hoorn bijv. nam het niet zoo nauw met de voorschriften tot ver plichte opname van artikelen, foto's en advertenties, die de nazi-persdictatoren de bladen gaven; menige passage uit re devoeringen van Mfcssert, Seyss en Woudenberg werd f geschrapt. Butter bemerkte dat en rapporteerde het aan zijn NSB-vrienden in Den Haag. Hij deed dit zoo verweerde hij zich voor de Zuiveringscom missie met. het °°S op een rechtvaardiger verdeeling van den moreelen druk. Dat „Onze Cou rant" verboden werd, was vol gens Butter geen gevolg van deze klacht. Maar zijn verdediger, Mr. Winkel, deed er nog een schepje op, door te betoogen, dat Butter dit blad een dienst bewees; im mers doordat „O Crt" werd op geheven, werd het veel leed be spaard. Het verwondert ons, dat hij er nog niet aan toevoegde, dat „Onze Courant" het aan den heer Butter te danken heeft, dat zijn persen niet door de Duitschers zijn weggehaald en dat ook „Onze Courant" niet in de fusie, die een moffencreatie werd genoemd, op- i genomen werd. Pogingen daartoe zijn er genoeg ondernomen, maar stuitten steeds af op de vastbera den houding van de directie van het Katholieke blad. Ook de Enkhuizer Crt. en de Prov. N. H. Crt. waarop de hoofd directeur van de Moffencreatie zijn begeerige blikken had laten vallen, werden door den heer Butter op deze wijze „aange bracht". „De Enkh. Crt." zoo schreef hij „begint een goeden (anti- Duitschen - Red.) naam te krij gen; kan daar niets tegen gedaan worden, want dat kost mij abon nees?" Dit briefje typeert weer echt den hoofddirecteur, die niet slechts probeerde zijn krant in stand te houden, doch ook deze vooruit te helpen ten koste van anderen Met de heeren in Den Haag onderhield hij nauwe rela ties en merkwaardig is in dit ver band ook de kantteekening, die y" Max Blokzijl op één van Butter's brieven maakte: „Is pro!". Toch durfde Butter nog te zeggen, dat hij zich flink gedragen had. al moest hij toegeven, dat hij in zijn correspondentie niet altijd even gelukkig geweest is. Dat al die brieven bewaard zijn gebleven, was al heel ongelukkig voor hem. Dat hij een van de meest-wel- willende directeuren was, zullen de redacteuren Eriks en Adema hem niet nazeggen; toen Eriks moest onderduiken, werd hem zijn salaris niet meer uitbetaald en Adema, die in de tusschenperiode, toen er even geen NSB-hoofdre- dacteur was, deze functie moest waarnemen, wilde hij niet ont slaan, uit vrees, dat hem dit door c,a'i, „.buitenwereld als een verdien de ien ic worden aangerekend; ste zou"ct, n- man van onge- Adema eerwholicp 'Alkmaar schonden reputatie yói als de vlag, wilde hij handhayep'i«ing moest die zijn verdachte ïao dekken. an onbe- Butter is niet met ee'piiverjng smet blazoen uit deze gm tèferk- te voorschijn gekomen; i Sr» ftuj deel, al was hij geen NSB'ei <ar- vvas wel zoo verstandig zich dc bij niet aan te sluiten), zijn poli tiek zondenregister bleek zwarter dan dat van menigen NSB'er, die zich voor het Tribunaal moest verantwoorden en tot langdurige detentie en hooge geldboete ver oordeeld werd. De maximumstraf werd tegen ting uit de krantenwereld. „Ik Butter geëischt: 20 jaar uitslui- wil niet het risico nemen aldus de openbare aanklager dat in een volgenden oorlog zóó'n man» nog eens aan het hoofd van zóó'n krant komt te staan." En hij heeft gelijk. De medewerkers van den heer Butter, de heer S. Koning en C. Krak (technisch directeur) werden in "mindere mate verantwoordelijk gesteld. De heer Koning, president-com missaris van de combinatie_N.V. die altijd een man achter de schermen was. handhaafde in dit opzicht zich reputatie. Hij was vóór de fusie, waarvan de moffen creatie het gevolg was.' directeur van de Held. Crt. en zeer ten on rechte prijkt zijn naam alweer en ook nu nog, aan het hoofd van dit blad, dat tot veler verwondering in tegenstelling met de Alkmaarsche Courant direct na de bevrijding kans zag weer te mogen verschijnen, hoewel het geen halve haar beter was dan de Alkm. Crt. destijds. Den heer Koning werd door zijn collega Keesman verweten, dat hij (Kees man, Dir. Schager Crt.) nog 20 ton papier ondergedoken had, dat kort daarna prompt met- een briefje van den Rijkscommissaris voor het Dag- v. N. Koiland