Het bezoek van Lord KsHearn
Nieuw Noordhollondsch Dagblad
7
Creditzijde van Bijz. Rechtspleging
HET STAUNTON-
TOURNOOI
De Dardanellen
Een bemiddelend karakter
^ióMi^uüemeum4
Marktberichten
DONDERDAG 22 AUGUSTUS 1946
De vloeren open
Behalve een debetzijde, die
voor sommigen bedenkelijk
gevuld raakt met de lang
niet verblijdende onkosten
van interneeringskampen,
politieke recherche-appara
ten en beheersinstanties,
vertoont de Bijzondere
Rechtspleging langzamer
hand ook een creditzijde, die
zelfs aanzienlijke bedragen
aan inkomsten gaat vermel
den. We wisten reeds, dat
de kampen zelf een aardige
duit inbrengen en sinds kort
heeft men ook van het Tri
bunaal in Alkmaar kunnen
vernemen, dat de vermo-
gensstraffen diep in de*1 por-
temonnaie van de delin
quenten tasten. Thans vraagt
een andere dienst de aan
dacht Het is de Centrale
Vermogensopsporingsdienst,
die een aardige cent in het
laatje brengt.
Het is te verwachten geweest,
dat vele NSB-ers en collabora
teurs hun aardsche bezittingen
zouden verbergen voor zij zou
den worden gearresteerd. Na
hun eventueele vrijlatingzou
den zij dan nog altijd een appel
tje voor den dorst bij d'e hand
hebben en een zekere reserve
om in de maatschappij een nieu
we start te maken. Voor dit on-
frissche voornemen heeft boven
vermelde opsporingsdienst nu
een stokje gestoken. Er zijn
reeds aanzienlijke bedragen op
gespoord en in beslag genomen.
Pakhuizen vol.
kostbare spulletjes worden soms tege
lijk ontdekt. Zoo was er een zekere
heer Boer, die jarenlang zijn beste
krachten had gegeven aan het veilen
en wegwerken van Joodsche goederen.
Nat.uurlijk had Boer het een en ander
''georganiseerd" en dit, zorgvuldig
verborgen. De Centrale Dienst kwam
er achter, toog op onderzoek uit en
kwam thuis met een warenhuis vol
gebruiksvoorwerpen on huisraad, nog
afgezien van de voorraden goud, zil
ver en kostbare camera's, alles ter
waarde van eenige tonnen gouds. Een
collaborateur die aan de Duitschers
enorme hoeveelheden camouflageverf
had geleverd en daarmee behoorlijk
wat geld had verdiend, liet mets los
over de plaats waar dit bedrag ge
deponeerd wias. Na geduldig speuren
en ondervragen gelukte het een
rechercheur eindelijk thuis te komen
met een trommel waarin voor ander
half millioen gulden beurswaarde uit
stekende Nederlandsche aandeelen
waren geborgen, een buit, die later
nog' aangevuld werd me; nog een
ht !f millioen, dat bij een relatie was
ondergedoken.
Een van de sensationeelste geval
len was wel dat van he.; leege buis
te Den Haap, waarin de buren des
nachts een geheimzinnig geklop hoor-
Euwe tweede
De uitslagen van de zevende
ronde luiden als volgt; Denker
Vidmar, BernsteinSmyslof, Euwe
Lundin, FlohrNajdori, alie
remise. Botwinnik wint van Bo-
leslafskiej, Sïeiner van O'Kelly,
Szabo van Stoltz, Tartakower van
Guimard, Christoffel van Kotov
en Kottnauer van Yanofsky.
Euwe moest na een zwaren
eindstrijd tegen den Zfveed Lun
din bij den 63sten zet remise ge
ven en viel daardoor weer terug
op de tweede plaats op de ranglijst
Botwinnik won in een partij van
33 zetten van zijn landgenoot Bo-
leslafskiej.
Tijdnood is een van de gevaar
lijkste-vijanden van den schaker.
Denker had er mee te kamnen en
moest op een gegeven oogenblik 7
zetten in 4)4 minuut plaatsen.