gevorderd werd. Ko_ ning's satelliet, de heer Bijlsma, ont kende dit. doch kon deze beschuldi ging niet ontzenuwen. Uit het proces bleek wel. dat het lang' geen koek en ei was tusschen de directeuren on derling. Koning had in Bijlsma een slechte verdediger, inplaats van een pledooi voor Koning te houden, hield deze Heldersche journalist een requisitoir tegen de Schager Cr. en Holl. Noorder Kwartier, waarvan de heer Koning nota bene mededirecteur was en hij ging daarbij zoo hatelijk en minderwaardig te werk, dat hij niet alleen door den President tot de orde werd geroepen, maar zich ook nog de afkeer van allen op de hals haalden, die in de zittingszaal aan wezig waren. Het zou ons daarom niets verwonderen, als de 7 jaren die tegen Koning geëischt werden, met nog eenige jaren vermeerderd wer den, bovenden liet de president uit komen dat Koning zich ook nog zal moeten verantwoorden voor het ma ken van drukwerk voor de Kriegs. marine. De heer Krak, die technisch direc teur was, voerde als zijn verdediging aan, dat hij met de eigenlijke leiding niets te maken had en uit commer. cieele overwegingen, waarbij de' be langen van het» personeel een groote rol speelden, zich niet tegen de fu sie verzet had, immers indien de mensehen niet aan het werd gehou den konden worden, zouden zij wel licht naar Duitschland moeten. De heer Keesman, directeur te Schagen, die maar drie jaar tegen zich had hooren eischen, en zich zoo lang mogelijk verzet had tegen het overbrengen van zijn pers en perso neel naar Alkmaar zij het meer uit eigen belang, had zich ook verzet tegen aansteling van den redacteur Leen in Schagen, die hij als een 1 nazi-spion beschouwde. Wfj gelooven, dat hij zich op dit punt vergist heeft, de heer Leen, die wel als nazi-onderwijzer naar Duischland ging (hij was toen niet katholiek) kwam in Duitschland, waar hij de "zegeningen" van het na2i_regime van nabij kon gadeslaan tot andere gedachten. Van voorstan der werd hij tegenstander, hij ging in Duitschland over tot de Katholie ke Kerk en wei'd deswege uit zijn functie ontslagen, zoodat hij weer naar Nederland kwam. Een nazi spion was hij dan ook geenszins. De commissarissen van de zes ge fuseerde bladen, die commissaris werden van de "moffencreatie" en hun sanctie hier dus aan gegeven hadden, hoorden twee of één jaar tegen zich eischen. De eerzame kan tonrechter uit Utrecht Mr. Otten, tegen wlen de eisch luidde: 2 jaar zal dit zeker op zijn kantonrechter. lijke fatsoen trekken, ook de goede heer Nobel uit Lutjewinkel, trok het zich erg' aan, dat tegen hem een jaar schorsing als commissaris werd ge ëischt. Over de zuivering van de journa listen in een slotbeschouwing nog enkele opmerkingen. In de plaais van den heer J. Vlam te Hengelo (O.), die zijn benoeming tot lid der Tweede Kamer niet heeft aangenomen, heeft de voorzitter van het Cen traal Stembureau benoemd ver klaard tot lid dier Kamer den heer G. M. Nederhorst Ie Gou da (Partij van den Arbeid). In de vacature-mej. Tjeenk Willink (Partij van den Arbeid) benoemd verklaard tot lid der Tweede Kamer den heer J. W. Rengelink te Amsterdam. Voor de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Noordlholland, Karu toor Alkmaar, trad Woensdag j.l. 24 Juli als spreker op Prof. Mr. J. E. Jonkers, hoogleeraar te Leiden, die na de Japansclhe capitulatie g*edu. rende 6 maanden (Oct. '45 tot eind Maart '46) op verzoek der Regeerinig het ambt van Procureur_Generaal in Indie heeft waargenomen. Het on_ derwerp luidde: "Onze taak in Indië". Spr. stond uitvoerig stil bij drie verschillende perioden n.l. de tijd vóór den' oorlog, de tijd gedurende de bezetting van Nederland toen Indie nog niet bezet was en de tijd na de Japansche capitulatie; waarna hij nog een blik in de toekomst wierp. Van de eerste periode getuigde de spreker; die zelf 21 jaren m ver schillende rechterlijke functies- in Indië vertoefde, dat wij ons stellig niet behoeven te schamen voor het beleid, dat wij ten opzichte van Indië gevoerd hebben ih de vóóroorlogsche jaren, i Vooral de laatste decennia (hebben wij doelbewust gestreefd naar de zelfstandigmaking van de uitge strekte Overzeesche gebieden. Zoo wel op politiek terrein