Guimard'had" er niet minder moei
te mee en plaatste 4 zetten binnen
één minuut, waarbij hij Tartako
wer achtereenvolgens vijf maal
schaak zette; toch capituleerde
Guimard na 42 zetten
De stand is thans; Botwinnik
6punt, Euwe 6 punten, Denker,
Smislof en Tartakower 5 pur.ten,
Stoltz en Flohr ieder 4% punt,
Najdorf 4 punten, Szabo en Kotf-
r\aw- ieder 3'/, Dunt, Kotov en
Bernstein ieder 3 punten. Boles-
lafskiej, Yanofsky, Lundin en
"Christoffel ieder Wz punt, O'Kelly
2 punten, Guimard Vidmar en
Steiner ieder 1)4 punt.
Hedenmiddag om 2 uur heeft
Euwe de handschoen opgenomen
tegen Smyslof, een 25-iarige Rus
sische jongeman. Smyslof spreekt
weinig en wanneer hij spreek) is
het voor anderen onverstaanbaar
Russisch. Hij is dit jaar afgestu
deerd aan een hoogere onderwijs
instelling vow- vliëgtuigbouw-
kunde
<ïen. Zij waarschuwden eenige F.R.A.
rechercheurs die er iemand Vonden
bezig den vloer open te breken. On
der den vloer bevond zich een wer
kelijk fantas) .iscihe hoeveelheid ju_
weelen, toebehoorend aan een al
daar gewoond hebbenden N.S.B._er.
De man had compleet een juweliers-'
win-kel bij elkaar geharkt; het was
een s'room van dasspelden tot hor
loges, van armbanden tot oorknop
pen en een schat van edel metaal en
gesteente, zooalls men alleen uit het
sprookje van "Duizend en 1 Nacht"
kan vernemen.
Men kan waarlijk niet zeggen dat
de Bijzr Rechtspleging alleen maar
geld kos'. Er komt gelukkig ook nog
wel iets binnen!
ONTPLOFFING TE
TEL AVIV
Hedenmorgen heeft in een
groote meelfabriek nabij het al-
gemeene militaire hoofdkwartier
een bomontploffing plaats gehad.
Gebouwen, raakten in brand' en
er woedt thans een groote brand.
Men meent te maken te hebben
met een terroristische actie. Er
heerscht thans weer rust, maar
er bestaat nog groote nerveusiteit
Een Amerikaansche
meening
.President Truman heeft de
kwestie van de Dardanellen met
zijn hoogste militaire en politieke
adviseurs besproken. Naar ver
luidt heeft hij gezegd dat de kwes
tie van vitaal belang voor vrede
en veiligheid van de geheele we
reld is.
In ambtelijke kringen te Wa
shington is men van meening,
dat de Dardanellen het moei
lijkste vraagstuk sedert het
einde van den oorlog vormen.
Amerika zal in geen geval van
zijn standpunt, zooals dat in
de gepubliceerde nota is uit
eengezet afwijken
In Washington legt men er den
nadruk op, dat de Russische eisch
tot deelneming aan de verdediging
van de Dardanellen. gesteld in de
nota van 9 Augustus, niet op stra-
'egische overwegingen kan wor
den gebaseerd, daar de luchtoor
log en dg^atoombom de waarde
van de zleëngte voor de marine
sterk heeft verkleind.
Bij de moderne oorlogvoering
zou het voor de Sowjet-Uoie vrii
gemakkelijk zijn den toegang 'ot
de Zwarte Zee af te sluiten,, ook
zonder het bezit van bases in
Turkije en zonder inbreuk te
maken op de Turksche souvereim-
teit.
Veel eerder zal aan de Russische
eischen den wensch ten grondslag
liggen over Turkije dezelfde mvht
te verkrijgen als over de z.g satel
lieten staten in het Oosten van
Eumna om op die wijze de zee-
engten en het geheele midden-
Oosten te beheerschen.
De belangen van de Vereenigde
Staten in het betrokken gebied
bestaan vooral uit olieconcessies,
die van vitaal belang voor de ma
rine moeten worden geacht.
WAPENDEPOTS
VERRADEN
Getuigen-puzzle
Het Bijzonder Gerechtshof^ te
Amsterdam had Woensdagmor
gen geen gemakkelijke taak om
wijs te worden uit de tegenstrij
dige verklaringen, die getuigen
van S.D.- en illegale zijde af
legden in de zaak tegen J Brou
wer, dïe wapendepots van de
B.S, aan den S.D, zou hebben
verraden* Brouwer, lid van de
verzetsgroep „Vrij Nederland",
was om een futiliteit gearres
teerd en aan den S.D. overge
leverd. Het ging er 'thans voor
het Gerechtshof om of Brouwer
vrijwillig de desbetreffende be
kentenis had gedaan, of dat hij
gedwongen was de plaats van de
wapendepots mede te deelen.
Viebahn en Ruhl, de beide
S.D.-voormannen, werden als
getuigen verhoord en ver
namen tot hun klaarblijke
lijke verbazing, dat er ooit
door den S.D pressie was
uitgeoefend 'om bekentenis
sen los te krijgen. Daar
wisten ze niets van Brouwer
zelf verklaarde echfer, dat de
S.D. gedreigd had zijn heele
familie te zullen oppikken,
als hij niet bekende
In zijn requisitoir nam de
advocaat-fiscaal aan, dat ver
dachte weliswaar niet vrijwillig
verraad had gepleegd, maar toch
in gebreke was gebleven maat
regelen voor het behoud van de
depots te nemen, toen hij hier
voor nog de gelegenheid had.
Bovendien heeft de verdachte
nog 900 gulden, levensmiddelen,
brandstoffen en een Ausweis
van den S.D, cadeau gekregen
als belooning.'
De verdediger achtte wel de
gelijk bewezen, dat Brouwer
onder dwang had gehandeld en
vroeg vrijspraak. Dat namen
Ruhl en Viebahn niet en de
laatste protesteerde tegen de
woorden van den verdediger,
waarin deze twijfel uitdrukte
over de zachtaardigheid van den
S.D. Bovendien beschuldigde hij
dén heer van Randwijk, hoofd
redacteur van „Vrij Nederland",
die hier als getuige optrad, er
van, getracht te hebben Viebahn
over te halen een valsche ge
tuigenverklaring af te leggen.
Als hij maar wilde toegeven, dat
Brouwer onder pressie van den
S.D, gehandeld had, zou van
Randwijk wel probeeren iets
voor Viebahn te doen.
Waarop van Randwijk in vuur
en vlam geraakte en de bewe
ring van Viebahn kenschetste
als „een smerige en pertinente
leugen".
Gisteren werden aan de Haag-
sche politie tien "Jeeps, afkomstig
uit* geallieerde legervoorraden in
Frankrijk, overgedragen. In
Zwitserland is een boekemactie
georganiseerd voor Zeeland.
Als laatste ontwikkeling in de
politieke situatie op Java is te
beschouwen het feit, dat naar
men verwacht, Lord Kiliearn,
de bijzondere gezant voor
Zuid-Oost Azië, over enkele
dagen met beide partijen be
sprekingen zal voeren in ver
band met de impasse in de
Nederlandsch - Indonesische
onderhandelingen.
Deze besprekingen zijn zuiver
van informatorischen en van
voorloopigen aard. Men verwacht
dat lord Kiliearn slechts 2 of 3
dagen op Java zal blijven Het
lijkt waarschijnlijk, dat wanneer
op nuttige wijze van de goede
diensten van het hoofd van de
Britsche diplomatieke vertegen
woordiging in dit gebied gcbru'k
gemaakt zal kunnen worden, hij
waarschijnlijk voor nadere bespre
kingen terug zal keeren.
Het wordt van bevoegde zijde
ontkend, dat lord Killearn's be
zoek op eenigerlei wijze in ver
band zou staan met de regeling
ten aanzien van het ierugtiekken
der Britsche troepen uit Java.