als op onder wijsgebied was de tendenz vooruit strevend. De hygiëne, een voor het Oosten belangrijke materie, lag ons na aan het hart. Trouwens het vele "grootsche', da in Indië op allerlei gebied tot stand gebracht is, niet Een scène uit het historisch spel „De Vrijheid Vlagt", welks opvoering een der hoog tepunten vormt van de viering van het 700-jarig bestaan van Haarlem als stad. (A.H.F. P.) alleen in het ambtelijke maar ook in het particuliere, bewijst onmisken baar, dat ons doel gericht was op geestelijke en materieele verrijking van Indië. Internationaal is ons van verschil lende zijden voor ons Indisch beleid meermalen uitbundige lof toege zwaaid Het is dan ook onjuist en bezijden de waarheid om ons thans voor de voeten te werpen, dat wij ten opzichte van Indië in het nabije verleden een "koloniale" politiek hebben gevoerd. Het vele, dat vóór den oorlog reeds tot stand gebracht is, is een verblijdend resultaat van de goede en hartelijke samenwerking tusschen Oost en West. Over de tweede periode, die spre ker de revue liet passeeren, merkte hij op, dat het wellicht aanbeveling verdiend had, reeds toen aan som mige nationale verlangens tegemoet te komen met hehulp van het "staats-noodrecht". In elk geval da teert uit die periode de bekende Ko ninklijke Boodschap, waarin zoowel aan" Oost_lndië als aan West-Indië opname in Rijksverband op voet van gelijkgerechtigden is toegezegd. De zoogenaamde "republiek", die speelt in de derde door spreker behandelde periode, is van Japanschen oorsprong Zij is geïnspireerd door Japan, steunt op Japansche wapenen en op door Japan uitgeruste en getrainde troepen. Dat zij zich heeft kunnen handhaven en handhaaft, is een ge volg van de chaos, die nog steeds op Java en Sumatra heerscht. Leidt er vooral niet uit af, dat zij zou wor den begeerd en gesteund door de massa. Door afwezigheid van vol doende gezag' zoowel van Engelsche als van Nederlandsche zijde bestaat zij feitelijk voort. Kenmerkend voor de republiek is: terreur en moord op groote schaal. Er zit geen "bin ding" in, maar 'ontbinding". B'uiten Java en Sumatra, derhalve op Borneo, de Groote Oost enz. wordt op voortreffelijke wijze tesa- men met de bevolking gewerkt aan den Wederopbouw. Ondanks de chaos op Java en Sumatra is spre ker optimistisch gestemd. Het sla gen der Malino_conferentie houdt beloften in voor de toekomst. Aan den wederopbouw op Java en Su matra kan eerst worden begonnen als orde en rust zijn hersteld. Het stemt tot verheugenis, dat de Troonrede op dit punt duidelijke taal spreekt, ook de instelling van een commissie-generaal juicht spreker toe, de onderhandelingen hebben tot voor kort teveel gestaan in het tee_ ken van de visie van één man! Zoo wel de massa als de minderheden kunnen eerst vrij-uit spreken, als orde en rust zijn hersteld. Spreker is ervan overtuigd, dat ook op Java en Sumatra duizenden ja zelfs millioenen uitzien naar het herstel van deze rust. Oost en West, zij het in een nieuw verband, zullen straks tesamen wer ken aan den bloei en groei van het schoone en gezegende Indië in Rijks verband. Valkjachten in actie tijdens de nationale zeilwedstrijden van ,de „Holland Week" op het IJsselmeer en het Buiten Y. (A.N.P.) Op initiatief van de commissie „Opbouw Nijmegen" is voor Nij megen en omgeving een studie- en actiecomité gevormd in ver band mei plannen tot annexa tie van stukken Duitsch gebied bij Oost-Nederland. 6 Augustus hopen de wed. Montens-Shaver en de heer Mel- chtor Straver le Waspik hun 90sten verjaardag te vieren. Bei den, als tweeling ter wereld ge komen zijn nog kras. Hitiers particuliere jacht „Grille" dat I millioen pond sterling heeft gekost, zal volgens de „Daily Express" tot een drij vend hotel worden omgebouwd en „Winston ChurchilF' worden gedoopt De theatermagnaat Harry Buxton heeft het voor 68,000 pd st. van de admirali teit gekocht. Het jacht bevat thans 39 luxe hutten, een dans zaal en een bioscoopzaal Bux ton verklaarde, dat het jacht met de totale uitrusting 111.000 Pd st. zou kosten Hitier heeft behalve den aankoop nog I mil lioen pd. st. aan de uitrusting besteed. Zijn suite bestond uit slaapkamer, zitkamer en badka mer met in den grond