Men wijst op het feit, da' met
de te verwachten komst van de
commissie-generaal uit Nederland,
de kwestie op Java het kritieke
punt nadert.
Lord Kiliearn zal korten tijd
voor de commissie arriveeren. die
indien er in de eindphasen der
wetgeving geen hindernis komt
naar men verwacht binnen de vol
gende 2 of 3 weken per vliegtuig
op Java zal aankomen De voor-
loopige besprekingen, die lord
Kiliearn de volgende week zal
voeren, zullen op die wijze dienen
om te zien, of beide partijen de
tegenwoordigheid van een Brit
sche tusschenpersoon tijdens de
beslissende besprekingen, welke
op Java na de komst van den
commissie-generaal verwacht wor
den, wenschelijk zullen achten
Poolsche Boerenpartij
houdt stand
De onlangs hervatte onderhan
delingen tusschen de Poolsche
Boerenpartij, de socialistische
partij en de communisten, t.a.v.
het deelnemen van de Boeren
partij aan de verkiezingen, zul
len waarschijnlijk eenige weken
duren. Waarnemers zijn echter
niet van meening, dat Mikolaj-
cyk. de leider van de Boeren
partij, op zijn besluit, zijn partij
uit een linksch blok te houden,
zal terugkomen.
De onderhandelingen werden
opgenomen, nadat aanvallen van
de communisten op de Boeren
partij een nieuw hoogtepunt
hadden bereikt
Doodstraf geëischt tegen
Schalkhaar-agent
Er mogen misschien enkele
landsverraderlijke elementen in
ons land vrij rond loopen, die
kans hebben gezien door de ma
zen van het iustilioneele net te
glippen de Amsterdamsche fami
lie de Kreuk is er echter slecht
afgekomen. De vader, eens een
jeugdstormleider, werd wegens
verraderspractijken in 1944 door
ondergrond'sche strijders gedood,
de eerste der tweelingzoons, die
beiden, dienstdoende als agenten
van het te Amsterdam gedeta
cheerde politiebataljon (Schalk
haar-opleiding), actief deelgeno
men hadden aan de in 1942 en
1943 in dé hoofdstad gehouden
Joden-razzia's, werd onlangs, toen
hij als gedetineerde optrad tegen
een bewaker, door dezen dood
geschoten Tegen den anderen
zoon is gisterenmiddag door den
advocaat-fiscaal bij het bijzonder
gerechtshof te Amsterdam de
doodstraf geëischt.
Jan de Kreuk, ontkende iedere
schuld. Vier getuigen uit zijn
buurt verklaarden echter onder
eede. dat zij hem met zijn broer
hadden opgemerkt onder de
Schalkhaar-agenten tijdens raz
zia's op het Kruegerplein. Wel
erkende de verdachte, dat hij in
1943 als SS-er deel had genomen
aan gevechten tegen de Russen.
Hij zeide voor de keus te zijn
gesteld: of concentratiekamp of
diens tnemen bij de SS, doch in
een brief aan zijn vroeger meis
je schreef hij; „Beeld je maar
niet in, dat ik om jou naar Rus
land ga, dat heb ik altijd al wil
len doen".
„Het meest schandelijke bedrijf
dat de Duitschers hier hebben
volvoerd" noemde de adv.-fis-
caal, mr. Gelinck, de razzia's op
de joden en gezien de positieve
verklaringen der getuigen achtte
hij bewezen, dat Kreuk er aan
heeft deel genomen In principe
verdient iedere SS-er de dood
straf, hij verdient deze zeker
wanneer daar nog andere ernsti
ge feiten bijkomep. Mr. Gelinck
vond ira dit geval alleen de dood
straf de juiste.
Een der getuigen was wegens
verbliif in Duitschland niet ver
schenen. De raadsman van ver
dachte wilde in verband met den
eisch niet van deze getuige af
zien, zoodat de zaak werd uitge
steld.
Generaal McNarney
tegen Laguardia
De Amerikaansche militaire
gouverneur in het bezette Duitsch
land heeft de door Laguardia, di
recteur-generaal van de Unrra
geuite beschuldigingen, dat het
Amerikaansche bezettingsleger de
Unrra heeft tegengewerkt, van
de hand gewezen. Hij sprak even
eens een bewering, in de pers te
gen, volgens welke militaire auto-
ri'.eiten zouden willen bewijzen,
dat de Unrra een dekmantel voor
geheime -Sovjet-agenten en voor
smokkelhandel op groote schaal is.
Een ander bericht, inhoudende,
dat lieden in Unrra-uniform (per
sonen, die deze uniform onrecht
matig droegen) veelal leden dei-
geheime Sovjet-politie zouden
zijn. verwierp hij als „overdre
ven".
Monarney verklaarde voorts,
dat de uit Polen vluchtende Jo
den voedsel, kleeding en onder
dak zouden blijven ontvangen. Hij
verwachtte, dat er de komende
twee maanden duizend per maand
zouden zijn. De hoofdroute der
vluchtende Joden gaat niet meer
over Berlijn maar over Weenen,
waar hun aantal van 8000 opeens
tot 30.000 is aangegroeid.
Engelsche Padvinders
zingen voor H.M. de
Koningin
Gistermorgen hebben padvin
ders van de 21ste Londensche
groep, die geheel uit koorknapen
van des Southwark Cathedral
bestaat, een zanguitvoering voor
H M. de Koningin op hel paleis
Het Loo gegeven. In het gezel
schap van Hare Majesteit bevond
zich een aantal gastheeren van
dePadvinders, de jongens ver-
bijven n.l. eenigen tijd in ons
land als gasten van de tweede
Eindhovensche Padvindersgroep.
De „Southwark-Calhedraltroop"
die het initiatief tot deze zang-
hulde had genomen, zong onder
leiding van Hopman dé Reverend
Cuttall, een viertal Engelsche
liederen, welke bij de Koningin
zeer in den smaak vielen en
waarvoor zij na afloop haar in-
genomendheid betuigde
AANVULLING BONNENLIJST
Voor de tweede helf van de 9e
periode 1946 (18 t.m 31 Aug.)
geeft elk der volgende bonnen
recht op het koopen van;
Bonkaarten LA, LB, LC 608:
A 77 melk 2 liter melk
B 77, C 77 melk 3 )4 liter melk
Bonkaarten LD. LE 608:
D 77, E 77 melk 6 liter melk
Tabakskaarten:
T 44 2 rantsoenen tabaksart.
De bonnen voor tabak zijn reeds
op Vrijdag 23 Augustus geldig
Op de bonnen voor aardappelen
die pader zullen worden aange
wezen, kan men eerst met- ingang
van Maandag 26 Augustus koopen
WOGNUM 2i Aug. Aardappelen
4.607.20; slaboonen 1431; snij boo
nen 1334; roode kool 4.50; gele kool
9—12; bospeen 8—13; augurken II
4374; III 3041; IV 619; knolble
ten 3.50; meloeen 25107; tomaten
2535; uien 12; spinazie 79; bloem_
kool 2472; waspeen 5—8; komkom,
mer 4.2018; perziken 6—13; andij
vie 13; blauwe druiven 1.40—1.60;
pruimen (fabriek) 12—20; blauwe
pruimen 30—78; appelen (fabrj 8—
12; Zigeunerin 34—71; Clapps Favo
rite 3255; Suikerpeer 1540; Tros_
peren 629.
ZWAAG 21 Aug. Spinazie 11—15;
postelein 5; uien 11—12; bielen 3.50
—4.20; savoye kool 15—21; witte kool
3.50; roode kool 4.505.50; slaboonen
2027; snijboonen 3050; tomaten
2638; augurken 1252; waspeen 5—
8; bospeen 1117; andijvie SÉ—12; sla
4j20tf.90; bloemkool 4687; kom
kommers 4.20—21; bosselderie 1—
1.20; perziken 444; blauwe pruimen
2572; Vic.oria 44^46; witte drui
ven 1.63; Frankentaler 1.11—1.66;
Prolefic 1.241.55; meloenen 3389;
Zigeunerin 27—80; Keswick Cadlon
19—40; Clapps Favorite 23—47;;
Precose de Trevouse 29—46; Fransdhe
suiker 1737.