ingebouwd bad De politie te Roosendaal heeft een zevental militairen gearres teerd, die er van verdacht worden een groote hoeveelheid goederen afkomstig uit Frankrijk en be stemd voor d aan- en afvoertroe- pen, te hebben gestolen. De gesto len goederen bestonden voorna melijk uit dekens, honderden pa- .ren sokken en kleeding. Een kap per werd wegens heling gearres teerd. Men veracht dat er nog een aantal burgers wegens heling ge arresteerd zal worden. Door tusschenkomst van The Netherlands Warcrimes Commis sion zijn den laatsten tijd ver scheidene grooiere en mindere oorlogsmisdadigers uit Duitsch land naar ons land overgebracht, waar zij zich zullen moeten ver antwoorden voor de door hen daar bedreven oorlogsmisdaden. De Russische groolmeesters Botwinnik. Smyslov, Kolov, Flohr en Boleslavsky zijra uit Moskou vertrokken, met bestemming Groningen. Naar bekend zuilen zij deelnemen aan het Interna tionaal Stauntontournoci da; 13 Augustus te Groningen aan vangt. De bouwvakarbeiders, die mo menteel met vacantie zijn. ont vangen geen vacantietoeslag. Een en ander brengt voor' velen hun ner groote moeilijkheden mede, waarover de noodige ontstem ming heerscht. Woensdagmid dag zal een deputatie van bouw vakarbeiders ontvangen worden door de afd. Sociale Zaken van het Rijksarbeidsbureau te 's-Gra- venhage. Er bestaan nogal wat bezwa ren tegen het wetsontwerp „dienstplicht voorziening" en de toestand waarin een deel van ons leger momenteel verkeert. Dat komt duidelijk naar voren iri het voorloopig verslag der twee- Se kamer die dit onderwerp een dezer dagen aansneed. Het wa ren vooral moreele bezwaren die naar voren gebracht werden. De klachten die van verschillende zijden geuit zijn, hebben de aan dacht van de leden die zelf ook van oordeel zijn dat het moreele peil in leger en vloot danig ge zakt is. Ook hier heeft de oorlog hare sporen nagelaten. Men zal er bij den minister op aan drin gen dat aan het naleven van de goede zeden streng de hand wordt gehouden. Speciaal dient de aandacht op de keuringen ge vestigd „te worden, daar gaat het niet altijd toe zooals in een chris telijk land wenscfielijk is. De vrijstellingen. De aangekondigde afschaffing van vrijstelling wegens broeder- dienst en kostwinnerschap viel ook al niet in goede aarde even min als de inschrijving van lich tingen uit den bezettingstijd. Jongelui die reeds vijf jaar ver loren zouden nog meer gedu peerd worden als ze nu weer in dienst moeten Het viel de leden op dat er zoo weinig oproepingen voor de zee macht gedaan zijn wijl daar toch vele menschen van voor den oor log dienen die terecht zeggen: „nu eens een ander". De kwestie van de uitzending der dienstplichtigen naar Indië is niet formeel'geregeld. In de kostwinnersvergoedingen dient een grondige wijziging te worden gebracht, de vergoedingen zullen aanmerkelijk hooger moeiten lig gen dan eertijds. Verscheidene leden drongen er op aan de opleiding zooveel mo gelijk in Nederland plaats te doen vinden en althans de ge huwde militairen.regelmatig met verlof naar het vaderland te la ten gaan. Het wordt nu zoo langzamer hand eens tijd de vrijwilligers, die zich destijds in het Zuiden spontaan hebben gemeld en die voor het meerendeel de ver schrikkingen van den modernen oorlog hebben ondervonden naar huis te laten gaan Voor gewezen dienstplichtige onderofficieren-capitulanl, die tijdens de vijandelijke bezetting in het genot van groot verlof zijn gesteld, is de gelegenheid geopend met een vrijwillige ver bintenis over te gaan bij het be roepspersoneel der Kon. Landm. Van officieele zijde wordt vernomen, dat geen vertegen woordigers van de conferentie te Malino naar Nederland zullen komen. Men was voornemens de resoluties, die tijdens de confe rentie genomen zijn. aan de Ne derlandsche regeering ter hand te stellen en het Nederlandsche volk voor te lichten over de standpunten van dé bevolking der buitengewesten. Men is van meening, dat aan wezigheid van deze vertegen woordigers van essentieel belang is voor Nederlandsch-ïlndië, voornamelijk met het oog op den wederopbouw van Borneo en het oosten van den archipel.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1946 | | pagina 4