BLOKKER 2i Aug. Clapps 35—48;
Trospeer 26—39; Advocaat 33—38;
Van Asper 30—36; Fr. Suiker 2444;
Dirkjespeer 40—53; juttepeer 40—68;
Tesselaars 27—38; Beurre Merode 25
37; Prinspeer 2541; Zigeunerin 67
—91; James Grive 48—76; Manks
Codlin 4063; Schellinkhouter GO
OI; Transparant 41—78; Tulpappel 37
46; Oharlemonsky 45—86; Zoete
goudapp. 4154; Early Victory 40—
59; Prinses Beatrix 30—68; Laxton
Superbe 40—61; Keswick 36—44; Sig_
ne Tellis 3864; Franken'haler 1.15—
1.70; gr. blauwe 60—78; bl. kwets 62
75; witte kwets 5161; boeren writ
65—81; Reine Claude 75—84; Reine
Victoria 7686; abrikoos pruimen 30
58; Rivers 4059; Belle de Louvain
4867; JProlofic 1.001.14; perziken
2138 per stuk; meloenen 3070 per
stuk; slaboonen 16—28; snijboonen 21
—38; tomaten 28—34; augurken 15—
36; savoye kool 10.00; andijvie 10—13
uien 10.80—10.90.
WARME1NHUIZEN 21 Aug. 115.000
kg aardappelen Bevelanders 7.20;
Koopmans blauwe 7.20; Eigenhei_
mers 7 Bontje 6 60.
WARMENHUIZEN 22 Aug. 16300 kg
slaboonen 20.80—29.20; 200 kg snij_
boonen 14; 11300 tog' gele kool 8.60—
10.70; 112900 kg roode kool 4.505.20;
72000 kg witte kool 5—5.20; 700 kg
groene kool 10.60; 1700 kg peen I 8;
id. II 5; 40000 kg aardappelen Beve_
landers 7 20; Eigenheimers 7; Bintje
6.60.
NOORD-SCHA RW OUDE 22 Aug.
84000 kg aardappelen Eerstelingen
6.60; Eigenheimers 7; Bevelanders
7.20; 66000 kg roode kool 4.50—5.80;
18000 kg gele kool 11.60—15.70; 77000
kg witte kool 5.10—5.80; id. II 4.30;
22000 kg spercieboonen 2428.40; afw
18—20.b0; 12000 kg bieten 3.50—3.90;
500 kg uien 8.90—9.10; 180 kg' afw.
snijboonen 1415.
LANGEDIJKER GROENTE
CENTRALE, 22 Aug 132700
kg roode kool 4 506 10; 19 500
kg gele kool 14.60—18.40; 34'500
kg witte kool 5.305 60; 340Ö kg
slaboonen 1732.40; Ï2Ct-kg snij
boonen 14 2700 kg bieten
3.704.70; 150 kg uien 11.90; 20
st. bloemkool 65- 1300 st kom
kommers 4 2014.20; 400'kg to
maten 34.9035.50; 90 st. meloe
nen 2043; 60 kg druiven Fran-
kenthaler 155156
Een zeiltocht rond de
wereld
Vijf Nederlanders hebben Bou
logne (Frankrijk) verlaten om in
een 42-voets zeilboot, dé „Vlie
gende Hollander" een tocht rond
de wereld te maken. Zij ver
wachten hiervoor een jaar noodig
te nebben. De reis Mat over
Lissabon, Dakar en Patrama. Het
scnip is uitgerust met een motor
van 4 P.K.
Reuter noemt de namen van de
opvarenden als volgt: Janssen,
Klappeburg, Sandig, van Bergen
en Harts.
